Dagblaðið - 21.04.1979, Side 10

10
DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 21. APRÍL 1979.
fmmuunÐ
hjákt.áhið daghlað
íltgafandi: DagblaMtif.
Framkvaamdastjóri: Svoinn R. Eyjólfsson. Ritstjóri: Jónas Kristjánsson.
Fréttastjóri: Jón Birgir Pótursson. RKstjómarfultrúi: Haukur Halgason. Skrtfstofustjóri ritstjóman
Jóhannas RaykdaL iþróttir HaMur Sknonarson. Aöstoðarfréttastjórar AtH Stoinarsson og ómar Valdi-
marsson. Menningarm&l: Aðalsteinn IngóHsson. Handrit: Ásgrimur Péisson.
Biaðamenn: Anna Bjamason, Ásgeir Tómasson, Bragi Sigurösson, Dóra Stafánsdóttir, Gissur Sigurðs-
son, Gunnlaugur A. Jónsson, HaMur HaMsson, Helgi Pátursson, Jónas Haraldsson, Óiafur Geirsson,
ólafur Jónsson. Htfnnun: Guðjón H. Pálsson.
Ljósmyndir Ámi Páll Jóhannsson, Bjamleifur BjamleHsson, Htfrður VHhjáimsson, Ragnar Th. Sigurðs-
son, Sveinn Pormóðsson.
Skrifstofustjóri: Ólafur Eyjótfsson. Gjaidkeri: Þráinn Þorieifsson. Sökistjóri: Ingvar Svalnsson. Drsifing-
arstjóri: Már E.M. Halldórsson.
Rftstjóm Stðumúla 12. Afgreiðsla, áskriftadeiid, auglýsingar og skrifstofur ÞverhoM 11.
Aðalslmi blaðsins ar 27022 (10 Ifnur). Áskrift 3000 kr. á mánuði innanlands. i lausastfki 150 kr. alntakið.
Satning og umbrot Dagblaðlö hf. Siðumúla 12. Mynda- og pltftugarð: HHmir hf. Siöumúla 12. Prantun:
Árvakur hf. Skoifunni 10.
Rangt friðunarkerfi
Enginn skyldi láta glepjast, þótt
ýmsir hagsmunaaðilar í sjávarútvegi
reki nú upp ramakvein vegna friðunar-
aðgerða. Sannleikurinn er sá, að að-
gerðir sjávarútvegsráðherra eru alltof
veikar en ekki of sterkar. Fyrst og
fremst er þó rangt að þeim staðið.
Fólk á vertíðarsvæðinu gagnrýnir, að aðgerðirnar nú
bitna á því. Þegar gengið er út frá, að hámarksafli af
þorski eigi að vera 280—290 þúsund tonn á árinu,
leiðir bann á einum tíma til þess, að meira kemur í hlut
annarra, sem veiða fremur á öðrum tímum. Kunnugir
fullyrða um þessar mundir, að þorskaflinn muni verða
yfir 300 þúsund tonn í ár þrátt fyrir stefnuyfírlýsingu
sjávarútvegsráðherra. Það yrði meira en 50 þúsund
tonnum umfram það magn, sem fiskifræðingar telja
ráðlegt, að veitt verði. Af þessu sést, að afstaða ráð-
herra er stórkostlega ámælisverð, vegna þess að veitt
verður langt umfram hættumörk. Þess munum við
gjalda síðar.
í fljótu bragði mætti ætla, að stefna sjávarútvegs-
ráðherra væri markviss. Með takmörkun á þorskveið-
um togaranna á næsta sumri á að vernda ókynþroska
fiskinn. Hinn kynþroska á að vernda með netaveiði-
banninu frá fyrsta maí á svæðinu frá Eystra Horni að
Horni. Vertíðaraflinn hefur orðið miklu meiri en við
var búizt, en það segir okkur ekki, að meira sé af
þorski en fiskifræðingar gera ráð fyrir. Aflinn á vafa-
laust rætur í tíðarfari og notkun blýteins. Þessar veiðar
varð að stöðva. Þorskaflinn á árinu verður engu að
síður alltof mikill.
Takmarkanir á þorskveiðum hljóta að valda ákveðn-
um sárindum hjá þeim hagsmunaaðilum, sem þær
bitna á hverju sinni. Eins og í pottinn er búið, leiða
þær til kryts milli byggðarlaga og útgerðaraðila eftir
gerð skipa. Margir biðja um kvótakerfi, þar sem
,,kvótum” yrði úthlutað milli byggðarlaga og skipa.
Slíkt kerfi er háskalegt. Það leiðir til verri nýtingar
framleiðslutækja og hallarekstrar. Of margir yrðu að
gutla við of lítið. Kvótakerfi á svo mikilvægu sviði
mundi draga úr afrakstri þjóðarbúsins og leiða til
rýrari tekna þjóðarinnar.
Okkur þýðir ekki að stinga höfðinu í sandinn og
gleyma, að við rekum alltof stóran flota miðað við
fyrirkomulag veiða og áherzlu á fiskstofna. Skömmtun
kvóta mundi aðeins gera illt verra og viðhalda feikilegu
illa dulbúnu atvinnuleysi við rýr kjör.
Fiskvernd ætti þess í stað að byggjast á uppboði
veiðileyfa. Nauðsynlegur rekstrargrundvöllur þeirrar
útgerðar, sem fískstofnarnir geta borið, yrði tryggður
með því að skrá gengi krónunnar rétt í samræmi við
hann. Síðan yrðu veiðileyfí seld á uppboði. Við það
kerfí mundi þjóðarbúinu farnast bezt. Útgerð þeirra,
sem geta spjarað sig við eðlilegar aðstæður, mundi
dafna, en skussarnir heltast úr lestinni. Slíkt er
nauðsynlegt á öllum sviðum atvinnulífs, ef þjóðarbúið
á að bera uppi viðunandi lífskjör. Ella munum við
sífellt dragast aftur úr öðrum þjóðum.
Við slíkt kerfi mundi verða veitt það magn af þorski,
sem réttlætanlegt verður á hverjum tíma. Þá mundum
við ekki dragnast með gífurlegan hallarekstur alltof
stórs skipastóls, sem þjóðin sem heild ber að lokum
við núverandi kerfi.
Þá þýddi ekki fyrir útgerðarmenn í hinum ýmsu
landshlutum að reka upp kvein, vegna þess að aðrir
landshlutar fengju of stóra „kvóta”. Útgerð mundi
ganga með eðlilegum hætti í eðlilegri samkeppni, sem
byggðist á raunhæfum rekstrargundvelli.
Aðaltöffari
kvikmyndanna
80ára
—þeir áttu ekki völ á neinum sem þekkti glæpaheiminn
betur en ég segir James Cagney
Hann er lágvaxinn, hvíthærður
aldraður maður, áttræður að aldri.
Hann eyðir ævikvöldinu á býli sínu í
norðurhluta New York fylkis þar sem
hann hefur ákveðið að dvelja síðustu
árin eftir viðburðaríka ævi. Mörgum
finnst ótrúlegt að kvikmyndaleikar-
inn James Cagney, sá sem fyrir
nokkrum áratugum lék töffara og
glæpaforingja í Hollywoodkvik-
myndum þeirra tíma við góðan orð-
stír, sé orðinn áttræður, en það er nú
samt staðreynd.
Sjálfum finnst honum það ótrúlegt
en hann hefur líka gaman af að minn-
ast liðins tíma. Líklega minnast hans
flestir sem glæpaleiðtoga en í slíkum
hlutverkum varð hann sannkallaður
sérfræðingur á sinni tíð.
En James Cagney var ekki við eina
fjölina felldur á leiklistarsviðinu og
áður en yfir lauk var hann orðinn
viðurkenndur gamanleikari og skap-
gerðarhlutverk þóttu einnig farast
honum vel úr hendi. Árið 1942 hlaut
hann óskarsverðlaunin fyrir leik sinn
sem George M. Cohan í Yankee
Doddle Dandy. Cagney virtist fátt
ómögulegt á kvikmyndatjaldinu.
Honum finnst mjög eðlilegt að
hann hafi valizt í glæpamannahlut-
verkin. Hann er fæddur og uppalinn í
einu alræmdasta hverfi New York og
ólst upp í skjóli móður sinnar, sem
kom upp fjórum sonum, sem allir
voru heldur ódælir í æsku. Draumur
Cagneys var að verða atvinnuhnefa-
leikamaður en hann varð að láta af
þeirri ætlan vegna andstöðu móður
sinnar. Hún sagði að ef hann ætlaði
FER AÐ R0FA
TIL í RYKINU?
í hinni öru tækniþróun, sem orðið
hefur hérlendis síðustu áratugi, hefur
margt verið vel gert, sumt ágætlega.
Ein er sú undantekning, sem blasir
við innlendum sem erlendum ferða-
löngum. Það eru blessaðir vegirnir
okkar.
Hið auma ástand þeirra er þeim
mun ömurlegra, þegar þess er gætt,
að ástand og gerð vega er oft notað
sem mælikvarði á þróunarstig þjóðar
eða lands.
Skortur á
heildarstefnu
Það sem fyrst og fremst hefur
skort á í þróun vegamála okkar, er
mörkun framtíðarstefnu um upp-
byggingu vegakerfisins í heild,
þannig að þær framkvæmdir, sem
ákveðnar eru á vegalögum á hverju
ári, séu innan einhvers heildar-
ramma. Þá mundi hin sífellda tog-
streita milli einstakra þingmanna,
héraða eða sjónarmiða síður standa í
vegi fyrir eðlilegri þróun mála og
hægt væri að fullgera vegi kerfis-
bundið með hæfilegum burðar- og
slitlögum.
Stefna mörkuð
Til að mæta þessu sjónarmiði hafa
8 þingmenn Sjálfstæðisflokksins lagt
fram á Alþingi viðamikla tillögu til
þingsáiyktunar um varanlega vega-
gerð. Þingmenn þessir eru úr öllum 8
kjördæmum landsins.
Þingsályktunartillaga þessi gerir
ráð fyrir, að felld sé að nýrri vega-
áætlun sérstök 15 ára áætlun um
lagningu hringvegar og vega til allra
þéttbýlisstaða á landinu með bundnu
slitlagi, auk fjölförnustu dreifbýlis-
vega. Þá eru einnig talin til ýmis sér-
verkefni, auk þess sem áhersla er lögð
á að „byggja upp úr snjó” snjóþunga-
kafla.
Gert er ráð fyrir sérstakri fjár-
mögnun utan núverandi vegalaga, 5
milijarða kr. á ári, fært upp til verð-
lags hvers árs. Þá er lögð á það
áherzla að framkvæmdatímabil yrði
stytt úr 15 i lOár, ef þess væri kostur.
Alþingi hefur áhuga
Eins og að líkum lætur, liggur
mikil vinna að baki þessarar tillögu,
enda sameinuðust þingmenn úr öllum
kjördæmunum um að bera hana
fram.
Þótt Sjálfstæðisflokkurinn sé nú í
stjórnarandstöðu og þess vegna all-
sendis óvíst um samþykkt Alþingis á
h'enni í óbreyttu formi, þá er ljóst, að
mikill áhugi er fyrir því að takast á
við þetta mál hjá meirihluta þing-
manna.
Hinn 29. marz síðastliðinn var 1.
umræða um þingsályktunartillöguna
á Alþingi.
Þar fluttu Sverrir Hermannsson, 5.
þingmaður Austurlands, og Eggert
Haukdal, 1. þingmaður Suðurlands,
framsöguræður um tillöguna.
Ræðu Sverris hefur Morgunblaðið
þegar gert góð skil, en ég mun hér á
eftir styðjast við hluta af málflutn-
ingi Eggerts, þar sem hann gerir grein
fyrir athugunum, sem hann beitti sér
fyrir, að sérfræðingar gerðu á tillög-
unni, áður en hún var endanlega lögð
fram.
Áætlun þessi um lagningu bundins
slitlags sem felld yrði að nýrri veg-
áætlun er hugsuð sem átak til að
koma vegakern iandsins af því
vanrækslustigi, sem það er á nú, upp
í forsvaraniegt ástand. Haft er í
huga, að allir landsmenn geti sem
fyrst notið góðs af þeim árangri, sem
henni er ætlað að ná.
Sér fjáröf lun
Þá er lögð áherzla á að sú nýbygg-
ing sem nú er í gangi, að tengja lands-
hluta og einstaka staði betri og hærri
vegum, ,,byggja upp úr snjó,” ásamt
brúargerð, haldi áfram á ótruflaðan
eðlilegan hátt, þannig að hin tvö
sjónarmið um vegasamband annars
vegar og varanlega vegi hins vegar
séu samræmd til eflingar hvort öðru,
en togistekki á.
Þetta er gert með því að standa að
sér fjáröflun fyrir slitlagsáætlunina
og skerða í engu, frá því sem nú er,
fjármagn til annarra nauðsynlegra
þátta uppbyggingar vegakerfisins.
Auk þess losnar smám saman um
mikið fé, sem sparast vegna miklu
Q „Hér er ekki um neina óskhyggju eða
draumsýn að ræða heldur vel viðráðan-
legt verkefni...”