Dagblaðið - 30.06.1979, Blaðsíða 10

10
DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 30. JÚNÍ 1979.
WmBUÐtt
Utgefandc Dagblaðifl hf.
Framkvænndastjóri: Sveinn R. Eyjóifsson. Ritstjóri: Jónas Kristjánsson.
Ritstjómarfulltrúi: Haukur Helgason. Skrifstofustjóri ritstjómar: Jóhannes Reykdal. Fróttastjóri: Ómar
Valdanarsson.
iþróttir Haflur Símonarson. Menning: Aflalsteinn Ingólfsson. Aflstoðarfróttastjóri: Jónas Haraldsson.
Handrit: Ásgránur Páisson.
Blaðamenn: Anna Bjamason, Ásgeir Tómasson, Atli Steinarsson, Bragi Sigurðsson, Dóra Stefánsdótt-
ir, Gissur Ságurðsson, Gunnlaugur A. Jónsson, Helgi Pétursson, Ólafur Geirsson, Sigurflur Sverrisson.
Honnun: Gufljón H. Pálsson.
Lfflsmyndá: Ámi Páll Jóhannsson, Bjamleifur Bjamleifsson, Hörður Vilhjálmsson, Ragnar Th. Sigurfls-
son, Sveinn Pormóflsson.
Skrifstofustjóri: Ólafur Eyjólfsson. Gjaldkori. Þráinn Þorieifsson. Sölustjóri: Ingvar Sveinsson. Dreifing-
arstjóri: Már E.M. HaUdórsson.
RHstjóm Siðumúla 12. Afgreiflsla, áskriftadeild, auglýsingar og skrifstofur Þverholti 11.
Norðmenn skóku branda
Norsku ráðherrarnir, sem hingað
komu til viðraeðna um Jan Mayen,
skóku brandana á blaðamannafundi í
Oslo í fyrradag. Þeir höfðu í hótunum
við íslendinga og gáfu í skyn, að þeir
væru albúnir í loðnustríð, sem
íslendingar mundu hafa verra af.
Þannig var ógæfulegur aðdragandi að þessum mikil-
vægu viðræðum millí þjóða, sem gjarnan kalla sig
frændur og bræðraþjóðir.
Norðmennirnir gáfu í skyn, að óheftar loðnuveiðar
kæmu til greina, næðist ekki samkomulag í þeim dúr,
sem þeir vilja. Knud Frydenlund utanríkisráðherra
sagði á blaðamannafundinum, að hann teldi ekki líkur
fyrir, að mikill árangur næðist á fundunum í Reykja-
vík. Þar sem innan við 400 mílur eru milli íslands og
Jan Mayen, myndast umdeilt svæði. Ef lausn fyndist
ekki, yrði um „grátt svæði” að ræða, sagði
ráðherrann. Þetta gæti orðið ,,bardagasvæði”
loðnustríðs. íslenzkt lög um 200 mílna efnahagslög-
sögu taka til þessa svæðis. Norsku ráðherrarnir
kváðust mundu biðja íslendinga að framfylgja ekki
slíkum lögum. Þeim tilmælum hafa íslenzkir ráðherrar
alfarið neitað í blaðaviðtölum.
Með þessum hætti sögðu norsku ráðherrarnir þjóð
sinni, áður en þeir hófu íslandsför, að þeir mundu
mæta til viðræðna í Reykjavík með brugðin sverð.
Þess ber að gæta, að yfirlýsingar þeirra á blaðamanna-
fundi eru býsna óvenjulegar við slíkar aðstæður, hvar
sem er í viðskiptum þjóða. Nær aldrei ganga ráðamenn
ríkis til viðræðna með svo hvössum hótunum í
upphafi, nema helzt eigi þjóðir í stríði.
Vona verður, að úr rætist og dvöl norsku
ráðamannanna hér fái þá til að slíðra sverðin og mæta
íslendingum með öðru en vopnum á lofti.
Ekki þarf að fjölyrða um, hversu ógæfulegt yrði, ef
á skylli loðnustríð milli íslendinga og Norðmanna.
Þegar þessi pistill er skrifaður, er ekki enn fullreynt,
hvernig viðræðunum miðar. Við köllum Norðmenn
frændur og vini okkar og gerum þá jafnframt til þeirra
þær kröfur, að þeir uppfylli sinn hluta af þeim
tengslum.
Hins vegar þekkja þeir, sem fylgzt hafa með, að
Norðmenn standa jafnan fast á sínu, hver sem í hlut á.
Við kynntumst þessu meðal annars í sambandi við
samninga við Norðmenn um veiðar innan íslenzku
markanna, eftir útfærslu fískveiðilögsögu okkar.
Hvernig er staða þessara tveggja þjóða nú? Við
þekkjum, að Norðmenn hafa fengið tugi milljarða
króna upp í hendurnar vegna olíuverðshækkana
síðustu mánuði. Á meðan berjumst við í bökkum,
glímum við gífurlega olíukreppu og skerðingu þjóðar-
tekna.
Vafalaust mun mörgum íslendingum finnast, að
Norðmönnum sæmi ekki að ganga til okkar með
skekna branda, þegar um ræðir mál, þar sem bæði
sómi okkar og mikilvæg efnahagsleg gæði eru í veði.
Norskir ráðamenn leggja eðlilega mikið upp úr her-
vörnum íslands. Þeir hafa sjálfír búið svo um hnútana,
að Noregur hlýtur geisimikinn fjárhagslegan stuðning
frá Norður-Ameríku vegna framlags Noregs til NATO-
varna. Norðmenn viðurkenna, að varnir á íslandi eru
jafnframt einn hinn mikilvægasti þáttur í vörnum
Noregs. Engir hafa lagt meira upp úr nauðsyn þess, að
ísland hafi bandarískt herlið og aðstöðu til eftirlits
með umsvifum Sovétmanna. Margir íslendingar hafa
litið á það sem sjálfsagt mál, að í þessu sem öðru
séum við tillitssamir við Norðmenn. Margir töldu vafa-
laust, að við útfærslu fískveiðilögsögu okkar ættu
Norðmenn að njóta „frændseminnar”, þótt umdeilt
væri að vonum. Við viljum sýna Norðmönnum
skilning og ætlumst til hins sama á móti.
Jámbrautir
höfuðstoð
samgangnanna
—mikilvægur liður f baráttu fyrir bættum lífskjörum í þessu
fjölmennasta ríki heims
í fyrra var lagningu tveggja
aðaljárnbrauta lokað í Kína og þær
teknar í notkun.
I Önnur þeirra er X iarigl'an-Tsong-
qing-járnbi autin Tra Xiang’an i
Húbei-fylki til Tsongqing í Sitsúan-
fylki, sem lokið var i júní. Þetta er
þriðja aðaljárnbraut í Kína í austur-
vestur. Hin er hin 800 kílómetra
langa Zhitseng-Lízhú-lína, frá
Zhitsen í Húbei-fylki til Liúzhú, í
sjálfstjórnarhéraðinu Gúangxí
Zhúang. Þessi önnur aðaljárnbraut i
áttinar norður-suður í Kína, sem
opnuð var til umferðar 26. desember,
liggur samhliða Beijing-Gúangzhú
(Peking-Kanton) línunni, fyrstu aðal-
járnbrautinni í norður-suður. Við
lagningu þessara tveggja nýju járn-
brauta þurfti að yfirstíga marga
erfiðleika, því að á Ieiðinni eru mis-
gengi í jarðlögum, vatnsgrafnir
hellar, neðanjarðarár, foksandar og
mjúk jarðvegslög.
Hinar nýju línur bæta dreifingu
járnbrauta í Kína. Þær munu gegna
mikilvægu hlutverki við að flýta
þróuninni í átt til betri lífskjaa.
Til þess að bæta samgöngurnar
milli Norðvestur-Kína og annarra
ÓLÍK VIDH0RF í
KJARAMÁLUM
Það er von til þess, að mönnum
hafi orðið tíðrætt um kjaramálin að
undanförnu. Ekki er nein leið til
þess, að unnt sé að gera þeim tæm-
andi skil hér, hins vegar verður vöng-
um velt yfir afmörkuðu sviði‘þeirra,
sem sumir telja einn meginþátt verð-
bólgunnar.
Fyrir nokkrum mánuðum bárust
þær fréttir utanlands frá, að á undan-
förnum 10—15 árum hefðu almenn
laun i Vestur-Þýzkalandi ekki
hækkað nema um sárafá mörk, yfir
allan tímann litið, hins vegar hefði
kaupmáttur launanna hækkað á
sama tima um mörg hundruð pró-
sent. Þessi frétt vakti þvi miðuralltof
litla athygli, en rifjaðist hins vegar
upp nýlega við staðhæfingar Vinnu-
veitendasambands íslands þess efnis,
að á nokkrum árum hefðu almenn
laun íslendinga, í krónum talið,
hækkað um 900 prósent en kaup-
mátturinn þó aðeins aukizt um örfá
prósent.
Horft í vestur en
haldið í austur
Hér skal enginn dómur lagður á
sannleiksgildi siðarnefndu stað-
hæfingarinnar. Hún gefur hins vegar
tilefni til umhugsunar um það hvers
vegna launþegasamtök hér á landi og
að því er virðist, studd af ýmsum
öðrum áhrifaöflum fara í kjaramál-
um sínum í gagnstæða átt við þá, sem
samtök launamanna í nágrannalönd-
unum fara yfirleitt. Hérlendis hefur
það verið keppikeflið um áratuga-
skeið að hafa krónufjöldann i launa-
umslögunum sem allra hæstan án til-
lits til kaupmáttarins. í nágranna-
löndunum hefur stefnan hins vegar
yfirleitt verið sú, að kaupmátturinn
væri sem allra mestur, burtséð frá því
hver „krónu”fjöldinn væri. Hér er
auðvitað um gerólíkar stefnur að
ræða og brýna nauðsyn ber til að
menn átti sig á því i ríkari mæli en
verið hefur, hvað að baki býr.
Hver hefur þróunin
orðið í nágranna-
löndunum?
Það er alkunnugt, að i þeim lönd-
um, þar sem kaupmáttarstefnan
hefur ráðið ferðinni í kjaramálunum,
hefir kjaramálastéfnan verið hugsuð
og mótuð af forystumönnum jafn-
aðarmanna, sem farið hafa með for-
ystu í launþegasamtökunum og jafn-
framt verið á oddinum fyrir geysiöfl-
ugum jafnaðarmannaflokkum, sem
gjarnan hafa farið með landsstjórn.
En þótt þeir hafi verið i stjórnarand-
stöðu hafa þeir yfirleitt rekið ábyrga
kjaramálastefnu, sem verið hefur
stefna kaupmáttaraukningar fremur
en aukins „krónu”-fjölda. Þessa
staðreynd getur hvarvetna að líta,
hvort heldur menn vilja horfa til
Noregs, Svíþjóðar eða Vestur-Þýzka-
lands. Það fylgir svo að sjálfsögðu
sögunni, að vitaskuld hafa jafnaðar-
mannaflokkar þessara landa notað