Dagblaðið - 07.05.1980, Blaðsíða 11

DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 7. MAÍ 1980.
DC-10 breiðþotan er hún kom fyrst til tslands i litum Flugleiða. Air Florida tók
vélina siðan á leigu i marz sl. og notar hana i Evrópuflug. Vélin var leigð til
tveggja ára.
gjöld og er fyrirhugað að fargjald í
reglubundnu flugi milli Evrópu og
Miami sé sem næst fargjöldum i
leiguflugi.
Air Florida
hefur hagnazt
á hinni gegndar-
lausu samkeppni
Seint á árinu 1978 var samkeppni
flugfélaga í Bandaríkjunum nánast
gefin frjáls. Þetta hefur leitt af sér
gifurlega baráttu flugfélaga bæði
innan og utan Bandaríkjanna M .a. er
samkeppnin yfir N-Atlantshafið
mjög hörð og hefur bitnað illa á
Flugleiðum, svo sem kunnugt er og
kom Ijósast fram á aðalfundi
félagsins i sl. viku.
En ekki hafa öll flugfélög tapað á
samkeppninni. i kjölfar hinnar
gegn larlausu samkeppni hefur verð á
flugfarmiðum Iækkað, neytendum til
góða. Sólþyrstir ferðalangar streyma
nú til Flórida. Og á þvi græðir Air
Florida. Bandaríska tímaritið Time
fjallaði í desember sl. um samkeppni
flugfélaganna. Þar sagði m.a.:
„Meðal þeirra sem hafa hagnazt
á samkeppninni er flugfélagið Air
Florida, eitt margra smærri flug-
félaga í Bandarikjunum. Það hefur
getað breitt úr vængjunum eftir að
hinar nýju reglur í flugsamgöngum
Bandaríkjanna tóku við. Fyrir aðeins
tveimur árum var félagið aðeins eitt
af þeim smáfélögum, sem aðeins
fljúga innan eins fylkis. Félagið flaug
aðeins innan Florida og tengdi saman
sex borgir með sex flugvélum. En i
dag er félagið á rífandi uppleið
innan Bandaríkjanna og flýgur til 23
borga, þ.á m. Washington, Phila-
delphia og New York og notar til þess
flota af þotum. I fyrra skilaði
félagið fyrst verulegum gróða. Haft
er eftir forstjóra félagsins, C.
Edward Acker: Án hinna nýju reglna
værum við enn smáir. Hinar nýju
reglur hafa gefið okkur möguleika
að komast hratt inn á markaðina.
Vöxtur og viðgangur Air Florida
hefur verið mjög óvenjulegur og með
skjótum hætti. Sérfræðingar margra
stórblaða á fjármálasviðinu hafa
Ijallað um hinn öra uppgang
félagsins og má nefna auk Time, The
Washington Star, The Wall Street
Journal, Busin ss Week og The New
York Times.
Það verður þvi forvitnilegt að
fylgjast með viðgangi félagsins, bæði
innan Bandarikjanna og í
Evrópufluginu, þar sem notuð er,
a.m.k. til að byrja með, DC—10
breiðþota Flugleiða, sem svo mjög
kom við sögu hérlendis á síðasta ári.
þarna á sama markaði. Air Florida
tók síðan Flugleiða-tíuna í notkun
28. marz sl. Þar er Air Florida aftur
farið að keppa við Air
Bahama/Flugleiðir því DC—10 vélin
er notuð á flugleiðinni frá Miami til
London, Manchester, Dublin,
Amsterdam og Zúrich, en viðkomu-
slaður Flugleiða og Air Bahama er í
Luxemborg, sem kunnugt er.

Fyrirhugað var að Air Florida
hæfi reglubundið flug milli Miami og
viðkomustaða sinna í Evrópu nú í
apríl og voru fyrirhugaðar 5 ferðir i
viku, tvær frá London, ein frá
Manchester, ein frá Zúrich og ein
bæði frá Dublin og Amsterdam.
Gerðar hafa verið áætlanir um það,
að félagið flytji árlega utn 150
þúsund ferðamenn frá Evrópu til
Miami sem er vinsæll sumarleyfis-
staður Evrópubúa. Síðar í sumar er
áætlað að fljúga ei'nnig milli Parísar
og Miami.
Air Florida tengist ennfremur
Evrópuflugi nteð stuðningi sínum við
flugfélagið Air Berlin. Air Florida
mun leggja Air Berlin til tvær þotur
af gerðinni Boeing 737 og þjálfa
áhafnir þeirra, auk þess að styrkja
félagið fjárhagslega. Air Berlin er i
eigu bandariskra aðila, en flýgur á
milli Vestur Berlínar og staða í
Evrópu og við Miðjarðarhaf.
Öruppvöxtur
Vöxtur í farþegaflutningum Air
Florida hefur verið mjög ör og jukust
farþegaflutningar milli áranna 1978
og 79 um 72%. Árið 1978 voru far-
þegar félagsins tæplega 700 þúsund,
en á sl. ári var talan komin í rétt
tæplega 1200 þús. farþega. Til
samanburðar má geta þess, að fyrstu
tvo mánuði ársins i ár var farþega-
talan komin i 245.880 og var
aukningin frásamatíma 1979 34%.
Félagið leggur áherzlu á lág far-
Boeing 737 þota Air Florida. Litir félagsins eru grænt og blátt. Grunnlitur rélarinnar er hvitur en efri röndin blá og sú neðri
græn.
II
✓
Kjallarinn
PéturGuðjónsson
yrði ekki meiri truflun af núverandi
vörnum Norðmanna í Norður-
Noregi í hernaðarátökum en ef
búðarrúða brotnaði á mikilli
umferðargötu í stórborg. Atlants-
hafsbandalagið hefur ítrekað farið
þess á leit við Norðmenn að almenni-
leg varnarlína yrði byggð í Norður-
Noregi, sem væri ásamt Norðmönn-
um skipuð hermönnum frá öðrum
NATO-ríkjum, en slíkt væri
nauðsynlegt til þess að tryggja
nægjanlegan fjölda hermanna i
þessari fremstu varnarlínu vestræna
heimsins. En hér hafa Norðmenn
brugðizt algjörlega sem bandamenn
hins frjálsa heims. Þeir hafa gjörsam-
lega neitað að hafa erlendan her á
friðartímum, sem hefur orsakað það
að Norður-Noregur er svo til varnar-
laus. Sérhönnuð skip til flutninga á
hermönnum frá Vestur-Evrópu eru
engin til og eftir þvi sem ég bezt veit
stendur til að taka til þessara flutn-
inga ferjurnar yfir Ermarsund. Þetta
mundi þýða margra daga bið á, að
nokkrir hermenn kæmust þangað
með skipum. Fyrstu skotmörk rúss-
neskra sprengjuflugvéla og flug-
skeyta verða flugvellirnir í Norður-
Noregi, sem tiltölulega auðvelt verk
er að gera óvirka. Því má segja að
Norðmenn hafi neitað hinum
vestræna heimi um framvarðarvarnir
i nyrzta hluta Evrópu. Þannig hafa
Norðmenn af sinni hálfu, að því er til
Norðmanna tekur, skilið ísland eftir
tiltölulega varnarlaust gegn árás sem
kæmi austan að.
IMorðmenn neita
gagnkvœmni
í öryggismálum
Allt þetta mál verður því undar-
legra þegar haft er í huga, að Norð-
menn hafa ávallt æskt eftir þvi, að
íslendingar hefðu erlendan her í sínu
landi á friðartímum og bent á þá
staðreynd, aðef herstöðin væri ekki í
Keflavík, þá væru bakvarnir Norður-
Noregs í molum i kenningarlegu og
raunhæfu tilliti. Einnig hafa norskar
þingmannanefndir ekki látið á sér
standa með heimsóknir til íslands,
þegar ástandið hefur verið á þann veg
i íslenzkum stjórnmálum að hætta
hefur verið á að íslenzk stjórnvöld
ákvæðu brottför varnarliðsins í
Keflavik. Þá hefur margt norskt stór-
menni séð ástæðu til íslandsferðar til
þess að minna á mikilvægi Keflavíkur
fyrir hernaðaröryggi Noregs.
Það er eitt af furðufyrirbrigðum
íslenzkra stjórnmála á 20. öld, að
ekki skuli hafa verið sett fram krafa
af íslands hálfu um gagnkvæma
tillitssemi í öryggismálum landanna,
og sýnir bezt hvað Islendingar hafa
kunnað lítiðfyrir sér Tiinualþjóðlega
leiksviði og hvað varnar- og öryggis-
mál íslands hafa verið fyrir utan
allan raunveruleika og þekkingu.
Þetta á jafnt við hægri og vinstri. Þar
sem engin krafa hefur komið fram
um þessa gagnkvæmu tillitssemi hafa
Norðmenn metið okkar framlag
einskis og heldur fært sig upp á
skaftið. Þar sem þeir eru þeirrar
skoðunar að ekki þurfi að taka tillit
til íslendinga hvorki í einu né neinu,
og þar hafa þeir rétt fyrir sér, ef horft
er til reynslu þeirra i samskiptum við
okkur, hafa þeir ákveðið að taka til
frambúðar Svalbarð á íslandsgrunni
og láta þar með kné fylgja kviði i
ofbeldi sínu og landaráni frá 1929. Er
frekjan svo yfirgengileg að þeir bjóða
íslendingum upp á samninga um
fiskveiði og nýtingu landgrunnsins á
íslenzkum hafsvæðum og íslenzku
landgrunni.
Alþjóðleg sögu-
þróun hagstœð
íslendingum
Svalbarð á íslandsgrunni er eyja á
íslenzku hafsvæði en ekki norsku.
Það er gjörsamlegt þverbrot á allri
þróun í alþjóðamálum er land eins og
Noregur ætlar sér yfirráð nú yfir eyju
á hafsvæði annars lands. Á heims-
byggðinni er þetta álitið ganga í ber-
högg við eðlilega stöðu og yfirráð
eyja og skerja á hafsvæðum annarra
landa og flokkast undir hreinan
„imperialisma”, sem Norðmenn
kæra sig ekkert um að vera bendlaðir
við. Það þarf ekki mikið að hreyfa
þessu máli á alþjóðavísu til þess að sú
glansmynd sem Norðmenn hafa sýnt
heiminum og sem hefur orsakað það
fyrirmyndarálit sem Norðmenn njóta
í dag gulni og blikni. Heilsíðuauglýs-
ingar i nokkrum stórblöðum eins og
New York Times, Herald Tribune,
Figaro og Deutsche Allgemeine, þar
sem gerð væri rækilega grein fyrir
sögufræðilegri þróun, stöðu Sval-
barðs á Íslandsgrunni, með sögu-
legum ábendingum um mikinn fjölda
réttindaafsala, byggðra á úreltum
samningum og réttarreglum, sem
ekki eru í samræmi við söguskoðun
og rettarmeðvitund samtiðarinnar,
sbr. Iran, Suez, Panama, Goa,
Panama og nú á næstunni Gíbraltar,
mundu gera Norðmenn að viðundri i
heimsbyggðinni og heldur betur færa
heiminum heim sanninn um hið rétta
eðli þeirra.
IMATO ber að hafa
vit fyrir Norðmönn
um
Svalbarð á íslandsgrunni er eyja á
íslenzku hafsvæði en ekki norsku.
Norðmenn eiga í dag tækifæri til að
sýna heiminum stærð sína og íslend-
ingum vináttu. Hin leiðin er áralöng
deila við íslendinga, sem þeir eru
dæmdir til að tapa, alveg eins og
Bretar og Þjóðverjar landhelgisstríð-
unum. Það er kominn tími til að
NATO Iáti ekki endalaust troða á
íslendingum og taki málin i sínar
hendur áður en þau verða að meiri
háttar vandamáli vegna átroðslu ann-
arra NATO-rikja á íslenzka hags-
muni. Svalbarð á íslandsgrunni er
lifshagsmunamál fyrir íslendinga
vegna oliumengunarhættu og þeirrar
vtaðreyndar, að íslendingar lifa af
fiskveiðum. Fyrir oliufurstana i
Nnregi er Svalbarð á Íslandsgrunni
eins og hvert annað skrautfjaðralild-
ur. Ef Norðmönnum sjúllum og v inu-
þjóðum okkar i N ATO er um megn
að setja svona einfaldar staðreyndir
upp í gildismat er sannariega kominn
tími til að íslendingar leggi gildismat
á varnarframlag sitt í efnahagslegu
tilliti.
Norðmenn eiga um tvo kosti að
velja, vináttu ug skilnine íslendinga
eða langvarandi óvináttu og deilur,
fordæmingu heimsbyggðarinnar og
álitsmissi, sem engu mun þjóna, þar
sem verið er að berjast við sögulega
þróun, sem mun ávallt risa hærra og
hærra, og mun að lokum brjóta þann
styrk er Norðmenn telja sig eiga I dag
til viðhalds ofbeldi sínu og landaráni.
Ég sé glottið á þýzku þjóðinni, er hún
les um yfirgang og ofbeldi og rán
Norðmanna gagnvart Íslendingum.
Það getur svo sannarlega farið svo,
að Norðmenn eigi ekki fyrir, hafi
ekki efni á, ásökun sinni á hendur
Þjóðverjum í samskiptasögunni við
Þriðja ríkið. Það sannast hér ennþá
einu sinni orð meistarans, ,,Sá yðar,
sem syndlaus er etc.”. Mikið eru
Norðmenn tilbúnir að fórna miklu
fyrir lítið, ef þeir ætla að halda fast
við heimsvaldastefnu sina á þeim
islenzku hafsvæðum sem kennd eru
viðSvalbarðá íslandsgrunni.
Pétur Guðjónsson
„Norðmenn hafa neitað hinum vestræna
heimi um framtíöarvarnir.”