Dagblaðið - 20.10.1980, Síða 21

DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR 20. OKTÓBER 1980.
Ærsl i sköpuninni
— Sýning Magnúsar Kjartanssonar í Djúpinu
Það hefur engum dulist sem fylgst
hefur með þróun afstrakt málara-
listar hér á landi undanfarin ár að
mestar hafa hræringarnar verið í
kringum einn lítinn „hóp”, þá félaga
og bekkjarbræður úr MHÍ, Magnús
Kjartansson, Sigurð örlygsson og
Ómar Skúlason, og hefur mátt greina
bergmál þeirra þremenninga í verk-
um nokkurra annarra. Myndlist
þeirra á án efa rætur sínar að rekja til
popplistar almennt og sérstaklega til
manna eins og Rauschenbergs (og
kannski Errós) sem hafa gert sér far
um að samræma ákveðnar fagur-
fræðilegar vangaveltur og
„notaðan” efnivið: ljósmyndir,
blaðaúrklippur, tau, jafnvel ýmiss
konar aðskotahluti, ásamt með oliu-
málningu, silkiþrykki og teikningu.
Segja má að þessar samsetningar,
Rauschenbergs og annarra, séu „af-
strakt” að því leyti að þar er umturn-
að viðteknum reglum um fjarvídd,
rúm, orsök og afleiðingar og rökrétt-
an „lestur” á myndverkinu.
Eins og af
kindinni
Samt sem áður er heilmikið af
„læsilegu” efni í verkum af þessu
tagi, þekktum ljósmyndum, myndum
þekktra manna, tilvitnunum í teikni-
myndir, auglýsingar o.m.fl. Þetta
efni er stundum valið af handahófi,
stundum vegna þess að það tengist,
beint eða óbeint, einhverju öðru sem
fyrir er á myndfletinum sökum
lögunar eða merkingar, stundum
vegna þess að það hefur sérstaka per-
sónulega þýðingu fyrir listamanninn,
Þetta „hráefni” er notað eins og það
kemur fyrir, eða þá að listamaðurinn
gerir á því breytingar, klippir það til,
setur það í myndvarpa og stækkar
það á fletinum, tengir það einhverju
öðru með sínu lagi. Utan um hrá-
efnið byggir listamaðurinn mynd-
ræna grind með olíulitum, silki-
þrykki, pappírsbútum eða öðrum lit-
uðum efnum, þannig að einhvers
konar innbyrðis hrynjandi myndast í
verkinu.
Myndkraftur
leystur úr lœðingi
Áhorfandinn getur ekki lesið sig
inn í verkið út frá gefnum fasta-
punkti, hverfipunkti eða sjónhring,
hann verður að gefa sig því á vald án
skilyrða, fylgja eftir þeim myndræna
krafti sem leystur er úr læðingi á
myndfletinum.
Þetta er margræð og kraftmikil
myndlist en jafnframt gerir „út-
hverfi” hennar talsvert miklar
kröfur, til áhorfenda jafnt sem lista-
manna.
Ég held að þessar útlistanir gætu
átt við alla þrjá, Magnús, Sigurð og
Ómar, þótt verk þeirra og markmið
séu mjög ólík innbyrðis. En hér er
hvorki staður né stund til að rekja
tengsl þeirra enda er hið eiginlega til-
efni þessa formála einkasýning
Magnúsar Kjartanssonar í Djúpinu.
Hann hefur ekki haldið sýningu af
því tagi í þrjú ár og hefur staðið
frammi fyrir því að þurfa að velja úr
nær þriggja ára vinnu í Iítinn sal.
Þetta hefur honum samt tekist
þannig að áhorfandinn fær allsæmi-
lega hugmynd um vinnubröeð hans.
Myndlist
Tært litaskyn
Það sem einkum hefur einkennt
myndverk Magnúsar er alveg sérstak-
lega tært og hárfínt litaskyn. Hvort
sem efniviður hans er málning,
pappír, tau eða eitthvað annað bregst
það aldrei að myndir hans hanga
saman á óskeikulu litaspili. Annar
siður Magnúsar er sá að taka til
handargagns algeng og þekkt tákn
eða merki úr hversdagslífinu og vinna
heilar myndraðir beint eða óbeint út
frá þeim. Eða eins og hann sjálfur
segir: „Ég hef gaman af merkjum
sem allir þekkja, eru blásakleysisleg
og algeng en geta þö virkað ógnvekj-
andi við vissar aðstæður.” Eitt þess-
ara merkja var Sláturfélagsmerkið,
SS, sem lengi vel prýddi margar
myndir Magnúsar þar sem það var
meðhöndlað á alla mögulega og
ómögulega vegu. En í því merki er að
sjálfsögðu falið sögulegt minni, um
nasismann (— annars konar „slátur-
félag”) og það er sú tvíræðni sem
gefur myndunum talsverða spennu
sem er á stundum blönduð ísmeygi-
legri kímni.
Betri er krókur
Upp á síðkastið hefur Magnús
helgað sig öðru myndrænu fyrirbæri,
„króknum”, en upphaflega er hann
algeng merking á pappakössum af
stærri gerð til að gefa til kynna hvort
þeim má lyfta með krókum eða ekki.
Magnús Kjartansson ásamt tveimur mynda sinna.
Hins vegar getur verkfærið sjálft,
krókurinn, verið skelfilegt vopn
undir vissum kringumstæðum og á
þá vitneskju spilar Magnús, auk þess
sem hánn notar sér formræna eigin-
leika króksins óspart. En í stað þess
að líma eða hefta saman efnisbúta úr
ýmsum áttum á einum fleti, eins og
áður, einbeitir Magnús sér að púra
málverki eða ámáluðu silkiþrykki, en
með því að nota þrykk sem mynd-
grunn getur hann margfaldað krók-
ana á einum fleti. Við þessa breytingu
verða verk Magnúsar yfirleitt heil-
steyptari en fyrr, hreinlegri og ein-
faldari og þannig kemst myndrænn
boðskapur þeirra betur til skila:
ærslafengin sköpunargleði, kröftug
smekkvísi, smitandi hugarorka.
Með þessari sýningu staðfestir
Magnús Kjartansson að hann er einn
helsti listmálari okkar af yngri kyn-
slóð.
- AI
BEOCENTER4600
Pyrirþá sem vilja
spara pláss án þess
að förna gæóunum!
ÞEGAR HLJÓMGÆÐIN
GLEYMDUST...
Þróunin í hljómtœkjaframleiðslunni
hefur veriÖ sú að draga margar einingar
saman í eina heild, svonefndar sam-
stæður. Þetta hefur sína góðu kosti. Þú
kaupir útvarpsmagnara, kassettusegul-
band, plötuspilara og hátalara í einum
og sama pakkanum. Þú sparar pláss og
sú leið er ódýrari en kaup á einstökum
einingum.
En þetta hefur líka sínar slæmu
hliðar. Ein er sú að hljómgæðum hefur
oftast verið fórnað til þess að halda verði
í lágmarki. Því það getur enginn boðið
allan pakkann á hálfvirði án þess að gefa
eftir í gæðunum. Það liggur Ijóst fyrir.
BEOCENTER 4600
HINN SANNI TÓNN HÖNNUNAR
OG HLJÓMGÆÐA.
Bang og Olufsen voru óánægðir með
þessa þróun og hönnuðu því samstæðu
sem er ólík öllum þeim hljómtækjum
sem fyrir eru á markaðinum.
Það er BEOCENTER 4600. Þar er
ekkert gefið eftir í gœðum, þvert á móti er
lögð áhersla á óskerta eiginleika hverrar
einingar fyrir sig. Samstœðu með há-
marks hljómgæði á sanngjörnu verði.
Piássins vegna verða hér aðeins
talin upp nokkur þeirra atriða sem gera
BEOCENTER 4600 samstœðuna ein-
staka í sinni röð.
SEGULRAND.
• Hraðanákvæmni (wow and flutter
DINjer 100% ± 0.2%, en það útilokar
falska tóna.
• Margföld ending slitflata á tón-
bandsnema (en þeir eru i sífelldri snert-
ingu við bandið) er tryggð með sérhertum
málmi.
• DOLBY, en það er útbúnaður sem
eyðir suði við upptökur og afspilun.
PLÖTUSPILARI.
• Spilarinn hlaut verðlaun nýverið
sem “beztu kaup„ á Evrópumarkaði.
• Armurinn og tónhausinn marka
tímamót í hönnun á plötuspilurum, því
samanlögð þyngd þeirra er aðeins 50g
sem er 10 sinnum minna en þekkist.
Háfægð demantsnálin hvílir því í raun
með 0,3g þunga á plötunni í stað 1 til 2g
Þessi staðreynd ásamtfullkominni gorm-
fjöðrun tryggir hámarks upptökugœði
og fyrirbyggir að hljómplata eða nál
bíði tjón, jafnvel þó að utanaðkomandi
titringur eða hnjask komi til.
GERÐUSVO VEL.
Viljir þú sannreyna þessa aug-
lýsingu er þér velkomið að ræða málin
til hlítar við sölumenn okkar um
BEOCENTER 4600 oe reyna tækin.
Fyrir alla muni gerðu samanburð.
Verslið í sérverslun með
LITASJÓNVÖRP OG
HLJÓMTÆKI
BUÐIN
SKIPHOLTI19
SÍMI29800
Verð á Beocenter 4600
erkr. 833.410,-
Góðir
greiðsluskílmálar.
Magnús Kjartansson — 5/4 krókur,
1980.
Bang&Olufsen
VIÐ ERUMÁ ALLT ANNARRI LÍNUl
V