Dagblaðið - 25.10.1980, Blaðsíða 16

DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 25. OKTÓBER 1980.
16
I
Menning
Menning
Menning
Menning
D
Leiklist
sögunnar á bókinni, hennar eigin
orðum. Leikið er á gólfinu í Lindar-.
bae, en áhorfendum skipað á þrjá
vegu, án leikmyndar eða annars
umbúnaðar en hins hlýja brúna bak-
tjalds og ljósanna og í sára-einföld-
um búningum. Það er ótrúlegur léttir
að þessu — og ótrúlega lítil missa í
öllum þeim myndraenu kostum sem
söguefnið veitir. Textinn, sagan talar
sjálf fyrir munn leikendanna og í
þeirra mynd. Og hún lifir á sviðinu
og heldur auga og hug áhorfandans
hverja stund.
Og hananú
Þau lýti sem á sýningunni eru stafa
að sínu leyti af því að á stöku stað
virðist leikstjóri fyllast vantrausti á
söguna sem verið er að segja, upp úr
þurru eða þá á leikendur í hlutverk-
unum. Þrjár miklar raeður í sögunni
leysir hún upp og gerir að talkórum
— ræðu Jóns Marteinssonar um það
ísland sem Amas Arnæus keyptí fyrir
sitt líf, Jóns Hreggviðssonar um hið
Ijósa man og Arnasar sjálfs yfir
Úffelen þýska um dýrið í tröllsgreip-
unum. I kki veit ég hvort það er
patríctismus sem hleypur svona í
Bríeti, eða hvort hún treystir ekki
leikendum fyrir undanbragðalausum
textanum, eða hvað það er. Hitt er
segin saga að á þessum stöðum
dofnar og dvín áhrifamáttur leiksins,
hvað sem ætlunin er að komi í stað
sögunnar sem verið er að segja og
fólksins sem talar í sögunni.
Bágast er hvernig fer um leikslok-
in. Það er að vísu skiljanlegt bragðað
færa lokaatriði sögunnar fram fyrir
frásögnina og gera að „prologus”.
En fyrir bragðið vantar botn i leik-
inn, og bætir ekki talkór og kór-
söngur úr því. Er ekki alveg nógur
sprengikraftur í óbreyttum orðum
Arnæusar um að landið hafi ekki
verið selt: „Ekki í þetta sinn. Þeir
skilja það seinna.” Það finnst ekki
leikstjóranum, hún þarf að hnykkja á
þeim sjálf: Og hananú! Samt held ég
að Jóhanni Sigurðarsyni, Arnasi,
væri alveg treystandi til að segja þau
fram með þeim látlausa hætti sem
betur hæfði.
í alvöru
En burtséð frá þessum lýtum, sem
auðnumin eru á burt, finnst mér
Briéti Héðinsdóttur og Nemendaleik-
húsinu hafa tekist verklag að íslands-
klukkunni sem gefst alveg ágætlega á
sýningu þeirra og mundi þó augljós-
lega notast enn betur í öflugri leik-
hóp. Þess er sem sé varla von að leik-
arar Nemendaleikhússins megni
þeirri persónusköpun sem til þarf i
hlutverkunum.
Það er ofurmannleg byrði sem á
Jóhann: Arnas er lögð, og sætir
eiginlega furðu hve langt hann kemur
frásögn af þeim mikla heimsmanni,
dýrðarmanni og sanna ástmanni
þjóðar sem Arnæus verður víst endi-
lega að vera. Öðrum verður meira úr
viðráðanlegra efni. Alveg var ljóm-
andi falleg sena Snæfriðar ungu:
Sigrúnar Bjömsdóttur og dómkirkju-
prests: Karls Ágúst Úlfssonar í fyrsta
þættinum. Sigrún kemur eftir það
ansi liðmannlega fyrir í mörgum litl-
um hlutverkum, og Karl Ágúst gerir
auk dómkirkjuprestsins býsna sjálf-
bjarga karakter úr Jóni Marteinssyni.
Þarna eru áreiðanlega komnir bráð-
efnilegir leikarar.
Guðmundur Ólafsson er oft
snöfurmannlegur i gervi Jóns
Hreggviðssonar, bestur kannski og
þau Snæfríður eldri: Guðbjörg Thor-
oddsen heima hjá henni í Bræðra-
tungu. En Júlíus Hjörleifsson átti
dálítið erfitt í hlutverki júngkærans,
frekar að etasráðið lifnaði við.
Guðjón Petersen kom sniðuglega
fyrir sem Jón úr Grindavík — en er
ekki hæpið að læsa hlutverkið svona
við kækina í Grindvíking, að brýna
nef og klóra á sér kálfann?
Er ég ekki búinn að nefna alla?
Eftir að geta um tónlistarivaf Áskels
Mássonar sem haganlega er samið að
hinum lipru sviðskiptum. Og þakka
fyrir skemmtunina — sem fleiri ættu
að nota sér í Nemendaleikhúsinu.'
Það er leikhús í alvörunni.
Nemandaleikhúsið:
fSLANDSKLUKKAN
aftir HaHdór Laxnaas
Laikatjóri: Biat Héðinadóttir
Tóniiat og laikhljófl: Aakall Máaaon
Hver veit nema nú sé fundið lag að
leika íslandsklukkuna. Það er leikið i
Lindarbæ, sýningin stendur ekki
nema tæpa þrjá tíma, sjö ungir og
nýir leikarar fara með öll hlutverkin.
Og það er svona ljómandi gaman.
Þegar heim er komið langar mann
ekki til annars meir en taka bókina
ofan úr hillu og fara að lesa hana eina
ferðina enn.Ég hugsa ég láti það eftir
mér þegar þetta skrif er búið. Ekki
trúi ég öðru en eitthvað af því unga
fólki sem var í leikhúsinu og ekki
þekkti söguna fyrir hafi orðið fyrir
hinni sömu reynslu.
Traustá texta
Og þetta held ég hljóti að vera rétt
verkan sýningar. Það er að sönnu
aðdáunar vert hversu miklu af efni
skáldsögunnar hefur tekist að koma
fram í leikgerð íslandsklukkunnar:
vel má trúa því að ókunnugir áhorf-
endur sögunni hafi af leiknum einum
heilmikið gagn. Það breytir ekki því
að fyrir þá sem lesið hafa lifir leikur-
inn sínu lífi í krafti sögunnar; fyrir þá
sem ekki hafa lesið söguna verður
leikurinn fyrst og fremst ávisun á
innistæðu hennar í sparisjóði bók-
menntanna.
Hingað til hafa sýningar jslands-
klukkunnar, allt frá sögufrægri
vígslusýningu Þjóðleikhússins,
hneigst til að verða einskonar mynd-
varp skáldsögunnar, myndasýning
upp úr efnivið hennar, og skal sá
sýningarháttur í sjálfu sér ekki last-
aður. Það nýstárlega við sýningu
Nemendaleikhússins er traust hennar
á textann sjálfan, dramatiskt líf frá-
^lí (Önict
011 fl)C
30c$tci'lt ^VOttt
■m.
„Þeir fóru I skotgrafirnar sem drengir, og komu aldrei aftur sem menn... ”
Áhrifamikil, — stórbrotin og spennandi, eftir sögu Remarque. Leikstjóri:
DELBERT MANN.
Sýnd kl. 6 og 9.
Smíðum glugga og hurðir. Vönduð vinna
á hagkvæmu verði. Gerum tilboð og
veitum nánari upplýsingar, ef óskað er.
Einnig tilsölu ofnþurrkað ore
gonpine 2 1/2"xS"
Upplýsingar,
ef óskað er
I Dalshraun 17, Hafnarfirði, sími 53284.
Úr íslandsklukku Nemendaleikhússins: Július Hjörleifsson og Guöbjörg Thoroddsen.
iljaþað
seinna
[SANDBLASTUR hf.1
MELABRAUT 20 HVAIIYRARHOITI HAFNARFIRDI
FELGUR FELGUR
Bifreiðaeigendur, látiðsandblása felg-;
urnar og sparið yður fé og fyrirhöfn.
53917
TÍDINDALAUST Á
regnboginn VESTURVÍG
fruinsymr.
HHEVRÍi.
Siitli
8
55
22