Dagblaðið - 03.01.1981, Blaðsíða 2

DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 3. JANÚAR 1981
KÚREKATÍZKAN VARD
EKKITIL Á ÍSLANDI
— Atvinnurekendur eru ekki skrímsli sem stela peningum
frásaklausufólki
Colin Porter skrifar:
Nýlega las ég lesendabréf í
DB frá 4391-9180 þar sem látið er
að því liggja að „kúrekaæðið” sé
eitthvað sem búið var til hér á
íslandi. Ég get ekki neitað því að ég
vildi gjarnan að við sem vinnum við
tízkuiðnað í Reykjavík hefðum þetta
vald. En staðreyndin er sú að þetta
vald höfum við ekki og munum
aldrei hafa. Kúrekatízkan upphófst i
Bandaríkjunum og hefur breiðzt
þaðan yfir Evrópu. Þetta þýðir að
sjálfsögðu ekki það að hver einasti
maður i Ameríku og Evrópu gangi
um í kúrekafötum. Þó að bréfritari
hafi ekki orðið var við kúrekatizkuna
i einhverri borg í Bandaríkjunum
þýðir það ekki að hún sé ekki til. Þeir
sem bjuggu í London við upphaf
bítlaæðisins trúðu því ekki en hefðu
þeir verið á sama tíma á Norður-
Englandi, sérstaklega í Liverpool,
hefðu þeir upplifað það.
í Bandarikjunum búa yfir 200
milljónir manna, i New Vork,
stærstu borginni, um 7 1/2 milljón,
þannig að ef við drögum frá íbúa
þeirrar borgar, sem 4391-9180 dvaldi
i er samt ncg pláss fyrir fjölda
kúreka.
Colin Porter seglst ekkl gela riðlð
llzkunni á tslandi. Þó vlldl hann
gjarnan hafa það vald.
Ég hef hvergi séð þvi haldið
fram í íslenzkum fjölmiðlum að hver
einasti Bandaríkjamaður gangi nú
um í kúrekafötum og jafnvel þó ein-
hver héldi því fram held ég að
íslendingar séu of vel upplýstir til að
trúa því, rétt eins og þeir trúa því
ekki að helmingur Bandarikjamanna
gangi með fjólublátt og grænt hár,
með nælur í gegnum kinnar og kalli
sig „pönkara” eins og bréfritari vill
vera láta. Sú tízka varð til í Evrópu
(Englandi til að vera nákvæmur) en
ekki í Bandaríkjunum og var vinsæl í
Reykjavík í smátíma fyrir tveim
árum.
Bandarikin eru stórt land og þar
geta rúmazt allskyns tízkur, bæði í
tónlist og klæðaburði. Kúreka-
fatnaður var upphaflega hannaður til
sérstakra hluta, sem vinnufatnaður
fyrir kúreka. Út frá því hefur þróazt
atvinnuvegur sem á sér miklu lengri
sögu en kvikmyndin Urban cowboy.
Ég er viss um að 4391-9180 á galla-
buxur. Ég get fullyrt að enginn í
Reykjavík fann þær upp, þó
vissulega sé möguleiki á að þær hafi
verið framleiddar hérlendis.
Bréfritari segir frá því að vinur sinn
hafi haldið misheppnað kúrekakvöld
á skemmtistað sínum. Virtist enginn
grundvöllur vera fyrir því en mér
verður á að spyrja: hvers vegna var
það þá upphaflega haldið?
Það sem sló mig mest var
spurningin um hvaða innlendir aðilar
hagnist á kúrekaæði. Mér virðist
sem það að hagnast á einhverju
(nema kannski á fiski) sé talinn
glæpur á íslandi. Sá sem er kallaður
góður „bissnissmaður” eða góður
sölumaður í Bandaríkjunum og
annars staðar er svindlari á íslandi.
Ekki veit ég hvers vegna svo er en það
hlýtur að vera augljóst að þeir sem
setja á stofn fyrirtæki gera slíkt í
þeim tilgangi að skapa verðmæti. En
þau verðmæti eru ekki öll hans ágóði
því stór hluti fer í launagreiðslur til
starfsmanna, til dreifingaraðila,
jafnvel blöðin fá hluta (í gegnum
auglýsingar), svo ég minnist ekki á
heilbrigðiskerfið. Hið opinbera fær
sitt í formi tolla og skatta, sem síðan
eru notaðir í þágu allra (eða ætti
a.m.k. að vera). Þannig að það ætti
að hrósa þeim, sem reka fyrirtæki sín
með hagnaði en ekki að líta á þá sem
eins konar skrímsli sem stela
peningum frá saklausu fólki.
P.S. Ég get örugglega sagt fyrir um
næsta „æði”. Ég hef góðar heimildir
fyrir því að í Bandaríkjunum og
Evrópu sé fólk farið að safna hvítu
síðu skeggi og klæði sig i rauða
búninga og svört stígvél. Ég er viss
um að við erum þegar farin að verða
vör við þetta fólk hér á íslandi og
eigum eftir að sjá það um alla næstu
framtíð. Ég er líka viss um að þetta
„æði” varð ekki til á íslandi frekar
en „kúrekaæðið” heldur megi rekja
það til gyðings nokkurs, sem
nefndur er Jesús Kristur.
Gleðileg jól.
v»n^iv»
tutt ogskýr bréf;
Enn cinu sinni minna lcscndadálkar l)B alla þá. cr
hynnjast senda þættinum línu. aó láta lylfiia fullt nafn.
heimilisfann. simanúmer lefum þad cr aó rœða) oy
nafnnúmer. Þetta er lltil fyrirhöfn J'yrir hréfritara okkar
oy til mikilla þæyinda fyrir DB.
Lesendur eru jafnframt minntir á at) brcf eiya at)
veru stutt tty skýr. Áskilinn erfullur réttur til at)
stytta hréfoy umorða til að spara rúm oy koma
efni hetur til skila. Bréf ættu helzt ekki að vera
lenftrí en 200—300 orð.
Simutimi lesendadálka DB er milli kl.
13 ttfi 15 frá mánudöyum tilföstudaya.
A

Frá upptöku á Paradísarheimt.
PARADISARHEIMT
0F LANGDREGIN
þ jóðin hefði tryllzt ef þetta hefði
verið rússnesk mynd
7899-4592 hringdi:
Sjaldan hefur eins langdregin
mynd og Paradísarheimt verið sýnd í
íslenzka sjónvarpinu og er þá mikið
sagt. Ef þessi mynd væri ekki að
nokkru leyti íslenzk hefði þjóðin
tryllzt. Ef hér hefði t.d. verið um
rússneska mynd að ræða, þá hefðu
margt haft mikið að segja.
Satt að segja á ég bágt með að
skilja það lof sem sagt er að myndin
hafi fengið erlendis. Ég á erfitt með
að ímynda mér að venjulegir sjón-
varpsáhorfendur í Evrópu hafi haft
þolinmæði til að sitja undir allri
myndinni, svo langdregin var hún.
Það er greinilegt að leikstjórinn Rolf
Hádrich hefur verið hræddur við að
gera atburðarásina hraðari, eins og
þarf oftast að gera þegar skáldverk
eru kvikmynduð. Þá er ekki hægt að
halda öllum samtölum óbreyttum.
Það hefði verið nauðsynlegt að skera
þau rækilega niður í þessari mynd.
Að öðru leyti hef ég ekkert nema
gott um myndina að segja. Að visu
verður að segjast að allnokkur
byrjendabragur var á leik sumra í
myndinni, sérstaklega ungu
stúlkunnar.
i
;
■'!
Er ÁTVR stætt á samkvæmt lögum að
neita að taka við ávísunum?
Reiður hringdi:
Mig langar að beina þeirri
spurningu til lögfróðra manna, hvort
afgreiðslumönnum hjá Áfengis- og
tóbaksverzlun ríkisins sé virkilega
stætt á því að neita að taka við á-
vísunum frá viðskiptavinum. Ég
hefði talið að ávísanir væru ekki síðri
gjaldmiðill en seðlar. Gætu „ríkis-
menn” til dæmis neitað að taka við
hundraðköllum?
f bankaverkfallinu urðu ávísanir
skyndilega aftur gjaldgeng mynt í út-
sölum ÁTVR, en verkfallið var ekki
Raddir
lesenda
fyrr leyst en þær voru setlar í bann
aftur. Érstofnuninnivirkilega stætt á
að neita að taka við einni tegund
gjaldmiðils en viðurkenna aðra? Ef
svo er ekki skora ég á einhvern, sem
meira má sin 1 þjóðfélaginu (Davíð
Scheving væri til dæmis upplagður í
starfið) til að höfða prófmál á hendur
ÁTVR, svo að þetta leiðindamál
verði endanlega úr sögunni.
Hvers vegna eru ávisanir ekki gildur
gjaldmlðlll I áfenglsverzlunum eins
og annars staðar?