Dagblaðið - 29.10.1981, Qupperneq 20

20
DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 29. OKTÓBER 1981.
„Djásn" -
Litlar myndlistarbækur
IÐUNN hefur gefið út fjórar litlar
myndlistarbækur um jafnmarga
höfuðsnillinga heimslistarinnar:
Leonardo, Rembrandt, Goya og Van
Gogh. Bækur þessar eru ítalskar að
uppruna, hönnuður þeirra nefnist
Bruno Nardini og voru þær prentaðar í
Flórens í samvinnu við ítalskt útgáfu-
fyrirtæki. Snið bókanna er með þeim
hætti að fremst fer inngangur um list
málarans, þá myndir af málverkum í
litum, yfirlit um æviferil listamannsins
og loks skrá um heimildir.
Aðalsteinn Ingólfsson og Sonja
Diego þýddu og endursögðu texta bók-
anna, nema hvað Aðalsteinn frum-
samdi formála að bókinni um
Leonardo. Bækurnar eru í flokki sem
einu nafni kallast Djásn. Þær eru í
rauðu bandi og hinar fegurstu á að sjá.
Þær eru fáanlegar í rauðri öskju allar
saman og einnig hver um sig. Hver bók
er 156 blaðsíður að stærð. Oddi setti
textann.
Ævintýrafjallið
og ævintýra
sirkusinn
eftir Enid Blyton
IÐUNN heldur áfram að gefa út i nýrri
útgáfu hinar svonefndu Ævintýra-
bækur Enid Blyton. Sögur þessar, sem
eru átta talsins, komu út á sjötta ára-
tugnum og urðu þá afar vinsælt lestrar-
efni hjá börnum og unglingum. Hafa
þær verið ófáanlegar um langt skeið.
— Nú koma á ný fimmta og sjötta
bókin, Ævintýrafjallið og Ævintýra-
sirkusinn. Myndir í bækurnar te'knaði
Stuart Tresilian. —Aðalpersónur Ævin-
týrabókanna eru krakkarnir fjórir;
Finnur, Dísa, Jonni og Anna, og páfa-
gaukurinn Kíkí. Lenda þau í margs
konar háska og svaðilförum og kemur
þá vinur þeirra, leynilögeglumaðurinn
Villi, jafnan við sögu. — Sigríður
Thorlacius þýddi Ævintýrabækurnar.
Ævintýrafjallið og Ævintýrasirkusinn
eru liðlega 200 blaðsíður hvor um sig.
Prisma prentaði.
Haustið
er rautt
eftir Kristján Jóhann
Jónsson
Mál og menning hefur nýlega sent frá
sér nýja skáldsögu ungs höfundar,
Haustið er rautt, eftir Kristján Jóhann
Jónsson. í kynningu útgáfunnar er
bókinni lýst á eftirfarandi hátt:
Haustið er rautt er fjölskrúðug
nútímasaga sem gerist í íslenzku þorpi,
svonefndum Miðgarði, og sveitinni
umhverfis það. Þetta þorp er þó ekki
allt þar sem það er séð. í rás sögunnar
tekur það stökkbreytingu og þenst út í
allar áttir. Er ekki að furða þó að
ýmsar af sögupersónum verði átta-
villtar og að háttvirtur höfundur, sem
er atkvæðamikill í sögunni, verði
hræddur um að missa allt út úr
höndum sér.
Kristján Jóhann Jónsson er alinn
upp í Hrafnkelsdal, fæddur 1949.
Hann lauk BA-prófi í íslenzkum og
almennum bókmenntum frá HÍ 1975
og stundar nú kennslu við Mennta-
skólann á Egilsstöðum. Haustið er
rautt er fyrsta skáldsagan sem hann
sendir frá sér. Áður hafa birzt eftir
hann smásögur og ljóð í tímaritum og
hann hefur gefið út Yfirvaldið eftir
Þorgeir Þorgeirsson í skólaútgáfu.
Haustið er rautt er 133 blaðsíður,
Prentsmiðjan Hólar prentaði bókina.
Kápumynd gerði Bjöm Br. Björnsson.
Arfur Kelta
eftir Einar Pálsson
er komin út. Arfur Kelta er geysimikið
rit í fallegu bandi, 486 blaðsíður að
stærð með tilvithana- og nafnaskrá. 50
myndir prýða bókina. í riti þessu er
fjallað um þann arf sem íslenzkir land-
námsmenn hörðu út hingað frá Bret-
landseyjum. Bent er á að ýmis stef kelt-
neskra fræða fyrirfinnast í menningar-
háttum íslendinga og miðaldabókum.
Tekin eru fjölmörg dæmi úr íslenzkum
ritum og keltneskar hliðstæður þeirra
skýrðar. Þá er hin einkennilega kelt-
neska kristni rannsökuð og sýnt fram á
hversu mikil áhrif hennar voru hér á
landsnáms- og söguöld. Rakin eru sum
helztu goðsagnastef Kelta og þau skýrð
í samhengi íslendingasagna. Grafizt er
fyrir um það hvaðan helztu hugmyndir
íslendinga að fornu runnu hingað, svo
og hvað að baki lá. Komizt er að þeirri
niðurstöðu í bókinni að íslenzk heiðni
og keltnesk kristni hafi átt sér sömu
grundvallarviðmiðanir og að gjörvöll
menning íslendinga hafi dregið safa úr
sameiginlegum arfi Evrópubúa. Krufin
er landnámssögn Ingólfs og Hjörleifs
og hugmyndir steinaldarmanna Evrópu
athugaðar með hliðsjón af arfi íslend-
inga. Speki Gnosta — hellenskra vit-
manna — er sérstaklega tekin til með-
ferða og sýnt fram á að engin leið er að
skilja á milli þeirrar speki og þeirra
hugmynda sem fslendingar fengu í arf
frá Bretlandseyjum. Brjánsbardagi er
skýrður, svo og mikilvægi hans í
íslenzkri menningarsögu; raktar eru
meginhugsanir Laxdælu og Njálu og
könnuð speki sú sem bjó að baki
meistaraverkum íslenzkra fornbók-
mennta. Helztu þættir íslenzkrar forn-
menningar eru raktir um Bretlands-
eyjar til Grikklands — og þaðan til enn
eldri menningarsamfélaga fomaldar.
Mímir, Brautarholti 4 Rvík, gefur út
bókina og er hún sjötta ritið sem
höfundur gefur út um Rætur íslenzkr-
ar menningar.

Moður
uppi á |
Maður uppi
áþaki
eftir Maj Sjöwall og
Per Wahlöö
Maður uppi á þaki nefnist ný bók i
sagnaflokknum Skáldsaga um glæp
sem Mál og menning gefur út.
Höfundur sagnanna eru sænsku rithöf-
undarnir Maj Sjöwall og Per Wahlöö
og hafa bækur þeirra verið gefnar út í
fjölmörgum þjóðlöndum og alls staðar
notið mikilla vinsælda. Þetta er
flokkur tíu lögreglusagna sem eru sjálf-
stæðar hver um sig en aðalpersónur eru
þær sömu, Martin Beck og starfs-
bræður hans i rannsóknarlögreglu
Stokkhólmsborgar.
Maður uppi á þaki er sjöunda bókin i
þessum flokki og m.a. þekkt af þvi að
eftir henni hefur verið gerð vinsæl
kvikmynd. Áður hafa komið út eftir-
taldar bækur: Morðið á ferjunni,
Maðurinn sem hvarf, Maðurinn á svöl-
unum, Löggan sem hló, Brunabillinn
sem týndist og Pólís, pólís. ...
Þýðandi þessarar bókar er Ólafur
Jónsson. Hún er 187 bls., gefin út bæði
innbundin og i kilju. Prentrún hf.
prentaði bókina. Kápumynd gerði
Hilmar Þ. Helgason.
Eins og ísögu!
eftir Sigrúnu Eldjárn
IÐUNN hefur gefið út nýja sögu eftir
Sigrúnu Eldjárn og semur hún bæði
söguna og teiknar myndirnar. Bókin
heitir Eins og í sögu! og fjallar um
krakkana Eyvind og Höllu sem sagt var
frá í fyrri bók Sigrúnar, Allt í plati,
sem út kom í fyrra. Þau lenda í nýjum
ævintýrum, hitta aftur vini sína, Sig-
valda krókódíl og Þjóðhildi. Þá lenda
þau í kasti við Loft lyftuvörð og vin
hans sem er dreki. Eins og i sögu! er 34
blaðsíður og mynd á hverri síðu.
Prentrún prentaði.
Polli er ekkert
blávatn
eftir Andrés Indriðason
Nýkomin er út hjá Máli og menningu
barnabókin Polli er ekkert blávatn eftir
Andrés Indriðason.
Þetta er nútímasaga úr Reykjavík.
Aðalpersónan, Polli, tiu ára strákur,
er í upphafi bókarinnar að strjúka að
heiman þvi þar er allt svo öfugt og
ómögulegt. Þegar hann kemur aftur
kemst hann að því að enginn hefur
orðið var við að hann fór og að
ástandið er orðið enn verra, heimilið
allt i upplausn. Það er þá sem Polli
tekur til sinna ráða og atburðirnir fara
að taka óvænta stefnu.
Andrés Indriðason hefur áður
skrifað bæði leikrit, sögur og kvik-
myndahandrit. Fyrir söguna Lyklabarn
hlaut hann barnabókaverðlaun Máls og
menningar 1979.
Polli er ekkert blávatn er 204 bls.,
kápumynd eftir Pétur Halldórsson.
Bókin er prentuð i Prentsmiðjunni
Hólum.
IMorth of War
eftir Indriða G.
Þorsteinsson
Iceland Review hefur gefið út bókina
North of War eftir Indriða G. Þor-
steinsson. Hér er um að ræða enska
þýðingu skáldsögunnar Norðan við
strið.
MIRIH
WIi
Sagan gerist á hernámsárunum og
fjallar um samskipti íbúa í kaupstað
einum á Norðurlandi við brezka,
norska og bandariska hermenn og um
þær miklu breytingar sem urðu á lífi og
atvinnuháttum íslendinga á stríðsárun-
um.
Skáldsagan Norðan við stríð kom
fyrst út árið 1971 en þetta er í fyrsta
sinn sem hún kemur út á ensku.
Þýðinguna gerðu May og Hallberg
Hallmundsson og ritar hinn síðar-
nefndi formála að bókinni þar sem
hann kynnir rithöfundinn og verk
hans.
Bókin North of War er 128 blaðsíður
að lengd. Auglýsingastofan hf. sá um
útlit hennar en setning var unnin af
Prentsmiðju Morgunblaðsins.
Tales f rom the
Eastfirths
Iceland Review hefur gefið út bókina
Tales from the Eastfirths. Bók þessi er
hin þriðja í röð íslenzkra fornrita í
enskri þýðingu dr. Alan Bouchers.
í Tales from the Eastfirths er að
finna nokkra sagnaþætti ættaða af
Austfjörðum, þar á meðal Vopnfirð-
inga sögur, þætti af Gunnari
Þiðrandisbana, Þorsteini hvíta og fleiri
fornum austfirzkum köppum.
Óskar Halldórsson prófessor hefur
skrifað ýtarlegan formála að bókinni
og auk þess eru í henni greinargóðar
skýringar þýðanda sem einnig fjallar
um uppruna og þróun íslendingasagna
og stöðu þeirra í heimi bókmenntanna.
Áður útkomnar bækur í þessum
flokki fornritaþýðinga Alan Bouchers
eru bækurnar A Tale of Icelanders sem
hefur að geyma úrval íslendingaþátta
er fjalla um ævintýri fornra kappa í
útlöndum. og The Saga of Hallfred en
það er Hallfreðar saga vandræða-
skálds.
Bókin Tales from the Eastfirths er 96
síður að lengd. Auglýsingastofan hf.
sá um útlit hennar en setning var unnin
af Prentsmiðju Morgunblaðsins.
Möskvar
morgundagsins
eftir Sigurð A. Magnússon
Nýkomin er út hjá Máli og menningu
skáldsagan Möskvar morgundagsins
eftir Sigurð A. Magnússon. Undirtitill
er Uppvaxtarsaga. í forinálsorðum
gerir höfundur grein fyrir bókinni á
eftirfarandi hátt:
„Þessi saga er framhald sögunnar
Undir kalstjörnu og rekur einsog hún
atvik sem gerðust í reyndinni, en getur
þó ekki talist sannsöguleg vegna þess
að hún endurvekur og umskapar löngu
liðna atburði samkvæmt lögmálum
sem eru ekki alténd virk í daglegu lífi.
Þeir einstaklingar sem við sögu koma
eiga sér fyrirmyndir í raunverúleik-
anum þó flestum nöfnum sé breytt, en
þær fyrirmyndir verða með engu móti
kallaðar til ábyrgðar á verkum eða við-
horfum sögupersónanna sem eru riss-
aðar upp að geðþótta höfundar. Hver
lesandi sem þykist þekkja sjálfan sig
eða aðra á blöðum bókarinnar gerir
það á eigin ábyrgð.”
Söguhetjan, Jakob Jóhannesson, er
niu ára þegar þessi frásögn hefst og
þegar henni lýkur er hann kominn ,,i
fullorðinna manna tölu”. Við kynn-
umst umkomuleysi og þrjózkufullri
baráttu drengsins við óbærilegar
aðstæður heima fyrir og með augum
hans sjáum við þær breytingar sem
ganga yfir i kringum hann, hernámið
ekki sizt sem gerbreytir heimilislífinu
— og ekki til hins betra.
Möskvar morgundagsins er ekki
síður en fyrri bókin fallegt og átakan-
legt listaverk og um leið sérstæð aldar-
farslýsing af þeim sviðum Reykjavíkur-
lífs þessara ára sem lítt hefur fyrr verið
hampað í bókum.
Bókikn er 359 síður, prentuð i Prent-
smiðjunni Eddu. Kápumynd gerði
Hilmar Þ. Helgason.