Sunnudagur fylgirit Þjóðviljans - 22.03.1964, Síða 10

VATN
Framhald af bls. 115.
fengum við að vita að eitt-
hvert vonlausasta svæði
heimsins, Góbíeyðimörkin,
felur töluverðar birgðir
vatns. Og ef það kemur í
ljós að eyðimerkur geyma
yfirleitt nothæft jarðvatn
undir þurru yfirborði sínu þá
getur áskorun Ben-Gúríons
til ísraelskra vísindamanna
verið uppfyllt á næstu árum:
„Gjörið höfin fers'k og safnið
uppskent i eyðimörkum".
Jöklar skreppa saman
Vatnsbókhald framtíðar-
innar er mjöð háð þróun veð-
urfars, háð því hvort loftslag
heimsins er að breytast til
nýrrar ísaldar eða sú bráðn-
un íss muni halda áfram sem
við höfum búið við í allmörg
ár.
ísinn er síðasti liður i bók-
haldi okkar á því herrans ári
1964. Brot af honum hefur
þýðingu fyrir vatnsnotkun á
ýmsum stöðum. Jöklarnir í
Ölpunum skipta miklu máli
fyrir Austurríki, Sviss, Suð-
ur-Þýzkaland og Norður-
Italíu og þýzkir vatnsfræð-
ingar hafa af því mi'klar á-
byggjur að þessir jöklar
Framhald af bls. 120.
an hring þegar hún fellst á
að heimsækja mig og gefa
mér gleði og gaman.
Milligöngukonan þekkti
fimm fádæma fríðar konur,
ein var frá Picardie, önnur
frá Poitou, hin þriðja frá
Touraine, ein frá þeirri góðu
borg Lyons og hin fimmta
frá París — allar bjuggu þær
í Cité eða þar í grennd.
Fyrst barði hún að dyrum
konunnar frá Picardie. Þjón-
ustustúlka opnaði fyrir henni,
en konan neitaði að eiga orða-
skipti við gestinn. Hún var
heiðvirð kona.
Síðan fór milligöngukonan
til konunnar frá Poitou og
tók að prísa á allar lundir
fyrir hennj kavalérann fríða.
en konan svaraði:
,,Eg bið yður að segja hon-
um sem sendi yður, að hon-
um hafi skjátlazt, ég er alls
ekki sú sem hann heldur mig
vera.“
Þessi kona frá Poitou var
einnig heiðvirð en ekki sem
hin fyrri, þar eð hún reyndi
að sýnast heiðarlegri en hún
var.
Þá heimsótti milligöngu-
konan konuna frá Tours, á-
118 — SUNNUDAGUR
minnka með ári hverju. Þess-
ir og aðrir smærri jöklar
geyma svipað vatnsmagn og
öll stöðuvötn heimsins, sölt
og fersk.
Miklu hærri tölur höfum
við frá Grænlandi og Suður-
skautsiandi. Á Grænlandi
ligg.ia 2^2 milljónir kúbík-
kílómetrar af ís, en það næg-
ir til að sjá Missisippi fyrir
vatni í 4700 ár. Enn meira
er um að vera í Suðurskauts-
landi, níu tíundu hlutar af
öllum is heimsins eru þar og
tveir þriðju af öllu vatni ut-
ar. hafanna. Missisippi fengi
nóg að starfa í 50.000 ár við
að flytja öll þessi óslcöp á
brott.
Það er því nóg vatn á
jörðinni. En 97% af því verð-
ur ekki notaö til annars en
siglinga og sunds. Tvö pró-
sent eru bundin á Grænlandi
og Suðurskautslandi og þvi
einnig utan okkar seilingar-
máls. Það er aðeins eitt pró-
sent sem mannkynið hefur til
umráða í fjölmörgum vatns-
krefjandi athöfnum sínum.
Þetta eina prósent verðum
við að þekkja fullkomlega,
viljum við ekki eiga það á
hættu að vatnskranar okkar
varpaði hana með sömu orð-
um og þær fyrri og sýndi
henni hringinn.
Hringurinn er vissulega
mjög fagur, sagði konan.
Þér munið eignast hann að-
eins ef þér viljið.
Nei, þetta er of hátt verð
fyrir mig. Maðurinn minn
gæti komizt að öllu saman og
ég myndi valda honum sorg-
ar sem hann á ekki skilda.
Þessi kona frá Tours var
vafalaust siðspillt í djúpum
sálar sinnar.
Milligöngukonan flýtti sér
til konunnar frá Lyons sem
sagði þegar hún hafði séð
hringinn:
Því miður, kæra vinkona,
maðurinn minn er svo af-
brýðisamur að hann skæri af
mér nefið til að koma í veg
fyrir að ég gæti unnið í þessu
ánægjulega hring-spili.
Eins og þér sjáið þá var
þessi kona frá Lyons ekki
mikils virði.
Þaðan hljóp milligöngukon-
an til Parísarkonunnar: Sú
reyndist með öllu sómalaus
og sagði án minnsta sam-
vizkubits:
Á miðvikudag fer maðurinn
minn að líta eftir vínekrum
gefi frá sér þurran hósta einn
góðan veðurdag í stað vatns.
Tvær kr. kúbíkmetra vatns
Hitt er svo annað mál að
þann dag sem við getum gert
höfin fersk opnast okkur nýj-
ir mögulei'kar. Þessvegna
veita ýms lönd allmikið fé til
slíkra tilrauna. Það vantar
ekki hugmyndir — hver vís-
indamaður getur í fljótheit-
um sett fram fjölda aðferða
til að gera sjó ferskan. En
það er ekki nóg að finna að-
ferð — hún verður einnig að
vera ódýr því við höfum ekki
ráð á því að borga neitt sem
heitir fyrir vatn. (Danir
borga 35 aura (rúml. tvær ísl.
kr.) fyrir kúbíkmetra af
vatni (og 930 danskar kr.
fyrir kúbíkmetra af mjólk,
3300 kr. fyrir kúbíkm. af öli).
Á nokkrum stöðum eru menn
reiðubúnir að borga nokkuð
meira en 35 aura danska en
þróunarlöndin geta ekki einu
sinni leyft sér slík útgjöld.
Og enginn vatnsframleiðandi
sem notar sjó sem hráefni
getur selt á slíku verði.
Samt sem áður er þetta
fyrsti og fremst tæknilegt
vandamál sem verður leyst
einn góðan veðurdag og því
getum við búizt við því að hin
afskiptari svæði geti ausið af
gnægðum hafsins ....
okkar. Segið þeim sem sendi
yður að á þeim degi muni ég
koma til hans.
Þannig eru að áliti bróður
Oliviers, hin fimm stig milli
góðs og ills í konum frá Pic-
ardie til Parísar. En hvaða
skoðun hafið þér, herra Co-
ignard.
Þessu svaraði minn góði
lærifaðir svo:
Að skilja hvað stýrir þess-
um veikbyggðu lífverum og
hver eru samskipti þeirra við
guðdómlegt réttlæti er mjög
erfitt og þyngri þraut en ég
fái valdið. En ég álít að Ly-
onskonan, sem hrædd var við
að missa nefið hafi samt sem
áður verið verri en Parisar-
konan, sem óttaðist ekkert.
Eg get með engu móti ver-
ið yður samþykkur, sagði
bróðir Jean Chavaray. Kona
sem óttast eiginmann sinn
gæti lært að óttast helvíti.
Skriftaföður hennar tekst ef
til vill að fá hana til iðrunar,
og iðrunin getur komið fram
í ríkulegum gjöfum. Því það
er einmitt það sem við þurf-
um að stefna að, þegar allt
kemur til alls. En hvers getur
vesalings kapútsíni vænt sér
af konu sem ekki hræðist
neitt?
30 vertíðir
Framhald af bls. 112.
drukknaði af sunnlenzkum
kútter 2 vetrum síðar. Faðir
Sigurðar var hreppstjóri í
Rauðasandshreppi.
— En nú eruð þið hættir
bjargferðum?
— Já, að mestu. Það má
heita að bjargferðir hafi
lagzt niður þegar tveir menn,
Kristján Erlendsson og Ast-
ráður Ólafsson fórust í bjarg-
inu 16. júní 1926.
— Segðu mér, Júlíus, var
ekki erfitt að búa hér í vík-
unum, Látravík, Breiðavík og
Kollsvík áður en akvegurinn
kom? Hvemig var með kaup-
staðarferðir — o g þegar
þurfti að sækja lækni
— Á sumrin voru kaup-
staðarferðir eingöngu farnar
á sjó. Menn urðu að sækja
salt og koma fiski frá sér.
Menn þurftu að fara í kaup-
staðinn þegar fór að harðna
í búi eftir meginliiuta vetrar-
ins. Eftir rúning þurfti að
fara í kaupstaðinn með ull-
ina og eftir að bjargferðum
var lokið var fiðrið líka sölui
vara, það sem ekki var not-
að til rúmfata heima. Þessar
ferðir voru farnar á sjó.
Þyrfti að sækja lækni á
vetrum varð að fara landveg.
þramma yfir fjöllin og þótti
þá gott að fá bát í Hænuvík
eða Gjögrabót. eða Sandodda,
en stundum var það fært og
stundum ófært vegna brims
og roks, þá varð að þramma
áfram. Það voru tímafrekar
og afskaplega erfiðar ferðir.
Tæki sem breyttu
lífsvenjum
• Það varð mjög mikil lífs-
venjubreyting eftir síðustu
heimsstyrjöld. Þá komu ýtur
til vegagerðar og þá fyrst
varð hægt að leggja hér vegi.
Síðan komu skurðgröfur og
stórar jarðvinnsluvélar og þá
var hægt að stækka túnin.
Ólafur á Hnjóti í örlygshöfn
hafði byrjað mjólkursölu til
Patreksfjarðar 1939, en það
var mjög erfitt fyrstu árin
því flytja varð mjólkina á
sjó yfir fjörðinn. Eftir að
vegurinn kom jókst mjólkur-
salan til Patreksfjarðar og
nú er sótt mjólk alla leið út
í Hænuvík. Nú fiska menn að-
eins endrum og eins í soðið
— og þó alls ekki allir.
•
Við þökkum Júlíusi. Það er
ekki hans sök ef við höfum
ekki orðið töluvert fróðari
eftir frásögn hans, um byggð-
ina í þessum víkum fyrrum
og lífskjör fólksins þar.
J. B. ;
Fimm fagrar konur