Frjáls verslun - 01.09.1969, Blaðsíða 31

FRJÁLS VERZLUN
31
SJÁVARÚTVEGUR
„KÖFUM KOMIÐ OKKUK VEL
FYRIR Á BANDARÍKJAMARKAÐINUM"
Rœtt við Guðjón B. Ólaísson, íramkvœmdastjóra SjávarafurSa-
deildar SÍS, um verðlagsþróun og samkeppnisaðstöðu
íslendinga á bandaríska markaðinum.
F. V.: Hvernig stendur verðlag
á hraðfrystum sjávarafurðum í
Bandaríkjunum um þessar mund-
ir miðað við undanfarin tvö ár?
G. Ó.: Eins og kunnugt er, eru
þorskflök langmest að magni til, af
þeim fisktegundum, sem við selj-
um til Bandaríkjanna. Er því
venjulega átt við þorskflök, þeg-
ar talað er um verðlag á banda-
ríska markaðnum. Einkum er um
að ræða tvenns konar pökkun á
þorskflökum, þ. e. svo nefndar
blokkir og flakapakkningar, sem
einkum eru seldar til matsölu-
staða. Verðlag á blokkum hefur
verið mjög sveiflum háð á s.l.
þremur til fjórum árum, eða allt
milli 20—30 cent hvert enskt pund
út úr vöruhúsi í Bandaríkjunum.
Um þessar mundir er verðið um
24 cent og hefur heldur hækkað
frá því sem var snemma á þessu
ári. Þetta verður þó að teljast lágt
verð og má geta þess, að fyrir
12—14 árum var verðið á þorsk-
blokkum um 22—23 cent fyrir
pundið, en síðan hefur auðvitað
orðið mikil rýrnun á verðgildi
peninga. Flakaverðið hefur hins
vegar haldizt nokkuð stöðugt og
lítið breytzt á undanförnum tveim
árum. Þá má geta þess, að verðlag
á öðrum fisktegundum svo sem
ýsu og skelfiski hefur haldizt all
stöðugt.
F. V.: Eru taldar Iíkur á, að ís-
lenzkir framleiðendur fái sama
verð fyrir afurðir sínar ó næstu
mánuðum vestra, jafnvel þó að
um stóraukinn útflutning yrði að
ræða?
G. Ó.: Það hefur jafnan reynzt
erfitt að spá langt fram í tímann
um verð á fiskafurðum og ætla ég
Guðjón B. Ólafsson, fram.kv.stj.:
„Verðsveiflur skaðlegar.“
mér ekki þá dul. Á undanförnum
árum hefur framboð á fiski farið
vaxandi og margar þjóðir í Vestur
og Austur Evrópu hafa eflt fiski-
skipastól sinn. Á sama tíma hefur
fiskur í Bandaríkjunum aukizt,
þannig að nokkurt jafnvægi hef-
ur haldizt á milli framboðs og eft-
irspurnar. Hinar miklu sveiflur á
blokkaverðum á undanförnum ár-
um hafa orðið til þess, að bæði
kaupendur og seljendur eru haldn-
ir sífelldum ótta um að slíkt kunni
að endurtaka sig og verður því að
gera ráð fyrir, að ekki þurfi mikla
jafnvægisröskun til að valda nýj-
um verðbreytingum. Þó ber að
vona, að bæði seljendur og kaup-
endur beri gæfu til að skilja, að
slíkar sveiflur eru báðum aðilum
skaðlegar, þegar til lengdar lætur,
og reyni að vinna að því að gera
markaðinn stöðugri. — Varðandi
aukinn útflutning frá íslandi til
Bandaríkjanna er þess að geta, að
ísland er aðeins eitt af mörgum
löndum, sem selja á þessum mark-
aði og þurfa því að koma til breyt-
ingar á magni frá fleiri löndum
til að hafa veruleg áhrif á þennan
stóra markað.
F. V.: Hver er staða helztu sam-
keppnisaðila okkar á bandariska
markaðinum sem stendur?
G. Ó.: Helztu samkeppnisaðilar
okkar eru Kanadamenn og Norð-
menn. Það fer ekki á milli mála,
að framleiðendum í báðum þessum
löndum væri ókleift að framleiða
og selja þorskblokkir á því verði,
sem verið hefur s.l. tvö til þrjú
ár, nema með tilkomu svo og svo
mikillar aðstoðar frá opinberum
aðilum. Norðmenn styrkja sinn
sjávarútveg með stórkostlegum
beinum og óbeinum fjárframlög-
um og svipað er að segja um Kan-
adamenn. Slík opinber aðstoð hjá
þessum tiltölulega stóru þjóðum á
okkar mælikvarða, verkar að því
leyti öfugt á markaðinn, að hún
hvetur til framleiðslu þrátt fyrir
óhagstæð markaðsverð og vinnur
þannig á móti heildarhagsmunum
framleiðslulandanna. Þessu er þó
haldið áfram, þar sem tilgangur-
inn er að halda appi atvinnu í
vissum landssvæðum í báðum
þessum löndum og kostnaðurinn
við að gera það á þennan hátt er
tiltölulega smávægilegur. — Ann-
ars held ég að segja megi, að við
íslendingar höfum að því leyti