Frjáls verslun - 01.12.1969, Blaðsíða 15

FRJALS VERZLUN
15
C.H.: SAS hóf flugferðir til íslands til að sýna
merki sitt. Við höfum samkvæmt samningum ís-
lands og hinna Norðurlandanna heimild til að
fljúga til íslands. Við höfum haft viðkomu á fs-
landi í sambandi við Grænlandsflug okkar, og sem
stendur eru tvær ferðir í viku og engin áform uppi
um að fjölga þeim. SAS hóf ekki íslandsferðir sín-
ar til þess að keppa um hylli farþeganna við Flug-
félag íslands. Reyndar höfðum við SAS-menn gert
ráð fyrir „pool“-samstarfi, sem er all víðtækt, við
Flugfélag íslands. Forráðamönnum þess þótti hins
vegar ekki vænlegt að efna til slíkrar samvinnu,
þegar málið var síðast á döfinni, en við óskum
þess, að samningar þar að lútandi takist síðar.
Að vísu höfum við þegar náið samstarf við
Flugfélag íslands, sem byggist meðal annars
á því, að bæði félögin birta áætlanir hvors
annars í útgáfum sínum, og SAS bókaði í fyrra
4000 farþega til og frá íslandi með Flugfélagi fs-
lands. Ég lít svo á, að „pool“-samvinna yrði til
þess að staðfesta „hjónaband“ félaganna tveggja.
F.V.: Er það markmið SAS að innlima ílugfélög-
in í Finnlandi og ó íslandi í eina stóra norrœna
heild?
C. H.: Það er ekki ætlun SAS. Grundvöllur fyrir
slíkri félagsstofnun er ekki lengur fyrir hendi, því
að fjármálum SAS er þannig háttað, að illmögu-
legt er að bæta við fleiri eigendum. SAS er stofn-
un sjálfstæðra flugfélaga, sem rekin voru í Dan-
mörku, Noregi og Svíþjóð, áður en SAS samsteyp-
an var mynduð. Þessi félög eiga SAS- Eins og
vænta mátti gekk stofnun SAS ekki fyrirhafnar-
laust á sínum tíma, þar sem taka þurfti tillit til
allra þessara aðilja, og því tel ég víðs fjarri, að
Finnair og Flugfélag íslands til dæmis gerist aðilj-
ar að SAS úr því sem komið er.
Auk þess hefur almenningur í löndunum þrem-
ur nú litið á tilveru SAS sem sjálfsagðan hlut, en
á íslandi og í Finnlandi vilja menn hins vegar
sýna sitt eigið flagg. Þetta útilokar þó ekki náið
samstarf.
F.V.: Hver verður framtíð Flugfélags íslands og
SAS í Fœreyjafluginu?
C.H.: Sem stendur verður ekki séð fyrir, hvað
þar tekur við, er núgildandi samningar ganga úr
gildi. Hins vegar er það ljóst, að danska ríkið vill
stuðla að því, að færeyskt flugfélag annist flug-
ið á þessari leið, og í Færeyjum eru uppi háværar
raddir um, að Færeyingum beri að taka flugrekst-
urinn að sér. Þetta er ekki mál Flugfélagsins og
SAS eingöngu, því að pólitík í Færeyjum ræður
hér miklu um, og þar sýnist sitt hverjum. En Flug-
félag íslands hefur unnið merkilegt brautryðjenda-
starf á þessari flugleið, og mér kæmi ekki á óvart,
að Færeyingar óskuðu eftir aðstoð Flugfélags ís-
lands, þegar þeir væru orðnir virkari aðiljar að
fluginu en nú.
F.V.: Hvemig hefur SAS hagað íslandskynn-
ingu sinni með tilliti til flugferða félagsins til Is-
lands?
C.H.: SAS hefur mikinn áhuga á að auka ferða-
mannastrauminn til norð-vestur hornsins svo-
nefnda, það er að segja til íslands og Grænlands.
SAS hefur notið velvildar fólks um víða veröld,
og það var utanríkisstefna Norðurlandanna, sem
olli þar mestu um, — sérstaklega hlutleysisstefna
Svía. Á síðari áratugum hafa svo sprottið upp ný
flugfélög víða um heim, — eins konar þjóðatákn,
sem fólk stendur saman um. Þessi þróun hefur
víða orðið til að gera aðstöðu SAS erfiðari en áður.
Við höfum því lagt mikið upp úr ferðamanna-
straumnum til Norðurlanda. Áróðursherferð eins
og „Wonderful Copenhagen“ hér fyrr á árum bar
ríkulegan ávöxt- En þá fannst Svíum og Norð-
mönnum fram hjá sér gengið og því var hafizt
handa um að auglýsa „Pleasant Scandinavia" og
varið til þess um 42 milljónum sænskra króna.
Þessi kynning fer fram í náinni samvinnu við
ferðamálaráðin í löndunum þremur, og nú hefur
ísland verið tekið með í þessari herferð. Þá hefur
líka verið gefinn út sérstakur íslandsbæklingur í
nokkur hunduð þúsund eintökum og dreift á skrif-
stofur SAS víða um heim.
F.V.: SAS vill auka ferðamannafjöldann ó Is-
landi, en sem kunnugt er, er Islendingum mjög
þröngur stakkur skorinn £ hótelmálum. Vœri SAS
tilbúiS að reisa hótel á íslandi?
C.H.: Sem stendur vill SAS fara mjög varlega
í alla fjárfestingu. Það er varla, að félagið hafi
nægilegt fjármagn til að afla sér þeirra nýrra flug-
véla, er það þarfnast. SAS reisti Royal Hotel í
Kaupmannahöfn, og rekstur þess hefur gengið
framar öllum vonum. Hótelbyggingar í Stokkhólmi
og Osló eru í undirbúningi. Hvað hótelrekstur á ís-
landi snertir, er rétt að taka þegar fram, að SAS
mun ekki leggja út í slíkt fyrirtæki nema í sam-
vinnu við íslenzkt flugfélag eða flugfélög. Ef hinir
íslenzku aðiljar hefðu áhuga á að gera eitthvað í
málinu, væri SAS vissulega til viðtals um það.
F.V.: Hverjum augum lítiS þér á þróun íslenzkra
flugmála?
C.H.: Ég hef nú nýverið kynnt mér ársskýrslur
beggja íslenzku flugfélaganna, og þær bera það
með sér, að ýmislegt er á seyði hjá þeim báðum
tveim. Við fylgjumst með öllu, sem gerist í flug-
málum á fslandi og almennum umræðum um þau
í blöðum. Þróunin á næstunni verður athyglisverð.
Loftleiðir hafa greinilega áhuga á að endurnýja
flugvélakost sinn og taka í notkun stórar farþega-
þotur- SAS myndi fyrir sitt leyti eiga mjög erfitt
með að sætta sig við flug þeirra milli Bandaríkj-
anna og Norðurlanda, ef sömu fargjöld væru í
boði og nú. Við viljum samkeppni á jafnréttis-
grundvelli, en ekki sérréttindi, svipuð þeim, sem
Loftleiðir njóta nú. Við þurfum að gæta okkar
hagsmuna, því að við erum alls ekki þeir risar á
heimsmarkaðinum, sem margir íslendingar virðast
halda.