Frjáls verslun - 01.08.1970, Síða 12

1 □
FRJALS VERZLUN
Skattar
Skattrannsóknadeildin knyr á
um heiðarleika skattborgaranna
Þegar fólk ræðir sín í milli
um skattrannsóknadeildina, er
það gjarnan gert með ótta-
blandinni virðingu. Ýmsir for-
dómar gagnvart þessari stofn-
un eru mjög tíðir. Sumir þykj-
ast eygja í henni greinilegt
fyrirbrigði lögregluríkisins.
Flestir ganga þó ekki svo langt,
en í augum margra er skatt-
rannsóknadeildin samt óvin-
sæl. Hún sé orðin til af illri
nauðsyn til þess að leysa vanda-
mál, sem vafi leikur á, hvort
ekki hafi mátt leysa á annan
veg.
Þessir fordómar eru í senn
óþarfir og óæskilegir. Ástæðan
til þeirra kann að vera sú, að
ekki hafi allt það verið gert
sem skyldi í því að fræða fólk
um starf og gildi þessarar
stofnunar. Markmið hennar er
svo sjálfsagt og eðlilegt, að all-
ir viti bornir velviljaðir menn
eiga auðveldlega að geta orðið
sammála um það. Stofnun skatt
rannsóknadeildarinnar byggist
fyrst og fremst á viðleitni hins
opinbera til að sporna við skatt-
svikum, sem hafa verið allt of
útbreiddur löstur hér á landi.
Aukið aðhald í þessu efni get-
ur því aðeins orðið almenningi
og viðskiptalífinu til góðs, því
að eitt er víst: Skatta verður
að innheimta fyrir útgjöldum
hins opinbera og takist einum
að svíkja undan skatti, er hanr.
að svíkja náungann og þjóðar-
heildina í senn. Hann er rang-
lega að láta aðra axla byrðar,
sem hann átti að taka á sig
sjálfur.
Skattrannsóknadeildin hefur
nú starfað í rúm fimm ár og
vinna þar 9 manns.
Á þessum tíma hefur deildin
rannsakað um 700 mál, en á
síðasta uppgjörsári miðað við
uppgjör 1. okt. námu heildar-
hækkanir skatta og sekta 25,8
millj. króna í þeim málum sem
afgreiðslu hlutu á árinu. Frá
upphafi nema sömu tölur um
75 millj. kr. Skattrannsókna-
deildin hefur þannig fært rík-
issjóði verulegt fé, sem er langt
umfram það, er kostnaði við
rekstur hennar nemur. Megin-
árangur skattrannsóknadeildar-
innar er þó óbeinn og verður
ekki mældur í tölum. Hann
felst í ótvíræðu auknu aðhaldi
að einstaklingum og fyrirtækj-
um varðandi uppgjör til skatts.
Rannsóknarheimildir. Ákvæð
in um skattrannsóknadeildina,
fyrirkomulag hennar og starfs-
grundvöll er að finna í lögum
um tekjuskatt og eignaskatt og
jafnframt í tilheyrandi reglu-
gerð. Er þar í fyrsta lagi tekið
fram, að við embætti ríkisskatt-
stjóra skuli starfa rannsókna-
deild og skuli forstöðumaður
deildarinnar, skattrannsókna-
stjórinn, stýra rannsóknastarfi
hennar í samráði við ríkisskatt-
stjóra.
Þá segir jafnframt, að ríkis-
skattsstjóri og þá skattrann-
sóknastjóri í umboði hans, geti
af sjálfsdáðum rannsakað hvert
það atriði, er snertir fram-
kvæmd laga um skatta og
gjöld, sem álögð eru af skatt-
stjórum. Getur hann í því skyni
krafizt allra upplýsinga hjá
skattstjórum, umboðsmönnum
þeirra, lánastofnunum og ýms-
um öðrum tilgreindum aðilum.
Upplýsingaskylda. Allir fram
talsskyldir aðilar, embættis-
menn og aðrir, er einhver störf
hafa á hendi í almenningsþarf-
ir, stjórnendur banka og spari-
sjóða, hlutafélaga og annarra
félaga og stofnana, eru skyldir
að láta skattrannsóknadeild-
inni í té ókeypis og í því formi,
sem óskað er, allar nauðsynleg-
ar upplýsingar og skýrslur, er
hún beiðist og unnt er að láta
henni í té, svo sem skýrslur
um starfslaun, skuldabréf,
vaxtabréf, hlutabréf og arð, um
vaxtabréf í bönkum, sparisjóð-
um og öðrum lánastofnunum,
um úthlutaðan tekjuafgang,
innstæður í stofnsjóðum og
vexti af þeim, um greiðslur
fyrir innlendar afurðir, um
dánarbú og þrotabú, arfgreiðsl-
ur og fyrirframgreiðslur upp
í arf, úthlutanir úr þrotabúum,
þinglestur og skráningu á af-
sölum, skuldabréfum, kaupmál-
um og alls konar samningum.
Hlutaðeigandi embættismenn
og aðrir framangreindir aðilar
eiga hver fyrir sig, eftir því
sem við á um hvert atriði, að
láta í té umræddar skýrslur
og upplýsingar, bæði almennt
og um nafngreinda einstaka
gjaldendur, eftir því sem nauð-
synlegt verður talið.
Þeir, sem hafa menn í þjón-
ustu sinni, er taka kaup fyrir
starf sitt, eru og skyldir til,
hvort sem þeir reka atvinnu
eða ekki, að skýra frá því, ó-
keypis og í umbeðnu formi,
hvert kaup þeir greiða hverj-
um manni, þar með talin stjórn-
arlaun, endurskoðunarlaun, á-
góðaþóknun, gjafir, dagpening-
ar, bifreiðastyrkir, risnufé og
þess háttar. Og ennfremur öll
hlunnindi, svo sem fæði, hús-
næði og fatnaður. Ef laun eru
greidd fyrir milligöngu annars
manns og vinnuveitandi er því
ekki sjálfur fær um að láta
framangreindar upplýsingar í
té, þá hvílir skyldan á milli-
göngumanninum.
Vegna rannsókna þessara,
hafa ríkisskattstjóri, skatt-
rannsóknastjóri og þeir menn,
sem þeir fela rannsóknastörf,
aðgang að bókum og bókhalds-
gögnum, þar með talin verzlun-