Alþýðublaðið - 18.10.1969, Blaðsíða 5

Alþýðublaðið 18. o'któber 1969 5
Útgefandi: Nýja útgáfufélagið
Framkvæmdastjóri: I»órir Sæmundsson
Kitstjórar: Kristján Bcrsi Ólafsson
Sighvatur Björgvinsson (áb.)
Rltstjór íarfulltrúi: Sigurjón Jóhannsson
Fréttastjóri: Vilhelm G. Kristinsson
Auglýsingastjóri: Sigurjón Ari Sigurjónsson
Frcntsmiðja Albýðublaðsins
Athyglisverð trllaga
1 í tillögum ritböfundasam'bands íslands að ályktun
um hagsmunamiál ísienzkra rithöfunda, sem ræd'dar
verða á almennu rithöfundaþingi í lok þessa mán-
aðar, er vakin athygli á því, hve höfundar eru af-
skiptir af þeim tekjum, sem til verða fyrir atbeina
höfundanna sjálfra. í formála ályktunarinnar er bent
á það, hve mikill fjöldi starfandi fólfcs 1 þjóðfélaginu
byggi affcomu sína á störfum rithöfunda og þá stað-
reynd, að enginn þjóðfélagsþegn véfengi rétt þessara
starfshópa til þess að taka laun fyrir vinnu sína.
Öðru máli gegni hins vegar um skáld og rithöfunda,
sem störf fyrrgreindra starfshópa byggjast að veru-
legu leyti á, þar eð þeir skapendur listar virðist ekki
njóta sambærilegrar viðurkenningar til sómasam-
legrar greiðslu fyrir sköpunarstörf sín. Máli sínu til
stuðnings vitnar rithöfundasambandið til þeirra
tekna, sem algengast er ,að höfundar hljóti fyrir verk
sín og ber þau laun saman við tékjur þeirra starfs-
hópa, sem siá um að gefa út eða kynna verk höfund-
anna, ásaimt þeim tekjum, sem hið opinbera hlýtur í
sinn hlut í formi skatta og tolla af sölu bóka og af
bókagerðarvörum.
í framhaldi af þessu leggur rithöfundasambandið
fram ýmsar athyglisverðar tillögur til úrbóta um
kjaramál rithöfundá á íslandi.
Meðai þessara tillagna bendir rithöfundasamband-
ið á, að ríkisvaldið greiði fyrir kaupum á ákveðn-
um eintakafjölda íslenzkra skáldverka handa al-
menningsbókasöfnum. Tillaga þtessi er á margan hátt
ímjög athyglisverð þar eð hér er ekki einvörðungu um
að ræða hagsmunamál rithöfunda einna, heldur jafn-
framt þess stóra og vaxandi hluta almennings', sem
hagnýtir sér þjónustu aknenningsbókasafnanna.
Það er kunnara en frá þurfi að segja, að útlán al-
menningsbókasafna á íslenzkum ritverkum hafa sí-
fellt farið í vöxt á undanförnum árum. Vegna tak-
markaðra fjárráða safnanna og sakir þess háa bóka-
verðs, sem er á íslandi og á m.a. rætur sínar að rekja-
til mikilla tolla á bókapappír og öðrum bókagerðar-
vörum, hafa söfnin hins vegar ekki getað keypt nægi-
l'egt magn íslenzkra ritverka.
Væri farið að þessari tillögu rithöfundasambands-
ins og ríkið eitt, eða i samvinnu við viðkomandi sveit-
arstjórnir’ beitti sér fyrir kaupum á verulegum ein-
takafjölda af skáldritum ísltenzkra rithöfunda fyrir
almenningsbókasöfnin í landinu má þvi fullyrða, að
jafnframt því, sem rithöfundlarnir sjálfir myndu
njóta góðs af því frumkvæði hins opinbera kæmi slík
fyrirgreiðsla ekki síður til mteð að efla mjög bóka-
gerð í landinu og.vera í senn mikill stuðningur við al-
menningsbókasöfnin um land allt.
Af þeim sökum myndi slíkur stuðningur ríkisvalds-
ins ekki síður koma til góða þeim stóra hópi, sem not-
færir sér þjónustu almenningsbókasí'f'''""na en þeim,
er fást við skáldskap og sagnagerS á fslandi. t ^
Alþýdu
MaSid
Skúla Guðmundssonar
minnzt í bankaráði
'’Q Á fundi sinum hinn 9.
þ m. minntist bankaráö
Landsbanka íslands Skúla
Guðmundssonar alþingis-
manns. Forma'ður, Baldvin
Jdnsson hrl., flutti minning-
arorð, og mælti m. a. á þessa
leið:
Maðurinn með sigðina læt-
ur nú Eikammt stórra högga
lá milli. Á þessu ári, sem nú
er senn á enda, höfum við
átt að baki að sjá einum svip
ríkasta persónuleika úr okfc-
ar hópi, Péfcurs Benedikts-
sonar bankasfcjóra og nú síð.
astliðinn sunnudaigsmorgun,
hinn 5. þ. m., barst okkur sú
sorgarfregn, að Skúli Guð-
mundsson allþinigismaður
væri látinn. Eins og svo oft
áður kemur dauðinn okfcur á
óvænt. Þegar við sáuam Skúla
Guðmundisson síðast hér í
okkar hópi, var hann glaður
SVR
Frh. af 1. síðu.
miðja hæjarins, og leggst
hann því niður sem endastöð,
en þess í stað verða settar
upp 7 endastöðvar víðsvegar
um bæinn.
FÆRRI LEIÐIR,
MEIRI TÍMI
Önnur megin breyt'ng leiða-
kerfisins er sú, að leiðum
fæklkar úr 28 í 11, en á' móti
kemur meiri tíðni, þannig að
á annatímumi verða farnar
minnst fjórar ferðir á klukfcu
tima á ölluim leiðum. Þá verð
ur tökin upp nákvæmari
tímaáætlun en áður hefur
þekkzt, svo strætisvagnaferð
irnar verða öruggari en áður.
Ef tll viill er sarnt mikilvæg
uist sú breyting, að hver leið
.sfcer eða liggur nálægt öllum
hinum þannig að auðvelt
verður að sfcipta um vagn
og komast með tveimur vögn
um í hvaða hverfi borgarinn
ar sem er. Verður þá kornu-
og brottfarartímum hagað
þanni'g, að aldrei þarf að bíða
lengi á milli vagna, en hægt
að skipta um vagn á vissuani
viðkomiustöðum. Eru þá
keypt!r svokallaðir dkiptimið
ar, sem gilda á hálftíma í
tvo vagna, og verður verðið
það sama á þeim og einföld-
um miðum. — Mikilvægu’stu
skiptistöðvarnar verða á
Hlemmtorgi og við Grensás-
veg, norðan Miklulbrautar,
þaí seim verða stór og vegleg
biðskýli, — Sú tillaga hefur
komið upp að byggja upp-
hitað glerfiús ýfír Hlemm-
torgið, þar sem verða bekk-
ir, greiðasala, jafnvel ými^s
og reifur og óraði ökfcur þá
ekki fyrir því, að þetta væri
okkar síðasti fundur. En eng
inn má sköpum renna, og nú
er hann allur.
Skúli Guðmiundsson var
fæddur hinn 10. öktóber ár-
ið 1900 á Svertingsstöðum í
Miðflrði, Vestur-Húnavatns-
sýslui og var af traustu og
góðu fólki kominn í báða ætt
liði. Vom foreldrar hans þau
hjónin Guðmiundur Sigurðs-
son bóndi að Svertingsstöð-
um, síðar kaupfélagsistjóri á
Hvammstanga og kona hans
Magðalena Guðrún Einars-
dóttir frá Tannstaðabakika.
Eins og títt var um ungl-
inga á fyrri hluta aldarinnar
blaut Skúli fljótt að vinna
fyrlr sér, og hann var ekfci
nema 15 ára gamall þegar
hann gerðist verzlunamjað-
ur á Hvammstanga. Vann
konar gróður og gosbrunnar,
og yrði hitinn þar 20 stig all
an sólarhringinn og upplýst
í myrkri. En þetta hefur enn
ekki verið rætt og aðeins
slegið fram sem hugmynd.
GREIÐARI .
SAMGÖNGUR
Austuslu hverfi borgarinnar.
Árbær og Breiðholt verða
tengd við þau hverfi borgar-
innar, sem hefur hingag til
verið mjög mifclum erfiðleik
um bundið að komast til með
strætisvögnum.
Breytingarnar hafa það í
för með sér, að nöfnum leið
anna verður gerbreytt og
verða þær nefndar eftir enda
stöðvum. Má nefna sem
d'æmi, að leið 2 verður nefnd'
Grandi-Vogar, og er enda-
stöðin á Grandagarði við
Fiskiðjuver BÚR, en vagn-
inn gengur inn í Vöga. Leið
ir nr 8 og 9 verða nefndar
hægri og vinstri hringleið og
er raunverulega endlurbót á
leið 22, Au'sturihverfi. Ganga
vagnarnir hringferð um Aiust
urbæinn, annar réttleiðis,
hinn rangsælis, og verður
endastöð þeirra á mótuim
Dalbrautar og Kleppsvegar.
STYTTRA í STRÆTÓ
Viðkomustaðir hafa eiunig
verið gerathiugaðir og fund-
ið hefur verið út hverjar
vegalengdirnar eru frá
hverju einasta húsi á næsta
viðkomustað. Er*u flestir yið-
komustaðir í innan við .200
m. fjarlægð frá húsum, marg
ar í 2—300 m fjarlægð, fáar
í 3—400 m. fjarlægð, en ör-
hann þar til ársins 1922 en
stundaði þó jafmframt nám
við Verzlunarskóla íslands
og lauk þaðan prófi árið 1918.
Næstu árin var hann jöfnum
'höndum við verzlun og bú-
skap, en gerðist síðan skrif-
stofumaður hjá útgerðarfélag
inu Aburgerði í Hafnarfirði
árið 1927. Hjá þvf fyrirtæki
starfaði hann til ársins 1930
er hann gefck í þjónustu Sam
bands íslenzkra samvi'nnufé-
laga. Reyndist hanji þar sem
annars staðar traustur og
dugmikill starfsmaður. Á-
vann hann sér sfcjótt mikils
álits me&al Samba'ndsins. Var
hann gerður að kaupfélags-
stjóra á Hvammstanga árið
1934 og var þar samfleytt til
ársins 1947.
Þegar á unga aldri fékk
Skúli Guðmundsson mikinn
Framhald á 7. sitía.
m- Mmmu mmm mmma ■
fáar í meira en 400 m. fjar-
lægð. Er þá reiknað með því
að hver metri, sem genginm
er upp í móti sé á við 10 m.
á jafnsléttu.
Vonast forrláðamenn SVR
að þetta nýja leiðakerfi kom
ist á fyrir jól, en eimþá hef-
ur ekki verið iákvarðaður
breytingardagurinn. Það vilja
þeir einnig taJka fram, að
þetta kerfi er engin allsherj_
arlausn, aðeins eltt spor fram
ávið í bættum samgöngum
i-nnan borgarinnar. Gera má
ráð fyrir breytingum á leiða-
kerfinu í samræmi við vöxt
borgarinnar, en þegar er
rei'knað með ýmsum breyting
um, sem fyrirsjáanlegar eru
sam'kvæmt aðalskipulagi
Reykj avíkurborgar.
SÉRSTAKT HAPP ;i
Tók Eirifcur Ásgeirsson, for-
stjóri SVR, það fram á fund
inum í gær, að það hafi ver-
ið sérstakt happ fyrir SVR
að fá Einar B. Pálsson til að
annast sfcipulagningu breyt-
inganna, þar sem hann er
manna kunnugastur umferða
málum landsins. Hefur hann
unnið að aðalskipúlagi
Reýkjavíkur frá byrjun og
var aufc þess formaður Fram
kvæimdanefndar hægri timr
ferðar á meðan hún starfaði.
Er fyrirsjáanlegt hvenær sem
nýja leiðakerfið tdkur gildi,
verður hafin mikil kynhing
arherferð meðal almennings,
en búast má við, að þessi
breyting verði ékki minni fyr
ir farþega strætisvagnanna
en hægri breytingin var fyr-
ir ökumenn. —