Alþýðublaðið - 04.03.1970, Blaðsíða 15

Miðvikuda'gur 4. m'arz 1970 15
LÆKNADEILD
Framhald úr opnu.
„deMBin áfcvað‘‘ og „deildin ósk-
aði h'eimildár", í stað þess
að skýra frá því hver vilji henn
'ar hafi verið og hveirju yfir-
boðairar heninar léðu máls á.
Um t'akmarkamimiair á in ngöngu
í lækn'adeild urðu miklar um-
ræður á opinberum vettvangi
síðast liðið ár, en því mi'ður
gætti þar meiir tilfinningahita
en raunsæis svo máléfnin skýrð
ust lítið. Hins vegar tókst ný-
stúdentum þá að troða enn ein-
um óviðráðanlega stórum ár-
gan'gi í læknadeild. Það er
fyrst og fremst mál þjóðarinn-
ar í heild, hve mairga lækna
hún vill framleiða á ári, en ekki
einkamál lækmadeildiar né stú-
denta. Af þeim sjónatrhóli mun
ég ræða það mál hér á eftii’ og
gera gre'in fyriir afstöðu mínni'
til þess. í reglugerð H.í. frá
1942 giltu þau tímatakmörk í
læknedei-ld -að eigi mátti líða
m.eina en 6 kenirMumiisseri frá
uindirbúinngsprófi þar til lokið
var I. hluta prófi. Ef lengra
leið á milli var unidangenginn
prófhluti ógildur. Undiirbúnings
prófið var í verfcliegri og munn
legri efnafræði O'g gilti- meðal-
Stigseinkunnin, var lágmark
hennar 5. Engitn ákvæði voru
um það hve löngu eftir innrit-
'Un undirbúnmgsprófinu skyldi
lokið. Það mátti heita undan-
tekning, að nokkur féíli á und-
iirbúningsprófinu vegna þess að
í verkliegu -efnaifræðinni fá
menn yfirleitt mjög háa I. eink-
u-nn. Þ-essi reglugerð veittti því
læknauemum á 1. ári ékkert
aðhaild og það var ekfki fyrr en
á I. hlutaprófi, að það fór að
' reyna á þolriifin á þeiim þ.e. (eft-
ir 3—4 ár. Og t'akist nemendum
ekki að ná því þrófi áður en
3 ár vor-u liðin frá undirbúninigs
prófi gátu þeir lendurtekið það
og bvrjað á nýjan leik að glíma
við I. hluta prófið. Þannig vofu
því í raun engin takmörk sett,
hve lengi nemandi gat verið að
dunda viið nám í deildinni, og
bæði k'ennurum oig nemandúm
var ljóst að hér var breytinga
þörf. Þæir komu með reglugerð
fyrir H.f. 1958, sem kvað svo
á, að eigi mátti líða lengra frá
innritun til loka I. hluta prófs
en 7 kenmslumisseri o-g nú var
uppbafsprófið tekið upp í lok
Skýrsla um læknan'emu fyrir
gerðum 1958 og 1969).
Próf í alm.
Ár. Fjöldi imwriit. liff.fr. þátttak. stóðust pi’óf.
1958 27 — —
1959 28 14 8
1960 30 23 15
1961 42 25 16
1962 25 39 30
1963 26 26 15
1964 53 29 25 1
1965 56 39 25
1966 69 43 28
1967 75 56 31
1968 105 81 47
1069 76 104 55
1970 9 ?
2. keirunislumisseris. Heimiilt var
iað endurtaka hvert próf einu
sinni. Ef nemandi haiði reynt
tvisvar við upphafspróf án ár-
angurs þ.e. eftir 2 ár var bann
endanlega fallinn úr læknadeiild
og átti þangað ekki afturkvæmt
að álirti prófessora hennar. —
Þannig vair reglugerðin fram-
kvæmd fyrstu árin og gafst
það mrjög vel — það létti af
deildinni stórum hópi aðgerðar-
lítiHa memenda og kom í veg
fyrir lað þeir sóuðu mörgum
árum ævi sinnar i árangurslaust
stairf. Á meðan aðsóknin að
deildinni var skapleg nægðu
þessar reglur til þess að halda'
tölu þeinra nema er áfram
héldu í henni, inn'an þeirra
marka er viðráðanleg voru og
korna í veg fyrir að mikil vinn'a
og fjármuinir færu i súginn. En
þessari dýrð lauk bráðlega. —•
Nokkrir löglærðir menn drógu
í efa, að ósk lækn'adeiildar að
meina endurinnritun í hana,
hafi verið uppfyllt með reglu-
gei’ðinni frá 1958 og að óheim-
ilt mund vera að framkvæma
hana þ'annig. Á þetta reyndi
1964, þegar stúdent sótti- um
heimild til þess að endurimn-
rita-st í lœkniadeild. Þeirri um-
sókn var skotið ti-1 úrskurðar
hásbólaráð'S, er féll á þá lund,
að reglugerðin heimiliaði ekki
að rneina stúdent endurinnrit-
unar í sömu deild.
Þar með var fallin veigamikii
stoð undan beilbrigðum rekstri
læknadeildiar og þegar í kjöl-
farið fyligdi svo ört vaxandi
fjöldi þeiirra er innrituðust í
hana (sjá meðfylgjandi skýrs-lu)
þá fór hún fram á, ,að eftirf-ar-
andi efhisatriði yrðu heimiluð
með reglugerð. 1: að sá er eitt
sinn befði fallið út úr lækna-
deild ætti ekki lafturbvæmt í
hawa'. 2; að af þeim sem staðizt
hefðu upphafspfófið gaéti að-
eins ákveðinn fjöldi haldið á-
fram námi í dei’ldinni, nefnÞ
lega sá fjöldi, sem unnt er ialð
veita sómas'aml'ega kénnslu í
öllum deiM'arhlutum við ríkj-
andi að'stæður, Það mun svara
ti'l um 24 útskrifaðra lækna á
ári. Einkunn á upphaíspr'ófi)
skæri úr um bað hverji'r héldu
áfr'am námi. Þegar yfirboðarar
deildarinnar höfnuðu þessum
tilmælum, fór hún fram á að
rnega tia’km'arka fjölda þeima
stúdenta, sem innritaðist í han'a
við tölu, sem ætla mætti iað
I. hluta próf (samkvæmt reglu-
Ejöldi þeirra sem luku upp-
hafsprófi og' sóttu krufningai’-
námsbeið.
10
18
30
23
36
36
42+ ?
skilaði 'kringum 24 læknum á
ári. Stúdentsprófsein'buinn réði
þá vaii í deildina. Þessi tilmæli'
náðu heldur ekki fram að
'ganga, en nú vair ljáð máls á
því að takmarka aðgang að
deildinni með þ.ví .iað gera á-
'kveðna lágmarkseinlnmn á stú-
dentsprófi, að skilyrði fyrir inn-
ritun í hana. Meiri hluti dei'ld-
armanna féllst á að taka þessu
boð, það væri betra en að láta
la'ilt réba á reiðanum. Þær ’re-gl-
nr um takmarkanir á aðgiangi í
lækn'adeild, sem nú eru i giidi
byggí'ast á þessari heimiid og
til þess að spoma við frekari
offyllingu í síðari hluta deild-
ariinnar var hert á ákvæðunum
um upphafsprófið, þannig að nú
skyldu báðar skriflegu grein-
ar þess teknar í sama sinnið.
Þessar reglur veita raunveru-
lega litla tryggingu gegn of-
f jölgUn vegna þess að 'lágmarks
einbunn, sem eitt ár veitir hæfi
legum fjölda inngöngu í deild-
ínfa getur gersamlega hrugðizt
næsta ár. Ef slík lausn ætti ,að
bera tilætlaðan árangur yrði
að hrimgla með l'ágmarkseink-
unnima frá ári ti'l árs, en þann
hringlandadans veit ég engan
kennara er vill stíga. En hver
nauðsyn ber til þess, að fjöldi
lækmamemia fari ekki fnaim úr
ákveðnu hámarki? Lækn&nám-
ið er að verulegu lieyti Verk-
iegt, hvað margir nemair komast
að í hverjum læknaiskóla fer
því eftir fjölda vininupl'ássa með
tilheyrandi tækj'abúnaði og
manrtafla til að sinn'a honum
og memendunum og síðast em
•ekki sízt .af þeim sjúklinigafjöMa
er tilfellur á skóiaumdæminu.
Það er því svo með þær kennslu
'Stofmamir í læknisfiræði er ég
þebki tfl, að þær taka ekki
yfir ákveðinn fjölda nemenda
á ári og á það yfirleitt við um
aliar kennslu'greinar, sem eru
að verulegu leyti verklegiar.
Þannig getur t.d. H.í. ekki tek-
ið nema ákveðinn fjölda stú-
denita til náms í tannl'æknis-
fnæðum og lyfjiafræði ljrfsaila
og hefur það sjónarmið verið
viðurkennf. Þ'að er því næsta
óskiljpnlefft hvers læknianámið
á að gjailda í þes’um efnum. Ef
það er talið æskilegt að autoa
fjölda þeirra læbnia, sem ár-
lega útskrifast úr læknadeiM,
þá er nauðsyixLegt að byrja á
því að sk&pa aðstöðu til þess,
að svo megi verða og síðan kem
ur fjölgun læknanema. Að
hyrjia á því að fjölga lækha-
nemum leiðiir aðeins til ófairn-
jaðar, vimmuaðstaða fyrir þá
verður ekki hrist út úr erminni,
það kostar lanigan undirbúning.
Afleiðingin verður 'að hver
nem'andi hlýtur að því skiapi
minni veriklega þjálfun, sem
offjölgunin í deiMinni verður
meiiri, eða þá að þeir verða að
bíða svo og svo lemgi eftir að
geta komizt að í verklega nám-
imu. Það er þetta sem er að
gerast í læknadeildinni' nú. —
Þegar litið er á skýrsluma þá
sést að frá 1968 hafa árlega 36
og 'þaðan af fleirí lækruatniemair
lokið upphafsprófi og af fyirri
reynBlu má ætla, að þeir und-
antekningalítið venði læfcniar.
Þetta er örugglega mikið stærri
hópur en deildin ræður nú við
og vara ég alvarlega við af-
'leiðihgum þess. Að óreyndu trúi
ég þvi ekiki, að það sé vilji þings
né þjóðar að draga úr gæðum
lætonismennítunair hér á landi.
En sé sá vi'lji ekki fyrir hendi
þá kem ég ekki auga á aðra
leið út úr ógönigunum en að
veita læknadeild þegar þá heim
ild til takmörbunar er hún upp-
haflega fór fram á Og lýst er
hér að flra'm-an. Þessi heimild
sé í gildi þair til þing og stjórn
hafa gert upp við sig hversu
mlarga læknla á ári eigi að ko’sta
upp á ,að mennta og síðan þar
til búið er að veita dei'ldinni að-
stöðu til að uppfyila þær óskir.
Ég er því .mótfa'l'linm að mennta'
flleiri lækna en kringum 24 á
árí, það er örugglega mun fleiri
læknar en þörf er fyrir hér á
landi á næstunni, En reynist
hinir í meiri hluta með þjóð-
inni, sem viljiamenmta enn fLeiri
lækna til starfa meðal fram-
'andi þjóða em. þegar er gert,
þá er að taka því og vona að
þeir hinir sömu séu ekki búnir
iað gleyma örlæti sínu þegar að
skuidadögunum kémur.
Vand'amál hinna möngu stú-
denta leysast ekki með því að
bjóða þeim imn í yfirfullia lækna
deild, m'eð því er 'engum greiði
’gerður hvorki stúdentum né al-
mlenninigi. Rétta leiðin er að
opnia nýj’ar námsleiðir á sviðum
þar sem þjióðim þarfriast starfs-
'krafta eins og raumar nú góðu
heMi er verið að vinná að. í
því sambandi bemur mér í hug,
að eflaust væri nú mun hægara
um vifc í þeim efnum ef hlustað
hefði verið á till'ögur Háskól-
ams þegar svonefnd Atvinnu-
deittd Háskóians var stofruuð
193.5, Meiri hluti háskólafcenn-
ara barðist fyrir því að hún
yrði háskólastofnun, 'en þing og
stj órn höfðu ,aðna skoðun á mál
inu og niðurstaðam vairð, að
einu tenigslin við Háskólann
var wafnið og svo fékk hann
að leggja til lóð uwdir húsið,
reisa það af happdrættisfé og
síðan leggja 20% áf tekjum
þess til rekstrar stofnuninni,
sem var stjómað af firatm
mamWa nefnd tilnefndri atf at-
viwnum'álaráðbanra. Stjómiar-
völd landsins höfðu hug á að
troða sömu slóð þegar TMnauna
stöð Háskólans í meinafraéði að
Keldum var stofnuð, og teirgja
hana Atvinwudeildinni. Það
náði eigi fram að garíga ,atf þeirri
ástæðu, að RocketfeMier Pounda-
tion gaf læknadeild H.í. pen-
iwgawa, sem tilraunaistöðiin. var
reist fyrir. Það gætti því mikils
misskilnings í því 'sem fram
kom í iræðu á fullveldshátíð
stúdenta s.l., sem síðam vair birt
í dagblaði og sérprent'að, þar
'Segir nefnilega: „Atvinnudeild
’háskólans var upphaflega tengd
Bkólanum, á svipaðan hátt og
'hiimar nýju í’aunvísmdaStofnan-
ir eru nú“ (Vísir 2. des. 1969).
Háskólimm hefur eflaust nóg á
sinmi könnu þó ekki sé veriö
að eigna honum ávirðingar
amjwarra. En til þess eru vítin
að varast þau og það er einlæg
ósk mín að háskólan-s mönnum,
stjórnarvöldum og þinigheimi
takilst að greiða úr vatndamál-
um æðri mewntunar þjóðarinn-
aa’ á raunsæjan hátt.
Jón Steffensen.
I
AÐALFUNDUR
Byggin'gasamviraniufélaigs istarfsmanna ríkiS-
istofraana (síðari furadur) verður haldinn á
skrifstofu ffélagsins, Hverfisgötu 39, mánu-
daginn 9. marz og hefst kl. 20,30.
Dagsk'rá: Venjulcg aðalfundarstörf.
Félagsstjórnin
Frá Mcrtsveina- og
veifingaþjónaskó! onum
Kvöldnámskeið í matreiðslu fyrir matsveina
fá fiski- og flutningaskipum hefst mánudag-
inn 9. marz. Innrítun ífer fram í húsnæði skól
ans í Sjómanna'skólanum miðvikuldáginn 4.
marz ioig fimmitudaginn 5. m'arz kll. 19—20.
Sími 19675.
Skólastjórinh
Áskriftasíminn er 14900