Alþýðublaðið - 04.03.1970, Blaðsíða 5

Miðvifcudagur 4. marz 1970 5
Alþýd
u
Útgefandi: Nýja iitgáfufélagið
Framkvæmdastjóri: I»órir Sæmundsson
Ritstjórar: Kristján Bcrsi Ólafsson
Sighvctur Björgvinsson (áb.)
Itrtstjórnarfulltrúi: Sigurjón Jóhannsson
Fréttastjóri: Vilhelm G. Kristinsson
Atíglýsingastjóri: Sigurjón Ari Sigurjónsson
Prcntsmiðja Alliýðublaðsins
ERLEND MÁLEFNI
Verkalýðshreyfingin eykur áhr if sín í Finnlandi:
FUR
Vísir, hross og hreint rusl ■ ÞEGAR BORIÐ ÁVOXT
I
I
í leiðara Vísis fyrir nokkrU; fór ritstjórinn há- I
stemímd'iim lýsinigarorðum uim iþað, hversu Reykja- "
vík væri milkil fyrirmynd annarra borga, sem við
mengunarvandamál ættu að Kftríða. Sá ritstjórinn í
andaheilar hjarðir erlemdiia píiaigríma á leið til borg-
arinnar ti'l' þtess að njóta hiinnar óspilltu náttúru.
í b’llaði sínu s.'l. föstudag tiefcur ritstjóri Vísis enn í
síama strsng. Ein breyting hefur þó á orðið frá fyrri B
leiðaranum, sam sé sú, að í miili'tíðinni hefur riti- 1
sltjórinn igert sér lítið fyrir icg hafið talningu á hross- *
tlcnnum og máð í þ!eimi ielfnium ágætúm áxamgri að eig- I
in sögn. Létti þetta þungu fargi af ísiléndingum, enda |
mikið afrcksverk unnið af hálfu ritstjóra Vísis, án ™
þéss þó að frétzt hafi um, tielljan'di sfcaða, hvorki ál
ritstijióranum né íslenzka hr'ossastofninum. Er von-i
andi, að þeiim Vísismönnum takiLst að leiða öll áhuga- gj
mál .sín tiil lykta með jafn farsæluim hætti.
Tilefni þessara skrifa Vísi's mun raunar vera for-
ystugr'ein, sem toirtist í Alþýðutolaðinu nokljru áður I
og fjallaði um memgun 'sjávar í nágrenni Reykjavík- g
ur. _
Allþýðutoláðið toenti á hversu umhorfs væri víða á I
stramdlengjunini í nágrenni Reykjavíkur, þar sem B
hvers kyms ruisl og vcgrek er látið að mestu afskipta-1
lauislt til mikiQs óþrifnaðar. Um þetta segir Vísir að i
Sumls sitaðar sé að vísu rusl, en það ru'sl sé þó alls "
okki mengað. Öðru máli gegnir hins vegar um rus'lið I
á fjöruim Hafmfirðinga, það sé m!emgað rusl!
Miklir ólánismemn1 eru Iþéir Hafnfirðiimgar að þurfa ■
að toúa við þau ósköp að þeirra rusl sé ekki “hreint‘ I
rusl. Verr'a er þó, að ritisitjóri Vísis sSýili ekki átta sig 1
á þteirri einföldu istaðreynd að mlengunin stafar af ■
ruslinu sj'álfu, alveg án tillits til þ'ess hvort það er B
hafnfirzkt eða reykvískti. “
Allþýðubl'aðið benti á Iþá staðreynd, að sakir að- B
gerðarl'eysis opintoerra aðila væri sjórinn í Sundum 1
og þó sérstak'lega Skerjafirði þegar orðinn toættulega -
menigaður úrgangi úr holræsakerfum. Um þetta seg- B
ir ritstjóri Vísis að sjórinn á þessum 'stöðum sé bæði |
,,tær og eðli!l!egur“ oig engum detti í hug að geril- ■
sneyða hinn ,,niáttúrulega‘‘ sjó fyrir orð Alþýðublaðs- 3
ins.
Uað m|á vissultega til sanns vegar færa, að mengun I
Isjávarinis á þessum 'stöðum á sér í fyllsta mæli nátt- §
úru’l'egar ors'akir, ,svo notiuð séu orð Vísis. En telur
bl'aðið ef til villl 'að isjótoaðstaðhumí Nauthólsvík hafi
verið lokað af heillbrigðisyfirvöldum vegna þess að
sjór þar hafi vlerið of „tær og eðli'l'egur?“
Mensgu'n á umhverfi Reykjavíkurborgar er þe'gar
orðin vandamál. Það verður að vinna bug á 'þeirri
m'engun og komia í veg fyrir það, að hún láti meir fl
til sin itaka í nágrenni byggðra toólá á ísllanldi en þeg-1
ar er orðið. Sá málstaður ætti hin's vegar ekki auð-
veldara uppdráttar, þótt ritistjórar allár bláða á ís-
landi yrðu sammjála um það að fylgja fordæmi rit-
istjóm Vísis og fara að tielja hrosistennur.
I
□ Síðari hluta árs 1969 cerff-
ist merki'r viffburffur í Pinn-
landi. Eftir margra ára klofn-
ingu og innbyrffis deilur sam-
einaðist finnska verkalýffsbreyf
ingin á ný.
Um tíu ára skeið greindist
finnska verkalýðshreyfingin í
þrjár meginfylkingar. Ástandið
minnti um margt á það, sem er
ríkjandi í sumum Evrópuríkj-
um. sem sagí hefur frá i grejna-
flokkum um verkalýðsmál
Evrópu, sem Alþýðublaðið er
að birta þessa dagana. En finnsk
alþýða hefur aldrei litið á þenn
an klofning sem eðlilegan og
varanlegan. Flestum fannst að
þeir hefðu misst mikils og væru
komnir út á villigötur. Fleiri og
fleiri tóku að vinna að því að
sameina verkalýðshreyfinguna á
ný. Og eftir áratugs stríð tókst
að koma þeirri sameiningu á
afíur.
Ánægja yfir þessum árangri
er mikil. bæði hjá verkalýðs-
sinnum úr flokki jafnaðarmanna
og úr flokki kommúnista. Allir
vilja að verkalýðshreyfingin sé
sameinuð og sterk og þess um-
komin að mæta vel skipulögð-
um andstæðingi við samninga-
borðið.
Finnska verkalýðxhreylingin
klofnaði 1960, en sá klofningur
var bein afleiðing af þeim á-
tökum sem áttu sér stað innan
jafnaðarmannaflokksins finnska.
Flokkurinn klofnaði og í verka-
lýðsfélögunum tók vinstri arm-
urinn — símonítarnir svonefndu
— upp nána samvinnu við komm
únista, en andstöðu gegn for-
ystuliðinu úr flokki jafnaðar-
manna. Saman höfðu þessir
tveir flokkar meirihluta í FFC,
gamla alþýðusambandinu
finnska. Þetta gerði lífið erfitt
fyrir þau félög, sem jafnaðar-
menn stjórnuðu áfram, en þá
gengu þau úr sambandinu og
mynduðu sitt eigið verkalýðs-
samband. Nokkur stór og öflug
verkalýðssambönd vildu þá í
hvorugum heildarsamtökunum
vera, heldur sýna hlutleysi.
Þannig klofnaði verkalýðshreyf
ingi í þrennt og úti um allt land
áttu sér stað stöðugar deilur
milli verkalýðsfélaga úr sitt
hverju sambandinu.
Þessi sundrung kom miklu um
róti af stað. Verkalýðssamband
jafnaðarmanna fékk aldrei
neinn verulegan byr í seglin;
félagsmenn urðu elcki nema
rétt yfir 100 þúsund þegar bezt
lét. Ýmsir gamlir og grónir jafn
aðarmenn veigruðu sér við að
ganga úr sínu ga-mla verkalýðs-
félagi og þar með úr FFC. Þeir
vildu ekki rjúfa þá einingu sem
þeir töldu bæði rétta og nauð-
synl.ega.
Þessi tilgangslausa sundrung
heíur verið verkalýðshreyfing-
unni dýrkeypt, og það líður á-
reiðanlega á lö.ngu þar til aft-
ur verður farið inn á sömu
braut. Miklum fjármunum, tíma
og orku hefur verið varið til inn
byrðis átaka, án þess að það
hafi skilað nokkrum árangri.
Vinnuveitendur hafa notfært
sér sundrungina og tefldu félög-
unum einatt hverju gegn öðru,
en það voru félagsmennirnir
sem töpuðu á því. Skyndiverk-
föll gátu skilað stundarhagn-
aði. sem hvarf skjótt aftur, en
verst settu hóparnir — þeir
lægst launuðu — báru minnst
úr býtum. Auk þess varð sundr-
ungiu til þess, að áhrif verka-
lýðshreyfingarinnar gætti minna
en ella í þróun þjóðmála þenn-
an tíma, en á þessum árum hef
ur iðnvæðingin fest rætur í at-
vinnulífi Finnlands. Það var því
að vonum að þeim fjölgaði sem
unnu að sameiningu.
Fleira á þó þátt i því að sam-
einingin tókst. í fyrsta lagi eru
símonítarnir að hverfa úr sög-
unni. Margir af forystumönnum
þeirra, einkum innan verkalýðs
hreyfingarinnar, hafa aftur kom
ið til liðs við jafnaðarmanna-
flokkinn. Og auk þess hefur ný
kynslóð hvarvetna tekið við for
ystu innan hreyfingarinnar. Þess
ir ungu menn áttu engan þátt í
deilunum fyrir áratug og báru
ekki beiskju í brjósti í garð
hvers annars, heldur vildu gera
hreyfinguna einhuga og öfluga.
Kommúnistar eru einnig í ann
arri aðstöðu nú en fyrir fáum
árum. Þeir eiga sæti í ríkis-
síjórn undir forystu jafnaðar-
manns í embastíi foysætisráð-
herra. Þeir verða að taka á-
byrgari afsíöðu til mála en áð-
ur, ekki aðeins í ríkisstjórn,
heldur einnig á þingi og innan
verkalýðsfélaganr.á. Þeir eiga
ekki svo auðvelt með að beita
yfirboðum og magna óánægju í
pólitískum tilgangi. Auk þess
eru kommúnistar í verkalýðs-
hreyfingunni yfirleitt raunsæj-
ari en flestir flokksbræðpr
þeirra, og þeir hafa allir stutt
sameininguna með ráðum og
dáð.
Það er þetta allt í samein-
ingu sern 'hefur valdið samein-
ingunni, og árangurinn hefur
helduy ekki látið standa á sér. í
FFC eru nú um 570 þúsund
manns, en verða orðnir fleiri en
600 þúsund áður en árinu lýk-
ur, en það er meiri fjöldi en
nokkurn tímann hefur verið í
finnskum verkalýðsfélögum.'
Enn eru ýmis vandamál óleyst,
en fullvíst er að enginn vill
hverfa aftur til þeirrar ringul-
reiðar sem ríkti áður.
Stjórn sambandsins er skip-
uð í hlutfalli við sLyrkleika
flokkanna. í aðalstjórninni eiga
sæti 12 jafnaðarmenn, 8 komm
únistar og 2 símonítar. En margt
bendir til að hinir síðarnefndu
muni bráðlega hverfa aftur inn
í sinn gamla flokk.
Áhrif verkalýðshreyfingarinn
ar á þróun þjóðmála h-'/a auk-
izt við sameininguna. Jafnaðar-
menn undir forystu Koivistos
forsætisráðherra hafa unnið að
henni, en þeir gei'a sér vonir
um að hún verði til þess að efla
lýðræðisöflin innan finnskrar
verkalýðshreyfingar.
(Arbeiderbladet-stjdt).
HEFI FLUTT
tawn'lækningastofu mína að Stigahlíð 36,
Reykjaivik.
HAUKUR CLAUSEN, tannlæknir
Sími 19699.
Auglýsingasíminn er 14906