Helgarpósturinn - 14.11.1996, Page 14

14
FlMIVmJDAGUR 14. NÓVEMBER1996
„Ekki eitt einasta iag sem við vildum sleppa á tónleikunum - þau voru öll
svo góð,“ segja þeir félagar Magnús Eiríksson og KK.
Nýr geisladiskur með Mannakorninu Magnúsi Eiríkssyni og blús-
aranum Kristjáni KK Kristjánsyni er um þessar mundir að komast
í plötubúðirnar. Hljóðfærin á plötunni eru öll órafmögnuð og
standa kassagítararnir þeirra Magnúsar og KK upp úr. Blaðamað-
ur HP hitti þá félaga að máli fyrir stuttu á einu kaffihúsi borgarinn-
ar og ræddi við þá um nýja afkvæmið.
Við höfum auðvitað átt langt
samstarf,“ segir Magnús. „í
yfir tuttugu ár,“ segir KK og
brosir blítt til Magnúsar. „Ef ég
man rétt hófst tónlistarsam-
starf okkar með því að Kristján
spilaði örlítið með Blúskomp-
aníinu, sem var hljómsveit
sem ég gerði út hér í gamla
daga,“ segir Magnús. „Hann
fluttist svo til Svíþjóðar en við
héldum góðu sambandi milli
okkar. Þegar hann kom heim
aftur tókum við upp þráðinn;
ég spilaði nokkrum sinnum
sem gestagítarleikari hjá hon-
um og eins hann hjá mér. En
þetta er í fyrsta skiptið sem við
gefum út plötu saman.“
„Heyrðu, það var djöfulli gam-
an að spila á Borginni í gær,“
segir KK og lítur á Magnús, en
kvöldið áður voru þeir einmitt
með tónleika á þeim mæta
stað Tomma borgara. „Já,“
segir Magnús og hlær. „Ég var
nokkuð ánægður með að salur-
inn skyldi vera fullur. Nokkuð
gott fyrir þriðjudagskvöld."
Blús í þessu
„Við vorum nú byrjaðir að
semja saman fyrir nokkrum
árum svo nú í sumar settumst
við niður og athuguðum hvað
við ættum til af efni. Þá sáum
við að við gætum gefið út
plötu," segir Magnús. „Við
vorum með tuttugu lög, sum
eftir mig, sum eftir Magnús og
önnur eftir okkur saman,“ seg-
ir KK. „Tónlist sem kemur úr
þessum venjulega farvegi sem
streymir til okkar hingað til ís-
lands frá Bretlandi og Banda-
ríkjunum," segir Magnús. „Það
er blús í þessu,“ segir KK.
„Það má hins vegar segja að
Tímamótabók
Z ástarsaga
Vigdís Grímsdóttir
löunn 1996
★★★★ 1/2
Angurværð, hlýja og sú
löngun að faðma og vera
sínum góður var tilfinningin
sem ég fylltist eftir lestur nýj-
ustu bókar Vigdísar Grímsdótt-
ur; Z ástarsaga, sem var að
koma út.
henni að lýsa sterku ástarsam-
bandi þeirra Önnu og Z á falleg-
an, yndislegan og ljúfan hátt. Ur
verður sterk og umfram allt fal-
leg saga þar sem ekkert ljótt
eða ósmekklegt er til.
Báðar eru þær Anna og Z
ákaflega sterkar en ólíkar per-
sónur. Systirin Arnþrúður er á
hinn bóginn ekki eins sterk og
trúi ég að það hafi verið með
Bókin er kynnt sem ástarsaga—xáðum.gert .tlLaÆjJrafia fram
og sannarlega er hún það en mótvægi við Önnu. Anna er em
ekki á þann hefðbundna hátt
sem við þekkjum; heldur um
ástir tveggja kvenna. Trúi ég að
þar brjóti Vigdís blað í bók-
menntahefð okkar og trúlega
lengra en sjóndeildarhringur
okkar nær, í eiginlegri merk-
ingu. Og mér varð ekki ljóst fyrr
en ég hafði lesið bókina í annað
sinn hve mikið listaverk hún er
og hve mikið hugrekki þarf til
að skrifa slíka bók. Bókin er
skrifuð í 1. persónu og tvær
systur; Anna og Arnþrúður,
skiptast á að segja frá. Anna á í
ástarsambandi við Z, sem á
ákaflega erfitt með að horfast í
augu við stöðu sína og tilfinn-
ingar. Anna hins vegar skamm-
ast sín ekki fyrir ást sína og fer
ekki í launkofa með kenndir sín-
ar. Arnþrúður býr með manni
sem hún elskar en hefur stöð-
ugar áhyggjur af að missa. Sag-
an gerist á einum sólarhring í
lífi þeirra systra þar sem þær
aðstæður skapast sem neyða
þær til að líta til baka.
Fyrsta hugsun mín eftir lest-
urinn var að það hafði ekki
truflað mig að Vigdís var að
fjalla um svo viðkvæmt mál
sem ástir tveggja kvenna er.
Svo stórkostlega tekst henni að
fara með efnið að sagan rennur
áfram án þess að ég hugleiddi
að ég væri að lesa um eitthvað
sem er mér ekki eiginlegt eða
kunnugt. Af fordómaleysi,
smekkvísi og miklu næmi tekst
þessara ógleymanlegu persóna
sem maður kynnist á lífsleið-
inni eða öllu heldur sem maður
heldur að maður þekki en nær
aldrei að skilja eða kynnast.
Frelsið er henni jafn nauðsyn-
legt og að draga andann og hún
á erfitt með að gefa af sjálfri
sér; ekki vegna þess að hún vilji
það ekki heldur vegna þess að
með því væri hún að skerða
frelsi sitt. Hún ber harm sinn í
hljóði og treystir ekki þeim sem
hún elskar. Fyrir það á hún eftir
að gjalda. En hún tjáir sig að
hluta með því að yrkja til Z.
Arnþrúður og Z eru opnari og
einlægari og báðar eru þær
haldnar afbrýðisemi og þá sér í
lagi Arnþrúður; afbrýðisemi
sem dregur úr henni allan mátt
og kemur í veg fyrir að hún
njóti ástar sinnar. Fyrir vikið
hefur hún ekki stjórn á lífi sínu,
en Anna er hennar stoð.
Z hittir Önnu aðeins einu
sinni í viku og alla aðra daga er
hún praktuglega gift og elskar
sinn mann, en tónninn í lífi
hennar er falskur og fyrir það
líður hún, eins heiðarleg og hún
í hjarta sínu er.
Karlmennirnir í bókinni eru
dregnir lausum strikum; ákaf-
lega einlitir og óspennandi
menn. Þeir gjalda líka fyrir að fá
ekki orðið en eru nauðsynlegir
framvindu sögunnar. Mín eðlis-
læga forvitni kallaði þó á nánari
kynni við þá, en ég skil hvað
það sé blús í öllum dægurlög-
um. Án blúsins væri dægur-
lagatónlistin ekki eins og við
þekkjum hana í dag. Dægur-
lagatónlistin byggist mikið
upp á Elvis Presley og Chuck
Berry en þeir eru bara
rhythm & blues-söngvarar.
Það hefur ekkert mikið breyst
síðan. Menn eru stöðugt að
reyna að breyta þessu og
bæta einum hljómi hingað og
þangað, en rauður þráður í
gegnum dægurlagatónlist í
dag er blúsinn." „Það þarf eng-
inn að skammast sín fyrir að
vera undir bandarískum áhrif-
um, því Bandaríkin eru alls-
herjarbræðslupottur fyrir all-
an heiminn og þar er merki-
legasta tónlist heims búin til í
dag,“ segir Magnús. Hverjir
voru til að mynda stórgoð Bítl-
anna? Það voru Kanarnir. Bítl-
arnir spiluðu amerísk lög á
upphafsárum sínurn." „Kansas
city,“ bætir KK við. „Paul
McCartney er enn með það á
prógramminu hjá sér á tón-
leikum.“ „Fræg saga er til af
því þegar þeir tróðu upp í
Bandaríkjunum, en Everly-
bræður sungu á undan þeim á
þessum tónleikum. Bítlarnir
ætluðu varla að þora inn á
sviðið af því að Everly-bræð-
urnir höfðu sungið svo flott.
Þeir voru alveg í rusli,“ segir
Magnús og hlær.
We’ll be going
in and out of style...
Platan Ómissandi fólk er
órafmögnuð. En er einhver
sérstök ástœða fyrir því?
„Já, það má segja það,“ seg-
ir KK. „Við hittumst daglega í
einhverja mánuði með kassa-
gítarana og lögin mótuðust
svolítið vegna þeirra. Ef raf-
magnshljóðfærum er bætt í
tónlistina lengist vinnslutím-
inn. Ef tíminn lengist fer mað-
ur að pæla meira í lögunum,
þá breytast þau og þetta verð-
ur endalaus stúdíóvinna.
Samt voru nokkur lög svolítið
rafmögnuð og hefðu verið
skemmtileg með rafmagns-
hljóðfærum. Það hefði bara
ekki passað inn í myndina. Við
vildum hafa kassagítarblæ á
plötunni. Því notuðum við að-
eins kassagítara, kontrabassa,
munnhörpu, banjó, mandólín,
— allt órafmögnuð hljóðfæri.
Meira að segja var aðeins ein
sneriltromma notuð. Það
stendur á kreditlistanum: Ás-
geir Óskarsson tromma.“
Eins og áður segir voru þeir
kumpánar að spila á Borginni
fyrir stuttu og voru þeir nokk-
uð ánægðir með tónleikana,
enda báðir þaulreyndir á
sviði.
„Ja, við erum ekki þaul-
reyndir í að spila nýja plötu í
fyrsta skiptið,“ segir KK. „Við
erum þaulreyndir í að spila
gamla efnið aftur og aftur,
eins og tvö gömul jukebox,"
segir Magnús. „En þetta er í
fyrsta skiptið á ævinni sem ég
spila heila plötu sem ég er ný-
búinn að taka upp.“ Og það
var ekki eitt einasta lag sem
við vildum sleppa á tónleikun-
um af því að það væri svo leið-
inlegt," segir KK og hlær.
Nú eruð þið báðir komnir
yfir fertugt og enn á toppn-
um... „Eigum við ekki bara að
segja eins og í Bítlatextanum:
We’ll be going in and out of
style,u segja þeir og hlæja.
höfundur er að fara með því að
draga þá ekki meira inn. Með
því hefði sagan ekki verið söm.
Vigdís gefur innsýn í líf þess-
ara þriggja kvenna af þeim
næmleika sem henni hefur ver-
ið eiginlegur í skrifum sínum
fram til þessa. Texti hennar er
knappur að vanda og ákaflega
vel farið með hann; hvernig
orðunum er raðað er út af fyrir
sig listaverk. Hún teflir fram
ólíkum formum og tekst frá-
bærlega. Áður hefur hún sann-
að sig sem gott ljóðskáld og
bregst ekki í þessari bók. Vera
má að Vigdís hafi skrifað stærri
verk að burðum eða út frá öðr-
um gildum. En mín skoðun er
að þessi bók eigi eftir að vekja
sterk viðbrögð og slá á for-
dóma. Einhverjum kann að
finnast galli við bókina hve fyr-
irséð hún er, en það er ekki
sanngjarnt að bera hana saman
við aðrar bækur Vigdísar, sam-
anber Stúlkuna í skóginum og
Grandaveg 7, þar sem hún
byggir upp spennu sem heldur
allt til loka. Þessi bók er svo
gjörólík. Ég las bókina án þess
að leggja hana frá mér. Það seg-
ir meira en nokkuð annað. Og
las hana í tvígang.
Nafn bókarinnar olli mér dá-
litlum heilabrotum en það skýr-
ir sig sjálft við lesturinn og er í
raun stórsnjallt.
Bergljót Davíðsdóttir
Astríðufullur
alþýðumaður
Dan tel Agiíst in usson
w
Leijnr
Haraldsson

( 'im! <káldin yrkjd itvteói
(í/i hess dð gfia futá.
Á htgólfshfít iV , r ijaði
;in jifss dd chl þtið.
Lífskúnstnerinn Leifur
Haraldsson
Daníel Ágústínusson
Hörpuútgáfan 1996
★ ★
ífskúnstnerinn Leifur Har-
aldsson nefnir Daníel Ág-
ústínusson frá Akranesi bók
sem hann hefur tekið saman
um æviferil Leifs. Þeir ólúst
báðir upp á Eyrarbakka og
varð vel til vina. Leifur þessi er
trúlega ekki mörgum kunnur
því hann lést fyrir rúmum 25
árum. Hann mun hafa verið af-
ar sérstök manngerð og sett
svip á bæinn á árunum 1940-
1970. Samtímamenn hans
muna því gjörla eftir honum,
en þeir sem yngri eru hafa
tæplega heyrst á hann minnst.
Bókinni er skipt í þrjá kafla
og skrifar Daníel þann fyrsta
þar sem hann rekur æviferil
hans. í næsta kafla skrifa vinir
Leifs og ættingjar auk þess
sem fjölda minningargreina er
safnað saman; flestar öðrum
líkar. í þriðja og síðasta kaflan-
um hefur Daníel tekið saman
kviðlinga, vísur og ljóð sem
Leifur skildi eftir sig.
Leifur þessi hefur vafalaust
verið afar kúnstugur og sér-
lundaður maður; vel gefinn og
vel lesinn og sérvitur með af-
brigðum. Hann umgekkst tals-
vert skáld og rithöfunda og
ástríða hans mun hafa verið
bækur, skáldskapur og ís-
lenskt mál. Hann þýddi fjölda
verka eftir norræna höfunda
og þá sér í lagi sænska, sem
hann hafði miklar mætur á.
Það verk sem hann var hvað
virtastur fyrir var þýðing hans
á Stríði og friði eftir Leo Tol-
stqj.
I sannleika sagt fannst mér
að mörgu leyti
gaman að
kynnast þess-
um manni, en
við lestur bók-
arinnar skorti
mikið á að hún
skilaði þeirri
mynd sem full-
nægði forvitni
minni. Mikið
er um endur-
tekningar og
flestir þeir
sem skrifa um
Leif segja ná-
kvæmlega það
sama. Ég hefði
getað talið hve
oft er nefnd
þýðing hans á
Stríði og friði
en hafði ekki
nennu í mér til
þess að telja.
En ég þori að fullyrða að frá
því er sagt af hinum ýmsu
mönnum sem tjá sig um Leif
ekki sjaldnar en tuttugu sinn-
um.
Hverjir kunna að hafa gaman
af þessari bók? Jú, líklega þeir
sem þekktu manninn, en ég get
ekki ímyndað mér að margir
aðrir hafi þolinmæði til að lesa
hana til enda. Trúlega hefði
góð blaðagrein skilað sér jafn
vel eða kafli í bók þar sem
nokkrum öðrum hefðu verið
gerð skil. En heila bók finnst
mér af og frá að skrifa um Leif
Haraldsson, þó að um margt
hafi hann verið merkilegur
maður.
Daníel Ágústínusson skrifar
lipran texta og skildist mér við
lesturinn að hann hefði tekið
saman efni um hann fyrst og
síðast af væntumþykju og
vegna áralangra kynna við
mann sem hann mat mikils. Og
vissulega á Leifur skilið að
hans sé minnst, en ekki í heilli
bók, sem er þó ekki nema rúm-
ar 140 síður. Þar af er þriðjung-
ur bókarinnar kveðskapur
Leifs, en hann mun hafa verið
með ólíkindum orðheppinn og
kastað fram stökum við ýmis
tækifæri. Þá orti hann nokkuð
af ljóðum sem eru afar misjöfn
að gæðum og sum hreinasti
leirburður. Seinni hluti bókar-
innar finnst mér skemmtileg-
astur og eru margar vísur og
kviðlingar hnyttilega samin.
Prýðilega er gengið frá bók-
inni og vel unnin nafnaskrá aft-
ast. Daníel mun hafa látist um
það bil sem hann lauk verkinu
og auðnaðist að koma því frá
sér fullunnu áður.
Bergljót Davíðsdóttir