Alþýðublaðið - 15.06.1972, Síða 11

Kross-
gátu-
krílið
F£/T KO//» ÍÍU
um H£ITI Tuskr RfiLF /LL OFSRp,
*)
Ó5KRfí
F/SK AR.
TuN&l
mwR
r/L mNi Fl/áL £YÐ!
í ‘ K/nD
RÍFL RR.
MjÓK FuC/L
RaáK VOND T/'/RR &//-
Rrm
mx/
O'
K3
Jatra5>5^h\-bMí\'r,-
• íi\N£í\*
^ ^ C; 4 u>
*>k>
kapitalista, sem kommúnistarnir hötuðu svo mjög,
einn þeirra manna, sem bröskuðu með samnings-
gerðir og keðjuverzlanir sem sóttust eftir einkasölu
og einræði, sem var treyst af valdamönnum, en al-
menningur vantreysti. En þessa tvo daga hafði
hann kynnzt Morgan Halsted ekki svo litið, hann
hafði kafað dýpra i sálarlif þessa manns, en hann
hefði getað á einu ári með þvi að umgangast hann
daglega. Ef þetta er auðvaldssinni, hugsaði hann og
brosti dauflega, þá langar mig að likjast honum.
Hann minntist föður sins aðeins óljóst sem krafta-
legs manns, hetju úr æfintýraheimi. Mike Clendon
skildi, að hann var farinn að meta mikils þennan
mann, eins og hann hafði metið horfinn félaga sinn -
eins og syni þykir vænt um föður sinn.
Linn stóð upp og haltraði til þeirra. Hún talaði
hægt og óskýrt.
„Megum við missa eina sigarettu?”
,,Já. Þær eru i brjótsvasa hans, en gættu þess að
vekja hann ekki,” svaraði hann sljólega, með
hálsinn sveigðan og hnúana grafna i mölinni. ,,Þér
ættuð að borða fyrst.”
,,Þakka yður fyrir, Mike, en ég er ekki svöng.”
,,Fáið yður þá sopa. Ég er búinn að fá mér einn.”
,,Það mundi alveg gera útaf við mig. Aðeins eina
sigarettu, ef þér haldið, að við megum missa hana.”
Hann náði i siðustu eldspýtuna i skyrtuvasa sin-
um. Hún teygði höndina eftir henni. Snjallræði,
hugsaði hún, að innsigla eldspýturnar i vaxi. Það
verð ég að reyna að muna...
Þetta var ein af blautu sigarettunum þeirra, sem
þau höfðu þurrkað við eldinn. Eins og Morg hafði
sagt, var þangbragð af henni, en samt var hún dá-
samleg og hún naut hennar, meðan hún lagðist við
hlið Mike og föður sins. Þessi sigaretta hafði sömu,
áhrif og ilmandi freyðibað. Hún var henni sem jól
og steiktur kalkún, glóð hennar var sem
birkikvistirnir i arninum.
Henni sýndist Mike lita græðgislega til sin og rétti
sigarettuna að honum.
,,Nei þakka yður fyrir...” En það var hálf veiklu-
leg neitun, og Mike teygði sig eftir sigarettunni.
„Skrambinn sjálfur, Linn, ég var annars hættur að
reykja, en nú hafið þér fengið mig til að byrja aft-
ur.”
„Það gleður mig að heyra. Ég kæri mig ekki um
að reykja ein.”
Hann reykti örlitið og rétti henni siðan siga-
rettuna aftur. Hann greip öxina sina og stóð upp.
„Ég ætla að ganga aðeins frá.”
Linn, gizkaði á, hvað hann ætlaðist fyrir.
„Nei, það gerið þér ekki. Vitið þér ekki, hve
þreyttur þér eruð?”
„Ég er búinn að hvila mig. Þessi sprunga hlýtur
að þrengjast einhvers staðar.
„Mike hættið við þetta. Þetta er of mikil áhætta.”
„Við verðum að koma honum héðan,” svaraði
hann þrjózkulega. „Þótt hann sé brennheitur núna
gæti ofkæling gert út af við hann, hann mundi strax
fá lungnabólgu.”
„Nei...”
En hann kippti ruddalega að sér handleggnum,
þegar hún teygði höndina eftir honum, og hann lagði
af stað frá skriðufætinum upp jökulinn og dró
stafinn á eftir sér og hélt á öxinni i annarri hendi.
Óttinn greip hana strax. Hann beið hennar alltaf á
næsta leiti, beið þess aðeins, að Mike færi frá þeim.
Hún settist fast við föður sinn og reyndi að ylja hon-
um aðeins, enda þótt hún mætti ekki missa mikinn
varma. Þurrt, sóttheitt andlit hans virtist gefa til
kynna að honum væri meir en nógu heitt. Óttinn sat
fyrir henni, nú i mynd særðs grábjarnar, nálægs og
ógnandi. Mike hefði ekki átt að fara þannig frá
þeim. Hann varð að koma aftur. Ef hann gerði það
ekki, ef eitthvað kæmi fyrir hann úti i þokunni,
myndu þau bæði deyja. Hún fór að hugsa um brot-
hljóðið i fallandi isstykkjum, um rakt myrkrið i
sprungunni, sem hún hafði fallið ofan i, og hún skalf
af ótta i myrkrinu, sem fyllti hana einmanakennd.
Þegar hann loks kom aftur, kom hann eins og
hljóðlaus vofa. Hann dró stafinn á eftir sér. Linn
stóð hægt upp og hóf að skamma hann og hegðaði
sér eins og vargur af einskærum létti.
Hann beið þar til röddin brást henni. „Þetta er
marle og nokkrar smærri vélar
til sendiferða — aðrar flugvélar
áttu að hafa bækistöð i Norður-
Afriku. ,,R.F.” deildin brá við
skjótt, sendi skeyti til móttöku-
sveitanna á hinum ýmsu svæð-
um og innti þær eftir þörfum
þeirra.
Hiðeina sem á skyggði nú var
það, að þeim hafði ekki ennþá
tekizt að ná Bollaert og Brosso-
lette yfir til Englands. Og óger-
legt var að hafa samband við þá
vegna þess að þrátt fyrir rök-
studdar aðvaranir Tommys
höfðu þeir afráðið að reyna að
komast sjóleiðina heim og voru i
íelum einhversstaöar nærri
ströndinni. Svo gerðist hið óum-
flýjanlega og það kom i hlut
Johnsons major að segja Yeo-
Thomas frá handtöku þeirra.
Fréttin hitti Tommy eins og
reiðarslag. Upplýsingar höfðu
ekki borizt um einstök atriði. að
sögn Johnsons. beir vissu það
eitt að Booaert og Brossolette
höfðu verið handteknir i Britt-
any við tilraun til að komast
burtu á báti.
Maður gekk undir manns
hönd að reyna að hughreysta
Tommy en það bar ekki
árangur. Jafnvel eftir að hann
frétti að Brossolette hefði ekki
þekkzt heldur sæti i Rennes
fangelsi undir dulnefni sinu,
Boutet, var hann óhuggandi.
Þvi hann vissi að i fangelsinu
myndi Brossolette ekki geta náð
i neinn hárlit og fyrr eða siðar
myndi hviti lokkurinn koma upp
um hann og þegar það gerðist,
myndi Gestapo, sem var kunn-
ugt um þetta einkenni, bera
kennsl á Brossolette og hefja
pyndingar sinar. Yeo-Thomas
fann til blygðunar yfir sinu eigin
öryggi i Englandi og þótti sem
hann hefði svikið vin sinn er
hann hefði skilið hann eftir ein-
an i Frakklandi og það var til
einskis þótt aðrir minntu hann á
að honum hefði verið skipað
heim. Eg heldi ekki að Tommy
lesi oft i Bibliunni, en i Gamla
testamentinu er harmljóð, sem
lýsir vel sorg hans: ,,Ö, Absalon
sonur minn, sonur minn. Guð
gæfi að ég hefði dáið i þinn stað.
0 Absalon sonur minn”.
Hann vissi strax að það var
aðeins eitt, sem hann gæti gert.
Hann yröi að komast til Frakk-
lands og bjarga Brossolette
áður en hviti lokkurinn kæmi i
ljós. Og auk þessa sérstaka til-
efnis virtist för hans réttlætan-
leg á allan hátt: með handtöku
Bollaert og Brossalette var
franska mótspyrnuhreyfingin
aftur eins og höfuðlaus her og
vonleysið kynni að grafa um sig
á ný eins og það hafði gert eftir
handtöku Moulins og Dele-
straints. Hann þekkti alla æðstu
mennn mótspyrnuhreyfinganna
og öll hjólin i hinni flóknu vél
neðanjarðarsamsærisins. hann
var mjög atkvæðamikill á
meðal svæðaforingjanna og
flugaðgerðaforingjanna. An
þess að bera oflof á sjálfan sig
gat hann fullyrt að enginn væri
betur til þess failinn að koma i
stað þeirra Bollaert og Brosso-
lette. Innrásardagurinn nálg-
aðist óðum, og er að honum
kæmi gat nærvera hans á vig-
stöðvunum orðið Banda-
mönnum að miklu gagni.
En honúm gekk ekki eins vel
að sannfæra yfirboðara sina
meö þessum röksemdum. Yfir-
menn hans vissu það sem hann
vissi en kaus að láta sem hann
vissi ekki: að Gestapo var kunn-
ugt um athafnir hans og hafði
lýsingu á honum og að ekkert
var liklegra en að hann yrði tek-
inn höndum. Þetta var honum
sagt, það var þó ekki látiö fylgja
hversu gifurlegt áfall það yrði ef
maður meö hans vitneskju um
mótspyrnuhreyfinguna og hern-
aðaráætlunina léti bugast af
pyndingum og leysti frá skjóð-
unni. En Tommy gat sér til um
Yeo-Thomas
hvað foringjarnir hugsuðu og
hann fann brátt leið til að sigr-
astá mótbárum þeirra, töluðum
og hugsuðum.
Honum var ljóst að yfirmenn
hans voru með réttu uggandi —
hinn hugrakkasti maður gat
ekki verið viss um að hann
myndi ekki bresta við pynd-
ingar einkum ef sá, er þær við-
hafði væri nógu slyngur til að
gefa i skyn að striðiö væri nú
ekki háð um heilagan anda
þegar til kæmi, heldur um hver
ætti aö selja hverjum hvaö.
Þar sem Gestapo slakaði
aldrei á verðinum var ómögu-
legt að ábyrgjast að hann yrði
ekki tekinn fastur, uppljóstranir
varð ekki forðast með neinni
vissu nema unnt væri að komast
hjá pyndingum, og pyndingar
var aöeins hægt að forðast með
þvi móti, ef hann yrði tekinn
fastur, að honum tækist að leika
hlutverk brezks flugmanns, sem
neyðst hefði til að stökkva út i
fallhlif yfir óvinasvæði og gæti
þvi kralizt meðferðar sem
striðsfangi. Saga hans yrði að
sjálfsögðu að vera algerlega
pottþétt, [Dar eð Gestapo hafði af
venjulegri nákvæmni komið sér
upp lista flughersins yfir alla
þá, sem þátt tóku i flugaðgerð-
um. t samræmi við þetta náði
Yeo-Thomas sambandi gegnum
flugmálaráðuneytið við sveita-
foringja að nafni Dodkin, sem
var á flugaðgerðalistanum, en
hafði verið látinn hætta og átti
ekki að fljúga aftur. Tommy
dvaldi margar klukkustundir
með Dodkin sveitarforingja við
að læra ævisögu hans. Að lokum
lögðu yfirmenn hans blessun
sina yfir þessa fyrirætlun og
númersskjöldur var sleginn fyr-
ir hann með nafni og númeri
Dodkins.
Enn einu sinni varð hann að
o
Fimmtudagur 15. júni 1972