Alþýðublaðið - 09.11.1972, Qupperneq 11

Kross
gátu-
krrlið
V£L KLÆDVUI?
!7«1
5pm- nf\ Bmjwt FOR fóður AnD VPiRI NN '/ ELD StfEÐ/
l
fi . aty
SöNCr U
□ FLjbT F£F ’/ N/áGJU
TiÝU Sfímm
HÆNfí 1 £/NS 57//V6- Ufí/NN
r- FORfík
í
TfíFLfi GRIP uR
£wT>. HREíi Foe>
UNG V/ÐI VÆbjR Tv/HL.
l É/NS
fíLDfí
■ i ...
5 Cð^
i> >1 i þ ■ (ð" 3 k) tn 'ð •
tf • 1> tlC tD k) ■
& -' 3> tb m t" ■ nntidr
""k) *3 ^ i" fn . >
í SKUGGA MARÐARINS
Saga ástar og örlaga eftir Victoriu Holt
baki. Faðir minn hafði kennt mér
að riða þegar við bjuggum i sveit-
inni, en ég gat imyndað mér að
ólikt væri að skokka eftir sveita-
vegum Englands og að skeiða yfir
óbyggðir.
Ég minntist á þetta við Stirling
og hann flýtti sér að telja i mig
kjark.
— Það verður allt i lagi með
þig, sagði hann. — Ég finn handa
þér hest. Prúðmannlegan hest
fyrst, með fágaða framkomu eins
og hann þessi herra Wakefield,
sem þú varðst svo hrifin af. Svo
seinna meir...
— Karlmannlega hest, stakk ég
upp á. —- Eins og Stirling Herrick.
Við hlógum mikið saman. Við
þrættum, vegna þess að það var
svo margt, sem okkur bar á milli.
Stirling var oft á öndverðum
meiði við samferðafólk okkar;
hann lét draga sig inn i deilur við
það og var þá sjaldan myrkur i
máli. Hann var, i litlu uppáhaldi
hjá sumum körlunum,en ég tók
eftir þvi að mörgum konunum
veittist létt að brosa til hans.
Siðan varð mér ljóst hve gott ég
hafði af þessu ferðalagi. Það los-
aði mig alveg við hina dapurlegu
mánuði sem ég hafði beðið eftir
fréttum af föður minum og siðan
nærri kiknað undan áfallinu þeg-
ar þæf komu.
Lifið um borð tók á sig visst
mynztur: morgunverður i saln-
um.langirmorgnar, hádegisverð-
ur klukkan tólf, siðdegisstundir
sem siluðust áfram, miðdegis-
verður klukkan fjögur, en þá
komu farþegarnir uppábúnir og
hljómsveitin lék létt lög; svo var
gengið um þilfarið þar til kvöld-
verður var borinn fram klukkan
sjö.
Við fórum i land i Gibraltar og
áttum þar ánægjulegan morgun.
Það var dásamlegt að aka um i
vagninum með Stirling og skoða
staðinn, búðirnar, apana og sjálf-
an klettinn.
— Stundum, sagði ég, — óska
ég þess að þetta ferðalag gæti
haldið áfram til eilifðar.
Stirling gretti sig.
— Setjum nú svo að við yrðum
strandaglópar, sagði ég, — Að við
smiðuðum okkar eigið skip og
héldum áfram að sigla um öll
heimsins höf, hvert sem okkur
langaði til að fara.
— Það sem þér getur dottið i
hug! Hann gerði gys að mér, Það
var svo ólikt föður minum, sem
hefði haldið áfram með þessa
furöusögu um hvernig við hefðum
smiðað okkur skip og ferðast á
þvi til framandi landa.
— Ég man eftir honum, sagði
hann. — Hann gat talað um fárán-
legustu hluti, látið eins og eitt-
hvað væri til sem hann vissi að
gat ómögulega átt sér stað.
— Það gerði lifið skemmtilegt.
— Það var fjarstæða. Til hvers
er að láta sem eitthvað muni ger-
ast þegar maður veit að það ger-
ist ekki?
Ég gat ekki látið neina gagn-
rýni viðgangast um föður minn.
— Það var gaman og spenn-
andi að lifa þannig.
— Það var falskt. Mér finnst
það timasóun að látast trúa þvi
sem er ómögulegt.
— Þú ert svo raunsær og...
— Leiðinlegur?
Ég þagði og hann ýtti á eftir
mér: — Svona. Segðu sannleik-
ann.
— Ég vil geta hugsað mér að
eitthvað dásamlegt geti gerzt.
— Jafnvel þegar þú veizt að
það getur ekki gerzt?
— Hver segir að það geti ekki
gerzt?
— Eins og það að fara i land i
íáeinar klukkustundir, og byggja
skip og sigla kringum hnöttinn án
siglingafræðings, skipstjóra eða
stýrimanns og gera hvorki ráð
fyrir hafnargjöldum né hafnsögu-
mönnum. Þú verður að vitkast
Nora, þegar þú kemur til
Ástraliu.
Mér gramdist og fannst þetta
vera árás á föður minn.
— Ef til vill hefði ég ekki átt að
koma.
— Það er of snemmt að segja
til um það.
— Ef ykkur þykir ég barna-
leg...
— Það þykir okkur áreiðanlega
ef þú heldur áfram þessum
barnalegu hugarórum eins og....
— Eins og faðir minn gerði.
Þótti ykkur hann barnalegur?
— Okkur fannst hann ekki sér-
lega hagsýnn. Og sést það ekki
lika á þvi hvernig fór fyrir hon-
um? Ef hann hefði látið gullið af
hendi, væri hann lifandi núna.
Hvaða vit er i þvi að blekkja sjálf-
an sig til að trúa að maður geti
haldið einhverju, og láta svo lifið
til að sanna, að maður hafi haft
rangt fyrir sér?
Ég var reið og sár, en gat ekki
rætt um föður minn af skynsemd.
Ég þagnaði og varð Stirling reið
fyrir að spilla ánægjunni af þess-
um degi. En þetta var gott dæmi
um samband mitt við hann. Hann
gerði engar tilslakanir til að
halda uppi kurteislegum samræð-
um.en hélt fram þvi sem hann
taldi rétt og hvikaði hvergi frá
þvi. Ég vissi að það var rétt sem
hann sagði,en gat ekki afborið að
faðir minn sætti gagnrýni.
Þótt ég felldi mig stundum illa
við yfirlæti hans, kom umhyggja
hans fyrir mér fram i svo mörgu
að það vakti hjá mér hlýja, nota-
lega tilfinningu. Það var farið
að hitna i veðri og mér likaði vel
við hin suðrænu kvöld. Eftir
kvöldverðinn klukkan sjö sátum
við á þilfarinu og töluðum saman.
Til þeirra stunda hlakkaði ég
mest af öllu, enn meira en til sól-
skinsdaganna þegar við gengum
fram ög aftur um þilfarið eða
hölluðum okkur út yfir borðstokk-
inn og hann benti mér á ærsla-
fulla hnýsu eða flugfisk.
Eitt kvöldið þegar við sátum á
þilfarinu og horfðum út i hlýtt
myrkrið yfir suðurhöfunum,
sagði ég við Stirling: — En ef
Merði geðjast nú ekki að mér?
— Hann myndi samt sjá um
þig. Þvi hefur hann lofað.
Það virðist erfitt að gera hon-
um til hæfis.
Stirling kinkaði kolli. Þetta var
satt. Mörðurinn var ef til vill al-
máttugur, en hann var ekki al-
góður.
— Hann minnir á einhvern af
rómversku guðunum, sem fólk
var alltaf að friða.
Stirling glotti að samlikingunni.
— Fólk reynir náttúrlega að gera
honum til geðs, sagði hann.
— Og ef það gerir það ekki?
— Þá lætur hann það vita af
þvi.
— Stundum held ég að það
hefði verið betra hjá mér að vera
kyrr i Danesworth House.
— Þú verður að læra hrein-
skilni ef þú vilt vera Merði til
geðs.
— Ég er ekki viss um að ég vilji
það. Mér væri meinilla við að
verða hans auðmjúkt þý.
— Þú skalt sjá til. Þú munt
vilja vera honum til geðs. Það
vilja allir.
— Þú ert fruntalega opinskár
um föður minn. Hversvegna
skyldi ég ekki vera það um föður
þinn?
— Þú átt auðvitað alltaf að
segja eins og þér býr i brjósti.
— Jæja, ég held að hann Mörð-
ur þinn sé sjálfumgalaður, vald-
agirugur og með stórmennsku-
æði.
— Við skulum athuga þetta.
Hann hefur mikið álit á sjálfum
sér — og það hafa allir aðrir. Hon-
um likar vel að stjórna — og það
er enginn honum likur. Svo lýs-
ingin er ef til vill ekki alveg út i
bláinn hjá þér ef hún væri hefluð
ofurlitið til.
— Segðu mér meira um hann.
Svo sátum við þarna og hann
sagði mér frá föður sinum og ég
gerði mér margt i hugarlund um
þer.nan stórfenglega mann, sem
hafði haft svo mikil áhrif á föður
minnaðhann hafði falið mig i um-
sjá hans.
— Hann var sendur frá Eng-
landi sem fangi fyrir þrjátiu og
limm árum, sagöi Stirling. — Það
hefur haft sin áhrif á hann. Hann
snýr þangað aftur einhvern-
tima... þegar hann er reiðubúinn
til þess.
- Hvenær verður hann reiðu-
búinn?
- Hann sagði einu sinni við
mig að hann muni vita þaö þegar
að þvi kemur.
- Hann talar þá við þig öðru
hverju eins og venjulegur maður.
Stirling brosti. — Eg held þú
sért fyrirfram ákveðin i að falla
illa við hann. Það er mjög óskyn-
samlegt. Jú , hann er mannlegur,
mjög mannlegur.
— Og ég hef verið að hugsa mér
hann sem guðlega veru.
— Hann er þannig lika.
— Að hálfu guð og hálfu maður,
sagði ég i háði vegna þess að ég
mundi hvernig Stirling hafði talað
25
fötum úr björtum efnum. Negl-
ur hans voru bleiklakkaðar.
Hann hafði verið handtekinn
fyrir slæpingshátt, skrilslæti,
likamsárás, morðtilraun, fyrir
að hóta likamsmeiðingum, inn-
brot, vopnað rán og fyrir að
hrækja á gangstétt. Siðan hann
var unglingur, hafði hann setið
inni alls sex ár, ellefu mánuði og
fjórtán daga i alls konar
betrunarhælum og fangelsum.
Þessi maður hafði þær óvenju-
legu gáfur að geta lagt saman
tuttugu og átta stafa tölur i hug-
anum og svarað rétt eftir nokkr-
ar sekúndur. Hann gekk iðulega
meö hárbeittan hnif, sem hann
geymdi i sliðri sem spennLvar á
hægri ökkla. Hann talaði oft i
bundnu götumáli.
Anderson: Hvernig gengur,
Skeets?
Johnson: Ég lifi af smáaurum.
En fáðu þér bjór. Og ef þig
langar, fáðu þér að borða.
Anderson: Ég læt bjórinn
nægja.
Johnson: Ég hélt þú kynnir að
meta þennan mat — bein og
grænmeti.
Anderson: Já, það kann ég.
Finnst þér hann ekki góður?
Johnson: Ekki aldeilis. En
froskalappir i smjöri og lauk.
Það er sko matur. Langar þig
bara i bjór?
Anderson: Já. Að hverju
komstu?
Johnson: Biddu eftir bjórnum
og hlustaðu þá. ( tuttugu og
sjö sekúndna þögn).
Johnson: Meðal annarra orða,
ég ætla að borga.
Anderson: Ég þakka.
Johnson: Það er ég, sem þakka
þér.
Anderson: Hvers vegna?
Johnson: Vegna Andronicu
litlu, sem þú komst mér i
kynni við. Ó, hún er svo sæt og
safarik. Nótt með henni er
unaðsleg. Hún er eins og
jarðarberjais með þeyttum
rjóma, og ofan á honum situr
stórt, rautt kirsuber.
Anderson: Og auðvitaö beiztu
fyrst I kirsuberið.
Johnson: Fæst orð hafa minnsta
ábyrgð.
Anferson: Reynirðu að hafa
eitthvað upp úr henni?
Johnson: Ég reyni það hverju
sinni, sem er ekki oft. Hún fær
fri eitt kvöld i viku. Við höld-
um það hátiðlegt. Við vorum
tvisvar saman fyrir hádegi. Ó
hún er svo lifandi. Ég gæti
étið hana.
Anderson: Ég er þess fullviss,
að það gerir þú.
Johnson: Stundum, ó, mikli,
hviti faðir, stundum.
Anderson: Hve'rnig kynntuzt
þið?
Johnson: Hvers vegna viltu
vita það?
Anderson: Hvernig á ég að læra
á kvenfólk, ef þú kennir mér
það ekki?
Johnson: Ó. Duke, Duke, enga
hræsni. Þú hefur gleymt
meira en ég gæti kennt þér.
Nú jæja, ég náði i gamlan
fjölskylduvin. Hann er afar
þorparalegur. En það er bara
útlitið. Hann getur allt. Skilur
þú?
Anderson: Já.Johnson: Ég
borga honum nokkra dali:
Hann gengur að þessari And-
ronicu, þegar hún er að koma
út úr kjörbúðinni. Hann káfar
á henni með krumlunum.
„Ógeðslegi kynórasjúk-.
lingur,” hrópa ég að honum,
„hvernig dirfist þú að ónáða
og snerta þessa yndislegu,
fallegu litlu stúlku?”
Anderson: Stórkostlegt.
Johnson : Hann hleypur niður
götuna. Andronica er skelf-
ingu lostin.
Anderson: Og þakklát.
Johnson: Já — og þakklát. Svo
að ég hjálpa henni að aka litla
vagninum með vörunum
heim. Og eitt leiðir af öðru.
Anderson: Eins og hvað?
Johnson: Myntsafnið er tryggt
fyrir fimmtiu þúsund. Það er
falinn skápur á bak við mál-
verk i bókaherberginu. Þar
geymir frú Sheldon demant-
ana sina. Stúlkan heldur, að
þar séu önnur verðmæti
geymd. Skuldabréf. Pen-
ingar. Hvernig lizt þér á?
Anderson: Ekki beint illa.
Verða þau heima i allt
sumar?
Johnson: Mér þykir leitt að til-
kynna þér, hái herra, að það
veröa þau ekki. Um næstu
helgi fara þau til Montauk.
Gamli Sheldon verður fjar-
verandi um hverja helgi fram
yfir verzlunarmannahelgi.
Það táknar, að ég sé hana
ekki næstu þrjá mánuði,
nema við getum bjargaö mál-
unum —til dæmis aðhúnkomi
til borgarinnar eða ég heim-
sæki hana.
Anderson: Þú bjargar þvi við.
Johnson: Ég ætla mér að gera
það. Eg verð að hitta Andron-
icu, svo að hún geti leikið á
munnhörpuna mina.
Anderson: Hvað um kæli-
klefann i kjallaranum?
Manstu ekki eftir hönum?
Johnson: Ég hef ekki gleymt
honum, hviti maöur, sem talar
tveim tungum. Gettu hvað
þar er.
Anderson: Ég hef verið að
reyna það. en get það ekki.
Hvað er þar?
Johnson: Þegar húsið var
byggt, var þetta græn-
metis og ávaxtageymsla.
Er kæliskápar komu til
sögunnar geymdi nirf-
illinn, sem byggði húsið,
vinin sin i klefanum.
Veggirnir eru þykkir.
Anderson: Og til hvers er
klefinn notaður nú? Undir
vin?
Johnson: Reyndar ekki.
Þarna er kælivél
og vél sem dreg-
ur rakann úr loft-
inu. Loftið er svalt og
þurrt. Og allir, sem búa i
húsinu — það er konurnar
— geyma loðkápurnar
sinar þarna yfir sumar-
mánuðina. Þvi fylgir eng-
inn aukakostnaður. Þarna
hafa frúrnar loðkápu-
geymslu i húsinu. Hvernig
lizt þér á?
Anderson: Mér lizt mjög vel
á það.
Johnson: Mér datt það i hug,
Duke. Ef þú ert að undir-
búa eitthvað — taktu eftir
Fimmtudagur 9. nóvember 1972
o