Alþýðublaðið - 21.12.1973, Blaðsíða 7

2qóðar
Kodak Initamatic
KODAK INSTAMATIC 56 -X
i gjafakassa KR: 2.328.-
Instamaíic
56-X
coloor ootftt
KODAK INSTAMATIC 155-X
í gjafakassa KR: 2.840.-
HANS PETERSEN H/f.
BANKASTR. 4 SÍMI 20 313
GLÆSIBÆ SÍMI 82590
AUGLÝSIÐ í ALÞYÐUBLAÐINU
AUGLÝSINGASÍMINN OKKAR ER 8-66-60
Umsóknír
um styrk
úr
Finnska
JC-sjóðnum
Finnski JC-sjóðurinn er stofnaður af Junior
Chamber Finnlandi og Junior Chamber Islandi
með fé, sem safnað var í Finnlandi og Svíþjóð
með sölu límmiða með íslenzka fánanum.
Markmið sjóðsins er að styrkja skólanám unglinga
frá Vestmannaeyjum á aldrinum 14—19 ára,
utan Vestmannaeyja. Styrkveiting JC-sjóðsins nær
til hverskonar náms, nema skyldunáms og
háskólanáms.
Umsækjendur geta verið aðstandendur styrkþega
eða styrkþegi sjálfur. Ef styrkþegi nýtur
fjárhagsaðstoðar frá fjölskyldu sinni, er styrkurinn
greiddur til fjölskyldunnar.
Stjórn sjóðsins skipa. Erkki Aho, Kouvola,
Finnlandi, Jón E. Ragnarsson og Ólafur
Stephensen, Reykjavík. Endurskoðendur eru:
Rolf Zachariassen, Heilola, Finnlandi og Reynir
Þorgrímsson, Kópavögi.
Útfyllt umsóknareyðublöð skal senda til: Finnska
JC-sjóðsins, pósthólf 579, Reykjavík.
Eyðublöðin skulu hafa borist fyrir 31. Des. 1973
Skrifstofur bæjarstjómar Vestmannaeyja í
Vestmannaeyjum og í Hafnarbúðum afhenda
umsóknareyðublöð og gefa jafnframt nánari
upplýsingar.
fFINNSKI JC-SJÓÐURINN
PÓSTHÓLF 579
REYKJAVlK
HNN
NÝIFORSETIÍSRAEL ER
MIKILL VISINDAMAÐUR
Þegar þjóbþing tsraels kaus
nýjan rikisforseta hinn 10.
april i ár varð hinn heims-
þekkti lifefnafræði ngur
prófessor Ephraim Kat-
chalski fyrir valinu.
Aðeins fáum dögum áður
en Verkamannaflokkurinn
tilnefndi forsetaefni sitt
hafði verið við þvi búist, að
varaforseti þjóðþingsins,
Yitzhak Navon, yröi fyrir
valinu. bó fór svo, að emb-
ættið féll i hlut Katchalski og
er það skýrt með þvi, að nán-
ir stuðningsmenn Goldu
Meir forsætisráðherra hafi
haft áhrif á það val. Rikis-
forsetinn tilnefnir forsætis-
ráðherrann. Og þar sem sú
lykilstaða, sem forsætisráð-
herraembættið er, gæti orðið
auð eftir kosningar — sem
áttu að fara fram i nóvember
— voru eldri flokksmenn
hræddir um, að Navon
myndi tilnefna varnarmála-
ráðherrann Moshe Dayan i
forsætisráðherraemþættiö,
enda er hann stuðningsmað-
ur hans.
bað var Abba Eban, utan-
rikisráðherra, sem formlega
tilnefndi Katchalski prófess-
or með orðunum: „Sem for-
seti mun hann fylgja þeirri
hefð, sem hann hlýtur að
erfðum frá Weizmann, og
sameina stjórnvisku og vis-
indi”. bvi má bæta við, að
Chaim Weizmann. fyrsti for-
seti Israels, var einnig vis-
indamaður.
Katchalski tók við embætti
rikisforseta til næstu fimm
ára hinn 25. mai siðastliðinn.
Hann er fjórði rikisforsetinn
I sögu þess og þar sem hann
er aðeins 52ja ára að aldri er
hann hinn yngsti, er gegnt
hefur þessari stöðu. Strax að
kosningunni lokinni var til-
kynnt, að Katchalski — i
samræmi við óskir rikis-
stjórnarinnar um það, að
menn i trúnaðarstöðum beri
Hebraisk nöfn — myndi
breyta eftirnafni sinu i Katz-
ir.
Hinn nýi rikisforseti tsra-
els fæddist i Kiev i Rússlandi
hinn 16. mai 1916 og kom til
Palestinu með foreldrum
sinum aðeins 6 ára að aldri.
begar á bernskuárum sin-
um hreifst hann mjög af
náttúruvisindum og áhugi
hans jókst mjög og kom enn
greinilegar i ljós, er hann
gekk i æðri skóla, þar sem
hann þótti afbragðs náms-
maður á sviði stærðfræði,
eðlisfræði og efnafræði.
Katzir lauk námi sinu viö
Hebraiska Háskólann i
Jerúsalem árið 1937. Hann
hlaut frábærar einkunnir og
tók siðan doktorspróf árið
1941. Hann dvaldi enn um 5
ára skeið i Jerúsalem og
starfaði sem aðstoðarmaður
i háskólanum i fræðilegri og
sameindalegri efnafræði.
Arið 1947 flutti hann með
bróður sinum, prófessor
Ahron Katchalski, tíl Rehov-
ot, þar sem bróðir hans varð
deildarforstjóri fyrir rann-
sóknum á frumefnasam-
böndum. Palestinskir
hryðjuverkamenn myrtu
bróður hans á Lod-flugvell-
inum i mai 1972.
Frá Rehovot flutti Katzir
prófessor til hinnar nýstofn-
uðu Weizmann-stofnunar,
þar sem honum var falið að
skipuleggja lifefnafræði-
deildina, er hann stjórnaði
fram i mars 1973. Mikilvæg-
asta visindastarf hans hefur
verið þróun framleiðsluað-
ferða á sviði gerviefna með
sömu eiginleika og pólýpept-
ið og eggjahvituefni. betta
starf hans leiddi hann til
rannsókna á eggjahvituefn-
um og færði honum alþjóð-
lega viðurkenningu. Meðan á
frelsisstriðinu stóð vorið 1948
stjórnaði Katzir prófessor
rannsóknasveitum neðan-
jarðarhreyfingar gyðinga. A
árunum 1966 til 1968 var hann
yfirmaður visindadeildar
varnarmálaráðuneytisins.
Annað mikilvægt rannsókn-
arstarf Katzir prófessor er
framleiðsla gerviþráðs, sem
skurðlæknar nota tiiað sauma
sár saman aðinnanverðu. Er
þráður þessi þannig gerður.
að hann leysist upp af ger-
hvötum likamans. Katzir
prófessor hefur skrifað mjög
mikið um eggjahvituefni og
kjarnasýrur. Hann er með-
limur margra visinda-
akademia, bæði heima fyrir
og á alþjóðavettvangi, og var
fyrsti Israelsmaðurinn, er
gerður var að meðlimi
Bandarisku Visinda-
akademiunnar. Hann hefur
einnig hlotið mörg heiðurs-
verðlaun fyrir visindastörf
sin. Hann hefur oft dvalið
langdvölum sem gestur við
margar stærstu rannsókna-
stofnanir heimsins. Katzir
prófessor er kvæntur maður
og á tvö börn.
Hinn þekkti fyrirrennari
hans i embætti rikisforseta,
Weizmann prófessor, hafði
hætt öllum visindastörfum er
hann gerðist rikisforseti.
begar prófessor Katzir er
hins vegar kjörin rikisforseti
stendur hann i hámarki fer-
ils sins sem visindamaður.
Hann sagði eftir að kosningin
hafði farið fram, að harin
hefði sett það að skilyrði
fyrir að taka að sér embætt-
ið, að hann fengi tækifæri til
að halda áfram rannsókna-
starfsemi sinni. Og það er
vafalaust auðvelt þvi að for-
setinn hefur ekki þunga
vinnuskyldu. Mikilvægustu
verkefni hans eru að taka á
móti erlendum ambassador-
um, undirrita samninga og
lög og kalia stjórnmálafor-
ingjana i þjóðþinginu saman
er til stjórnarmyndunar
kemur að loknum hverjum
kosningum-
VOFIIR HEF ÉG ALDREI SÉD, EN
ÓSKÝRAHLEGIR ATBURDIR GERAST
Rithöfundurinn Age Marcus
er enn maður efasemdanna.
Nú eru vofur komnar á dag-
skrá i Danmörku, að sögn
dagblaðsins Aktuelt. Rikis-
útvarpið var fyrir skömmu
með draugadagskrá og var
eins og við manninnn mælt,
að um 200 manns sneru til út-
varpsins strax á eftir upp-
fullir af sögum um grá-
klæddar afturgöngur, sum-
ar hverjar i kvenmynd.
Sumir eiga sér nokkra sér-
Iræðinga á þessu sviði.meðal
þeirra er rithöfundurinn Age
Marcus, 85 ára að aldri. Enn
er hann efasemdarmaður á
þessu sviði en hefur þó hug-
leitt og rannsakaö fjarhrif
(parapsykologi) i 15 ár. „Ég
er ekki andatrúarmaöur
(spiritisti) heldur efa-
semdarmaður”, segir hann i
viðtali við Aktuelt. „Eftir
margra ára rannsóknir er
mér Ijóst, að til eru hlutir,
sem ekki er hægt að skýra.
bar er til aö mynda hugs-
anaflutningur (telepati) og
þar er einnig hælileiki
manna til að sjá ýmist ó-
orðna atburði fyrir eðalöngu
liðna atburði, er þeir hafa þó
aldrei orðið vitni að sjálfir,
(clairvoyance). En drauga
hef ég aldrei séð og aldrei hef
ég heldur getað fengið stað-
fest, að látnir gangi aftur. bó
hef ég heyrt afar trúverðug-
ar sögur þar að lútandi.”
Áge Marcus á ljósmyndir
af atburðum, sem hann hefur
orðið vitni að. bar eru til að
mynda myndir af stólum og
borðum.er svifa i lausu lofti.
Myndirnar eru teknar á svo
löngum tima, að svifandi
hlutirnir eru óskýrir á mynd-
unum, hreyfingarinnar
vegna, og nær ógerningur að
fá af þeim aukaeintök. „Eg
hef fengið myndirnar með
þeim skilyrðum, að þær
verði ekki birtar i blöðum”,
segir rithöfundurinn.
„Ég hef gert tilraunir með
hugsanaflutning i samvinnu
við sænska prófessorinn Olle
Holmberg og miðilinn Olle
Jönsson. Olle Jönsson er
mjög ungur maður, er nýtur
leiðsagnar Holbergs prófess-
ors. Var hann undir hand-
leiðslu hans er hann sagði
mér og honum til um hvert
kort ég hafði dregið úr korta-
haug heima hjá nokkrum
vinum minum i Vedbæk.
Simleiðis voru bækurnar siö-
an bornar saman strax á eft-
ir og kom þá i ljós, aö Jöns-
son hafði sagt alveg rétt til.
Mér hefur einnig tekist aö fá
konu nokkra til að segja mér
frá þriðju manneskju með
þvi að fá hinni fyrstnefndu i
hendur hlut, er hin siðar-
nefnda átti. Hluturinn var
fólginn i pappirsumbúðum
og haft strangt eftirlit með
öllu þvi', er gerðist. Konan
vissi auðvitað ekkert um
það, sem i pappirsumbúðun-
um var en skjótlega sagði
hún, að þar væri leifar af
manneskju. Hún kvaðst enga
manneskju sjá, en hins veg-
ar steinhrúgu. — bað sem i
raun var i pappirsumbúðun-
um var brot úr mannshrygg,
er fundist hafði i gömlum
húsarústum i Rómaborg.
Áge Marcus nefnir fleiri
þeirra atriöa, sem bar á
góma i danska útvarpsþætt-
inum. Einn hlustendanna, er
hafði samband við útvarpið
eftir þáttinn, kvaðst hafa
orðið vissra hreyfinga var er
hestur, sem honum þótti
mjög vænt um, var drepinn.
„betta er ekki óvenjulegt”,
segir Age Marcus,
„Margar heimildir eru
til um það á prenti,
að fólk hefur merkt það á
•sjálfu sér þegar lifandi vera,
nákomin þvi, lætur lifiö.”
bá eru einnig til sögur um
hluti, sem hreyfast til. 1
para-sálfræðinni er talað um
„poltergeist” i þvi sambandi
eða hreyfianda. Minna má á,
aö para-sálfræði merkir nán-
ast „sálarfræði fjarhrifa”.
Furðurlegt er, skv. upplýs-
ingum þeirra, sem rækileg-
ast hafa rannsakað, að þetta
á sér einna helst stað i
grennd við ungt fólk, einkum
ungar stúlkur. Meðal ör-
uggra frásagna um mál af
þessu tagi eru nokkrar um
slika viðburði, er áttu sér
stað i býskalandi fyrir
nokkru siðan.
Frá sjónarhóli fjarhrifa-
sálarfræðinnar voru margar
frásagnirnar i útvarpsþjptt-
inum mun betri, segir Age
Marcus. „Ég vil hvorki né
get neitað þvi, að frásagnirn-
ar hafi verið sannar og rétt-
ar. Hins vegar er til nokkuð
sem nefnist „self-sugg-
estion”.
Övenjuleg (eða „yfir-
náttúruleg”) fyrirbæri hafa
mest gildi þegar sá, sem frá
þeim segir, hefur sjálfur
„upplifað” þau og getur
skýrt m.a. bæði stað og
stund, nákvæmlega. Til eru
nokkrar vottaðar frásagnir
af fólki, er sá byggingar
standa i ljósum logum,
nokkrum klukkustundum áð-
ur en i þeim kviknaði. Heið-
ursdoktor nokkur að nafni
H.P. Hansen segir i einni af
bókum sinum, að þetta hafi
svo oft gerst, að fyrirbærið
hafi fengið sérstakt nafn:
„Forbruni”.
„Við erum hér á sviðum,
sem við getum ekki skýrt
með venjulegum hætti”, seg-
ir Áge Marcus. ,, En fyrir
hundrað árum siöan gátu
menn heldur ekki skýrt
segulsviðið eða útvarpsgeisl-
ann”, segir Áge Marcus að
lokum.
Barn brennur inni meðan skírnarveisla þess stendur.
Kaupmannahöfn — Meðan
foreldrarnir og gestir þeirra
sátu aö hádegisveislu í tilefni
skírnarinnar brann nýskírt
barnið inni, i svefnherberg-
inu viö hliöina á stofunni.
Geröist þetta i siðasta mán-
uði í bænum Holte, rétt norö-
an Kaupmannahafnar.
Blöðin segja, að gestirnir
hafi verið nýsestir er barniö
tók að gráta. Stóð þá amma
þess upp, gekk inn til þess og
fékk því snuð. Fáum minút-
um siðar grét barnið aftur.
Stóð amma þess aftur á fæt-
ur og opnaði herbergisdyrn-
ar — en þá kom i ljós, að það
var fullt af reyk. Tveir karl-
mannanna reyndu að skriða
að rúmi þess, en urðu aö
hætta við það vegna hitans.
Nágrannarnir tóku eftir
eldinum og höföu þegar gert
slökkviliðinu aðvart, er kom
nokkrum mínútum siðar.
Tókst þvi að slökkva eldinn á
skammri stundu en barniö
var látið, hafði brunniö inni.
Telur lögreglan, aö einhver
gestanna hafi misst tóbaks-
glóö niöur í rúm þess, er
hann eöa hún stóöu viö það
og horfðu á barnið. Amma
þess kveðst ekki vera reyk-
ingakona. bykir lögreglunni
þá líklegast að einhver annar
gestanna hafi verið á ferli
inni í herberginu, meö þess-
um hroðalegu afleiðingum.
Útgáfa
Mcnníngarsjóös 1
Sögur 1940—1964
eftir Jón Óskar. Heildarsafn frá þess-
um árum, 22 sögur. Tæplega helmingur
hefur ekki birst áður, en nokkrar hafa
birst í sýnisbókum.
HUNDRAÐ ÁR í
ÞJÓÐMINJASAFNI
eftir dr. Kristján Eldjárn. Þetta er 4. út-
gáfa ritsins, en það kom fyrst út á aldar-
afmæli safnsins 1962. ítarleg ritgerð um
söfn og þróun þjóðminjasafnsins. Þætt-
ir um 100 merka muni, ei.nn frá hverju
ári fyrstu öldina, sem safnið starfaði, og
heilsíðumyndir af þeim.
Um Nýja testamentið
eftir séra Jakob Jónsson. Höfundur ræð-
ir ýmis sjónarmið, er varða túlkun Nýja
testamentisins og einstök kenningar-
atriði. Verk, sem verður hugleikið öllum,
er láta sig trúarbrögð og menningar-
sögu varða.
Acta botanica
islandica
Ársrit um íslenska grasafræði, ritstjóri
Hörður Kristinsson, grasafræðingur á
Akureyri. Þetta er 2. árgangur ritsins,
og flytur hann alls sjö ritgerðir og grein-
ar, auk þess ritdóma.
Almanak
Hins íslenska þjóðvinafélags fyrir árið
1974. Ritstjóri dr. Þorsteinn Sæmunds-
son.
Bækur
til félagsmanna
20% ódýrari.
JÓN SKAGAN
SAOA
HLÍBAREKDA
1 FLJÓTSHLtÐ
Saga Hlíðarenda í
Fljótshlíð
eftir séra Jón Skagan. Þetta er mikið rit
um hið forna og fræga höfuðból, mannlíf
kirkjuhald og búskap þar frá upphafi
vega.
Kviður Hómers I—II
Hér er um að ræða llíonskviðu og Ódys-
seifskviðu í hinni frægu þýðingu Svein-
bjarnar Egilssonar. Ljósprentun útgáf-
unnar frá 1948 og 1949, sem Kristinn
heitinn Ármannsson og dr. Jón Gisla-
son önnuðust.
íslenskt skáldatal
Ritið geymir yfirlit um íslensk skáld,
æviágrip og skrá yfir verk þeirra og
helstu ritgerðir um þau. Þetta er fyrra
bindið. Það er tekið saman af Hannesi
Péturssyni og Helga Sæmundssyni og
nær frá upphafi íslenskra bókmennta og
fram til nútíðar. Verkið er myndskreytt
og er 3. bókin í bókaflokknum Alfræði
Menningarsjóðs.
Eignarhald og ábúð á
jörðum í Suður-Þingeyjar-
sýslu 1703—1930
eftir Björn TeitS6on cand.mag. Hér er
safnað miklum fróðleik um þingeyska
sögu. Þetta er annað bindi bókaflokks-
ins Sagnfræðirannsóknir (Studia histor-
ica), sem gefinn er út í samvinnu við
Sagnfræðistofnun Háskóla íslands.
Króksi og Skerðir
eftir Cervantes. Stutt lífleg prakkara-
saga eftir hinn heimskunna höfund sög-
unnar um Don Quijote. Guðbergur
Bergsson þýddi úr spænsku.
Ljóð og sagnamál
eftir séra Jón Þorleifsson. Bókin geymir
Ijóð, skáldsögubrot, svo og þjóðsöguna
um Tungustapa og nokkra pistla. Höf-
undur lést ungur árið 1860, en hafði
vakið athygli fyrir skáldskap sinn. Hann-
es Pétursson bjó til prentunar.
Raftækni- og
Ijósorðasafn II
Tækniorðasafn sem Alþjóðlega raf-
tækninefndin hefur samið, en Orðanefnd
Rafmagnsverkfræðideildar Verkfræð-
ingafélags islands íslenskað. Ensku,
þýsku og sænsku orðin eru prentuð
með.
Myndmál Passíusálmanna
eftir Helga Skúla Kjartansson. Stílfræði-
legar athuganir á Passíusálmum Hall-
gríms Péturssonar, sem varpa Ijósi á
tilurð þeirra og tengsl við önnur verk.
Þetta er 32. hefti af Studia Islandica.
Andvari
Tímarit Menningarsjóðs og Hins ís-
lenska þjóðvinafélags. i heftinu í ár er
æviminning Ásgeirs Ásgeirssonar fyrr-
verandi forseta íslands eftir Guðmund
G. Hagalín, og í það rita einnig m. a.
Gunnar Árnason, Þorsteinn Sæmunds-
son og Peter Hallberg.
BÓKAÚTGÁFA MENNINGARSJÓÐS
OG ÞJÓÐVINAFÉLAGSINS Skálholtsstíg 7
0
Föstudagur 21. desember 1973.
Föstudagur 21. desember 1973.
o