Alþýðublaðið - 20.11.1975, Qupperneq 2

HAPPDRÆTTI
HÁSKÓLA ÍSLANDS
Umboðið i Árbæjarhverfi er laust til
umsóknar frá næstu áramótum.
Allar upplýsingar gefur Anna Árnadóttir
fulltrúi i sima 14365 frá kl. 10-12 daglega.
Umsóknir berist aðalskrifstofu Happ-
drættis Háskóla íslands, Tjarnargötu 4,
fyrir þann 27. þ.m.
AÐALFUNDUR
Fulltrúaráðs
Alþýðuflokksfélaganna
í Hafnarfirði
verður haldinn i Alþýðuhúsinu, fimmtu-
daginn 28. nóvember n.k. íd. 20.30.
Fundarefni: Venjuleg aðalfundarstörf.
Stjórnin.
^AIþýðublaðið
Blaðburðarfólk
óskast til að bera
blaðið út
í eftirtaldar götur
Fteykjavik:
Laugarásvegur Hagamelur
Noröurbrún Melhagi
Austurbrún Múlahverfi
Hrafnista
Reynimeiur Hafið samband við afgreiðslu
Cirenimelur
Kópavogur:
Álfhóísvegur
Nýbýlavegur
Auöbrekka
Auglýsing um aðal-
skoðun léttra bifhjóla
í Reykjavík
Mánudagur 24. nóv. R- 1 til R- 50.
Þriðjudagur 25. nóv. R- 51 til R-100.
Miðvikudagur 26. nóv. R-101 til R-150.
Fiinmtudagur 27. nóv. R-151 til R-200.
Föstudagur 28. nóv. R-201 til R-250.
Mánudagur 1. des. R-251 til R-300.
Þriðjudagur 2. des. R-301 til R-350.
Miðvikudagur 3. des. R-351 til R-400.
Fimmtudagur 4. des. R-401 til R-450.
Föstudagur 5. des. R-451 til R-500.
Mánudagur 8. des. R-501 til R-550.
Þriðjudagur 9. des. R-551 til R-600.
Skoðunin verður framkvæmd fyrrnefnda daga við bif-
reiðaeftirlitiö að BorgartUni 7 kl. 8,45 til 16,30. Bifreiða-
eftirlitið er lokað á laugardögum.
Sýna ber viö skoðun, að lögboðin vátrygging sé i gildi.
Tryggingargjald ökumanns fyrir árið 1975 og skoöunar-
gjald ber að greiða við skoðun.
Skoðun hjóla, sem eru i notkun i borginni, en skrásett eru i *
öörum umdæmum, fer fram fyrrnefnda daga.
Vanræki einhver að koma hjóli sinu til skoðunar umrædda
daga, verður hann látinn sæta sektum samkvæmt um-
ferðarlögum og hjólið tekið úr umferð, hvar sem til þess
næst.
Þetta tilkynnist öllum, sem hlut eiga að máli.
Lögreglustjórinn í Reykjavik,
17. nóvember 1975.
Sigurjón Sigurðsson.
lalþýðu]
wm
RÖDD
JAFNAÐARSTEFNUNNAR
Landsölumenn vorra tíma
Eitthvert mesta stórmál vorra
tima eru átökin um eignar- og yfir-
ráðaréttinn yfir náttúruauðlind-
unum. Landhelgisdeilan fjallar i
raun og veru um þetta atriði. Þar er
islenzka þjóðin að gera tilkall til
eignarráða yfir einni mikilvægustu
auðlind landsins, fiskistofnunum á
íslandsmiðum. Þar eigum við ekki
aðeins i baráttu við erlend stjórn-
völd og erlenda fiskimenn, heldur
erum við að berjast við gömul og
úrelt viðhorf.
En baráttan við slik gömul og
úrelt viðhorf fer ekki aðeins fram af
hálfu islenzku þjóðarinnar við
Breta, Vestur-Þjóðverja og aðra.
Mjög svipuð átök eiga sér nú stað i
okkar eigin landi — milli
almennings annars vegar og örfárra
einstaklinga hins vegar, sem
þykjast sitja uppi með eignarrétt
yfir mikilvægum náttúrugæðum s.s.
eins og hitanum i iðrum jarðar. Allt
frá þvi ísland var numið hefur
þjóðin búið ofan á geysistórum
kötlum fullum af sjóðandi vatni og
firnaorku. Allt fram á vora daga
hefur ekki verið unnt að nýta þessar
miklu orkulindir að neinu marki, en
nú hafa skapazt möguleikar til þess.
Þjóðin getur nú nýtt heita vatnið til
orkuframleiðslu og sú uppgötvun
gæti valdið byltingu i landinu —
skipt sköpum um efnalega velferð
þjóðarinnar. Þessu má likja við, að
þjóðin hafi skyndilega uppgötvað,
að ísland sé E1 Dorado — Gulllandið
- sem segir frá i gömlum
munnmælum.
En vart hefur þjóðin gert þessa
gleðilegu uppgötvun þegar babb
kemur i bátinn. Þvi er sem sé neitað
I af nokkrum landsmönnum, að
eldurinn i iðrum jarðar sé eign
þeirrar þjóðar, sem ísland byggir.
örfáir einstaklingar á íslandi halda
þvi blákalt fram við samborgara
sina, að þeir einir eigi hitann djúpt i
iðrum jarðar og ef landsmenn vilji
orna sér við þann eld, þá verði þeir
að greiða ómældar fjárfúlgur fyrir
til nokkurra landeigenda. U ppgötvun-
in um að unnt sé að nýta eldinn i
iðrum jarðar til orkuframleiðslu
hefur sem sé ekki gert þjóðina rika,
heldur aðeins örfáa einstaklinga.
Þjóðin sjálf er raunar fátækari eftir
en áður, þvi lögin, sem hún hefur
sett sér, á nú að nota til þess að
svipta hana þeim rétti, sem hún
hefur aldrei efazt um, að hún nyti —
réttinum til sins eigin lands og gæða
þess. Og það breytir ekki nokkrum
hlut i þessu sambandi þótt þeir
örfáu einstaklingar, sem telja sig
eiga ísland, fallvötn þess, heiða-
lönd, öræfi, jökla, hveri, eldfjöll og
jarðhita, geti alls ekki af eigin
rammleik nytjað þá varmaorku,
sem jörðin geymir og það verði ekki
gert nema með sameiginlegu átaki
þjóðarinnar. Þessi staðreynd
breytir engu um það, að jarðeig-
endaauðvaldið — stétt, sem ekki
hefur verið til að nokkru marki á
íslandi um margra kynslóða bil, en
hefur nú skotið upp kollinum — telur
sig hafa bæði lagalegan og siðferðis-
legan rétt til þess að kref ja þjóðina
um endurgjald fyrir hagnýtingar
rétt á jarðhita og hefur meira að
segja gert kröfu um, að endur-
gjaldið verði miðað við ákvarðanir
arabiskra oliufursta um verð á oliu.
Hér er um siðlaust athæfi að ræða,
sem gengur i berhögg við hagsmuni
þjóðarinnar. Þvi verður ekki unað,
að islenzka þjóðin verði gerð að rétt-
lausum leiguliðum i sinu eigin landi.
Með lagasetningu verður Alþingi að
taka fram fyrir hendurnar á þeim
samvizkulausu spekúlöntum sem
ætla nú að fara að braska við þjóð-
ina um hennar eigið land.
BLÖÐIN
SEGJA
Neytandinn
er réttlaus
bað liggur við, að hér á landi sé
neytandinn algerlega réttlaus.
Það er unnt að selja honum
skemmda vöru (t.d. kartöflur) án
þess að hann fái vörn við komið.
Hann kaupir dýr heimilistæki án
þess að hafa tryggingu fyrir
viðgerðarþjónustu. Engin skylda
er að hafa á vörunni upplýsingar
um eiginleika eða innihald
hennar. Margvísleg þjónusta er
rándýr, en sé hún ekki i lagi situr
viðskiptavinurinn eftir með sárt
ennið og getur engri vörn við
komið.Og þannig mætti áfram
telja. Skylt er að verðmerkja
vöru, en þeirri skyldu er alls ekki
framfylgt sem skyldi.
Á sviði neytendamálanna er
mikið verk að vinna. Viðskipta-
ráðuneytið hefur gefið út fyrstu
auglýsinguna. um vöru-
merkingar. Samkvæmt henni
verður skylt að merkja unnar
kjötvörur frá miðju næsta ári.
Verðlagsstjóri hefur einnig hafið
herferð fyrir þvi, að allar vörur
verði verðmerktar. En þetta eru
aðeins fyrstu skrefin. Mörg fleiri
hljóta að koma á eftir. Okkur
vantar ný lög, er veiti neytendum
aukna vernd. Núgildandi lög um
réttmæta verzlunarhætti eru frá
1933 og úrelt orðin, og hið sama er
að segja um lög um lausafjár-
kaup, sem eru frá 1922. Þau
þyrfti einnig að endurskoða. Ég
tel einnig, að setja ætti ný lög um
lokunartima sölubúða, er tryggðu
hagsmuni neytenda, svo að kaup-
menn og verzlunarfólk geti ekki
samið um styttingu opnunartima
verzlana til óhagræðis fyrir
neytendur. Æskilegast væri, að
lokunartiminn væri frjáls. Sam-
tök verzl.fólks gætu samt sem
áður tryggt það, að vinnutimi
verzlunarfólks yrði ekki ol
langur, t.d. með samningum um
skiptivinnu. En það er ekki nóg að
fá ný lög. Við þurfum einnig
öfluga framkvæmdaaðila til þess
að fylgjast með þvi, að lögunum
sé framfylgt. Og hinn almenni
neytandi þarf einnig að vera
betur á varðbergi.
Ef við litum á verðlagsmálin,
verður hið sama uppi á ten-
ingnum og á sviði neytenda-
málanna. Þar höfum við einnig
dregizt aftur úr grannþjóðum
okkar og sitjum uppi með úrelt
skipulag.
Núgildandi verðlagsákvæði
einkennast af prósentuálagningu
og hámarksverði. Verðlagsnefnd
ákveður hver prósentu álagningin
skuli vera i heildsölu og smásölu,
og gildir hún um nær allar inn-
fluttar vörur en hámarksverð er á
nokkrum tegundum innfluttra
vara svo og á allmörgum inn
lendum iðnaðarvörum.
Vegna prósentuálagningar-
innar hækkar álagningin i krónu-
tölu i hvert sinn sem varan
hækkar erlendis, jafnvel einnig
nú, þegar lög um verðstöðvun eru
i giidi. Það getur jafnvel verið
hagsmunamál innflytjandans, að
varan sé dýr i innkaupi, þar eð þá
fær hann hærri álagningu i krónu-
tölu. Sýnir það vel, hve kerfi
prósentuálagningarinnar er
gallað. Auk þess verður það að
teljast ranglátt, að innflutt vara
með prósentuálagningu hækki
sjálfvirkt, er heimsmarkaðsverð
hækkar, en innlendar iðnaðar-
vörur verði að biða eftir leyfi
verðlagsnefndar til þess að fá
hækkun vegna t.d. hráefnis-
hækkunar.
Björgvin Guðmundsson
i i>agblaðinu.
ML'NIÐ að senda IIOBNINU
nokkrar Ifnur.
Lta náskrift:
IIORNID,
ritstjórn Alþýðublaðsins,
Sfðumúla II, Reykjavík.
Alþýðublaðið
Fimmtudagur 20. nóvember 1975.