Alþýðublaðið - 05.12.1975, Qupperneq 3

Stefnuljós Helgi Skúli Kjartansson skrifar
Á bókamarkaði
Þá er flóðbylgja jólabók-
anna risin, vertíð rithöfunda
og útgefenda, og vertið bók-
lesenda lika: annars hefst
lestrartörnin ekki i alvöru fyrr
en á jólum, þvi að yfirleitt
munu menn fá fleiri nýjar
bækur i jólagjöf en þeir kaupa
handa sjálfum sér. Það er vist
óhætt að ganga feti framar og
fullyrða að yfirleitt fái menn
fleiri bækur i jólagjöf en þeir
myndu kaupa sér ef þeir
fengju þær ekki gefnar. Þann-
ig verður bókagjafasiðurinn
til að auka bókakaup i landinu
og efla bókaútgáfuna, sem
vitaskuld er gott og blessað út
af fyrir sig.
AB visu á ekki aö meta bókmenningu
þjóöar eftir bókaútgáfu, heldur bóklestri.
Og þótt menn eignuöust færri bækur,
kynnu þeiraölesa jafnmikiö: þeir myndu
bara fá bækur léöar hjá kunningjum eöa
af bókasöfnum. Þetta á þó alls ekki við
um alla, sizt i dreifbýlinu þar sem torvelt
er að halda uppi þjónustu bókasafna.
Mestu varðar þó hitt, að nú eru gefnar út
fjölmargar bækur vegna jólagjafamark-
aöarins, sem öörum kosti kæmu alls ekki
útog væru þvi ekki fáanlegar á bókasöfn-
um.
Þar meö er ekki sagt aö áhrif jólagjaf-
anna á bókamarkaðinn séu óblandin
blessun. Eftirspurnin eftir gjafabókum er
óhjákvæmilega nokkuð á annan veg en
bókakaup manna til eigin nota (og svo
leiðir bókasöfnun til þriöju tegundar eftir-
spurnar, en þá ónáttúru leiði ég hjá mér
aö sinni). Frambærileg jólagjafabók þarf
aö uppfylla állstrangar kröfur um ytri
búning. Hún þarf aö vera prentuð á hefö-
bundinn hátt, vandlega bundin og i sölu-
vænlegri kápu. Sennilega mætti spara
þriöjung eöa meira af útgáfukostnaöi
flestra bóka, ef kaupendur ætluöu aö lesa
þær sjálfir en ekki aö gefa þær. Gefandi,
sem vill hafa vaðið fyrir neöan sig og
velja vini sinum bók með litilli fyrirhöfn,
hann gætir þess aö gefa ekki of ódýra bók
og ekki of litla i broti. Bók eftir mjög
kunnan höfund stendur alltaf fyrir sinu
sem gjöf, jafnvel þótt rýr sé i roðinu og
ekki um áhugaefni þiggjandans. Skáld-
sögu er hægt að kaupa og gefa án þess að
vita neitt aö ráöi um hana, en miklu meiri
vandi aö velja fróðleiksrit til gjafa, sér-
staklega þau, sem fjalla um mjög af-
markað efni og tilheyra ekki heföbundinni
gjafabókaætt (svo sem sjóslysasögum
eða miðlabókum).
Þannig er hætt við að bókagjafasiöur-
inn, svo góður sem hann að mörgu leyti
er, geti beinlinis dregið úr útgáfu vissra
tegunda af bókum sem eftirsjá er að. Auk
þess hjálpar hann til að viðhalda verð-
lagningarreglum, sem fáránlegt er að
gildi um bækur.
Lesendur minnast þess væntanlega að
um þrenn eða fern undanfarin jól hefur
verið býsnaztyfir þvihvedýrar bækurnar
séu að verða: það sé jafnvel að verða ó-
mögulegt að gefa bókagjafir lengur. 1
raun og veru hefur bókaverð ekki hækkað
örar en annað verðlag og sizt meira en
verðá erlendum bókum. En nýju bækurn-
ar sýnast dýrari en þær eru, vegna þess
að þær standa i búðunum við hlið bóka frá
i fyrra og hitteðfyrra og frá þvi fyrir 10
árum. Og gömlu bækurnar auðvitað á
gamla veröinu. (Þ.e.a.s. bækurnar sjálf-
ar, svo lengi sem upplag endist, en útgef-
endur eru farnir að foröast að binda bæk-
urnar nema jafnóöum og þær seljast, svo
að bandverðið hækkar ár frá ári og er orð-
ið mikill meirihluti bókarverösins eftir
þrjú til fimm ár). Sá, sem kaupir bækur
handa sjálfum sér.hlýturaðhugsa sig um
tvisvar áður en hann kaupir nýútkomna
bók: hann á nærri vist að fá hana á hálf-
virði eftir eitt eða tvö ár. Frá sjónarmiöi
bókaútgefandans er annað en gaman að
liggja meö upplag bókar, jafnvel þótt hún
seljist jafnt og þéit, þegar söluverð bókar-
innar rýrnar með verðbólgunni og má
ekki breytastað krónutali. Góðu kúnnarn-
ir eru þeir, sem kaupa bækur til að gefa og
þora ekki að gefa bók frá i fyrra af ótta við
að þiggjandinn sé búinn aö lesa hana.
Þaö eina, sem vit er i, er að leyfa útgef-
endum aðhækka bókalager sinn frá ári til
árs, annaö hvort eftir vild eða eftir visi-
tölu. Þá gætu þeir sett lægra verö á nýju
bækurnar, og þá væru þeir ekki eins háöir
þeim takmörkuðu tegundum bóka, sem
hægter aðauglýsa upp til skyndisölu fyrir
jól.
•fréttabráðuri
n
Dagsími til kl. 20: 81866
Kvöldsími 81976
Finnavinahátíð
A morgun, laugardaginn 6.
desember, er fullveldisdagur
Finna, og þá verður efnt til
hátiðasamkomu i Norræna hús-
inu, sem mun hefjast kl. 20.30. Á
samkomunni munu koma fram
hjónin Marjatta og Martti Pokela
og ieika þau á kantele og syngja
finnskar visur. Að ööru leyti verð-
ur dagskrá þessarar hátiðarsam-
komu þannig, að fyrst flytur for-
maöur félagsins ávarp, að lokn-
um söng og leik listafólksins mun
menntamálaráðherra, Vilhjálm-
ur Hjálmarsson, flytja ræðu og
finnskar sýningarstúlkur munu
sýna finnskan fatnað, sem seldur
veröur hér á landi. Einnig mun
verða til sýnis, á bókasafni Nor-
ræna hússins, finnskur kristall.
Aö iokum veröur svo framreiddur
léttur kvöldveröur og kaffi.
Nurmi-styttan.
200 nýir
bókatitíar
Bækur hafa löngum veriö vin-
sælar til jólagjafa hér á landi,
enda væri annaö varla afspurnar-
fært hja jafn rótgróinni bókaþjóð
og okkur Islendingum.
Mikill fjöldi nýrra bóka kemur
út nú fyrir jólin, sem endranær,
og samkvæmt upplýsingum bóka-
útgefenda má gera ráö fyrir að
þær nálgist 200. Verö þeirra hefur
hækkaö um 20—25% aö meðaltali
frá sama tima i fyrra og verður
að telja þaö góða útkomu miöað
viö annað verölag.
Mjög erfitt er að áætla
meðalverö bóka, vegna þess
hversu mismunandi þær eru aö
stærö og gerð, en ef miöa á viö
töluna 1.800 kr. sem gefin var upp
i fyrra, má reikna með aö meöal-
bók kosti i kringum 2.300 krónur.
Það má þvi ætla að pyngjan
léttist hjá mörgum, sem hyggja á
bókagjafir um jólin, en þess verð-
ur þó aö minnast, að góð bók er
dýrmæt eign.
W
Arekstur á
Öxnadalsheiði
Harður árekstur varð á öxna-
dalsheiðinni um klukkan 15 i gær-
dag, er tvær bifreiöir, frá Akur-
eyri og Skagafiröi, skullu all-
harkalega saman á blindhæö. 6
manns voru I bifreöunum og
þurfti aö flytja 5 þeirra á sjúkra-
hús til aðhlynningar, en er Al-
þýöublaöið haföi samband viö
lögregluna á Akureyri um kvöld-
matarleytið i gær, höfðu meiösli
fólksins. ekki veriö fullkönnuð, en
þau voru þó ekki talin alvarleg.
Bifreiðarnar, sem báðar voru
fólksbifreiðar, stórskemmdust
viö áreksturinn.
Sviplegt dauðs-
fall í Keflavík
1 fyrradag varð sviplegt dauðs-
fall i Keflavik, er 21 árs gömul af-
greiðslustúlka, Guöbjörg Óskars-
dóttir aö nafni lézt, stuttu eftir að
hún haföi lent i smávægilegum á-
tökum við unglingspilt i verzlun
þeirri, er hún starfaði i. Mála-
vextir voru þeir, að Guöbjörg
heitin hugöist visa piltinum út úr
verzluninni vegna óláta, sem
hann viðhafði, en pilturinn þráað-
ist viö. Urðu af þeim sökum ein-
hver átök þeirra á milli, en sjón-
arvottum ber saman um að þau
hafi veriö smávægileg. Hins veg-
ar missti Guðbjörg meövitund
stuttu seinna og lézt á sjúkrahúsi
skömmu siðar.
Ekki er ljóst hver var dánaror-
sök, en eftir upplýsingum, sem
Haukur Guðmundsson rann-
sóknarlögreglumaður i Keflavik
gaf Alþýðublaöinu i gærkvöldi
stendur krufning yfir og niður-
stöður hennar vart væntanlegar
fyrr en á laugardag.
Styrkir til
leikstarfsemi
A yfirstandandi ári veitti
menntamálaráðuneytiö styrki til
leiklistarstarfsemi áhugamanna
3.3 milljónir króna. Auk þess fékk
Leikfélag Akureyrar, sem er at-
vinnumannaleikfélag að hluta út-
hlutaö 3,1 milljón.
Fimm leikfélög fengu styrki aö
upphæð 100 þúsund eða meira og
Litli leikklúbburinn á Isafirði
fékk 215 þúsund. Yfirleitt nam
styrkurinn 70-95 þúsundum.
Nokkur leikfélög fengu enga
styrki, þar á meðal Leikfélag
Keflavikur, Leikfélag Hafnar-
fjarðar, Höfundaleikhúsið og Is-
lenzka brúðuleikhúsiö. Mennta-
málaráðuneytið úthlutaði þessum
styrkjum i samráöi viö Bandalag
islenzkra leikfélaga.
Umboðsmaður
Breta í felum
Siöastliöinn þriðjudag fóru full-
trúar ungra jafnaðarmanna á
fund brezka ambassadorsins i
Reykjavik til þess, á kurteislegan
hátt, aö óska eftir þvi að hann
færi burt af landinu. Þetta frum-
kvæði FUJ hefur aö vonum vakiö
nokkra athygli enda þótt ýmsum
hefði fundizt eðlilegra að rikis-
stjórnin hefði sjálf haft frum-
kvæði um þessa hluti.
Alþýöublaöið reyndi i gær að ná
tali af ambassadornum, Kenneth
East, til þess aö spyrjast fyrir um
það, hvort hann hefði orðiö fyrir
nokkurri áreitni vegna þess al-
varlega ástands, sem nú rikti
milli þjóðanna, Islands og Bret-
lands. Ekki reyndist unnt aö ná
tali af ambassadornum, hver svo
sem ástæðan fyrir þvi kann aö
vera. Að vlsu fékk blm. að ræða
við blaðafulltrúa sendiráðsins,
sem aö visu hafði slæma aðstöðu
til þess að gera grein fyrir and-
legum hugrenningum umboðs-
manns hins forna nýlenduveldis
um ofbeldisaðgeröir þessarar
„vinaþjóöar” i garö okkar Islend-
inga. Þó má draga þær ályktanir
að umboösmenn árásarþjóðar-
innar séu farnir aö skilja hug okk-
ar Islendinga i þeirra garð.
Góð verðlaun
fyrir gott spjald
15. desember rennur út skila-
frestur i veggspjaldakeppni Um-
feröarráðs, um börnin i umferð-
inni.
Við inntum Arna Þór Ey-
mundsson hjá Umferðarráöi, eft-
ir frekari upplýsingum um þessa
keppni og sagði hann, að hún væri
i tengslum viö Alþjóðlega sam-
keppni i Frakklandi um þessi
mál, á vegum Simt (Evrópuráö-
stefna samgöngumálaráðherra)
og PRI (Alþjóðasamtök um varn-
ir gegn umferðarslysum). Vegg-
spjöldin skulu skirskota til öku-
manna i þéttbýli um sérstaka að-
gát i umferðinni gagnvart börn-
um undir 10 ára aldri. Fyrstu
verðlaun verða kr. 140 þús. en
einnig verða veittar tvær viður-
kenningar. Auk þess verða þrjú
beztu spjöldin send i áðurnefnda
keppni i Frakklandi, þar sem
fyrstu verðlaun nema um 600 þús.
krónum, en alls veröa veitt þar
fimm peningaverðlaun.
Aðsögn Arna, hafa fyrirspurnir
verið miklar i sambandi við sam-
keppnina, jafnt frá áhugamönn-
um sem fagmönnum og jafnvel
frá tslendingum búsettum er-
lendis, enda ekki til litils aö vinna
fyrir þá, sem vilja leggja sig
fram.
Á að leyfa
þeim að bera
vopn?
„Bifreið i höndum ölvaðs
manns, er mjög hættulegt vopn,
sem dómstólum ber að svipta
hann.”
Þannig farast Ingu Malmquist,
dómara i Malmö, orð um ölvaöa
bifreiðastjóra, en hún hefur 16 ár
að baki i starfi sinu. Hún segir
ennfremur: „Hvers vegna ættum
við ekki að setja lög um þess hátt-
ar sviptingu og harðari refsingar
við slikum brotum. Yfirvöld
svipta menn margs konar vopn-
um, en i starfi minu sem dómari,
hef ég aldrei orðiö vör viö aö bif-
reiö væri tekin af manneskju,
sem ekur af gáleysi.
Að lokum: Nýjar og strangari
reglugerðir um þessi mál!
Héðinsmálið
enn óupplýst
Stórþjófnaöurinn, sem framinn
var i vélsmiðjunni Héðni á dögun-
um, er enn óupplýtur, samkvæmt
upplýsingum, sem Alþýðublaöið
aflaöi sér frá rannsóknarlögregl-
unni i gærdag. Eins og kunnugt
er, varhundruðum þúsunda stolið
úr læstum peningaskáp, sem stóö
inni i læstri skrifstofu. Svo virðist
sem þjófurinn eða þjófarnir hafí
haft lykla aö þessum hirslum, þvi
ekki sáust nein verksummerki.eft-
ir þjófnaðinn utan þess að pen-
ingaskápurinn var opinn, þegar
aö var komið, og peningarnir
horfnir.
Rannsóknarlögreglan vinnur
aö málinu og enn er i gæzluvarð-
haldi maður sá, er var handtek-
inn strax eftir þjófnaðinn. En
eins og rannsóknarlögreglumað-
urinn, sem stjórnar rannsókninni
komst að orði i gær er Alþýðu-
blaðið ræddi við hann. „Málið
stendur i sama farinu og enn
vantar aö leysa gátuna”.
Póstverkfallinu
í Kanada
lokið
Samkvæmt simskeyti frá póst-
stjórninni i Kanada er nú lokið
verkfalli þvi, sem staðið hefur
undanfarnar vikur hjá starfs-
. mönnum póstþjónustunnar þar.
Sending skipspósts hefst þegar i
stað, en að beiðni póststjórnar
Kanada verður flugpóstur ekki
sendur fyrr en mánudaginn 8.
desember nk.
Landhelgis-
fundur í
Kefiavík
Kjördæmisráö Alþýöuflokksins
efnir til fundar um landhelgis-
málið i félagsheimilinu Vik i
Keflavik á mánudagskvöldiö.
Fundurinn hefst klukkan 20.30 og
frummælandi verður Ingvar
Hallgrimsson fiskifræðingur.
Föstudagur 5. desember 1975.
Alþýðublaðid