Alþýðublaðið - 16.12.1975, Blaðsíða 3

Sfefnuljós
Helgi Skúli Kjartansson skrifar
o
Fúsk og fagvinna
Ég var um daginn að lesa
fréttir um knappa atvinnu
prentara, og vissulega er það
alvarlegt mál allt saman. í
fréttinni var haft eftir einum
leiðtoga stéttarinnar að erfið-
leikarnir stafi hvað helzt af
þvi að mörg opinber fyrirtæki
hafa sjálf eignazt búnað til að
vinna verkefni er áður hafi
verið falin prentsmiðjum.
Meðal annars hafi stofnanir
eignazt offsetfjölritara, en
,,þá er um að ræða tæki sem
heyra prentiðnaðinum til.
Okkur er kunnugt að i ýmsum
opinberum stofnunum er ófag-
lært fólk við þessi tæki, en ætti
að vera faglært. Þessi mál eru
nú i athugun.”
Þetta er sem sagt ein af markallnunum
viökvæmu milli verksviðs fagmanna og
fúskaranna. Ég hef alltaf vissa samiið
meö fúskinu i svona málum. Séu
offsetf jölritarar nú i verunni svo
auðmeðfarin tæki að fúskarar — ein-
hverjir lagnir skrifstofumenn — geti með
hægu móti tamið sér að nota þá,er þá ekki
nokkuð hart aðgöngu að þurfa að ráða
fagmann — óþarfan fagmann — vegna
þess eins að tækið tilheyrir prentiðnaðin-
um samkvæmt einhverri úreltri skil-
greiningu.
Ég er að visu ókunnugur þessum tækj-
um og min vegna getur verið aö þau séu
ekki meöfæri fúskara heldur skili þeir litl-
um afköstum, subbulegri prentun og tæk
in séu sifellt að bila hjá þeim. En sé svo,
er þá ekki hver stofnun fullfær um að sjá
hag sinn i þessu efni og ráða prentara af
eigin hvötum?
Það gegnir talsvert öðru máli um — ja,
til dæmis bifvélavirkja. Hann gerir við
fyrir hvern kúnnann af öörum, og þeir
verða að geta treyst þvi nokkurn veginn
fyrirfram að hann kunni sitt fag. Enda
getur fúsk I bilaviðgerðum beinlinis verið
hættulegt. Ennþá augljósara dæmi er
verkfræðingur sem reiknar burðarþol
mannvirkis. Feilreikningur sllkra hluta
kemur ekki f ljós fyrr en um seinan, og
þess vegna er auðvitað ekki óhætt að láta
fúskara spreyta sig á verkefninu.
Mér virðist þetta einmitt vera mergur-
inn málsins, að fagvínnu beri að fyrir-
skipa i öryggisskyni eöa þegar vinnuveit-
andi eöa viðskiptavinur er ekki i þeim
sporum að geta sjálfurgengiöúrskuggEum
hæfni fúskara til starfsins. Að öðru leyti
er fúskið' meinlaus og hæfileg samkeppni
viö fagvinnuna, og ósveigjanleg fagrétt-
indi likleg til aö hamla framförum og
sparnaði. Ég hygg að hjá okkur séu fag-
réttindi yfirleitt komin út i öfgar frekar en
hitt. Það er næstum talið sjálfsagt að öll
þjálfun sér vernduð meö fagréttindum.
Þetta á ekki sizt við um langskólagöng-
una blessaða. Hugsið ykkur þegar verið
er aö _auglýsa „stöðu háskólamenntaðs
fulltrúa” einhers staöar I rikiskerfinu, og
skiptir ekki máli hvaða háskólapróf hann
hefur, bara eitthvaö. Þarna er augljós-
iega eitthhvaö saman við. Aðallega vi'st
það aö þarna er um ábyrgðarstööur að
ræöa og talið nauðsynlegt aö bjóöa sæmi-
legtkaup til að fá hæfa menn. En leiðin til
að koma stöðu upp i háan launaflokk er sú
að krefjast mikillar skólagöngu af þeim
sem henni gegna. (Og svo lika hitt að
mönnum finnist skárra af tvennu illu aö
ráða I skárri stööurnar hjá rikinu eftir
skólagönguna en eftir eintómri pólitlk og
klikuskap).
Nú er ég siður en svo andvigur skóla'-
göngu og starfsmenntun. En skóla-
menntunin á bara aö vera svo góð aö
hún mæli með sér sjálf og bæti atvinnu-
horfur fólks þótt engin fagréttindi komi til
Aukiö atvinnufrelsi (fúskréttindi) myndi
veita skólakerfinu samkeppni og aðhald
sem ég held gæti komiö sér vel. Ég er lika
viss um að fagréttindi og menntunarkröf-
ur ráða nú alltof miklu um ákvöröun
launa, en dugnaður fólks og raun-
verulegar kröfur hvers starfs of litlu.

Dagsími til kl. 20: 81866
Kvöldsími 81976
..fréttaþráðurinn____________
Rækjan selst vel
en verðið lágt
Verulegur hluti af rækjufram-
leiðslunni nú I haust hefur þegar
verið seldur. Verðið er þó langt
undir kostnaðarverði og gizkaði
einn rækjuframleiðandi á, að um
15% vantaði uppá það verð sem
veröjöfnunarsj. miðaði við. Þó
hefur verðið farið uppáviö hægt
og sigandi siðustu vikur og hefur
hækkað um 8% frá þvi að það var
lægst.
Búið er að selja úr landi allar
eldri rækjubirgðir, enda var
rækjan orðin allt að sex mánaða
gömul og lá þvi undir skemmd-
um. Mestur hlutinn fór til Svi-
þjóðar, en einnig nokkuð til Dan-
merkur, Noregs og fleiri landa.
Verðiö var mjög lágt og má þar
nokkuö um kenna spákaup-
mennsku sem gerði það að verk-
um, aö ekkert var flutt út um
nokkurt skeið er veröið var hag
stæðara.
Rækjuveiðar- og vinnsla byrj-
aði mánuði seinna i haust en
venja hefur veriö. Var nær ekkert
veitt i október sem jafnan hefur
veriö bezti mánuðurinn. Veiöi
hefur þó veriö góö I vetur þegar
gefið hefur, en gæftir hafa verið
slæmar. Rækjuveiðum er nú hætt
viö ísafjarðardjúp og hefst hún
ekki aftur fyrr en komiö er fram I
janúar.
Rjómaflóð
Mjólkursamlag_ KEA á Akur-
eyri mun sjá Reykvikingum að
verulegu leyti fyrir jólarjóman-
um, þvl gengið hefur verið frá
samningum um flutninga á 25
þúsund litrum af rjóma að norðan
suður til Reykjavikur, auk þess
sem KEA sendir svo rjóma til
annarra landshluta.
Rjóminn verður fluttur bæði
flugleiðis og meö bilum.
Mjólkursamlag KEA hefur i
vetur séð ísfirðingum fyrir mjólk,
og hafa aö jafnaði verið send
flugleiöis 12 tonn mjólkur þangað
I viku hverri.
í gæzluvarðhaldi
á fimmta mánuð!
Kópavogslögreglan hefur enn I
gæzluvarðhaldi mann þann sem
tekinn var höndum i sumar
grunaöur um að hafa átt kyn-
ferðismök við unglingspilta i
Kópavogi undanfarin ár. Hafði
maður þessi keypt eða hótað
þessum barnungu piltum til fylgi-
slags við sig og af þeim sökum
var maðurinn tekinn úr umferð af
lögreglunni þann 4. ágúst i sum-
ar. Enn hefur ekki verið gefin út
ákæra á manninn þrátt fyrir það
að hann hafi setið i gæzluvarð-
haldi á 5. mánuö. Vinnur lögregl-
an enn aö gagnasöfnun i þessu
máli sem er mjög viðtækt og við-
kvæmt, en þrátt fyrir það má
teljast furðulegt að enn skuli
ákæra á hendur manninum ekki
hafa verið gefin út.
Niðurgreiðslur
sökudólgurinn
Aðalástæða þess að viðskipta-
ráöuneytið fór eins langt fram úr
fjárveitingu þeirri sem til þess
var ætlað árið 1974, er mikil
hækkun á niðurgreiðslum land-
búnaðarafurða seldra innan-
lands, en niöurgreiöslurnar fara I
gegnum viðskiptaráðuneytiö.
1 frétt sem birtist i Alþýöublað-
inu siðastliðinn laugardag er sagt
að viöskiptaráðuneytið hafi farið
liðlega 2,2 milljarða króna fram
úr fjárveitingu á fjárlögum til
ársins 1974, eða hvorki meira né
minna en 146,7%. Þessi hrikalega
umframgreiðsla hefur nær öll
farið I niöurgreiðslur landbúnað-
arafurða til innanlandssölu eins
og áður sagði. Gert var ráö fyrir
þvi i fjárlögum fyrir árið 1974 að
þær (niðurgreiðslurnar) yrðu um
1,5 milljarður en urðu I reynd 3,7
milljarðar. Aðrir útgjaldaliðir
ráðuneytisins, sem reyndar eru
ekki miklir að vöxtum, stóðust
hins vegar nokkuð vel miðað við
fjárlögin.
Löng ferð á
barnaheimilið
Astandið i dagvistunarmálum
borgarinnar færist æ i alvarlegra
horf. Ekki aðeins það að geysileg
vöntun sé á barnaheimilisplássi
heldur viröist einnig vera lélegt
skipulag á niðurröðun þeirra
barna sem pláss fá. Heyrzt hafa
dæmi llk dæmi ungu námshjón-
anna sem búa vestur i bæ við hlið
barnaheimilis sem þar er stað-
sett. Allt er þar uppfullt og barn
þessara hjóna kemst þvi ekki þar
að, en hins vegar er laust pláss á
barnaheimili uppi i Breiðholti og
þar komst barn þessara náms-
hjóna að. Þvi þarf annað foreldrið
að hefja starfsdag sinn klukkan 7
á morgnana og fara meö barn sitt
i strætisvagni upp I Breiðholt,
koma þvi þar fyrir á dagheimil-
inu og siðan i bæinn aftur i skól-
ann. Siðan endurtekur sama sag-
an sig að kvöldi. Menn spyrja
hvort ekki sé hægt að skipuleggja
þessi mál öllu betur, með milli-
færslum á börnum á milli dag-
heimila, hinum ýmsu hverfum
m.a. til þess aö fólk þurfi ekki að
ferðast heila dagleið til þess eins
aö koma barni sinu á dagheimili.
Volkswageneigendur
Höfum fyrirliggjandi: Bretti — Hurðir — Vélarlok —
Geymslulok á Wolkswagen i allflestum lituin. Skiptum á
einum degi meö dagsfyrirvara fyrir ákveðiö verö.
Reyniö viöskiptin.
Bilasprautun Garðars Sigmundssonar.
Skipholti 25 Simar 19099 og 20988.
Þriðjudagur 16. desember 1975.
Alþýðublaðid ©