Alþýðublaðið - 09.03.1976, Side 11

alþýöu
blaöiö
ÚTLðND 11
UR
AFRÍKU
Þessar myndir sýna þjóðfélagsandsíæður i
þróunarlandi. Efst hinar glæsilegu hallir sem
risa utan um stjórnvöld og ráðamenn, — hér
fyrir neðan er svo hin hliðin á „þróuninni”:
Stráklingar að leita sér að einhverju ætilegu á
sorphaug!
GLÆSTAR
HALLIR -
OG HUNGUR
• Glæstar hallir: Kenyatta ráðstefnumiðstöðin i Nairobi.
*y,
• örbirgð, — allsstaðar nálæg.
• Betlari, og banki fyrir „túrista”
Enn eitt ríki „svörtu”
Afríku hefir hlotið sjálf-
stæði. Angólabúar sem
um f jórar aldir lutu járn-
harðri nýlendustjórn
Portúgala eru nú frjálsir.
Það kostaði margra mán-
aða blóðuga borgara-
styrjöld að skera úr um
hver ætti að fara með
völdin i landinu.
Nú þegar flest riki Afriku hafa
losnað úr þrælaviðjum nýlendu-
veldanna er e.t.v. ekki úr- vegi
að skyggnast um þjóðfélagsinn-
viði þessarar miklu álfu.
Arfur nýlendutimabilsins
Til að skilja þróun mála i Af-
riku nútimans verðum við að
lita til fortiðarinnar. Landnám
nýlenduveldanna hófst þar fyrir
alvöru á 17. öld. Ekki þarf annað
en lita á landabréf til að sjá að
skipting landsvæða hefir frekar
verið landfræðilegs eðlis en
þjóðfræðilegs. 1 hverri nýlendu
voru yfirleitt tvær eða fleiri
þjóðir eða þjóðabrot. Eins kom
það fyrir að einni þjóð var skipt
á milli tveggja nýlendna.
bjóðerniskennd Afrikubúa er
mikil, það notfærðu nýlendu-
herrarnir sér og ólu á hvers
kyns missætti milli þjóða til að
koma i veg fyrir að þær samein-
uðust i baráttu gegn kúguninni.
Þetta var svo arfurinn sem
Evrópumenn létu eftir sig, fá-
fræði, missætti og þjóðflokka-
rigur. Til þess má rekja' mörg af
vandamálum Afriku i dag.
Vandinn aö vera frjáls
Þegar Evrópumenn hurfu
brott úr nýlendunum skildu þeir
i mörgum tilfellum við stjórn-
laust samfélag. Gróðahyggjan
ein réði ferðinni, og litið sem
ekkert hugsað um að gera ibú-
ana að nýtum borgurum i heimi
framtiðarinnar. Skortur á
menntamönnum og faglærðu
fólki kom i veg fyrir að hin ný-
frjálsu riki gætu hafið sig upp úr
gryfju almennrar fátæktar.
Innfæddir
,,nýlenduherrar”
Sambúð tveggja ólikra
innan landamæra sama
leiðir oft til togstreitu um
og áhrif. Svo varð einnig raunin
á i mörgum rikjum hinnar ný-
frjálsu Afriku. Sakir fáfræði,
sterkrar þjóðerniskenndar
þjóðarbrota og fordóma sem
nýlenduherrarnir höfðu alið á,
reyndist hinum ýmsu þjóðfé-
lagshópum erfitt að koma sér
saman um skynsamlega og nýta
stjórn.
Afleiðingin varð þvi oftar en
ekki sú, að til valda komust
menn sem e.t.v. mætti nefna
innfædda ..nýlenduherra'M
Þessirnýju ,,herrar” stjórna oft
i skjóli einhverra meirihluta-
hópa i þjóðfélaginu, þjóðflokka
eða stjórnmálaafla sem eiga sér
rætur innan einhvers ákveðins
þjóðarbrots.
Það er betra aö
segja fátt og
gera fleira
Einhver sagði, að leiðin til
glötunarinnar væri vörðuð góð-
um áformum, og þvi verður
ekki neitað að nóg hefir verið
um fögur fyrirheit stjórnarherr-
anna.enefndirnarþvi miður lát-
ið á sér standa. Meira hefir þótt
vert að „flykka” uppá ytra útlit
en treysta innviði þjóðfélagsins.
Peningarnir hafa farið i að reisa
rándýra skýjakljúfa og skraut-
hýsi í höfuðborgunum, i stað
þess að mennta landslýðinn og
veita honum betri skilyrði til á-
nægjulegs lifs. Hin sorglega
staðreynd er sú, að með fengnu
„frelsi ” hafa mörg Afrikuriki
farið úr öskunni i eldinn.