Alþýðublaðið - 23.06.1976, Blaðsíða 8

g UR YMSUM ATTUM
Miðvikudagur 23. júní 1976 mISPa'
l_____FflÉTTABREF_________
t fréttabréfi Verkfræöinga-
félags tslands segir frá heimsókn
nokkurra verkfræöinga frá Virki
hf. ásamt þrem sænskum verk-
fræöingum til Kröflu til að skoða
framkvæmdir þar. Orörétt segir
þar um heimsóknina:
„Margt fróölegt bar þar fyrir
augu. Leiöangursmenn fóru fyrst
að stóru borholunni (holu nr. 4),
sem eyðilagöist i vetur. Þar er nú
stærðar hver, um 30-40 m i
þvermál, og bullsýður i miðjum
hvernummeömiklum gusugangi.
Hverinn hefur hlotíð nafniö Sjálf-
skaparviti til aögreiningar frá
Viti, sem er þarna rétt hjá, en þaö
kom af náttúrunnar völdum, sem
kunnugt er.
' Sjálfskaparviti er hrikaleg
sjón. Ekki bætír úr skák, að
vatniö i þvi og lækurinn, sem
rennur úr skálinni er nær þynnt
brennisteinssyra. Höfðumenn þvi
áhyggjur af kindum, sem voru á
beit þarna skammt frá.
Bygging orkuversins við Kröflu
viröistganga mjög vel. Þegar er
byrjaö aö mála vistarverur i
stöðvarhúsinu, og öll tæki og
vélar eru komnar á virkjunar-
stað. Er niöursetning þeirra aö
hefjast og var t.d. hafið aö reisa
kæliturnana, sem eru mikil
mannvirki. Veröur aö telja aug-
ljóst að orkuveriðstendur tilbúið í
október, nóvember n.k.
Sænsku verkfræöingarnir litu
nú undrandi i kringum sig og
spuröu hvar eru jarðborarnir? Af
hverju er ekki verið aö bora af
fullum krafti? Heimamenn
horfðu skömmustulegir hver á
annan og varð fátt til svara. Enda
erfitt að útskýra þaö, aö borun
eftirheituvatniuppá vonogóvon
fyrir hitaveitu, sem fyrst gæti
orðið aö veruleikaeftirtvötil þrju
ár, se látin hafa forgang yfir úr-
bætur i raforkumálum Norö-
lendinga.
Fyrirsjáanlegt er-þvl, að lltil
von er á rafmagni frá Kröflu
næsta vetur. Einnig er fyrir-
sjáanlegt, að litiö sem ekkert raf-
magn fæst eftir Byggöalinu til
Norðurlands (ef til vill 0,5-1 MW).
Varla er hægt að búast viö því aö
Laxá verði truflanalaus annan
veturinn i röð. Slíkt væri eins-
dæmi. Er þvi Norðlendingum
hollt að búa sig undir mikinn raf-
magnsskort næsta vetur.”
Ritstjóri Fréttabréfs VI er
jjúlius Sólnes.
i Oliulandið ísland
Július ritar eins konar forystu-
gr. i fréttabréfið þar sem hann
fjallar um oliuleit við íslands-
strendur og hugsanlega mögu-
leika á vinnslu oliu. Þar segir
Július Sólnes:
„Við stöndum nú frammi fyrir
þeirri staðreynd, að olia kann að
finnast og vera vinnsluhæf við
strendur tslands. Jafnvel gæti
verið að oliulögin gangi inn undir
basalthelluna á Norðaustur-
landi, og væri þá hægt að bora
eftir oliu á t.d. Melrakkasléttu i
gegnum basalthelluna. Er þess
skemmst að minnast, að tilboð
barst nýlega um sölu á djúpbor til
boranna við Kröflu (ekki virðist
vanþörf á sbr. grein i þessu
bréfi). Var afkastageta borsins
556 km, en það er einmitt nóg til
þess að bora niður i botn set-
lagana þótt baseltskelin væri 2-3
km að þykkt á Norðausturlandi.
Þvi hefur verið hreyft, að
ekkert liggi á þvi að hefja olíuleit
við Island. Oliuvinnsla sé aðeins
möguleg á nokkur hundruð metra
dýpi, og ýmis önnur sjónarmið
hafa birzt. Nú er spurt, þvi i
ósköpunum ekki. Hvers vegna
skyldu Islendingar ekki strax
hefja undirbúning að allsherjar-
leit að oliu á og við tsland. Það
væri óneitanl. kærkomin leið út
úr samfelldum efnahagsvand-
ræðum okkar ef við kæmumst i
hóp olíuútflutningsrikjanna, þrátt
fyrirað kerfinuhér tækist að rýra
eitthvað tekjur af oliuleit, vinnslu
og sölu með einhverjum
aðferðum, ef ekki öðru, þá meö
oliusjóðakerfi, sem væri faliö aö
byggja upp taprekstur á öörum
sviðum.
Sú mótbára, að vinnslutækni
leyfi dtki oliuvinnslu á miklu
sjávardýpi er ekki haldbær, þar
sem verið er að fullkomna
aðferðir til oliuvinnslu á margra
kilómetra dýpi. Enda væri ekkert
á móti þvi að finna oliuna þótt
ekki sé hægt að vinna hana sam-
stundis. Jafnvel leitarleyfin ein
gætu þegar aflað okkur mikilla
tekna.
Aö öllum leitarumsóknum hafa
einkum þrjár verið athyglis-
verðar. Norska fyrirtækið
Geoteam-Computas, sænska
fyrirtækið Rederi AB Salénia og
bandariska fyrirtækið Western
Geophysical hafa öll lagt fram
svipuð tilboð til islenzkra stjórn-
valda. Þau eru nánast þannig, að
fyrirtækin taka að sér að fram-
kvæma jarðsveiflumælingar til
oliuleitar við tsland fyrir eigin
reikning og áhættu. Framkvæmd
mælinga veröur ifullu samráði og
samvinnu við Islendinga og
niöurstöður mælinganna siöan af-
hentar fslenzkum yfirvöldum til
afnota. Islenzkum yfirvöldum er
þannig heimilað aö selja þessar
niðurstöður hverjum, sem hefur
áhuga og er talið, að um 10-15
eintök mælinganiðurstaða seljíst
á 100-150 þús. bandarikjadali
eintakið. Fyrirtækin fara svo að
lokum fram á aö fá aö halda einu
eintaki sjálf og fá kostnað sinn,
sem er áætlaður um 700 þús.
bandarikjadalir, endurgreiddan.
Þessi tilboð eru talin svo hag-
stæð, aö t.d. Landgrunnsneftid
hefur lagt áherzlu á að þaö sé
„Blackmail”
Ensk tunga á þetta orð yfir
athafnir sem við þýðum ef til vill
meðorðinu „fjárkúgun” —en það
á lika við um aðra kúgun, eða
ógnun.
Þessi ógnun hefur veriö fastur
liður i blaöamennsku dagblaðsins
Tftnans upp á síðkastiö, og þótt
siðanefnd Blaðamannafélags
íslands hafi ekki borizt um það
erindi, þá hefur siöferðisvitund
þjóðarinnar haft þaö til
meðferðar.
n. MaJ (»'« g i 1 B
A lít .. <. A. , dómodogibull “**!** i»s«? ls;i :=íi K*
fsfrn For>«tti(róAh«rro 1 og 8j»ili-mólið 1
k; zrB. 1
Fyrsta má nefna árásir Tímans
á tvo löggæzlumenn, sem
upplýstu mikinn fjölda afbrota og
fundu mikið smygl. Ritstjórn
Tlmans taldi á'einhvern hátt að
sér vegið og hóf rógskrif um
þessa lögreglumenn, taldi jafnvel
að þeir ættu ekkert með að vera
að koma upp um lögbrot i
annarra manna sýslum!
Nú hefur einn af blaðamönnum
Morgunblaðsins ritað grein i blaö
sittþar sem hann fjallar um þann
ólestur sem dómsmál islenzku
þjóðarinnar eru komin i.
Enn sjáum við viðbrögö
Tímans við opinni og hreinskiptri
Kröflurollur og
brennisteinssýra
- Olíutekjur (s-
lands? - Siðferð-
isstig frétta-
mennsku Tímans
nánast óverjandi að taka þeim
ekki.
Að lokum má geta þess, að
ekkert væri þvi til fyrirstöðu að
ganga einu skrefi lengra ogbjóða
út alla oliuleit við tsland. Mætti
þá hugsa sér, að likleg oliuleitar-
svæði séu skilgreind og skipt
niður i reiti. Siðan yrði auglýst
uppboð á leitarheimildum fyrir
hvern reit. Engin vinnsluréttindi
myndu fylgja slikum heimildum,
en skilyrði um upplýsingaskyldu
til fslenzkra stjórnvaldaog eftírlit
af okkar hálfu með framkvæmd
mælinganna væru sjálfsögð.
Þannig gætu okkur hlotnast
miklar tekjur af oliu við Island
þótt hún fyndist aldrei.
Hér með er skoraö á stjórnvöld
aö láta nú hendur standa fram úr
ermum og aðhafast eitthvað i
málinu.”

gagnrýni. I gær skrifar stjórn-
málablaöamaður Timans um
þetta mál, og kallar það að Mbl.
sé að ráðast að heiövirðu, saK-
lausu fólki með dylgjum — og
hótar þvi að ef blaðið láti ekki af
þessum skrifum, þá muni Timinn
sjá sig tilneyddan til að hefja
skrif um Ræsis-málið og bendla
Geir Hallgrimsson viö það.
Timinn segist ekki hafa ritað
um það hingað til „ekki vegna
þess að ekki geti veriö að eitthvað
aðfinnsluvertkunni að koma i ljós
i þvi máli.” Þarna fullyrðir blaðið
að eitthvað kunni að vera bogið
við það mál — en fréttir af þvi
verði ekki birtar, heldur geymdar
i skúffu og notaðar sem ógnun við
Morgunblaðiö, ef blaðamenn þess
voga sér að hafa skoðanir. Fróö-
legtværiað heyra hvaða lagapró-
fessorar segðu um ógnanir af
þessu tagi. —BS
Hvernig er hæg
af launum verk
A timum sifelldra
verðhækkana og verð-
bólgu, er kannski ekki
óeðlilegt að fólk velti
þvi fyrir sér hvernig
þeir sem lægst hafa
launin, fari að þv
dragaframlifið.í t
tilgangi að fræðast
þetta atriði hf
hljóðið i fólki alm.,
blaðamaður Aiþ;
Snjólaug Kristjánsdóttir og Inga Jónatansd
starfa við fiskaðgerð hjá frystihúsinu ísbirni
Guðmundur Jónsson, „Fjölskyidumennirni
ekki ofsæiir af þessum launum”
Hreggviður Jónsson, aldrei verið svo rikur ai
efni á að leggja peninga i banka.