Alþýðublaðið - 12.03.1977, Qupperneq 7

„Doktor Idi Amln yfirmarskálkur og forseti fyrir lffstið” f Uganda
hefur gaman af þvi aö láta taka af sér myndir. Hér er hann I körfu-
bolta meb hermönnum sinum.
Amin hefur oft veriö likt viö annan stjórnmálamann sem einsetti sér aö byggja upp þiisund ára rfki
noröar á jarökúlunni, herra Adolf Hitler.
ÚTLOND 7
sssx Laugardagur 12. marz 1977
Idi Amin Dada:
eftir Björn Hansen
FLETT OFflN AF
BRJÁLÆÐINGI
Fregnin frá Uganda, aö Idi
Amin forseti hafi viöurkennt, aö
eitt herfylki hafi gert upp-
reisnartilraun, benda til aö mót-
staöa gegn honum eflist, og
hann sé engan veginn eins fast-
ur i sessi eins og hann hefur ver-
iö alltaf frá þvi aö hann hrifsaöi
völdin fyrir sex árum.
Þaö má vekja furöu, aö á
þessum tima hefur Amin
heppnazt aö veröa einn þekkt-
astirikisleiötogi f veröldinni. Aö
visu hefur valdaferill þessa 52ja
ára einræðisherra vakiö viöbjóö
og hryllingu i vestrænum lönd-
um vegna ógnarstjórnar.
En þvi er ekki aö neita aö i
hluta þriöja heimsins hefur
þessi rumur i hershöfðingja-
klæönaði (hann er 1,93 cm á hæö
og 130 kg á þyngd) oröiö aö þjóö-
sagnapersónu sem hetja!
Það vakti geysilega athygli
þegar Amin lét 4 hvfta menn
bera sig á burðarstóli til þings
Afrikurikja —OAU, táknræn
athöfn fyrir hégómagirni hans!
Hér á Vesturlöndum er Amin
þekktastur fyrir sitt taumlausa
sjálfshól og ofsóknaræöi, og þaö
er ekki auövelt aö kynnast hon-
um, ef einhver heföi áhuga á,
siztfyrirhvíta menn. Þetta hef-
ur þó einum heppnazt, franska
kvikmyndahöfundinum Barbet
Schröeder. Honum tókst fyrir 2-
3 árum aö fá persónulegt leyfi
forsetans, til aö gera kvikmynd
um hann.
Niðurstaðan er ein af beztu
heimildarmyndum, sem hafa
séö dagsins ljós. Kvikmyndin
hefur veriö sýnd um allan
heim, (en af einhverjum duld-
um ástæöum ekki í Noregi).
'Nafn hennar er Idi Amin Dada
og hún gefur allt i senn upplýs-
andi, hrollvekjandi og gagntak-
andi mynd af þessari marg-
klofnu persónu.
Sennilega er Amin gæddur
öllum tegundum stjórnmálafá-
vizku, sem þekktar eru Ur sögn-
um um einræðisherra frá fyrsta
til siöasta tima.
Kröfur hans um skilyröis-
lausa undirgefni eru blandaöar
einstökum ruddaskap á frum-
stæöasta hátt. Hvergi er að
finna i stjórnarstörfum hans
neitt, sem jaðrar viö mála-
miölun, ekkert sem skyggir á
takmarkalaust vald hans og
vilja til ruddalegustu harö-
stjórnar. Minnissamur er einn
af siöustu þáttunum um áheyrn
fulltrúa lækna hjá honum.
Sjálfur situr hann auövitaö i
forsæti gneypur á svip, kóf-
sveittur og dregur andann
þungt, og hinir sitja skjálfandi á
beinunum, vitandi aö minnstu
mistök kosta þá lifiö. Or öörum
þætti, seiú sýndi rikisráösfund,
varö aö klippa verulega, þvi ella
hótaöi Amin aö láta myröa
franska borgara iUganda, hvar
sem þeir fyrirfyndust. Hér
orgaöi einræöisherrann á utan-
rikisráöherra sinn og hellti yfir
hann blóöugum, bullandi
skömmum fyrir aö hann geröi
ekki nóg til aö fá heiminn til aö
elska Uganda!
En myndin sýnir einnig aöra
hliö á Amin. Þar er á ferö hinn
heillandi landsfaöir, forsetinn á
skemmtigöngu niöur á árbökk-
um, önnum kafinn við aö bjóöa
villifilum og krókódilum góöan
daginn! Hún sýnir einnig hinn
kærleiksrika 18 barna föður,
hinn virta og dáöa þjóöhöfö-
ingja, sem stigur allt I einu
niöur úr þyrlu sinni, til þess aö
taka viö aödáun þegnanna. Hér
sést einnig hinn mikli herfor-
ingi, sem æfir vandíega sigur-
stranglegar árásir á tilbúnar
„Golanhæðir”, og loks góöláti
heimsborgarinn, sem hlær
drynjandi hlátri aö öllum upp-
átækjum sinum og asna-
stykkjum!
En sé grafið nokkru dýpra en i
yfirboröiö, kemur fljótt I ljós
hinn frumstæöi haröstjóri, sem
er tilbúinn til hvers sem vera
skal, hvenær sem er, og er ger-
samlega óútreiknanlegur!
I raun og veru er ekkert
dularfullt viö Amin. Hann er aö-
eins afsprengi evrópiskrar ný-
lendustefnu i naktri mynd, maö-
urinn úr sveitaþorpinu, sem
lénsherrarnir þjálfuðu til aöeins
eins hlutar — til að drepa.
Þegar Amin brauzt til valda
1971, álitu Bretar, aö nú heföu
þeir fengið vin á valdastól 1
Uganda og loks væru þeir lausir
við óþægindin af hinum óstýri-
láta Milton Obote. Haföi hann
ekki veriö liösforingi i Kings
rifles?
En Amin lét Breta ekki lengi
velkjast i vafa. Eitt af fyrstu
verkum hans var aö reka brott
úr landi 40 þús. Asiumenn, sem
Bretar voru reyndar skyldugir
til að sjá farborða!
Kvikmyndin Idi Amin Dada
er stórbrotið listaverk i afhjúp-
un á þessum brjálæöingi. Hún er
aö visu bundin við skilyröi ein-
ræöisherrans, en einnig tekin af
listamanni, sem fær var um aö
sjá i gegnum blekkingarvef,
túlka og skilgreina.
Þannig mun hún veröa, eins
og áöur segir, einhver merki-
legasta heimild um eitt
stórkostlegasta manndýr allra
alda, Idi Amin.
Lausl. þýtt
O.S.