Alþýðublaðið - 28.04.1977, Qupperneq 11

ass- Fimmtudagur 28. april 1977
FRETTIR 11
Ohappið á Ekofisk-svæðinu í Norðursjónum:
HVER VERÐA AHRIF
ÞESS A HORSKA
OLfUÆVINTÝRIÐ?
Hvaða áhrif hefur
óhappið á olíupallinum
Bravo i Norðursjónum á
norska oliuævintýrið#
spyrja margir þessa dag-
ana. Þessi spurning er eðli-
lega efst á baugi í þjóð-
málaumræðunni í Noregi
þessa dagana og sýnist þar
sitt hverjum. Ríkisstjórnin
hefur ákveðið skjóta
rannsókn á ástæðu og af-
leiðingu óhappsins, for-
maður Verkamanna-
flokksins hefur varað við
því að gera óhappið að
flokkspólitísku máli, for-
maður Kristilega þjóðar-
flokksins hefur sagt að
framhald olíuvinnslu
verðs að metast i Ijósi at-
burðarins, varaformaður
Miðflokksins sagði að
þetta sannaði bezt að illa
hefði verið staðið að olíu-
boruninni, leiðtogi þing-
flokks Sósíalíska Vinstri-
flokksins sagði að atburð-
urinn væri áfall fyrir ríkis-
stjórnina og að ábyrgð
hennar væri mikil — og
svona mætti lengi telja.
Greinarstúfarnir um
Ekofisk-óhappið hér á síð-
unni eru unnir upp úr Ar-
beiderbladet i Noregi og
Arbetet í Sviþjóð. Þar er
drepið á nokkur atriði sem
fjallað hefur verið um í
Noregi, varðandi orsakir
og hugsanlegar afleiðingar
óhappsins. —ARH
Helmingur olíunnar gufar
upp á fyrsta sólarhring
SIBustu 10 árin hafa mörg slys
oröiö I Evrópu, þar sem þúsundir
lesta af ollu hafa flætt I sjó. Ef
tekst aö stööva rennsliö frá Bravo
viku eftir aö þaö hófst, veröur
þetta óhapp liklega ekki eins al-
varlegt og sum önnur sem hent
hafa. Nú renna i sjóinn 3.000-4.000
tonn af oliu frá Bravo á hverjum
einasta degi. baö þýöir aö meö
sama áframhaldi tekur 25 daga
aö ná sama oliumagni þar, og þvi
sem fór I Ermarsundiö 1967, en þá
runnu um 100.000 tonn úr oliuskip-
inu „Torrey Canyons”.
Aöeins fyrir einu ári var svo al-
varlegt óhapp viö strendur Spán-
ar, þegar 80.000 tonn af oliu runnu
frá oliuskipi og eyöilögöu strend-
ur og skelfiskuppskeru sjómanna
i hafnarbænum La Coruna.
Hve mikiö magn oliu frá Bravo
berst á land veit auövitaö enginn
nú sem stendur. En vitaö er aö
talsveröur hluti oliunnar gufar
upp og hverfur strax á fyrsta
sólarhring. Hve mikiö magn þaö
er sem þannig eyöist af náttúr-
legum orsökum er erfitt aö segja
um, en sumir sérfræöingar gizka
á aö 30% oliunnar hverfi fyrstu 24
klukkustundirnar. Aörir álita aö'
helmingurinn hverfi. Ekofisk-oli-
an er eölislétt hráolia sem gufar
þar af leiöandi fljótar upp en til
dæmis olia frá Miö-Austurlönd-
um, sem er eölisþyngri.
Meö framangreint i huga er
ljóst, aö aö öllu óbreyttu mun litiö
oliumagn berast aö landi I Noregi
og þvi minna sem betur tekst til
meö oliugiröingar og aörar aö-
geröir til aö hefta útbreiöslu oliu-
flekksins mikla á sjónum.
Einnig er ljóst aö I ókyrrum sjó,
eins og þarna er, mun tiltölulega
meiri olia gufa upp en i lygnum
sjó. Hraöi uppgufunarinnar eykst
svo enn þegar vindhraöi eykst —
en þá kemur væntanlega á móti
aö þá veröur mun erfiöara aö eiga
viö viögerö á borholunni I Bravo!
4000 tonn ágizkun
Þegar sagt er aö liklega renni
4.000 tonn I sjóinn á sólarhring frá
Bravo, veröur aö taka meö i
reikninginn aö sú tala er ekki
byggö á öruggri vitneskju. Menn
hafa reynt aö gizka á mesta hugs-
aniegt rennsli á sólarhring. Þvi
gæti veriö minna magn sem rynni
út en þaö sem nefnt hefur veriö.
Stærsta ,,blow-out” I oliubor-
holu i sögunni átti sér staö i Santa
Barbara i Kaliforniu fyrir átta
árum. En á þvi og óhappinu i
Noröursjónum var eölismunur.
Nú streymir olia upp um rör, en i
Santa Barbara sprakk leiösla á
miklu dýpi og olla rann út I jarö-
lögin, meö öllum mengunar-
hæ.ttum sem slikt haföi i för meö
sér. Þaö reyndist enda afar erfitt
aö stööva lekann og tók verkiö
mörg ár. —ARH
Bravo stærstur á Ekofisk
Borpallurinn Bravo á Ekofisk-
svæöinu er sá stærsti þar um slóö-
ir.
Helmingur olluframieiöslunnar
kemur frá honum. 112 manns
vinna aö staöaldri á Bravo og olí-
an kemur úr 15 borholum. Óhapp-
iö um siöustu helgi varö I holu nr.
14.
Bravo er stærsti olluborpallur I
Evrópu. Hæö hans ofan sjávarins
er um 90 metrar og hann stendur
á 70 metra dýpi. Bravo er byggö-
ur af Itölsku fyrirtæki og var tek-
inn I notkun fyrir þremur árum.
Af meöeigendum 1 Bravo má
hefna Phillips Petroleum Comp.,
American Petrofina, Norsk
Hydro og fleiri stórfyrirtæki.
Öryggisbúnaðurinn gagnrýndur
Lögreglan I Stavanger I Noregi
mun hafa rannsókn á óhappinu á
Ekofisk meö höndum, en á þessu
stigi hefur ekkert fengist upplýst
um ástæöur þess. Ljóst er þó aö
orsakanna er aö leita i bilun á
loka I borholunni, en hann átti aö
opnast sjálfkrafa þegar þrýsting-
ur i holunni fær yfir ákveöiö
mark. Þetta geröi lokinn ekki,
heldur sprakk hann og olia og gas
streymdu óhindraö upp á yfir-
boröiö.
Verkafólk á Ekofisk-svæöinu
hefur margbent á þaö aö öryggis-
útbúnaöi Phillips Petroleum Co.
viö oliuboranirnar væri ábóta-
vant og voru þau mál tekin upp
viö stjórnendur fyrirtækisins I
október s.l.
Norsk yfirvöld tóku undir kröf-
ur verkafólksins um betri
öryggisútbúnaö á borpöllunum og
segja aö þetta óhapp i Bravo heföi
aldrei þurft aö koma fyrir.
-ARH
Makríllinn í
— Ég vil ekki óneyddur tfcka
mér stóryröi I munn um þennan
atburö, en þar sem olian streymir
út I miklu magni og breiöist ört út
um sjóinn, er þetta mjög alvar-
legt mál, sagöi Knut Vartdal
sjávarútvegsráöherra Norö-
manna á sunnudaginn.
Hann benti á aö Ekofisk-svæöiö
væri mikilvægt hrygningarsvæöi
fyrir makril. 1 siöari hluta mai
hefst timgun makrilsins og áhrif
oliunnar á hana geta veriö mikil.
Einnig benti hann á aö sömu sögu
væri hægt aö segja um sild og
hættu
brisling.
Yfirvöld i Noregi hafa þegar
sent rannsóknarskip til Eko-
fisk-svæöisins, til þess aö taka
sýni af sjávarlifverum og vatni á
mismunandi dýpt. Fyrstu fréttir
frá rannsóknarmönnum herma
aö hrygning makrilsins hafi enn
ekki hafizt, en Ekofisk er á miðju
hrygningarsvæöinu. Ef oliu-
mengunin hefur alvarleg áhrif á
hrygninguna, er óttazt aö þaö hafi
alvarlegar afleiöingar I för meö
sér fyrir heilan árgang makrils.
-ARH