Alþýðublaðið - 17.11.1977, Blaðsíða 11

Fimmtudagur 17. nóvember 1977
11
Bíoin ÍLe^ihusii^
srmi 11475 _
Ástríkur hertekur Róm
GAMLA BIO Swn
/l*
Bráðskemmtileg teiknimynd
gerð eftir hinum viðfrægu
myndasögum Hené Gosciuuys
ISLENSKUR TEXTI
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
3* 1-89-36
The Streetfighter
ISLENZKUR TEXTI
Hörkuspennandi ný amer
kvikmynd i litum og Cinema
Scope meö úrvalsleikurum.
Bönnuð börnum innan 14 ára.
Sýnd kl. 10.
Pabbi, mamrna, jf (
^Tbörn og bill
iJslattjtfe í
S'
Bráðskemmtiieg ný norsk
litkvikmynd fyrir alla fjöl-
skylduna.
Sýnd kl. 6 og 8.
ÞJÓÐLEIKHÚSIÐ
STALIN ER EKKI HÉR
eftir Véstein Lúðvíksson.
Leikmynd: Magnús Tömasson
Leikstjóri: Sigmundur örn Arn-
laugsson
Frumsýning í kvöld kl. 20.
2. sýn. sunnudag kl. 20.
TVNDA TESKEIÐIN
Laugardag kl. 20, uppselt
DVRIN i HÁLSASKÓGI
Sunnudag kl. 15
Fáar sýningar
GULLNA HLIÐIÐ
51. sýn. þriðjudag kl. 20.
Næst siðasta sinn.
Litla sviöið:
FRÖKEN MARGRÉT
Miðvikudag kl. 21.
Miðasala kl. 13,15-20.
li:ikfLiac;«í2

REYKIAVÍKUR
SAUMASTOFAN
i kvöld kl. 20.30.
Sunnudag kl. 20.30.
Fáar sýningar eftir.
GARY KVARTMILLJÓN
Föstudag, uppselt.
Fáar sýningar eftir.
SKJALDHAMRAR
Laugardag kl. ’. .30.
Þriðjudag kl. 20.30.
Miðasala i Iðnó kl. 14-20.30.
BLESSAÐ BARNALANMID-
NÆTURSVNINGAR
FÖSTUDAG KL. 24.
LAUGARDAG KL. 24
Miðasala i Austurbæjarbiói kl.
16-21. Simi 1-13-84.
Ein frægasta og stórfenglegasta
kvikmynd allra tima, sem hlaut
11 Oscar verðlaun, nú sýnd með
islenzkum texta.
Sýnd kl. 9.
3* 1-15-44
Alex og sígaunastúlkan
Alex and the Gypsy
Gamansömbandarisk litmynd
meö úrvalsleikurum, frá 20th
Century Fox.
Tónlist eftir Henry Mancini.
Aðalhlutverk: Jack Lemmon,
Genevieve Bujold.
ISLENZKUR TEXTI.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
TONABfÓ
3*3-11-82
Ást 09 dauöi
Love and death
WOODY DIANE
ALLEIV KEATOX
“LOVEand DFÆT
Umted Artists
T M E A T R E
„Kæruleysislega fyndin.
Tignarlega fyndin.
Dásamlega hlægileg.”
— Penelope Gilliatt, The New
Yorker.
„Allen upp á sitt bezta.”
— Paul d. Zimmerman, News-
week.
„Yndislega fyndin mynd.”
— Rex Reed.
Leikstjóri: Woody Allen.
Aðalhlutverk: woody AUen, Di-
ane Keaton.
ÍSLENZKUR TEXTI
Sýnd kl. 5, 7 og 9.

TRULOF^ UNAR-
HRINGAR
Fljót afgreiðsla
jsendum gegn póstkröfuj
Guðmundur Þorsteinsson
gullsmiður
Bankastræti 12, Reykjavik. ^
LAUGARÁ4
b i o
Sími 32075
David Carradine er
Cannonball
Ný hörkuspennandi bandarisk
mynd um ólöglegan kappakstur
þvert yfir Bandarikin.
Aðalhlutverk: Did Carradine, Bill
McKinney, Veronion Hammel.
ISLENZKUR TEXTI
Bönnuð börnum innan 12 ára
Sýnd kl. 5,7, 9 og 11.
PKÓLABÍ
Sýnir stórmyndina
Maðurinn meö járngrím-
una
The man in the iron mask
RICHARÐ CHAMBfRLAIN
Alexandre Dumas’bernmte roman
sem gerð er eftir samnefndri sögu
eftir Alexander Dumas.
Leikstjóri: Mike Nexell.
Aðalhlutverk: Richard Camber-
lain, Patrick McGoohan, Louis
Jourdan.
Bönnuð börnum
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
3*16-44.4 ..U'
Tataralestin
Alistair Macleans
Hin hörkuspennandi og viöburða-
rika Panavision-litmynd eftir
sögu ALISTIAIR MACLEANS,
með
CHARLOTTE RAMPLING
DAVID BIRNEY
Islenzkur Texti
Bönnuð innan 12 ára
Endursýnd kl. 3-6-7-9 og 11.15.
Auglýsið í Alþýðublaðinu
Frelsi eða stjórn-
leysi
Skrýtin viðbrögð.
Stofnaður hefur verið endan-
lega svokallaður „málfrelsis
sjóður”!
Ekki er þó annað vitað en að
málfrelsi sé viðurkennt á landi
hér og meira að segja verndað i
ákvæðum stjórnarskrár. Hér
virðist þvi svo, að þrátt fyrir
þekkta viðleitni Islendinga I að
stofna allskonar sjóði, væri
hverfandi þörf á að stofna slik-
an sjóð.
Frelsi er, að visu, nokkuð
teygjanlegt hugtak. Og af þvi
leiðir, aö óhlutvandir menn geta
auðvitað lagt þvi merkingar og
inntak, sem allir mega sjá, að
samrýmist þvi á engan hátt.
Það hefur líka sýnt sig, að i
hugum og framferði ýmissa
jaðrar frelsi ósjaldan við það,
sem fremur mætti kalla stjórn-
leysi (anarki), sem vissulega er
ranghverfan á hugtakinu.
Hér við bætist, að kveikjan i
þessu einstaka frumhlaupi er —
eftir sögn — dómfelling á nokkr-
um skapvondum orðhákum
fyrir ósæmilegt orðbragð á
prenti.
Full átæða er til að viður-
kenna, að islenzk meiðyrðalög-
gjöf sniður mjög þröngan stakk.
Þess ber meðal annars að minn-
ast, að menn hafa fengið meið-
yrðadóma fyrir að kalla ná-
unga, sem þeir áttu i deilum við,
heiðursmenn!
Allajafna hefur þaö þó þótt
fremur góð einkunn og að menn
mættu yfirleitt við það una!
Ef gætt er að kveikjunni i
þessari ströngu meiðyrðalög-
gjöf, er hennar að leita til þess
tima, að blaðaskrif voru mjög
óvægin á voru landi. Þar gaf á
að líta allskonar fúkyrða-
straum, sem sannarlega var
ekki til neinna þjóð- eða mál-
þrifa. Þarf ekki annað en að
glugga i blöð frá þvi fyrir nokkr-
um áratugum, til þess að fá
þetta staðfest.
I annan stað var þá algengt,
að blöð birtu nafnlausar svivirð-
ingargreinar um andstæöinga.
Hér á landi hefur það aldrei þótt
bera vott um manndóm, að vega
úr launsátri og mátti sannar-
lega taka þar nokkuð fast i
taumana.
Annað mál er, að hér er geng-
ið nokkru lengra en að hófi og
mætti vitanlega — er sennilega
timabært — að gera nokkrar
breytingar á löggjöfinni.
Þvi verður þó alls ekki neitað,
að meiðyrðalöggjöfin hefur
áorkað þvi, að orðbragð hefur
orðið stórum prúðmannlegra en
fyrir hennar tima var.
Varla geta sæmilegir menn
talið slikt til annars en bóta.
Oft ber það við, að menn, sem
láta frá sér fara litt sæmilegt
orðbragð á prenti, skjóta sér á
bakvið, að þeir hafi talað „i hita
bardagans” og notað það sem
einhverskonar réttlætisskrúöa!
Vægast sagt eru slik rök held-
ur léttvæg. Það mun vera æði
sjaldgæft, að menn komist að
réttri niðurstöðu i reiðikasti.
Þegar svo þar blandast inn i
allskonar þjóðrembingur og ef
til vill i viðbót persónuleg óvild,
er ekki góðs að vænta.
Nú ber ennfremur á það að
lita, að islenzkan er vissulega
nægilega orðmörg, til þess að á
henni sé unnt að tjá hug sinn all-
an á alveg frambærilegu máli.
Hitt er svo annað, að þeim,
sem um hana fjalla er hún mis-
jafnlega töm og taumlétt. En
Oddur A. Sigurjónsson
jafnfráleitt er, að það sé itung-
unnar sök. Þar verður að leita
annarra skýringa.
Dónalegt orðbragð og fúkyrði
eru vissulega til i málinu.Annað
mál er, hversu eðlilegt er að
viðhafa það i tima og ótima.
Lausleg kynni af útlending-
um, sem eru að bögglast við af
litilli getu en nokkrum vilja að
tala mál okkar, segir okkur, að
einna fyrst læra þeir allskonar
illyrði, blót, klám og annan
orðahroða. Það er enganveginn
ólikleg tilgáta, að þeir íslend-
ingar, sem annars hafa litla
rækt lagt við málfar sitt, hvort
heldur talað eða ritað, séu á
sviplikum vegi staddir.
Og þá hlýtur spurningin að
vakna: Eigum við að hlúa sér-
staklega að sliku framferði?
Þetta kunna sumir að segja,
að sé smekksatriði og sé þýö-
ingarlaust um það að deila.
Oheflaðir ruddar geta auðvitað
skotið sér hér á bakvið. En væri
þá ekki miklu nær götunni, að
beita afli nýstofnaðs sjóðs, til
þess aö styrkja þá, sem er mikil
máls þörf, til að tala þannig að
sómasamlegt sé?
Ef til vill tekur þó fyrst stein-
inn úr, þegar sú skoðun kemur
fram, að meiðyrðalöggjöfin geti
verið, eða sé, hemillá „listræna
tjáningu”!
Bágter að sjá, hvað menn eru
að fara, sem bera sér slikt i
munn. Er þá svo komið, að við
getum ekki lengur talað saman,
eða skrifazt á, nema i einhverj-
um fúkyrðastil, eða klámstil,
þegar ræða skal um listir?!
Rétt er auðvitað, að kyn-
ferðismál eru nú mjög ofarlega
á baugi i umræðum og skrifum.
Það er reyndar ekki neitt spón-
ný saga. En það er meira en
húsavegur milli þess að ræða
slik mál kurteislega og hispurs-
laust, eða nota við þaö orðfæri,
sem áður tikaöist i svokölluðum
beinakerlingavisum, eða máske
i sildinni hér áður, þegar verst
lét.
Niðurstaða i þessu efni getur
varla orðið nema ein. Hafi
meiðyrðalöggjöf gengið of langt
áður og snúizt um of um smá-
skitlega hluti, er langtum eðli-
legra að vinna að þvi, að gera
hana manneskjulegri. Þar má
vera verk aö vinna.
Hitt er, aö minu viti, að skjóta
langt yfir markið, að taka hlut-
ann af ábyrgðinni af óhefluðum
ruddum, með þvi beinlinis að
styrkja þá i að ráðast að fólki á
ósæmilegan hátt og með þá alls-
konar fúkyrðastraumi.
Auðvitað á aö láta skömmina
skella þar sem hún á ættir sinar
og óðöl. Þar fara eyrun bezt sem
þau hafa vaxið.
f HREINSKILNI SAGT
HíisIíis lil'
Ri
Grensásvegi 7
Simi 82655.
RUNTAL-OFNAR
Birgir Þorvaldsson
Sími 8-42-44
Auc^sendux!
AUGLySíNGASiMI
BLAOSINS ER
14906
Svefnbekkir á
verksmiðjuverði
SVEFNBEKKJA
Höfðatúni 2
Reykjavik.
Simi 15581
SENDIBÍLASTÖÐIN Hf