Alþýðublaðið - 10.12.1977, Qupperneq 4

Laugardagur 10. desember 1977 SuSjd*
4
Ctgefandi: ÁlþýOuflokkurinn. u
Rekstur: Reykjaprent h.f. Ritstjóri og ábyrgöarmaöur: Árni Gunnarsson. Fréttastjóri: Einar Sigurös- í í
son. Aösetur ritstjórnar er I Slöumúla 11, simi 81866. Kvöldsími fréttavaktar: 81976. Auslýsingadeild, • ‘ J
Alþýðuhúsinu Hverfisgötu 10 — sfmi 14906. Áskriftar- og kvartanasími: 14900. Prentun: Blaöaprent h.f. | ,
* Askriftarverö 1500 krónur á mánuöi og 80 krónur I lausasölu. ,' J
Stefnan í gjaldeyris-
málum er haftastefna
Leifar þess
haftakerfis, sem íslend-
ingar bjuggu við um ára-
bil, eru galdeyrismálin.
Það getur varla verið
umdeilanlegt að brýna
nauðsyn ber til þess, að
auka frelsi í gjaldeyris-
málum og koma þannig í
veg fyrir það brask og
svik, sem nú tíðkast í allri
meðferð gjaldeyris.
Síðustu daga og vikur
hefur komið í Ijós, að ís-
lendingar eiga hundruð
milljóna króna í gjaldeyri
i erlendum bönkum.
Rannsókn stendur nú yf ir
vegna g jaldeyrisvið-
skipta við kaup á skipum
erlendis frá, og leikur
grunur á, að þar haf i ver-
ið stungið undan veruleg-
um fjárhæðum í erlend-
um gjaldeyri.
Það hefur lengi verið
vitað, að íslenzkir inn-
f lytjendur fá umboðslaun
greidd í erlendum gjald-
eyri og að hann hefur
ekki allur komið til skila f
íslenska banka. Gjald-
eyrisskil vegna þjónustu
við erlenda ferðamenn á
íslandi hafa verið könn-
uð, svo og skil á gjaldeyri
vegna leigu á íslenzkum
laxveiðiám.
Allir vita, að svarta-
markaðsbrask með
erlendan gjaldeyri er
algengt. Maður, sem
þekkir mann, getur út-
vegað gjaldeyri á bak við
tjöldin. í tengslum við
varnarliðið er stundað
gjaldeyrisbrask. Og allt
eru þetta afleiðingar
þeirrar haftastefnu, sem

ríkt hefur i gjaldeyris-
málum hér á landi.
Það er þess vegna orðið
mjög tímabært að stjórn-
völd taki öll gjaldeyris-
málin til endurskoðunar í
þeim tilgangi að auka
frelsi manna til kaupa og
sölu á gjaldeyri. Hafta-
stefnan er arfur gamalla
stjórnarhátta, sem eng-
inn íslendingur kýs að
búa við.
4
Nýjar reglur um heim-
ild til að opna gjaldeyris-
reikninga í íslenzkum
bönkum er viðurkenning
á því óf remdarástandi,
sem hér ríkir. Þessi
breyting ein sér nær þó
skammt og er í eðli sínu
mjög umdeilanleg. En
eins og málum er háttað,
er hún góðra gjalda.yerð.
Það er hins vegar Ijóst,
að frelsi í gjaldeyrismál-
um er vandmeðfarið.
Margir myndu t.d. kjósa
að eiga fé sitt í sterkum
erlendum gjaldmiðli á
meðan gengi íslenzku
krónunnar er eins fallvalt
og raun ber vitni.
En einhvern meðalveg
hlýtur að vera hægt að
finna á milli algjörs
frelsis í gjaldeyrismálum
og þeirrar skömmtunar
og haftastefnu, sem nú
ríkir.
Ástandið í gjaldeyris-
málum undanfarna ára-
tugi hefur beinlínis hvatt
menn til lagabrota, þótt
slík brot verði á engan
hátt afsökuð. Núverandi
viðskipta- og bankamála-
ráðherra hefur í orði og
verki viðurkennt, að þörf
er breytinga. Þau gjald-
eyrissvik, sem nú eru að
koma i dagsins Ijós, verða
honum vafalaust hvatn--
ing til frekari endurskoð-
unar á öllu gjaldeyris-
kerf inu.
Væntanlega rennur sá
dagur upp, áður en langt
um líður, að (slendingar
geti gengið inn í banka og
keypt erlendan gjaldeyri
fyrir íslenzkar krónur, án
þess að vera háðir
skömmtunarkerf inu. Þá
mun varla standa á því,
að þeir menn, sem fá
greiðslur í erlendum
gjaldeyri, flytji þærkrðn-
ur til landsins. Eins og
áður hefur sannast eru
höft til þess fallin að
hvetja menn til þess að
f ara á bak við lögin. —ÁG
I hringidunni
Eyjólfur Sigurðsson skrifar:
Ríkisstjórhin verð
ur að segja af sér
Þessi mánuður sem nii er ný
liðinn hefur verið viðburðarlk-
ur. Kannskesá mánuður á árinu
sem staðfestir betur en nokkuð
annað hvernig ástandið er oröið
i þessu stjórnlausa þjóðfélagi.
Verðbólgudraugurinn tútnaði
út, þannig aö sjaldan áður hefur
hann þrifist betur Iannan tima á
Islandi, heldur en þessa siöustu
daga.
Vextir hækkuðu, landbúnað-
arafurðir hækkuðu, kaup hækk-
aði,álagningarprósenta hækkaöi
og útseld vinna mun hækka
næstu daga i framhaldi af kaup-
hækkununum.
Það er ekki furða þótt nokkrir
ráðamenn þjóöarinnar séu þeir
fyrstu til aö fá atkvæði i keppni
dagblaðsins Visis um mann árs-
ins. Geir forsætisráðherra,
Gunnar iönaðarráðherra og
Halldór samgöngu- og landbún-
aðarráðherra hafa þegar hlotið
atkvæði.
Það gengur svo langt aö
almenningur er farinn aö gera
grin að þeim sem fara meö
stjórnartaumana. Það sem er
alvariegast við þetta allt sam-
an, er að þaö mun að öllum
likindum dragast til vors, að
möguleiki verði á aðgerðum
sem hægt gætu á þessari þróun.
Þaö er ljóst aö um engar ráð-
stafanir verður að ræða fyrir
kosningar. Stjórnin hefur þegar
gefist upp, og stendur úrræða-
laus gagnvart veröbólgu og
annarri óáran sem herjar á
þessa þjóð.
Mikið hefur undanfarið verið
rætt um ástand i fjármálum
þeirra Afrikuþjóða er hafa átt
viðskipti við okkur, ZAIRE og
NIGERIU. Zaire hefur ekki get-
að greitt okkur skreið er við
seldum þeim á siðasta ári, og
Nigeria getur ekki staðiö við
samninga um kaup á skreið er
við höfðum gert við þá.
NU er það mjög vafasamt
hvort við erum i sjálfu sér betri
ef við litum á okkur sjálf. Þjóðin
er sögö skulda sem svarar 600
þúsund á hvert mannsbam, og
fara þær skuldir hækkandi.
Lánstraust okkar hefur þó
ekki fariö svo langt niður á viö,
að okkur sé nauösynlegt að óska
eftir endurskoðun á timasetn-
ingu skuldadaga, eins og Zaire
varð að gera fyrir nokkrum
dögum.
Ennþá er talið að betra sé að
eiga hjá okkur heldur en Afriku-
þjóðum, sumum hverjum að
minnsta kosti, þrátt fyrir að við
skuldum liklega hærri upphæð á
hvert mannshöfuð á Islandi, en
þeir svörtu i Zaire. En við telj-
umst vist til siðmenntaöra
menningarþjóða en ekki þeir.
En skyldum við standa undir
þvi mikiö lengur að skipa sess
með virtustu þjóðum veraldar,
ef við höldum áfram að syndga
upp á framtiðina, með enda-
lausri frestun á þvi, að snúast
gegn vandanum, og taka sifellt
erlend lán til að forða okkur yfir
hverjahindrun.Það er einsmeö
okkur og aöra, við verðum aö
greiöa skuldir okkar.
A Alþingi hafa tvö mál borið
hita umræðna i haust. Annars
vegar Zetan og Islenzkt mál
almennt, og hins vegar breyting
á kosningarétti og kjördæma-
skipan.
Ég veit ekki hvemig á þvi
stendur, en það virðist eins og
allir þingmenn forðist að ræða
það vandamál sem hæst stend-
ur, efnahagsmálin, og I sam-
hengi við það, framkvæmdir
hins opinbera, og aðhald I rikis-
búskapnum.
Haldið er áfram við fram-
kvæmdir við Kröflu án þess að
séð verði, hvort not verði af
þeirri framkvæmd um fyrirsjá-
anlega framtið. Nýjustu fréttir:
„vantar nýjar holur til þess að
vélarnar geti snúist með lág-
marksafköstum”.
„Hundurinn” sem sagt var
aö Norðlendingar vildu ekki fá,
er kominn norður, og farinn að
lýsa upp í skammdeginu, og
knýja vélar framleiðslunnar á
Norðurlandi. Þegar búið,aö af-
sanna þá kenningu, að ekkert
gæti bjargaö rafmagnslausu
Noröurlandi, nema virkjun á
staðnum sjálfum.
Framkvæmdir við Málm-
blendiverksmiðju i fullum
gangi, en tiðindi berast utan úr
heimi að takmarkaður markað-
ur sé fyrir framleiðslu þá, sem
sú verksmiðja á að framleiöa.
Það er allt á eina bókina lært,
mistök á mistök ofan, og það
grátlegasta við þetta allt sam-
an, að fáir en valdamiklir menn
stóðu fyrir þessum fram-
kvæmdum, en vilja nú ekki
kannast við að hafa átt frum-
kvæðið.
Hvort sem mönnum likar það
betur eða ver, þá er nauðsynlegt
að núverandi rikisstjórn segi af
sér og boðaö sé til nýrra kosn-
inga, og það ekki seinna en i
mars eða apríl. Þjóðfélagið þol-
ir ekki lengur aðgerðarleysi nú-
verandi valdhafa, og ljóst er að
ekki veröur snúist við vandan-
um fyrr en eftir kosningar.
Rey nsla áratuga ersú að gripi
ekki rikisstjórnir fast I taumana
þegar þær taka við völdum, þá
veröuralltstjórnarfariði þeirra
höndum stöðug undanlátssemi
sem endar meö efnahagslegu
hruni, eins og sannast hefur á
þeim tveim rikisstjórnum er
fariö hafa með völd frá árinu
1971.
lagsnefnd samþykkti í gær:
10% hækkun álagningar
— gegn mótmælu
\ gærj
/kkti
>ækkun
0%, mei
rúa ati
ddama
væöum m
ega.
Hafna
40%
fremst hækka alla álagningu
jafnt, án tillits til misræmis sem
nú er fyrirhendi.

Launþegafuiltrúarnir telja nú
engin efni til að yfirfæra stór-
fellda fjármuni frá almennum
atvinnurekstri til verzlunarinn-
ar, og heldur ekki sannanlega
þörf, og greiða þvi atkvcbi gegn
framkominni tillögu verðlags-
stjóra.”
Hæstu innlá
Ivextir
'ar launþega I veró-
■^ru BJÖrn
^nnui

yM&l