Alþýðublaðið - 10.12.1977, Síða 6

6
Laugardagur 10. desember 1977 HSSm'
ÚR LEIKHÚSINU Jónas Jónasson skrifar
• * ....... i ■ "■■■■
Alveg dásamlegt
Þótt sá sem hér ritar, sæki
leikhúsin vel, er hann alls dvan-
ur gestum sem koma að láta
dansinn duna, eða þegar orð eru
bundin tónlist og nefnd ópera.
Skrifarinn hefur haft ánægju af
þvi að sjá islenska dansflokkinn
skipulega vinna að eigin þroska
og er þessfullviss að dansmennt
er i sókn hérlendis, gestaleikj-
um hefur farið fjölgandi og is-
lenskir leikhópar hafa farið er-
lendis, sumir meira að segja
vittum álfur að segja afgangn-
um af veröldinni að islendingar
geti leikið. Við höfum af fátækt
okkar gefið stórheimi það besta
sem viö eigum, söngvarar hafa
sungið á útlensku á útlenskum
fjölum og i USA dansar islensk-
ur ballettmeistari Helgi Tómas-
son og er talinn i flokki betri
dansara i veröldinni.
Tvö kvöld i röð var okkur boð-
ið að sjá gestahóp frá Finnlandi,
Raatikkoflokkinn, sem var
myndaður fyrir fimm árum og
hefur náö þvi að vera nú, talinn
einn sá besti á Norðurlöndum.
Heimsókn dansara lír austur-
álmu frændþjóða, er árangur
aukinna menningarskipta
Norðurlanda, en nú er mark-
visst unnið að eflingu tengsla
frændþjóðanna á þvi sviði.
Það olli mér vonbrigðum, hve
strjállega var setinn salur og
svalir Þjóðleikhússins fyrra
kvöldið, þegar sýndur var leik-
dans byggður á sögu Vaino
Linna. Flokkurinn hafði lengi
haft áhuga á þvi verki og taldi
að atburðir i öðru bindi skáld-
sögunnar Undir pólstjörnunni,
mundi henta þeim best. Sögu-
þræðinum var þjappað saman
og unnið úr, efni i dansgerðina.
Leikdansinn er raunsæ túlkun á
örlögum íbúanna i litla bænum
Pentinkulma i Tavastalandi i
borgarastriðinu 1918. Inn I hann
fléttast harmsaga ungra elsk-
enda. Fyrst og fremst haföi
flokkurinn i huga að uppfylla
kröfur leikdansins en sýna
finnskan veruleika. Tónlistin er
að nokkru unnin i hópvinnu, en
Kari Rydman er skráöur fyrir
henni i leikskrá.
Sýningartimi var 90 minútur,
sem liöu i fögnuði þeirra sem á
horfðu. Dansar eru þarna ekki i
ætt við einhvern ákveðinn stil,
flokkurinn beitir allri hugsan-
legri gerð hreyfinga, nútima-
dansi, jassballett, klassiskum
ballett og látbragðsleik, en hef-
ur samt þróað sinn eigin stil
undir leiðsögn Marjo Kuusela.
Þetta var stórfengleg sýning,
dansarar allir afbragð, hvort
heldur I sólódansi eða hópdöns-
um, mikill léttleiki, jafnhliða
krafti og einlægni i tjáningu.
Daginn eftir sýndi flokkurinn
leikdans i þrem þáttum og er
hann byggður á skáldsögu Hall-
dórs Laxness, Sölku Völku.
Maria Wolska dansar Sölku,
en túlkaði lika aðal kvenhlut-
verkið, Elmu í Vandalausu
fólki.
Salka Valka er lengri dans og
afar vel gerður. Allir dansarar
erujafnframtfrábærir leikarar,
túlkunarmáti þeirra óvenju lif-
andi og sannfærandi.
Ahorfendur voru nú mun fleiri
og I lokin var gestum þökkuð
hingaðkoma og flutningur mik-
illar listar.
Leikskrá segir okkur að Raa-
tikko dansflokkurinn hafi á ör-
fáum árum getið sér gott orð og
flestir spái honum heimsframa.
Eftir að hafa séð sýningar
flokksins, þarf engan sérstak-
an spámann til þess.
Héðan fylgja þakkir, og orð
sem ég heyrði frá eldri konu
sem sat i bekk fyrir aftan, hún
hvislaði að engum sérstökum:
Alveg dásamlegt! Siðan klauf
lófatak loftið og kom þvi á lang-
varandi titring. Og þetta var al-
veg dásamlegt.
8. des. 1977
Jónas Jónsson
KVIKMYNDIR
Þorsteinn Úlfarsson skrifar
Varalitur
Háskólabió: Varalitur
(Lipstick)
Bandarisk, gerð 1976, Techni-
colour, breiðtjald, stjórnandi:
Lamont Johnson.
Þarna er á ferðinni allra
sæmilegasta mynd ekki sist
fyrir þá sök að-hún er sennileg
allt að enda. Það er kannski
helst sýknun Chris af morð-
ákæru sem gæti verið heldur
mikil bjartsýni, og þó.
Varalitur fjallar um ljós-
myndafyrirsætu sem er
nauðgað og eftirleik þess. Þaö
kemur f ljótlega í ijós að réttar-
höldin eru miklu mun verri en
nauðgunin og að sjálfsögöu
sleppur nauðgarinn sýkn saka
úr réttarsalnum. Þessi mynd á
erindi til allra ekki sist fyrir það
aö hún er mannleg og hún fjall-
ar um þann rétt sem hver
manneskja hefur en það er
rétturinn til að segja nei. Það
má deila um hvort myndin er
vel gerö og þá kannski frekar
hvort hún er rétt gerð. Ég býst
við að þeir sem að henni standa
hafi orðið að gera hana þannig
úr garði að hún trekkti að áhorf-
endur. Persónulega fannst mér
myndin aðeins of yfirborðs-
kennd og ekki kafað nógu djúpt i
sálfræði — og félagslegu hliðar
málsins. En myndin kemur boð-
skapnum til skila og þá má
segja að tilgangnum sé náö.
Myndin er athyglisverð og
áhrifamikilog heldur athyglinni
vakandi til enda. Manni leiðist
sem sagt aldrei. Hún er sæmi-
lega leikin þó Margaux
Hemingway sé fremur léleg
sem aöalpersóna myndarinnar
en hún er sæt og vel vaxin og
tekst einhvernveginn að vekja
samúð meö sér hjá áhorfandan-
um.
Varalitur er þvi i stuttu máli
góður afþreyjari og þó heldur
meira en afþreying og vil ég
hvetja sem flesta til að sjá
myndina þviþað eru nokkuö góð
kaup að fjárfesta í biómiða i Há-
skólabió þessa dagana.
„Soldið útfríkuð i end-
ann.”
Laugarásbió: Varömaðurinn
(The sentinel),
bresk-bandarisk, gerð 1977,
Technicolour, Panavision,
stjórnandi: Michael Winner.
Ég verð nú að segja að ég skil
litið i-þessum upphrópunum og
slagorðum sem eru gegnum-
gangandi I erlendum dómum
um The sentinel. Til dæmis er
ég ekki sammála þvi að þar sem
Exorcist hætti taki Sentinel viö
eða að ef maður vilji hafa mar-
tröð I hálft ár þá skuli maður
fara og sjá Sentinel. Þótt mynd-
in sé að mörgu leyti ágæt þá er
töluvert langt i það að hún
standi undir svona fullyrðing-
um. Söguþráðurinn er meö
ólikindum og þróun efnisins
næsta ósennileg. Það er t.d.
fremur óliklegt að inngangur
helvitis sé rækilega merktur i
múrsteinsbyggingu i New York.
Þetta er inngangur vítis og þér
sem hér inn gangið skuluð gefa
upp alla von og byrja að gnista
tönnum og veina.
Annað sem ég ekki skil er
(beint úr prógramminu):
„Glæsilegt hús hefur skömmu
siðar komið i stað gamla stein-
hússins og ungfrú Logan sýnir
ungum hjónum eina ibúðina.
Þegar þau fara sjá þau ein-
hverja veru við glugga. Það er
Alison, háöldruð með kross i
hendi og blind af gláku.” Það er
þrennt þarna sem ekki kemur
heim og saman. 1. Hvernig
getur ung og falleg kona orðið
háöldruð á jafnskömmum tima
og það tekur að koma upp húsi?
2. Hvernig stendur á þvi að ung-
frú Logan sýnist ekki deginum
eldri en þegar hún var að sýna
Alison húsið þegar hún fékk
leigt? 3. Hvar var Alison á
meðan gamla húsið var rifið og
það nýja byggt og hvað var gert
við hlið vitis á meðan?
Það sem má færa myndinni til
tekna er að hún er þokkalega
gerð tæknilega og ágætlega
leikin. Sem sagt sæmileg af-
þreying sem ékki er hægt að
taka alvarlega og „soldið út-
frikuð f endann.”