Alþýðublaðið - 12.09.1981, Qupperneq 4

4
Laugardagur 12. september 1981
Ragna Bergmann varaformaður Verkakvennafélagsins Framsóknar skrifar
Hver er munurinn á fermetra-uppmælingu
og tímamældu ákvæði í ræstingum?
Vegna skrifa i blaöi yöar aö
undanförnu, langar mig f.h.
Verkakvennafélags Framsókn-
ar aö útskýra muninn d tveimur
kerfum varöandi ræstingu.
Annarsvegar uppmælt vinnu-
pláss pr. ferm. hinsvegar ti'ma-
mælt ákvæöi, sem notaö hefur
veriö i skólum i Reykjavikur-
borg og vfðar siöan 1963.
Skýring varöandi ræstingar-
pláss i fermetrum er byggö upp
meö sérstakri verklýsingu sem
■ hér fer á eftir:
,,Að halda vel hreinum gólf-
fleti, gólflistum, boröum, stól-
um, gluggakistum, hreinlætis-
tækjum og losa ruslakörfur,
hreinsa öskubakka og þurrka af
simtólum, þur rka kringum
huröarhúna, afþurrkun af skáp-
um og hillum i seilingarhæð.
Ath. Ræstingarfólk má ekki
hreyfa viö pappirum eöa ööru i
skrifborðum eöa hillum, en ber
aö þurrka af i kringum þaö. Ef
ræstingarfólk þarf aö hreingera
veggi, Hansa-gluggatjöld og
glugga eöa annaö, sem ekki er
upptalið hér aö ofan, ber aö
greiöa þaö meö timakaupi, eins
ogþaö er hverju sinni. Ræsting-
arvinna, sem framkvæmd er á
laugardögum, sunnudögum og
öörum helgidögum, skal greidd
með nætur-og helgidagakaupi”.
Þaö skal tekiö fram aö nái
gólfflötur ekki 100 ferm. skal
greitt samkvæmt timakaupi 7
kauptaxta. Óheimilt er aö
greiöa kaup samkvæmt upp-
mælingartaxta sem fram-
kvæmd er sjaldnar en 5 daga
vikunnar. Þegar ákveöiö er aö
ræstingar{íáss sé unniö eftir
ferm. gjaldi ber aö hafa sam-
band viö skrifstofu félagsins og
er þaö þá mælt upp af okkur og
gefum viö þá út, til þess sem á
aö greiöa fyrir ræstingarvinnu,
sérstakt blaö sem sýnir stærö á
umræddu plássi i ferm. og hvaö
ber aö greiöa og sendum viö
umrædda verklýsingu meö. Þaö
aö ég álít aö timamælda ákvæö-
iöséþó skárra en gamlaferm.
kerfiö, liggur i þvi aö þaö er
enginn greinarmunur geröur á
Það skal tekið fram
þótt ég gefi þær upplýs-
ingar sem að framan
greinir, hrópum við ekki
húrra fyrir þeim smánar-
launum sem hinn almenni
verkamaður þarf að búa
við í dag. Það sem þarf að
gera er að sameinast í
baráttunni fyrir bættum
kjörum.
hvort eru 30 borö og stólar i
stofu eöa eitt borö og stólar.
Enginn mismunur er á hvort
ræst er anddyri á fyrstu hæð eða
á skrifstofu á 3ju hæö, hvort
gólfiöer ræst og bónaö eöa ryk-
sugaö.
Varöandi tímamælda ákvæö-
iö, þaö er byggt upp eftir Norsku
kerfi sem er skammstafaö IKO
og er mínútukerfi. Mat á þessari
vinnu er framkvæmd af verk-
fræðistofu Helga Þóröarsonar,
verkfr. Helgi sendir okkur siöan
útreikning á viökomandi stykkj-
um. Siöan höldum viö fund á
vinnustaönum, og ræstingar-
fólki kynnt þessi störf og aö
fundi loknum er sérstök kona
sem kennir starfiö. Þó hinsveg-
ar aö mörgum þyki þaö skiýtiö,
aö kennsla fari fram varöandi
þessa ræstingu, er hún nauösyn-
leg ekki hvaö sist til aö ná góö-
um árangri verkléga séö. Aöur
en þetta kerfi fer i notkun verö-
ur aö hreingera vinnuplássið,
sem greitter sérstaklega fyrir.
Þaö er skýlaus krafa frá félag-
inu aö sá háttur sé á, ef þetta
kerfi er notað. A fundum meö
fólkinu er fariö yfir hvort þau
tæki sem nota á séu á staðnum
og aöbúnaöur vel skoöaöur. Sé
ekki svo tekur þetta kerfi ekki
gildi fyrr en búiö er aö laga allt
þaö sem viö teljum aö ágallar
séu á.
Varöandi kaupgreiöslu er þaö
þannig aö kaupiö byggist upp
meö þvi' aö greitt er 65% á tima-
kaup frá 8.00 til 21.00 og frá kl.
21.00 til 8.00 aö morgni svo og
laugardagur, sunnudagar og
helgidagar meö 99%.
í IKO kerfi er miðaö viö fer-
metra notkun á húsnæöi, fjölda
húsgagna, fjölda starfsmanna
og hvcx-t á aö ryksuga, blautþvo
bónun og fl.T.d. skólastofa meö
27 borðum og stólum. Er hún
tvisetin eða einsetin?
Viö vitum ekki til þess aö I
Svlþjóö eöa Danmörku sé þetta
kerfi aö miklu marki notaö. Þar
eru hreingerningarfyrirtæki
mikið notuö. Þar eru sömu kon-
ur aö ræsta allan daginn og eru
keyröar á milli staöa meö ryk-
sugur og öll tæki og fá þá tima-
kaup.
Frá félagsins hendi látum viö
hér staðar numiö. Félagsmönn-
um skal bent á aö upplýsingar
og fyrirgreiöslur eru veittar á
skrifstofunni.
Þaö skal tekiö fram þótt ég
gefi þær upplýsingar sem aö
framan greinir, hrópum við
ekki húrra fyrir þeim smánar-
launum sem hinn almenni
verkamaður þarf aö búa viö I
dag. Þaö sem þarf aö gera er aö
sameinast f baráttunni fyrir
bættum kjörum.
Þaö er krafa verkalýöshreyf-
ingarinnar aö gera vinnustaöinn
sem best Ur garði, starfsmann-
inum f hag.
Ræstingakonur svara Pósti og sima:
„Við erum ekki elliær gamalmenni”
Viö erum ekki allar gamal-
menni, sögöu ræstingarkonur
tvær, sem samband höföu viö
Alþýöublaöiö vegna fullyröinga
yfirmanns Pósts og sbna og
varaformanns verkakvenna-
félagsins Framsóknar I Alþýöu-
biaöinu fyrir nokkrum dögum.
Blaöiö greindi um siöustu helgi
frá þvi, hvernig nýtt fyrirkomu-
Iag á ræstingum hjá Pósti og
sima, varö til þess aö fimm
konur sögöu upp hjá fyrirtækinu
aö Söivhólsgötu 11. Konurnar
töldu sig veröa fyrir kjara-
skeröingu og vildu meina aö
verkalýösfélag þeirra hefði átt
að verja rétt þeirra til vinn-
unnar. Einn yfirmanna hjá
Pósti og sfma, Þorgeir
Þorgeirsson, hélt þvi meöal
annars fram i viötali viö Al-
þýöublaöiö, aö tvær eöa þrjár
þessara kvenna heföu hætt fyrir
aidurs sakir. Þessu mótmæla
þær eindregiö f viötali viö
blaöiö.
Við hættum ekki í ræstingum
hjá Pósti og slma fyrir aidurs
sakir, segja þær, enda veröur
þaö ekki á okkur séö, aö viöséum
elliær gamalmenni. Viö höfum
Uka ýmislegtaö athuga viö mál-
flutning yfirmanns Pósts og
sima og varaformanns verka-
kvennafélagsins. Þaö fyrsta er
varöandi aldur okkar. Viö erum
fæddar 1934 og 1935 og þaö getur
hver sem er reiknaö Ut aö viö
erum ekki komnar á efri ár, eins
og lesa mátti Ut Ur ummækim
yfirmannsins og varaformanns
Framsóknar. Þetta er því bara
fyrirsláttur hjá Þorgeiri
Þorgeirssyni, aö viöhöfum hætt
vegna aldurs. paö á í rauninni
ekki viö neina þeirra kvenna
sem þarna hættu. SU elsta
þeirra er 59 ára gömul, en hinar
eru allar á besta starfsaldri.
Þessar fullyröingár yfirmanns
Pósts og sima eiga þvi viö engin
rök aöstyöjast og okkur finnst
einkennilegt, sögöu þær, aö
varaformaöur Framsóknar
skuli lika taka undir þetta, þar
sem hún á aö vita betur.
Verið að lækka launin
Þaö er grunvallaratriöi I
þessu máli, sögöu heimilidar-
konur okkar, aö þarna var veriö
aö reyna aö spara meö þvi aö
lækka launin viö láglaunafólk.
Þaö er kjarni málsins. Þetta er
sföan klætt i failegar umbúöir
og látiö heita aö þaö sé þægi-
legri vinna fyrir sama kaup.
Reyndin er hins vegar sú, eins
og ein fyrrverandi starfssystir
okkar segir i Alþýðublaöinu, aö
kaupiö lækkar ef viökomandi
vill halda sama stykki og ekki
bæta viö sig. Og til aö halda
samakaupi.þarfaö bæta viösig
vinnu, sögöu þær. Ég heföi t.d.
þurft, sagöi önnur heimildar-
konan okkur, aö bæta viö mig
stóru svæöi og J>ar af anddyri,
sem m jög erfitt var aö þrffa. Ég
segi bara eins og er, sagöi hún
mér hraus hugur við þvf aö auka
svona viö mig vinnuna fyrir
samakaup ogþvi hættiég.Hver
og einn sér, sem vill sjá aö
þetta erkauplækkunog , þaö aö
forystumaöur i verkalýösfélagi
skuli verja þaö aö fólki sé ýtt út
af vinnumarkaönum eöa geröir
þessir afarkostir, er sérlega
ámælisvert.
Aöur en þetta nýja fyirkomu-
lag var tekið upp var svokölluö
fermetramæling notuö til launa-
útreikninga. Þaövari'raun eins
konar ákvæöisvinna, sögöu þær.
Ekkert sýnir betur en þaö aö til-
gangurinn meö þessu var ein-
göngu aöspara peninga meö þvi
aö lækka launin.
Aldrei ryksugað i hús-
inu
Annaö sem varaformaöur
Framsóknar segir i athuga-
semd sinni, viljum viö leiörétta,
sögöu þær. Ragna Bergmann
talar um þaö, aö ekki þurfi aö
ryksuga nema tvisvar eöa
þrisvar i viku, þaö sem áöur
þurfti aö ryksuga á hverjum
degi. Viö getum upplýst hana
um þaö, aö inn á þennan vinnu-
staö hefur tæplega ryksuga
komið, þar er ekkert ryksugaö,
nem a ef ef vera skyldi ein skóla-
stofa.
Verkalýösforystan okkar
veröur aö ná betra sambandi
viö fólkiö.sem hún starfar fyrir,
sögöu þær stöllur. Viö erum
ákaflega óánægöar yfir þvi aö
félagiö skyldi ekki tala okkar
máli meira. Aö visu má segja,
aö viö höfum ekkisinnt félaginu
nægilega, en þaö breytir ekki
þeirri skoöun okkar, aö verka-
lýösforysta á alltaf að setja á
oddinn aö verja þá sem lægst
eru settir.
Kaupið hefur alltaf
verið að lækka
Annars hafa þeir hjá Pósti og
sima stööugt veriö aö lækka
kaupiö viö okkur, sögöu þær,
hvort sem þaöhefur veriö gert 1
gegnum samninga eöa annaö.
T. d. þegar láglaunabætur hafa
veriö settar á, höfum viö aldrei
fengiö fullar bætur, heldur ca.
80%. Og þegar viö hættum aö
vinna á laugardögum, lækkuöu
launin lika. A sföasta ári fannst
okkur þá nógu langt gengiö,
þegar viö vorum beinlinis
lækkaöar f launum um eitt
launaþrep. Viö leituöum þá til
þeirra hjá Framsókn. Fyrst i
staö geröist ekkert i málinu. Þá
var talaö viö ASI og þeir fullyrtu
þar aö Pósti og sfma væri þetta
algerlega óheimilt. Þetta dróst
mánuðum saman. Viö vorum
siöan isumar á fá hiuta af þessu
aftur og sumt höfum viö ekki
fengiö enn. í svona málum á
verkalýðsfélagiö virkilega aö
beita sér, sögöu þær, þarna
reynir á aö nýta sér þau réttindi
sem tekiö hefur langan tima aö
berjast fyrir. Viö viljum ekki
þessa linkind. Forystan á ekki
aö tala tungum atvinnu-
rekandanna, heldur á hún aö
tala máli verkakvenna og sér-
staklega þeirra, sem standa
höllum fætiá vinnumarkaönum.
Heimildarkonur okkar vildu
einnig mótmæla þvi óréttlæti,
sem þærtöldu felast i þvi, aö ein
fyrrverandi ræstingarkona við
Sölvhólsgötuna haföi fariö
fram’á þaö aö fá aö hreinsa tvö
stykki, en var synjað um þaö.
Hún yf irgaf siöan vinnustaöinn I
mikilli óánægju. Sföar var
annarri ræstingarkonu sem hélt
áfram leyft aö taka tvö stykki.
Þetta er auövitaö hin mesta
ósvinna, sögöu þær.
Greiddi skatta af laun-
um, sem tekin voru af
mér
Annaö dæmi get ég nefnt um
ósanngjarna framkomu hjá
fyrirtækinu, sagöi önnur
ræstingarkonan. Þannig var
fjrir nokkrum árum, aö mér
voru um nokkurramánaöa skeiö
greidd of há laun, án þess aö ég
eöa vinnuveitandi minn geröi
sér grein fyrir þvi, þegar þetta
uppgötvaöist löngu siðar, ákvaö
fyrirtækiö að taka allt af mér
aíftur. Þeirvoru siöan aö reita af
mér þennan mismun mánuöum
saman. Þaö var oröiö svo langt
um liöiö fráþviaöég fékk of háu
launin, aö ég var farin aö borga
skatta af þvi sem vériö var aö
taka af mér aftur. Þetta fannst
mér á sinum tima hin mesta
óhæfa og fiynst enn i dag, sagöi
hún, enda tel ég varla lagabók-
staf fyrir svona aöferöum. En
ekkert var gert i málinu.
Ekki full alvara bak við
vinnutilboð
Yfirmaöur Pósts og sima,
ÞorgeirÞorgeirsson, minntist á
þaö, aö okkur hafi veriö boöin
störf annars staöar hjá fyrir-
tækinu, ef viö yndum ekki á
Sölvhólsgötunni. Viö viljum í til-
efni af þessum fullyröingum,
segja aö þetta kom aldrei fram
nema skriflega og á þaö var
aldrei minnst á fundum þeim
sem haldnirvoru meö okkur. Og
ef heföi átt aö bjóöa okkur upp á
nýja fyrirkomulagiö á nýjum
staö, þá heföum viö aö sjálf-
sögöu hafnaö þvi. Viö teljum
aö þessi aöferö skili minni
þrifnaöi, enda er þaö fullyrt af
mörgum sem til þekkja og viö
teljum aö meö aöferöinni sé
beinlinis veriö aö lækka launin
viö fólk, þó svo aö þaö sé látiö
heita eitthvað annað.
Þaö tekur þvi enginn þegjandi
aö láta lækka viö sig kaupiö,
sögöu þær aö lok um. Viö höföum
unniö mjög lengi á Sölvhólsgöt-
unni og vissum alveg hvaö viö
þurftum aö leggja á okkur til aö
halda sama kaupi. Viö vissum
aö þaö var veriö aö gera þetta til
aö spara. Viö vitum lika aö
Póstur og sfmi getur sparað
miklu meira meöýmsum öörum
aðferöum s.s. meö þvi aö hætta
aö gera menn aö verkstjórum
yfir sjálfum sér en þaö er ekki
óalgengt hjá fyrirtækinu.
Viö erum ekki farlama
gamalmenni eins og einhver
kynni aö halda sem hefur lesiö
skýringar yfirmanns Pósts og
sima. Viö hættum vegna þess að
okkur var misboöiö meö tilboöi
um launalækkun, og þvi tókum
viö ekki þegjandi. Þaö geta
aörirgert. Þ.H.