Vísir - 06.12.1969, Qupperneq 1

VISIR
53. árg.— Laugardagur 6. desember 1369. — 272. tbl.
EFTA-tillagan lögð fram
Frumvörp væntanleg til að sporna gegn óhóflegri ásókn erlendra fyrirtækja
• EFTA-frumvarp ríkis-
stjórnarinnar er komíð
fram. Er það í formi til-
lögu til ályktunar Alþingis
og beðið um heimild til að
gerast aðili að fríverzlun-
arsamtökunum.
íslendingar njóta þegar viö inn-
göngu þess tollfrelsis, sem aðild-
arríki EFTA hafa komið á sin í
milli, en afnema sína eigin vernd-
Ottazt um afdríf von Rosen
Ekkert frá honum spurzt i nokkra daga
Fjölskylda von Rosén,
sænska greifans og flug
kappans, sem var á dög
unum að auglýsa eftir ís
lenzkum flugmönnum í
flugher Bíafra, mun nú
óttast, að von Rosén
kunni að hafa farizt í Bí-
afra. Orrustuþotur Níg-
eríu grönduðu tveimur
særiskum MFI 9 B flug-
vélum á dögunum, þeg-
ar vélarnar voru að
lenda eftir sprengjuleið-
angur, að því er Lagos-
útvarpið segir.
Tengdadóttir hins 70 ára
flugkappa er þó ekki á því, aö
hann hafi farizt. I blaðaviðtali
segir hún, að sér þyki einkar
ösennilegt, að von Rosén hafi
verið í niðúrskotnu vélúnum.
Hann geri Bíafra meira gagn
á jörðu niðri sem stjórnandi, en
í sjálfu fluginu.
Nokkrir íslenzkir flugmenn
hafa haft samband við Vísi og
kvartað yfir því, að skeyti, sem
þeir hafi sent til Hotel Martin-
ez í París til von Rosén, hafi
verið send aftur, þar; sem eng-
inn hefur veriö viðtakandinn,
en í auglýsingu í íslenzku blaöi
var flugmönnum bent á að hafa
samband við von Rosén eða ein
hvern Jakobsson á því hóteli.
Þegar skeytin komu til baka,
runnu tvær grímur á marga flug
mennina og þeir töldu jafnvel
verið að hafa þá að spotti. Séu
hins vegar þessar flugufregnir
réttar er skýririgin á þessu sam-
bandsleysi flugmannanna við
von Rosén augljós.
Raunasaga Charles Dickens um
munaðarleysingjann Oliver Twist,
sem lenti i höndum Gyðingsins
Fagins, og þjófsins Biil Sykes o. fl.
illmenna, líður seint úr minni þeim,
sem lesið hafa, en nú hefur fslenzka
sjónvarpið tekið til sýningar brezkt
sjónvarpsleikrit, sem.BBC lét gera
um söguna.
Næstu mánudagskvöld sjá sjón-
varpseigendur því Oliver Twist á
skerminum i stað framhaldsflokks-
ins „Fýkur yfir hæöir“, sem lauk
í þessari viku, og er ekki að efa
það, að ungir munu njóta jafn-
vel aö fylgjast með Oliver litla,
eins og foreldrar og áöur afar og
ömmur geröu í sinni æsku, en þeim
mun einnig ri-fjast upp ánægjan af
sögunni aftur, þegar þau sjá Bruce
Prochnik, knálegan brezkan strák,
fara með hlutverk Olivers.
von Rosén.
Vísir í vikulokin
fylgir blaðinu i dag til áskrifenda
artolla á 10 árum. Veröa vemdar-
tollar lækkaðir um 30% við inn-
göngu í EFTA. Engin frekari tolla
lækkun verður næstu fjögur ár-
in, en siðan 10% tollalækkun á
ári, þangað til verndartollar hafa
verið felldir niður að fullu 1. jan
úar 1980. '
Þá verður að lækka tolla á hrá
efnum og vélum, sem notuð eru
í íslenzkri iðnaðarframleiðslu. Toll
ar á hráefnum lækka yfirleitt um
50% við inngöngu, og tollar á vél
um verða yfirleitt 7%. Söluskattur
verður hækkaður sem svarar tekju
tapi ríkissjóðs af þessum tollalækk
unum.
ísland óskaði að fá að halda nú-
verandi kerfi innflutningsleyfa á
olíum og bensini, og var á það
fallizt. Verður þá áfram unnt að
beina kaupum á þessum vörum til
Austur-Evrópulanda, einkum Sov-
étríkjanna, og halda áfram jafn-
keypisviðskiptunum. Aðrar vörur,
sem nú eru hér háðar leyfum, en
innflutningur á að vera frjáls á í
EFTA, verða ýmist strax settar
á frílista eða innflutningur rýmk
aður smám saman næstu fimm ár-
in. Um nokkrar vörur varð sam-
komulag, að halda mætti leyfa-
kerfi í allt aö fimm ár. Gildir það
til dæmis um færi og línur, kaöla
og húsgögn.
Eitl megindeilumálið hér á landi
um EFTA-aðild, er 16. grein EFTA-
samningsins, þar sem segir, að 6-
eölilegt sé, að einstök ríki geti
hindrað, að aðilar í einu aðildar-
ríki geti stofnsett fyrirtæki í öðru.
Þessi ákvæði taka ekki til land-
búnaðar eða fiskveiða eða fram-
leiðslu um borð í fiskiskipum, ekki
banka, vátryggingarfélaga, gisti-
húsa eða flutninga. Var ákvæði
þetta óljóst f upphafi, en ráðherrar
EFTA-ríkjanna gerðu meö sér sam
komulag i Bergen 1966 um túlkun
þess. Samkvæmt því segir f grein
argerð frumvarps ríkisstjórnarinn-
ar nú, „gætu íslenzk stjómarvöld,
hvenær sem henta þætti, neitað
erlendu fyrirtæki um leyfi til starf
semi Jiér á landi“. „Veita þau þvf
erlendum fyrirtækjum engan nýj-
an rétt til atvinnurekstrar hér, ef
núverandi löggjöf um iðju og iðn-
að og verzlunaratvinnu yrði breytt
þannig, að leyfi þurfi til stofnun
ar allra nýrra fyrirtækja á þess
um sviðum“. Verða frumvörp um
þetta atriðj þvf lögð fyrir Alþingi.
Gert er ráð fyrir, að ísland geti
orðið aðili að EFTA 1. marz 1970.
Umræður voru ekki um EFTA-
málið á Alþingi f gær, en þings-
ályktunartillagan verður rædd í
næstu viku. Þá verða væntanlega
útvarpsumræður innan tíðar.
Brytinn reiðir ausuna til höggs, þegar Oliver Twist gerist svo
frakkur að biðja um meiri súpu.
Hagkvæmt að selja til
Bandankjanna og Rússlands
jbó v/ð göngum í EFTA
— segir Guðmundur Magnússon, prófessor i
skýrslu um horfur i iðnaði við EFTA-aðild
það hlýtur . að verða hagkvæmt
að selja ýmsar vörur til Bandaríkj-
anna, þótt Island gangi í EFTA,
segir Guðmundur Magnússon, pró-
fessor í skýrslu tiÞ iðnaðarmála-
ráðuneytisins, um ástand og-horf-
ur í. íslenzkum iönaði, einkum, meö
tilliti til aðildar fslands að ÉFTA.
Þetta er éinfaldlega vegna þess,
að t.d. í Bandaríkjunum er það. stór
óg sterkur rnarkaður, aö fram-
leiðsla okkar á ýmsum varningi
vérðúr aldrei í stærri stíl éri svo,
að ekki þarf að ná nema til lítlls
geira af ;tnarkaði.num til -að -selja
hana alla, — og>tþað'á !góðu.-vei‘ði.
En þgð.værirhrapallegt; að -vaprækja
þá'.niöguleika, .senv þar /eru- fyrir
hendi, við inngöngu í ? EFTA.;')
Á' bls. ,9, f :dág er fjall.að/ináriar
um • skýrslu Guðmundar Magpús-
sonar, prófessors. .. • •
Stóraukinn útflutningur sjáv-
arafurða og iðnaðarvarnings
BÚAST má við mikilli aukn-
ingu útfiutnings, verði ís-
land aðili að EFTA. Utanrikis
viðskipti EFTA-ríkjanna
munu beinast inn á svæðið,
svo að viðskiptin verða meiri
við aðildarríkin en áður var.
Hitt ,er jafnmikilvægt, að inn-
an bandalagsins mun verða
vaxandi verkaskipting og sér-
hæfing til þess að auka
hagkvæmni í framleiðslu.
Einnig má búast við hækkuðu
útflutningsverði fyrir þær vörur,
sem til þessa hafa verið fluttar
til EFTA-landanna. Nú greiðum
við þar tolla, en eftir aðild falla
þeir niöur. Þar sem íslenzka
framboðið er tiltölulega lftill
hluti af heildarmarkaöi f þessum
ríkjum, ætti niðurfelling tolls-
ins að koma útflytjandanum
mjög til góða, og útflutningsverð
iö að hækka nærri jafnmikið
og nemur því, sem tollurinn var
áður.
Þetta segir í skýrslu sérfræð-
inga um EFTA-aðiId og aukn-
ingu iðnaðarvöruútflutnings,
sem er fylgiskjal EFTA-tiIlögu
ríkisstjórnarinnar. Þar segir
einnig, að aukning útflutnings sé
forsenda þess, að við getum
hér trvggt sambærileg lífskjör
og gerist með þeim þjóðum, sem
við höfum nánast samband við.
Sérfræðingarnir nefna til ýmsar
greinar, þar sem vænta megi
aukningar.
Fyrsj: telja þeir væntanlega
aukningu f útflutningi sjávaraf-
urða, sem byggist á frekari nýt-
ingu aflans hérlendis, betri nýt-
ingu afla og fiskstofna.
„Auk þess“, ségir í skýrslunni,
„má búast við aukningu útflutn-
ings á iðnaöarframleiðslu, sem
nýtur hagstæðra ytri skilyrða
hérl. Þannig er um stóriðju,
sem byggist á ódýrri vatnsorku
og jarðhita, ullariðnað, sútun
og skinniðnað og annan iðnað,
sem byggist á aðgangi að sér-
stæðum innlendum hráefnum.
Einnig mætti nefna minkarækt
vegna ódýrs fóðurs og aukning
ferðamannastraums vegna sér-
kenna lands og náttúrufegurð-
ar.“