Vísir - 11.05.1970, Blaðsíða 9

Vísir - 11.05.1970, Blaðsíða 9
V 1 S I R . Mánudagur 11. maí 1970. 9 ATVINNULEYSIÐ hérlendis nam um síðustu mánaðamót 713 manns. Atvinnumannaflinn mun nú vera rúm 80 þúsund. Þannig er atvinnuleysið nú innan við 1% af mannaflanum. Þetta yrði ekki talið mikið atvinnuleysi í nokkru ríki heims til dæmis á hinum Norðurlöndum. Benda má á, að í Banda- ríkjunum er atvinnuleysið nú aftur farið að nálgast 5%, en það er vissuiega verulegt atvinnuleysi. Tölurnar hér eru frá 30. apríl, og enginn efar, að atvinnulífið á eftir að taka fjör- kipp i sumar. Þá koma aftur á móti á vinnumarkaðinn þús- undir skólafólks, sem verða einnig að fá vínnu við sitt hæfi. Hvarvetna táðkast, að reikna atvinnuleysi sem hlutfall af svo kölluðum atvinnumannaifla. Algengt er, að til dæmis f Svi- þjóð sé atvinnuleysi, þannig reiknað, um 3%. Margir er- lendir efnahagssérfræðingar telja það „fulla atvinnu“, ef at- vinnuleysi er undir 3%. Sú kenning á þó naumast við hér- lendis. „Botn“ atvinnuleysis í Reykjavík voru um mánaða- mótin atvinnulausir 178, en hafðu verið 301 mánuði fyrr. Þetta er langt undir meðaltali landsins sem heild. Borgarhag- fræöingur sagði í viðtali við Vísi í fyrrasumar, að mjög erfitt mundi reynast að koma at- vinnuleysinu langt niður fyrir 2 — 300. Neifndi hann sem dæmi, að þá væru á skrá 36 öryrkjar og sjúklingar og 43 voru 67 ára og eldri. Fyrirkomulag atvinnu- leysi er enn mikið vandamál í byrjun maí. Sauðárkrókur hefur til dæmis 77 atvinnulausa á skrá. Skagaströnd 51 og Hofsós 51. Þetta eru þó algerar undan- tekningar. Enn er nokkurt at- vinnuleysi á Akureyri og Siglu- firði, þar sem mest mæddi í fyrra. Á Siglufirðj eru nú 59 á skrá en voru 130 mánuði fyrr, og í fyrra mátti stundum heita þar nær algert atvinnuleysi. AtvinnuWfi er svo farið á Siglu- firði, að miklar sveiflur eru í at- vinnu, jafnvel milli daga. Á Akureyrj voru 74 skráðir atvinnuiausir en höfðu verið 86 í lok marz. Fyrir rúmu ári var atvinnuleysið í höfuðstað Norð- urlands margföld þessi tala. Mikil bót í Reykjavík Bætt atvinnuástand í Reykja- vík má glöggt sjá á þvf, að þar eru nú 178 atyinnulausir, en þeir voru um 300 í haustbyrjun. [ |j: BIÉ|p 'I 'i-.v"' Frá atvinnuleysisskráningu í Reykjavík. 1 leysisskráningar heifur sætt mik- milili gagnrýn; að undanförnu, og tölur hennar taldar hærri en nemur raunverulegu at- vinnuleysi. * Ekki sambærilegar við fyrri ár Tölur nú eru ekki sam'bæri- lega við tölur frá fyrri árum nema þá tveimur hinum síðustu. Það var fyrst í hittiðfyrra, að verkalýðsfélög tóku almennt að skora á meðlimi sína að láta skrá sig atvinnulausa. Áður fyrr skráði fólk sig efcki, þótt um tímabundið atvinnuleysi væri að ræða, svo sem árstíðabundið atvinnuleysi í ýmsum landshlut- um. Með hinum miklu áföllum í efnahagslífinu skapaðist hins vegar í raun miklum mun meira atvinnuleysi en leng; hafði ver- ið. Þetta leiddi baráttu verka- lýðshreyfingarinnar fyrir skrán- ingu, enda margur kominn á vonarvöl. Bætur voru mjög hæfckaöar. Allt varð þetta til þess, að menn gáfu sig fremur fram á skrifstofum skráningar- innar en verið hafði áður. Sveifíur á Siglufirði Á þessu vorj horfir við á ann- an veg. Að vísu finnast enn „flöskuhálsar“, þar sem atvinnu- Fjöldi atvinnuleysingja fylgir þannig að sjálfsögöu ástandinu í efnahagsmálum, Þennan tíma hðfur verið reynt að halda uppi atvinnu. en þjóöarbúskapurinn stóð ekki undir fuLlri vinnu. Vissulega hafa menn hert sult- aró'lina síðustu 2 árin og árang- ur þess orðinn sá, að gjaldeyris- staöan er orðin hagstæð utn meira en tvo miilljarða. Við nálgumst þann gjaldeyris- „forða“, sem mestur var 1965— 66. Þessi hagstæða gjaldeyris- staöa er svo ein af forsendum þess, að lífskjör batni að nýju. Bættur efnahagur samfara auk- inni kaupgetu rennir nýjum stoðum undir atvinnuvegina og kemur þar á móti hugsanlegri hækkun launa og aukningu kostnaðar. Það byggist á þvf, að þjóðin sem heild lifi ekk; um efni fram, því að því eru mjög takmörk sett, hversu lengi unnt er að halda fölsku gengi á krón- unni, þjóðarbúskap byggðum á sandi. Vinnufærir menn, er misstu vinnuna, hafa borið þyngstu byrðamar. Mest um 6% Atvinnuleysið var mest í árs- byrjun 1969, sennilega orðiö um 6% af atvinnumannaflanum þá. Þetta var þá mjög mikið at- vinnuleysi og af öllum talið al- gerlega óhæft ástand. Miklar vonir standa til þess, að atvinnu- leysið. sem nú er innan við eitt prósent, geti enn minnkað næstu mánuði. Að vísu er óhugsandi, að ekki verið al'ltaf einhverjir á skrá af ýmsum sökum, jafnvel þótt skráningarfyriilkomulagið yrði enn miklu raunhæfara. Hins vegar ber að telja, að í okkar litla þjóðfélagi skuli atvinnu- leysi útrýmt með öllu. Þótt stór iðnaðarþjóðfélög kunn; að „reikna með“ 2—3% atvinnu- leysi, þanf slfkt ekki að eiga við hér. Atvinnuleysið er mikiö fé- lagslegt böl, sem vinna verður bug á. Skýrasta merki kreppunnar Þær kenningar sumra manna, að eitthvert atvinnuleysi, svo sem 3%, sé eitthvert skilyrði fyrir efnahagslegum framförum eiga sér fáa formælendur á Is- landi. Atvinnuleysið í fýrra var eitt skýrasta merkið um þá kreppu, sem yfir okkur reiö. Minnkun þess nú er eitt greinilegasta tákn þess að framtíðin sé bjart- ari. A'lls voru um síðustu mánaða- mót 713 skráðir atvinnulausir á landinu, sem skiptust þannig: Kaupstaðir 454(915 ímarzlokj. Stór kauptún 40 (98). Smærri kauptún 219 (513). Atvinnuleysið í bæjunum var þetta: Reykjavík 178 (301 í marz lok), Sauðárkrókur 77 (99), Ak- ureyri 74 (86), Siglufjöröur 59 (130), Hafnarfjörður 18 (57), Neskaupstaður 15 (40), Kópavog ur 10 (20), ísafjörður 9 (9), Húsa vík 9 (88), Ólafsfjörður 3 (55), Akranes 2 (2), Sevðisfjörður 0 (27), Vesmannaeyjar 0 (0), Keflaví'k 0 (1). 1 kauptúnum meö 1000 fbúa og fleiri: Hofsós 51 (48), Skaga strönd 51 (77), Eskifjörður 21 (25), Vopnafjöröur 20 (28), Drangsnes 18 (25), Dalvík 17 (55), Blönduós 16 (39), Borgar- nes 15 (28), Hvammstangi 7 (7), Raufarhöfn 7 (53), Þórshöfn 7 (66), Bakkafjörður 6 (7), Egil- staðahreppur 6 (6) Seltjarnar- nes 5 (6), Borgarfjörður eystri 4 (6), Reyðarfjörður 4 (7), og einn var atvinnulaus í Njarövík, Garðahreppi, Hveragerði og Sel fossi. I kaupstöðum voru atvinnu- lausir 279 karlar og 175 konur samtals, þar af 128 karlar og 50 konur í Reykjavík. Verka- menn og sjómenn og verkakon- ur og iðnverkakonur voru rúm- ur helmingur allra atvinnu- lausra. f stóru þorpunum voru á skrá 133 karlar og 86 konur. Næstum allir, sem þar voru atvinnulaus ir, voru verkamenn og sjómenn og verkakonur og iðnverkakon- ur. — HH. vísnsm: Meðan landsprófsnemendur sitja með sveittan skallann og stríða við að leysa úr þumgum spumimgum spurðum við fólk á fömum vegi: Treystið þér yður til þess að standast lands- próf? Hjálmar Blöndal, hagsýslu- stjóri í Reykjavík: „Nei, sko á- reiðanlega ekki!“ Egill Kristinsson, málari: Ne- hei! Ég er gamall gagnfræöingur en gæti slfkt ekki undirbúnings- laust.“ Þorvaldur Jónsson, prent- myndasmiður: ,Nei, þaö held ég bara ekki svo langt sem liðið er síðan maður sat á skólabekk yfir fræðunum.‘‘ Sonja Valdimarsdóttir, hús- móðir: „Tsja, ég veit ekki ... og þó er ég frekar efins í þvi.“ Elín Pálmadóttir, blaðakona: „Ég efast um það — ekki nema þá, að ég settist niður og læsi lengi og mikið.“

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.