Vísir - 10.10.1970, Qupperneq 9

V1SIR . Laugardagur 10. október 1970.
9
— Hvernig leggst vet
urinn í yður?
Benedikt Vilhjálmsson, starfsm.
Landssímans: — Bara vel. Ann
ans er mér svo sem alveg sama
hver veðráttan verður — bara
ef ’ann snjóar ekM of mikið.
Einar Jónsson, stýrimaður: —
Veturinn leggst prýðilega í mig.
Og svo er maður auðvitað að
vona að það veiðist vel hjá
manni.
Jóhannes Guðmundsson, verk-
fræðingur: — Ágætlega. Ég geri
ekki ráð fyrir verra veðurfari
en i fyrravetur.
Guðmundur Kristvinsson, bif-
reiðarstjóri hjá Fönn: Hef ekk-
ert hugsað út í það. Það eina,
sem mér dettur i hug i svipinn
er bara það, að færöin verði
ekki verri en það, að maður
eigi hægt með að keyra út þvott
inn fyrir þvottahúsið ...
Jens Indriðason, starfsm. Ála-
foss: — Það eru aliir að tala
um harðan vetur og því miður
virðist mér ailt benda til aö
svo ætli að verða.
0 Atvinnuleysib
er nú aðeins
0.35°Jo af mann-
aflanum — og
0.8°Jo af félaga-
fjölda ASI
voru verst leiknir af bæjunum,
hafa nú náð sér á strik. Atvinnu
leysið á Akureyri er komið nið-
ur í 40 og á Sigluifirði minnkaði
atvinnuleysið i síðasta mánuði
úr 67 í 21. Atvinnuástandið á
Siglufirði hefur ekki verið betra
árum saman, en þar eru sveifl
urnar miklar og óvíst, hversu
lengi ástandið verður svo gott
sem nú er.
Helzt gætir atvinnuieysis í
nokkrum smærri þorpum. Það
er til dæmis hiIutfaHsiega mik-
ið atvinnuleysi á stöðum eins
og Hofsósi og Skagaströnd (33
og 21 á skrá). Á þessum tveim
ur stöðum hefur verið mikið at
vinnuleysi i allt sumar, oftast
um og yfir 50 á hvorum stað.
Atvinnuleysið er nú minna
en það hefur verið um langt
árabil. Það hefur aldrei ver-
ið minna, síðan nákvæm taln
ing byrjaði um allt land í
árslok 1968. Nú í sláturtíð-
inni eru 290 á atvinnuleysis-
skrá á öllu landinu. Þetta er
aðeins 0,35% af svokölluðum
„atvinnumannafla“, það er
að segja fólki á vinnumarkað
inum í öllum greinum sam-
tals. Þetta ér 'éinníg aðeins
0,8% af félagítfjökja ,verka-
Iýðsfélaganna í landinu. Leit
mundi vera að minna atvinnu
leysi hérlendis, ef athuguð
væru öll árin frá stríðslokum
og sambærilegar tölur væru
til, en það eru þær ekki.
2,6% atvinnuleysi 1968
Kjararannsóknanefnd reikn-
ast svo til, að atvinnuleysið
hafi numið 2,6% allt árið 1968.
Þá voru áföllin í efnahagslífinu
dunin yfir. Árið áður, 1967, var
abvinnuleysið samkvæmt sams
konar útreikningum aðeins
0,5%.
Félagsmálaráðuneytið tók að
safna skýrslum frá öllum sveit
arfélögum landsins árið 1968,
o-g var þá fynst unnt að birta
mánaöarlega tölur um atvinnu-
leysi á landinu. 5.475 voru at-
vinnulausir á íslandi i lok jan-
úar 1969. Kom þar bæði til, að
deyfð var í öllu efnahagslífinu
og auk þess miður vetur. —
Ástandið skánaði, þegar leið að
vori. Strax í apríllok var at-
vinnuleysið komið niður í 1.284.
Þó var talsvert atvinnuleysi
fram eftir sumri í fyrra, til dæm
is voru 978 atvinnulausir í júld
lok.
Aðgerðir hins opinbera
bættu ástandið
Atvinnuástandið var sumarið
1969 nokkuð farið að taka við
sér eftir gengislækkunina haust
ið áður. Gengislækkuninni
sjálfri er ekki um að kenna,
hversu ililt ástandið var vetur
inn 1968—1969. Naumast
komu til greina aðrar aðgerðir
en opin gengislækkun, sem var
aðeins viðurkenning á því á-
falli, sem þjóðarbúið hafði þegar
orðið fyrir. Ríkisstjórn, bankar
og ReykjavJkurbong og önnur
sveitarfélög gerðu vorið 1969
mikilvægar ráðstafanir til að
sporn-a gegn atvinnuleysi. —
Fjöldi skólafólks hafði ekki haft
vinnu sumarið 1968, en 1 fyrra
sumar tókst að veita flestu skóla
fólki vinnu. Vegna opinberra að-
geröa tókst vinnumarkaðinum
að taka við þúsundum skóla-
fólks það sumar. Atvinnuleysið
fór í september niður f 863 á
öllu landinu. Það óx í 1.078 í
lok obtóber.
-Nú eru 290 -atvinnulausir,,.eins
og sagt var. Þessi tala er að-
ajnst þri.ðjungur a-f.-atviinnuleysr,
inu á sama tfrna í fyrra. í októ-
ber í fyrra fjölgaði atvinnuleys-
ingjum um 215. Menn búast við
því einni-g í ár, eins og önnur
ár, að atvinnuleysið vaxi með
vetrarkomu, og sú aukning
byrji strax í október.
Atvinnul-eysið hélt áfram að
aukast í fyrravetur og var orð-
ið 2.542 um áramót og 2.618 í
loik janúar.
Gætu orðið 1000 um
áramót
Með sömu MiU'tfal'lsaukningu
ætti atvinnuleysið að verða 900
til 1000 nú um næstu áramót.
Vinnuveitendur og forystumenn
verkalýðssamtaka eru bjartsýn
ir um þessar mundir, eins og
fram hefur komið í Vfsi. Óhætt
mun að fullyrða, að atvinnuá-
standiö verði miklum mun betra
í vetur en það var f fyrra og
hitteðfyrra, enda er mikið talað
um „afturbatann" f efnahagsll'íf
inu.
Bftir hámarkið f mesta skamm
deginu minnkaði atvinnuleysið
nttðurif 695: J/löfc mai síðastliö-
ii»s og í -439 i júlílok. Talan
hélzt um það bil f surnar, þar
til hún fédil f september.
Aðeins 100 í Reykjavík
Talan 290 er einkum athyglis
verð, þegar þess er minnzt, að
ekki eru margir mánuðir síðan
menn ræddu um erfiðleika þess
að koma atrvinnuleysinu í
Reykjavík einni niður fyrir 300.
Nú er atvinnuleysið á laridinu
öllu komið niður fyrir 300, og
í Reykjavík eru atvinnuieysingj
ar aðeins 100.
Akureyri og Sigluf jörður, sem
Hvemig á að reikna
prósentuna?
Það hefur verið pólitíslkt
deilumál, hvemi-g reikna skuli
atvinnuleysisprósentuna. Þegar
aitvinnuleysið var sem mest vet
urinn 1968 og veturinn 1969,
deildu menn um það f blöð-
um hvort reikna skyldi prósent
una af fjölda alls vinnandi fólks
í landinu eð-a aðeins af fjölda
félaga verkalýðsfélaga. Óumdeil
anlegt er, að atvinnuleysið bitn
ar fyrst og fremst á félögum
verkalýðsfélaga, þótt erfitt at-
vinnuástand hljóti vissulega að
koma við allan þorra manna og
hafa áhrif á atvinnumöguleika
hans, hvort sem þeir eru í verka
lýðisfélögum eða ekki. Erlendis
er h-lutfaU atvinnuleysis að jafn
aði reiknað af svoköiMuðum
„atvinnumannafla" o-g eru þær
tölur réttari ti'l samanburðar
við önnur lönd, til dæmis Banda
ríkin. Atvinnumannaflinn er
fjöldi fólfcs á vinnumarkaðinum.
Þessi fjöldi mun nú vera miiii
81 o-g 82 þúsund manns á &-
landi. Aitvinnuieysið er því 0,35
af hundraði 1 dag.
um langt árubi!
Efling fataiðnaðarins hefur skapað nýja atvinnumöguleika
fyrir fjölda fólks.
Eitt minnsta atvinnu-
leysi í heimi.
Sé hins vegar rei-knað af
fjöldi félaga í verkaiýðsfélögum.
en þeir eru um 35 þúsund á land
inu öllu, er Muififaliið 0,8 prós-
ent.
Báðar þessar tölur sýna
minna a-tvinnuJeysi en gerist
víðaist hvar I veröldinni. Pá
dæmi eru þess i öðrum rfkjum,
að atvinnuleysi sé ekki miklu
meira.
Erlendis er atvi-nnuleysi oft
3—5% ár efti-r ár. Til dæmis
eru m-enn í Bandaríkjunum
næsta sáttir við 3% atvinnu-
leysi að jafnaði.
Eitthvert atvinnuleysi hlýtur
aliltaf að vera í hiverju Jaindi. í
lok september 1970 er naumast
unnt að segja. að atvinnuleysi
fyrirfinnist á íslandi. — HH
!•••••»•«» •■•••••••••.«•