Vísir - 04.10.1971, Blaðsíða 9

V í SIR. Mánudagur 4 október 1971
9
70. skobanakönnun V'isis: Viljið þér, að Kina taki sæti i Sameinuðu þjóðunum og Formósu
verði visað úr þeim eða bæði löndin séu aðilar að þeim?
f/
ORDINAL Vt6 TVO RIKI"

„Þetta eru að heita orðin alveg tvö ríki, og sjálf
sagt, að þau séu bæði“ — „Pekingstjómin á að
fá aðild og Formósa, ef það er talið sjálfstætt
ríki, en hingað til hefur það talið sig tilheyra
Kínaveldi, og það væri því skrýtið að láta sama
ríkið hafa tvær sendinefndir“ — „Ég fylgist
ekkert með svona löguðu. Ég hef nóg með
heimilisstörfin.“
★ „Að sjálfsögðu Kína, og mér er svo sem sama
þótt Formósa hangi áfram“ — „Ég vildi, að
bæði löndin hefðu aðild að Sameinuðu þjóð-
unum, en náttúrlega fremur Pekingstjómin en
Formósa, ef velja ætti á milli. Allar þjóðir eiga
að hafa sæti í SÞ“ — „Ég hef ekkert hugleitt
þetta mál, og rpér finnst það komi mér lítið
við.“
★ „Bæði löndin verða að hafa aðild, annað er ó-
tækt“ — „Það er bara eitt kínverskt ríki, og
það ríki á að hafa aðild að SÞ. Get ekki viður-
kennt Formósu sem ríki“ — „Ég er ekkert inni í
þessum utanríkismálum, bezt að sleppa þessu"
— „Frekar Kína vegna þess mikla mannfjölda,
sem býr í landinu“ — „Ég vil, að Kína fái aðild
en ekki Formósa, þar sem það telur sig vera
Kína og leitar aðstöðu í SÞ“ — „Alveg ókunn-
ugur þessum málum“ — „Hvað heldur þú, að
ég hafi vit á svona nokkru?“ — „Sízt verra, að
bæði séu“ — „Veit ekki, en líkle^a helzt bæði.“
Stuðningsmenn Chiang Kai-sheks mótmæla stefnubreytingu
Bandaríkjastjórnar.
Niðurstöður úr skoðanakönnuninni uröu þessar:
Kína eitt • • • • 27 eðn 13,5%
Bæðð............ 92 eðn 46%
Óákveðnir ... 81 eða 40,5%
Ef aðeins eru taidir þeir, sem afstöðu tóku,
iítur tafian þannig út:
Kína eitt.........23%
Bæði.............77%
Þetta eru nokkur af svörum
þeirra, sem voru spuröir í skoð
anakönnun Vísis, sem í þetta
sinn var um eitt stórpólitfskt
hitamál, hér á ísland eins og
annars staðar. Kínamálið er mik
ið f heimsfréttunum einmitt
þessa dagana. þar sem nú er
búizt við, að samþykkt verði
að rtkisstjómin í Peking taki
sæti í Sameinuðu þjóðunum, og
margir vilja, að Formósa verði
rekin úr samtökunum. Nú hefur
orðið stefnubreyting hjá fslenzk
um stjórnvöldum, og fulltrúj ís
lands hefur f haust greitt at-
kvæði með tillögum sem hafa
falið f sér brottrekstur Formósu
manna. Það er skoðun Islend-
inga samkvæmt þessari skoðana
könnun, sem er gerð eins og
aðrar skoðanakannanir okkar
með viðurkenndum aðferðum
skoðanakannanna, að bæði lönd
in ættu að vera í Sameinuðu
þjóðunum.
60% kvenna óákveðnar
Eins og áður kemur fram
mikill munur á svörum kvenna
og karla, þegar pólitfsku málin
eru á döfinni, og margar konum
ar segjast ekkert „vit hafa á
sKkum málum“ Við Spurðum
101 konu og 99 karla um allt
landið, þar sem kvenþjóðin er
heldurV meirihluta landsmanna.
Af körlunum sagði 61 að bæði
ættu að vera, en 18, að Kína
tækj sæt: og Formósu vikið
burl Aðeins 20 voru óákveðnir.
Af konunum var hins vegar 61
óákveðin, 31 vildf bæði Kfna og
Pormósu í SÞ og aðeins 9
vildu víkja Formósu úr samtök
unum og Kfna tæki sæti V stað-
inn.
Mjög lítill munur var á af-
stöðu fólks á Reykjavfkursvæð
inu og útj á landsbyggðinni.
Við höfðum skoðanakönnun
um Kfnamálið f fyrravetur. þá
var aðeins spurt, hvort fólk
vildi, að Kfna yrði tekið inn í
Sameinuðu þjóðimar eða ekki.
Niðurstaðan var, að 39% vildu,
að Kína yrðj tekið inn, 17%
vildu það ekki, og 44% voru
óákveðnir. Af þeim sem tóku
afstöðu, vora 69% fylgjandi að
ild Kfna og 31 y2 andvfgir.
íslenzkj fulltrúinn hafði til
þess tfma ekki greitt atkvæði
með þvf, að KVna yrði tekið inn.
íslenzk stjórnvöld vildu ekki, að
aðild Pekingstjómarinnar yrði
greidd því veröi, að Formósu-
mönnum yrð; vikið úr samtök
unum. Norðurlöndin öll nema
ísland, höfðu hins vegar greitt
atkvæði með aðild Kína þótt til-
lagan væri f því formi, að For-
mósa skyldi víkja. Ríkisstjóm
íslands virðist nú einnig hafa
fallizt á þessa afstöðu.
Niðurstöður skoðanakönnunar
innar nú og s. 1. vetur sýna, að
meirihluti beirra, sem höfðu
skoðun vildu, að Kína tæki sæt
ið samkvæmt könnuninni f april
Nú vill yfirsnæfandi meirihluti
fólks, að bæði Kfna og Formósa
sitii í Sameinuðu þióðunum.
Nokkrir tóku nú óbeðnir
fram, að þeim fyndist. að For
mósufulltrúinn ætti að hafa
sætið en ekki fulltrúj Peking
stjómarinnar Þetta gerðu þó
aðeins um 2,5%. enda var ekk
ert um það spurt.
Þessar tvær kannanir gefa til
kynna, að meirihluti fslendinga
vilji, að ekki aðeins Wna heldur
einnig Formósa séu f Samein
uðu þjóðunum. Reyndar er þetta
nú stefna Bandaríkjanna, sem
kúventu i þessu máli á miðju
sumri en höfðu jafnan áður bar
izt af hörku gegn aðild Peking
stjórnarinnar og viljað að full-
trúj Formósu hefði sæti Kína
bæði á Allsherjarþingi samtak-
anna og í öryggisráðinu.
Stór hópur veit lítið
um málið
Enn era um 40 af hverjum
100 íslendingum óráðnir f Kna
málinu, og af svörunum má
ráða, að stór hópur veit litið,
hvað þarna er um að vera, eink
um konurnar. Þetta Kinamál,
sem varpað hefur skugga á Sam
einuðu þjóðirnar árum saman,
er sprottið af valdatöku komm
únista á meginland; Kína. Það
var árið 1949, að Mao Tse Tung
vann lokasigur á her Chiang
Kai-sheks og hraktj hann út af
meginlandinu. Chiang Kai-shek
flýði með lið manna, sumir segja
milljón, yfir til eyjarinnar For
mósu. sem öðru nafn; er kölluð
Taiwan. Bandaríkjamönnum
þótta framsókn kommúnista ugg
vænleg, og floti þeirra tók sér
stöðu á sundinu millj Formósu
og meginlandsins.
Sameinuðu þjóðirnar voru
stofnsettar eftir heimsstyrjöld-
ina og voru f upphafi bandalag
sigurvegaranna f stríðinu. Sam
tökin -hafa^^'-dMierjarþing,-
þar sem hvert aðildaj-jfk; hgfur
eitt atkvæði, bæði stór rfki og
smá, og auk þess öryggisráð, en
f þvf hafa nokkur stór rfkj frá
upphafi átt fast sæti. Þessi rfki
eru Bandari'kin, Sovétríkin, Bret
land, Frakkland og Kína. Aörir
fulltrúar f öryggisráðið eru kosn
ir af allsherjarþinginu, en fasta
fulltrúamir f öryggisráðinu hafa
neitunarvald, þaö er að segja
hver og einn þeirra getur hindr
að samþykkt sérhverrar tillögu
með því að greiða atkvæði á
móti henni jafnvej þótt hann
sé einn á báti. Sætið í ör-
yggisráðinu er því mjög mikil
vægt fyrir heimsmálin.
Chiang Kai-shek var staðráð-
inn í að ná aftur völdum á meg
inlandi Kína Hann taldi, að
stjórn kommúnista gæti ekki
staðið lengi, og vafalaust hafa
margir aðrir verið þeirrar skoð
unar. Bandaríkin tóku þá af-
stöðu að viðurkenna alls ekki
rfkisstjóm kommúnista, sem sat
f borginni Peking.
Völd kommúnista reyndust
hins vegar varanleg. í tuttugu
og tvö ár hefur þessi þráskák
staðið, og fulltrúinn frá For-
mósu verið fulltrú; alls Kína hjá
Sameinuðu þjóðunum. Báðir að
ilar hafa verið ósveig.ianlegir.
Tillögunni um aðild Pekingfull
trúans hefur fvlgt brottrekstur
Formósumannsins, og hinum
megin hafa þeir verið, sem ekki
viðurkenndu Pekingstjórnina Af
staða Bandaríkíanna hefur nú
breytzt, og bau viröast munu -
sætta sig við, að kommúnistar
taki sæti Kfna, ef Formósa verð
ur einnig sérstakt aðildarriki. Á
meginlandi Kfna búa meira en
700 milliónir manna og á For-
mósu meira en 14 milljónir
manna
Hins vegar getur svo farið að
samþykkt verðj óbeint að reka
Formósumanninn heim af þvf
að Peking‘'tiórnin sættir sigekw
við aðra kosti. — HH

Anton Gunnarsson, múrari: —
Mér finnst aö Kína eigi aö fá
aðild. — Hví stofnar Formósa
bara ekkj sérstakt riki og verð
ur þannig inni með Kína?
Ólj Viðar, símvirki: — Mér
finnst náttúrlega, að Kína eigi
að fá aðild. Alla vega á meðan
ekki hefur verið stofnaö sér-
stakt rfki á Formósu.
m wm
— Viljið þér, að Kína
taki sæti i SÞ og ror-
mósu vísað úr þeim, eða
viljið þér, að bæði lönd-
in séu aðilar að þeim?
f
Jón Már Björgvinsson, háskóla-
nemi: — Bæðj löndin vil ég að
eigi sæti f SÞ. Alla vega Kína,
hvort sem Formósa verður þá
áfram eöa ekki.
Kristján V. Kristjánsson, mat-
sveinn: — Ákveðið bæðj löndin
inn!
Kristín Andrésdóttir, verksmiðju
stúlka: — Ég hef ekkj myndað
mér neina skoðun á því máli
og get þVi ekki gefið neina pat
entlausn á vandamálinu ...
Tryggvi Arason, rafvirki: — Ég
hef nú bara ekki hugsað neitt
að ráð: út í það. Hefur beldju
ekki þótt það svo aðkallandi.
Þeir i útlöndum tara teepiega ao
leita ráða hjá mér. En svona í
fljótu bragði mundi ég segja,
að Kína eigi að taka sætj í
SÞ en hvaö Formósu áhrærir
. . Það vil ég ekkj gera upp við
mig nú.