Vísir - 28.01.1972, Síða 6

6
VtSIH. Föstudagur 28. janúar 1972.
vísrn
Útgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 32. Simar 15610 11660
Afgreiðsla: Hverfisgötu 32. Simi 11660
Ritstjórn: Siðumúla 14. Simi 11660 ( 5 línur)
Askriftargjald kr. 225 á mánuði innanlands
i lausasölu kr. 15.00 ein- takið.
Blaðaprent hf.
I þjónustu glæpahringa
Danskur ráðamaður hefur sagt, að sennilega hafi
eiturlyfjafaraldurinn þar i landi náð hámarki.
Eiturlyfin séu að missa það hörmulega aðdráttar-
afl, sem þau hafa haft fyrir mörg dönsk ungmenni.
En vandamálið hefur ekki verið upprætt, þvi fer
fjarri. Eftir er ára- og áratugalöng barátta fyrir lifi
og velferð þeirra tugþúsunda, sem hafa fallið fyrir
eiturlyfjum i Danmörku. Fleiri munu bætast i þann
hóp.
Þvi miður eru engin rök til þess, að við getum
væntþess, að sögu eiturlyfja fari að ljúka hérlendis.
Þær athuganir, sem ýmsir aðilar hafa gert, benda
þvert á móti til þess, að vandamálið hafi magnazt
undanfarna mánuði. Hvers konar ,,bólur” og tizku-
fyrirbæri berast nokkru seinna til íslands enann-
arra Norðurlanda. Þetta á við um bæði gott og illt.
Eiturlyfjavandamálið er greinilega orðið miklu
stærra hér á landi en opinberir aðilar hafa viður-
kennt.
Við höfum meðal annars notið góðs af þvi, að þeir
öflugu alþjóðlegu glæpahringir, sem standa á bak
við eiturlyfjasmygl og verzlun með eiturlyf i stór-
borgunum erlendis, hafa hvorki haft aðstöðu né
áhuga á fslandi. Markaðurinn er litill og gróðavonin
minni. Hér er erfiðara fyrir erlenda glæpamenn að
fela starfsemi sina. Hlutverk glæpamanna i eitur-
lyfjavandamáli heimsins er stærst. Vegna fjár-
hagslegt ávinnings svifast þeir einskis að ginna
ungmennin og gera þau að þrælum sinum.
Ógrynni ungs fólks viða um heim hefur þótzt
vera að gera ,,uppreisn gegn þjóðskipulaginu” með
þvi að hlýða fremur samvizkulausum glæpalýð en
stjórnvöldum „kerfisins”. Þetta unga fólk leggur
heilsu sina og jafnvel lif i sölurnar til að þjóna
gróðafikn alþjóðlegra glæpahringa.
Eins og jafnan er um slik tilvik, kjósa margir að
skjóta skollaeyrum við alkunnum staðreyndum um
skaðsemi eiturlyfja og fela sig i þess stað bak við
slagorð. ,,Þetta er ekki verra en vin, eða jafnvel
sigarettur,” kann þetta fólk að segja.
Visindamenn i ýmsum löndum hafa undanfarna
mánuði gert grein fyrir niðurstöðum rannsókna
sinna á áhrifum ýmissa eiturlyfja, og þá ekki sizt
hass og marihúana.
Niðurstöðurnar eru á einn veg. Notkun þessara
eiturlyfja veldur varanlegum heilaskemmdum og
veikindum, auk alkunnra afleiðinga fyrir þroska
neytandans og afstöðu hans til umhverfisins.
Eiturlyfjavandamálið hefur aukizt. En það er enn
mun minna en gerist viða i nágrannalöndum okkar.
Verður að vona, að islenzk ungmenni muni aldrei
ganga þá götu til enda.

Av MAV V .. J.
Sheep gó hóm
Það er skoðun margra, að tals-
verð þjóðfélagsleg bylting hafi
orðið víða á Vesturlöndum á síð-
ustu árum. Þessi umskipti eru
talin í því fólgin, að með nýrri
kynslóð og nýjum viðhorfum sé
fólk farið að láta sig skipta
meira en áður, hvað gerist i
kringum það í samfélaginu. Er
þetta stundum túlkað með þeim
hætti, að kynslóð sem var að
vaxa úr grasi upp úr heimsstyrj-
öldinn hafi verið orðin svo öguð
og um leið svo þreytt af „eigin
þátttöku", að minnsta kosti með-
al hernaðarþjóðanna, að hún hafi
verið vei sátt með það, að láta
aðra ráða fyrir sig. Það varð þvl
afar góður jarðvegur fyrir hina
svokölluðu atvinnustjórnmála-
menn, æði takmarkaðan klíku-
hóp, sem deildi völdum i ró og
næði með álíka takmörkuðum
hópi atvinnuembættismanna.
Saman sátu þeir bak við læstar
dyr fornfálegra halla og gerðu
út um mál þjóða sinna. Þetta
vo.ru tímabil ráðstefnuhalda með
hringborðum embættismanna og
diplómata, og þar voru örlög
þjóðanna ákveðin með viturleg-
um kansellístíl, án þess að al-
menningur, hefði nokkra hug-
mynd um, hvað þar væri að ger-
ast, né sýndi heldur mikinn á-
huga á því. Þetta var gullöld
embættisstjórnmálamanna og
klæðatízka var svört vandlega
pressuð ráðstefnuföt með rak-
hnífsbrotum, hvítar nælonskyrt-
ur og silkiklútur í vasanum,
nauðrökuð neðri andlit.
Einstaka sinnum þurfti þó að
ganga I gegnum formsatriði
þingræðisins og efna til kosn-
inga, en menn gátu verið nokk-
urnveginn vissir um, að þær
breyttu engu til eða frá, smá upp-
stokkanir á flokkum og fáeinar
persónuskiptingar I valdasessun-
um, sem engu breyttu i áhuga-
lausu og stöðnuðu þjóðfélagi.
Samsvarandi þessu voru flokka-
stjórnmálin hugsjónalaus. I hin-
um einstöku flokkum vissu menn
ekkert fyrir hverju ætti að berj-
ast og þetta varð mestpart
persónulegt karp og hæfnisæf-
ingar einstakra kappa, hver
þeirra prýddi fegurst einhvern
stól. Einhver hannibalur kom og
steypti stepháni, og svo kom ein-
hver gylfagaur og steypti pún-
verjakappanum með nýjum liðs-
safnaði sem spratt upp úr jörð-
inni, en hugsjónir voru á reki
I ölduslætti verðbólgunnar.
Nú ku þetta allt hafa breyzt.
Nú er klæðnaðurinn orðinn mest-
part subbuleg molskinnsföt, lubb-
ur og loðnur, og á þetta sjálf-
sagt að túlka það, að nú sé það
ekki lengur ytra byrðið sem
skiptir máli, heldur hinn innri
maður, fyrir utan það, að van
Dyck skegg getur verið æði flott
í stæl. En megin munurinn er
þó sá, að breyting er sögð hafa
orðið á lífsviðhorfum, nú er að
rísa ný kynslóð, sem lætur sig
skipta það sem er að gerast í
kringum hana. Nú er risið upp
gegn valdníðslu og ofríki emb-
ættiskerfisins. Nú er farið I mðt-
mælagöngur og efnt tii óeirða og
göturóstra, hreyfingar fara um
lönd og almenn krafa rís upp
um alþýðuaðild að ákvörðunum
valdsins. Og það er staðið gegn
æðri áætlunargerð og þær sveigð-
ar á bak aftur. Já, það er alveg
víst að heimurinn hefur breytzt.
Og þessi breyting er að sjálf-
sögðu til bóta. Það er vissulega
aðkeppnisvert að dreifa valdinu,
og gera það tengdara málefnum
en persónum. Hið gamla kerfi
var olltof mikið uppgerðarlýð-
ræði, og það hafði óneitanlega
gleymzt, að valdið er gert fyr-
ir mennina, og á að mótast eftir
þörfum samfélagsins, en ekki að-
eins að vera leiktæki valda-
græðginnar.
En jafnvel þó einhver slík um-
skipti hafi orðið í lífsviðhorfum
manna, eru öll vandamál ekki
leyst, og allt kál úr ausu sopið.
Ekkert töfraráð verður fundið
upp i eitt skipti fyrir öll til að
leysa alla rembihnúta hins eftir-
sótta valds. Það er hætt við að
misnotkun og valdníðsla birtist
bara í öðrum myndum, menn
klæða sig í önnur gervi, leita
eftir lýðfylgi með nýjum aðferð-
um og afvegaleiða fólkið með >
allskyns vafasömu lýðskrumi.
Það er aðferðin að stíga niður
úr skýjunum, „vér erum mann-
legir, oss ber að vera alþýðleg-
ir“.
Það er nú sérstaklega að einni
nýrri stjórnunaraðferð í nýjum
stíl, sem hér skal vikið að. Það
er sú tizka, sem nú er að komast
á, að efna til og spana upp
hreyfingar. Þær sýnast vera gerð-
ar í góðum tilgangi, það er valið
eitthvert fagurt og rómantískt
viðfangsefni og það gert að há-
leitu baráttuefni, oft með mjög
hæpnum og öfgakenndum rök-
semdum, en af þvi að hið til-
búna baráttumál er svo fagurt,
þá má engum leyfast að draga
neitt í efa í boðskapnum. Og nú
vill svo til, að í þéttbýlislöndun-
um þar sem mikið er um margs-
konar efnaiðnað, gera ýmiskonar
umhverfisvandamál vart við sig
í sívaxandi mæli. Þar hefur þvi
sjálfkrafa komið upp eðlilegt
andóf gegn hættulegri mengun í
í náttúrunni. Þessa flugu höfum
við hér norður á því svala Islandi
gleypt við, eins og hverri annarri
erlendri tízkuuppákomu, og
stofnað til hreyfinga um uppá-
tækið, þó að hæfi síður við okk-
ar aðstæður. Þar við bætist svo,
að það kemur sér svo þægilega
fyrir ossið í sumum til að stíga
niður úr skýjunum og sýna,
hvað „vér erum mannlegir."
Dæmi um þetta eru þær hei'-
ferðir, sem hafa þotið upp fyrir
svokallaðri landvernd. Hér er
ekki dregið í efa að málefni er
fagurt, menn geta séð fyrir sér
Mannskæður býflugnafaraldur
Átta bandariskir visindamenn
hafa verið í Brasiliu til að hjálpa
landsmönnum að kveða niður
mannskæðan ófögnuð, „drápsbý-
flugur”, sem hafa tekið toll af lifi
manna og dýra víða i Brasiliu að
undanförnu.
Býflugurnar fóru norður landið
með hraðanum 200 milur á
klukkustund. Þær munu dreifast
og hægja á ferðinni, en visinda-
mönnum telst til, að þessi plága
muni riða yfir Bandarikin eftir
svo sem átta ár.
Þessi plága er að sumu leyti
manna verk. Býflugur
þessar komu til Brasiliu fyrir
nmmtan árum, þegar plontu-
fræðingur hugðist nota þær til að
bæta hunangsuppskeruna. Hann
kom með 29 drottningar og eitt-
hvað af þernum, og flugurnar
urðu vegna mistaka að plágu,
stjórnlausar, og dreifðust yfir
Brasiliu og nokkur nágrannalöna.
Með sérstökum mælitækjum
komust bandarisku visinda-
mennirnir að þvi, að hinar skæðu
býflugur eltu fórnardýr sitt yfir-
leitt i um 100 metra.
En i norð-austur héruðum
Brasiliu, þar sem minna er um
blóm en sunnar, vex árásarhvöt
dýranna, og þau hafa stundum elt
fórnardýrið allt að 700 metra.
Eitur býflugnabits þessa er
mjög hættulegt, og hættan vex við
það, að þær gera oftast árásir i
hópum.