Vísir - 16.12.1972, Síða 6

6
Vísir. Laiigardagur l(i. desember 1972
vísm
Otgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 32. Simar 11660 86611
Afgreiösla: Hverfisgötu 32. Simi 86611
Ritstjórn: Siðumúla 14. Simi 86611 (5 linur)
Askriftargjald kr. 225 á mánuði innanlands
i lausasölu kr. 15.00 eintakið.
Blaðaprent hf.
Einstæður ólánsferill
Þótt nú i vikunni hafi oft verið vitnað i forystu-
grein Timans s.l. sunnudag, er góð visa aldrei of
oft kveðin. Þar var gerð játning, sem mun hafa
vakið mikla athygli og óhug lesenda blaðsins, og
þá ekki hvað sizt þeirra, sem komu þessari
vinstri stjórn til valda. Játningin var þessi, orð-
rétt:
,,í stuttu máli má segja, að grundvallar-
vandinn, sem við er að striða nú i efnahags-
málum, sé tviþættur. Annars vegar stefna út-
gjaldaáform almennings og hins opinbera veru-
lega fram úr framleiðslugetu hagkerfisins og
hins vegar skortir á, að rekstrargrundvöllur út-
flutningsatvinnuveganna sé fullnægjandi. Marg-
visleg vandamál eru svo tengd þessum megin-
kjarna”. Svo mörg voru þau orð, og þau munu
vera sannleikur. Þau koma andstæðingum rikis-
stjórnarinnar ekki á óvart, enda þótt fæstir
þeirra hafi búizt við að henni tækist að sigla öllu i
strand á svona stuttum tima, aðeins fimm
misserum. Slik óstjórn er einsdæmi hér á landi.
Hreinskilni er góðra gjalda verð, en i þessu til-
viki kemur hún ekki til af góðu. Stjórnarliðinu er
vitaskuld orðið ljóst að engin tiltök eru að
blekkja almenning lengur. Það hefur verið reynt i
lengstu lög, en nú er svo komið, að hvert manns-
barn i landinu, sem nokkurt skynbragð ber á fjár-
mál, hlýtur að sjá að meira en litið hefur gengið
úrskeiðis. Kveinstafir sjálfra stjórnarblaðanna
undanfarnar vikur hafa varla getað misskilizt.
Þau hafa greinilega verið að búa þjóðina undir
óhugnanleg tiðindi, og nú er komið á daginn,
hvers vænta má á næstunni.
Stjórnarblöðin hafa reynt að nota það sem af-
sökun fyrir valdhafana, að minna hafi aflazt á
þessu ári en i fyrra, en sú afsökun verður harla
litil þegar þess er gætt, að hækkað verð fisk-
afurða á erlendum markaði vegur vel upp á móti
þvi sem sjávaraflinn hefur minnkað. Orsakanna
er þvi ekki að leita þar. Verð á útflutningsaf-
urðum okkar er nú svo hagstætt, og hefur verið
það undanfarið, að það væri óskynsamleg bjart-
sýni að búast við teljandi hækkun i náinni fram-
tið. Að þessu leyti hefur lánið leikið við rikis-
stjórnina allt frá þvi að hún kom til valda.
Hvernig stendur þá á þvi að svo er komið sem
komið er? Svarið hlýtur að vera, að þessir menn
kunni ekki að stjórna. Byrjunin var strax ógiftu-
samleg. Hið einstæða loforðaplagg, stjórnar-
samningurinn, þar sem öllum var lofað öllu, mun
vart eiga sinn lika i islenzkri stjórnmálasögu.
Stjórnin gekk þegar i upphafi sjálf fram fyrir
skjöldu til þess að magna þensluna og kostnaðar-
verðbólguna. Með sliku hátterni var von að illa
færi.
Valkostirnir, sem ráðgjafanefnd rikisstjórnar-
innar telur koma til greina, hafa það allir sam-
eiginlegt, að stórkostlega kjaraskerðingu hlýtur
af þeim að leiða, hver þeirra sem valin verður,
eða hvað sem soðið kann að verða saman úr
þeim. Þannig er jóla- og nýársgjöfin, sem þessi
vinstri stjórn færir þjóðinni i einhverju mesta
góðæri sögunnar. Skyldi ekki sumum, sem sátu
siðasta þing Alþýðusambandsins finnast nú að
ótimabært hafi verið að lofsyngja rikisstjórnina
og þakka henni eins og þar var gert?
Mynd C'apas úr borgarastyrjöld
Spánar boðaði nýja stcfnu i
hlaða nicnnsku.
Pessi mynd „Life” af Ritu Hay-
wort prýddi margan hermanna-
skálann i lleimsstyrjöldinni.
Kin af myndum
Kóreustríðinu.
Duncans úr

TIL MINNINGAR
Blaðadauðinn hefur
enn kvatt dyra og heimt-
að sinn toll. Enn einn
„risinn”, næststærsta
fréttamyndablað sög-
unnar, lýkur göngu sinni
þann 29. desember næst-
komandi.
„Life”, sem nánast fann upp
fréttaljósmyndirnar, hefur frá
þvi að það hóf göngu sina, birt
lesendum sinum um heim allan
myndir af náttúrunni, sögunni,
listum og visindum. Það átti á 36
ára ferli sinum aðeins tvo keppi-
nauta, sem gátu att við það kappi.
Annar þeirra, timaritið
„Look”, þótti jafnvel hafa tekið
„Life” fram á sfðustu árum, en
„Look” leið undir lok i fyrra,
þrátt fyrir meiri útbreiðslu en
„Life”.
Hinn keppinauturinn er sjón-
ívarpið, sem talið er eiga drjúga
[sök á örlögum „Life”.
Fjárhagsörðugleikar urðu
„Life” að fjörtjóni. Hedley Dono-
van, aðalritstjóri ,,Time”-félags-
ins, skýrði fréttamönnum og
starfsmönnum „Life” frá þvi i
siðustu viku, þar sem hann kunn-
gerði endalok „Life”, að blaðið
hefði safnað töluverðum skuldum
árin 1969 og 1970, en minni skuld-
um árin 1971 og 1972.
„En þegar efnahagsáætlanir
okkar fyrir árið 1973 fóru að taka
á sig mynd, blasti við mikið tap,
og það sem hægt var að gera sér
grein fyrir um horfurnar árið ’74,
benti til jafnvel enn giíurlegra
taps,” sögðu þeir Donovan og
Andrew Heiskell, formaður
stjórnar Time Inc.
Og þvi fór sem fór.
Þrátt fyrir bágborinn efnahag
og samhljóða álit stjórnarmanna
Time Inc., kom það öllum á óvart
þegar þessi ákvörðun þeirra var
kunngerð. Það var eins og þetta
hefði verið afráðið i mestu skynd-
ingu, þvi að jafnvel æðstu starfs-
menn „Life” höfðu margir hverj-
irgreinilega ekki minnsta hugboð
um, að það ætti að hætta útgáf-
unni. Þannig fékk Murray Gart,
yfirmaður fréttaþjónustu Time-
Life, fréttirnar i fagnaði, sem
hann hélt i hóteli i Hong Kong til
þess að kynna þar nýráðinn yfir-
mann fréttadeildarinnar þar.
Einn hinna frægu ljósmyndara
„Life” — George Silk — var
staddur i myndatökuleiðangri i
Himalaya-fjöllum, þegar honum
var send tilkynning um að hætta
við allt saman. Richard Wood-
bury, sem lengi var fréttaritari i
Los Angeles, hafði verið skipaður
fréttastjóri Chicago-deildarinnar,
og keypti sér hús þar. Hann var
að flytja og beið eftir flutninga-
bilnum, þegar hann fékk fréttirn-
ar.
Að visu höfðu menn gert sér
grein fyrir þvi, „að sjúklingurinn
hafði verið alvarlega veikur,”
eins og einn starfsmaður „Life
orðaði það. En eins og samstarfs-
maður hans sagði um leið: „Þótt
þú vitir, að sjúklingurinn er að
dauða kominn, þá er það samt
alltaf mikið áfall þegar stundin
rennur upp.”
Svo að þannig séð, komu enda-
lok „Life” ekki að mönnum óvör-
um. Menn höfðu svo sem spáð
risanum þessum örlögum. 30
milljón dollara taprekstur var á
þvi siðustu 4 árin, og ekki var
framtiðin glæstari. En starfs-
mennirnir höfðu búizt við þvi, að
reynt yrði að halda lifi i „Life” i
lengstu lög.
„Við héldum áfram, meðan við
eygðum nokkrar vonir til að snúa
taflinu við,” sögðu Donovan og
Heiskell, „en þegar hvergi sást
örla fyrir glætu, og við eigum á
hættu að útgáfa „Life” gæti orðið
byrði á annarri útgáfu Time Inc.,
þá var ekki lengur hægt að berja
höfðinu við steininn.”
Og það verður ekki sagt um
„læknana”, að þeir hafi ekki gert
heiðarlegar tilraunir til þess að
bjarga „sjúklingnum”. Ýmsar
stóraðgerðir voru gerðar á sið-
ustu árum til þess að draga úr
kostnaði og siminnkandi aug-
lýsingum. Upplagið var minnkað
úr 8,5 milljónum eintaka i 5,5
llllllllllll
flil) i'ffiffl
Umsjón:
Guðmundur Pétursson
milljónir til þess að draga úr
kostnaði og verði á auglýsinga-
rými. Og kostnaður af ritstjórn-
inni var skorinn niður um
Timaritið Newsweek hefur það
eftir fréttastjóra sinum i Paris,
Edward Behr, sem eitt sinn starf-
aði hjá Time-Life, að hann og einn
ljósmyndara „Life” hafi verið
sendir i myndatökuleiðangur i
Sahara-eyðimörkina eitt sinn.
„t tvo mánuði vorum við að,”
sagði Behr. „Við leigðum flugvél-
ar, úlfalda, bila og þyrlur, og
höfðum nær soltið i hel á milli
Tamanrasset og E1 Golea. Þegar
við loks komum heitp, eftir að
hafa tekið myndir af Sahara frá
Colomb-Béchar til Niger, kom-
umst við að raun um það, að hætt
hafði verið við að birta greinina
og myndirnar. Það, sem eftir
stendur af þessari ferð, eru þrjár
myndir i eyðimerkurbók „Life”
— og hefur þá hver þeirra kostað
að minnsta kosti fimmtán þúsund
dollara.”
Svipaðar sögur kynnu einhverj-
ir hinna 320 starfsmanna „Life”
að geta sagt, eða þá þeir 350
fréttaritarar og ljósmyndarar,
sem eru á snærum blaðsins hér og
þar um heim. — Þeim hefur verið
lofað 3. vikna umframlaunum
fyrir hvert ár, sem þeir hafa
starfað hjá fyrirtækinu, eftir að
þeir hætta störfum. Unnið er að
þvi, að útvega þeim störf við aðr-
ar útgáfur Time-Inc.
En þessi gifurlegu útgjöld fóru
ekki öll i súginn. Ýmsar myndir
og greinar, sem birzt hafa i blað-
inu á þessum 36 árum, siðan
Henry Luce hratt þvi af stað, eru
ógleymanlegar, og sköpuðu
„Life” æðsta sess i blaðaheimin-
um. — Og sér i flokki voru striðs-
myndir blaðsins. Fréttamynd Ro-
berts Capa af hermanni einum,
sem hann sá falla fyrir byssukúlu
i spænsku borgarstyrjöldinni,
snart tilfinningastrengi margra i
Bandarikjunum. Myndir Davids
Douglas Duncans frá siðari
heimsstyrjöldinni og Kóreustrið-
inu tóku öllum öðrum fram. Og
Vietnammyndir Larry Burrows
(sem lét þar lifið við störf) höfðu
sitt að segja, sem jafnvel frétta-
myndir sjónvarpsins höfðu ekki
náð. En bezt þótti blaðinu takast
upp við myndagreinar til fræðslu
lesenda sinna, eins og af ýmsum
óþekktum hliðum mannslikam-
ans. — Enda hafa jafnvel hörð-
ustu keppinautar og gagnrýnend-
ur blaðsins viðurkennt, að þvi
tókst ótrúlega vel að sameina i
eitt fróðleik og skemmtun fyrir
lesendur sina.
iForsiða fyrsta tölublaðs „Life’
„Life” var þekkt i bransanum
fyrir að spara ekkert til i þjónust-
unni við lesendur sina. Til þess að
ná myndum og greinum um
jarðarför Churchills 1965, leigði
blaðið Boeing 707-þotu og innrétt
aði i henni sérstakt framköllunar-
herbergi. Greinin var skrifuð og
filmur framkallaðar, á meðan
þotan flaug viðkomulaust til
prentsmiðjanna i Chicago. Og
gifurlegar upphæðir fóru i súginn.
og þess siðasta, sem kemur út 29.
desember.