Vísir - 30.04.1973, Blaðsíða 7

Vísir. Mánudagur 30. apríl 1973.
cTVlenningarmál
Til þess að eðlilegt tónlistarlíf
geti þróazt er það jafnnauðsyn-
legt að þvi sé haldið við af áhuga-
fólki sem atvinnumönnum, sér-
stakiega þar sem atvinnumögu-
leikar eru jafnlitlir og hér á landi.
Ef miðað er við þann fjölda af
tónleikum, sem haldnir voru rétt
fyrir páska, og aðsókn áheyrenda
þangað, ætti tónlistarfólk ekki að
þurfa að kvarta yfir áhugaleysi
áheyrenda. Allir þessir tónleikar
voru fremur vel sóttir.
Lúðrasveitin Svanur hélt tón-
leika i Háskólabiói á laugardag
fyrir helgidagana. Þessir tónleik-
ar tókust einstaklega vel. Nýr
stjórnandi, Lárus Sveinsson,
hefur tekið við af Jóni Sigurðs-
syni, en þeir eru báðir trompet-
leikarar i Sinfóniuhljómsveit
Islands. Þessir fyrstu tónleikar
sem hann stjórnar lúðrasveitinni
gefa strax til kynna að hann ætlar
ekki að verða neinn eftirbátur
fyrirrennara sins. Efnisskráin
var mjög fjölbreytt, allt frá hefö-
bundnum verkum i lúðrasveitar-
útsetningu til syrpu af lögum úr
„Hárinu”. Leikur einleikara var
mjög góður, en þeir voru Þórir
Sigurbjörnsson, euphoneum,
Reynir Guðnason, básúna, og sið-
ast en ekki sizt trompetdúett
stjórnandans og Snæbjarnar
Jónssonar. Til nýbreytni voru
þrjú fyrstu lögin eftir hlé leikin
eingöngu á málmblásturshljóð-
færi, samkvæmt hefð hinna si-
gildu ensku lúðrasveita. Til þess
að fullkomna þetta fengu þeir i lið
með sér 12 pilta úr Lúðrasveit
Mosfellssveitar.
A pálmasunnudag hélt Lúðra-
sveit verkalýðsins 20 ára afmæl-
istónleika i Austurbæjarbiói undir
stjórn Ólafs L. Kristjánssonar.
Meðlimir hennar eru flestir ungt
áhugafólk, sem sjálfsagt á eftir
að vaxa og gera betur þegar fram
i sækir. Efnisskrá tónleikanna
var af léttara táginu og mjög
miðuð við hæfni lúðrasveitarinn-
ar sem varð að leika mörg auka-
lög.
Kammermúsík í
Norræna húsinu
Daginn fyrir skirdag hélt
kvintett eftir Jón Ásgeirsson,
saminn 1970: skemmtilegt og
áheyrilegt verk, en frábrugðið
þeim þjóðlega stil sem Jón hefur
stundum brugðið fyrir sig. Þar
næst var kvintett K 452 eftir
Mozart. Hér tókst þeim félögum
sizt upp á þessum tónleikum. Þar
næst var kvintett op. 67 nr. 2 eftir
Franz Danzi (1763-1826) og að lok-
um: Sextuor (1939) eftir Francis
Poulenc. Það var greinilegt hve
miklu betri hljómburður náðist
með þvi að hafa opið inn i bóka-
safnið á þessum tónleikum. Von-
andi láta þeir félagar meira frá
sér heyra við fyrsta tækifæri, þar
sem leikur þeirra var einstaklega
góður.
Tvisvar
Stabat Mater
Sama kvöld og aftur á skirdag
var Stabat Mater eftir Giovanni
Pergolesi (1710-1736) flutt i kirkju
Óháða safnaðarins undir stjórn
Guðmundar Emilssonar, Flutn-
ingur verksins tókst mjög lofsam-
lega, og er hér um að ræða
athyglisvert framtak Guðmund-
ar, sem er einn af okkar yngri
tónlistarmönnum.
Flytjendur voru: Stúlknakór
Hliðaskóla, SvalaNielsen sópran,
Sólveig Björling alt, Konstantin
Krechler fiðla, Vladimir Dedek
fiðla, Allan Williamx lágfiðla,
Pétur Þorvaldsson knéfiðla.,
Gústaf Jóhannesson orgel, en
framsögn flutti séra Emil Björns-
son. Kórinn var aðdáunarlega
öruggur þó að tónninn væri loft-
kenndur á köflum. Raddir ein-
söngvaranna blönduðust mjög
vel. Svala Nielsen flutti hlutverk
sitt glæsilega, Sólveig Björling
tókst einnig að ná góðum árangri,
en rödd hennar virðist enn vera i
mótun á neðsta raddsviðinu.
A föstudaginn langa var Stabat
Mater eftir Dvorak flutt i Dóm-
kirkjunni. Flytjendur voru
óratóriukórinn og einsöngvar-
arnir Svala Nielsen Sólveig Björ-
ling, Jón Sigurbjörnsson og
Magnús Jónsson ásamt Arna
Arinbjarnar organleikara.
Stjórnandi var Ragnar Björns-
son, en islenzka þýðingu textans
flutti sr. Þórir Stephensen. En á
þessa tónleika haföi ég þvi miður
ekki tækifæri til þess að komast.
Sigurður Egill Garðarsson skrifar um tónlist:
Tónlist um póskona
Stabat Mater: Stúlknakór Hlíöaskóla. Myndin var tekin á æfingu kórsins.
Kammermúsikklúbburinn þriðju
tónleika sina á starfsárinu 1972-73
i Norræna húsinu. A þessum
tónleikum lék blásarakvintett
Sinfóniuhljómsveitar Islands og
Halldór Haraldsson pianóleikari.
Blásarakvintettinn samanstend-
ur af þessum mönnum: Jón H.
Sigurbjörnsson, flauta, Kristján
Þ. Stephensen, óbó, Gunnar Egil-
son, klarinett, Hans P. Franzon,
fagott og Stefán Þ. Stephensen,
horn.
Niðurröðun og val efnisskrár-
innar var smekklegt. Fyrst var
Sigurður Egill
Garðarsson skrifar
um tónlist
LÍF OG DRAUMAR
Sinfóníuhljómsveit tslands:
14. tónleikar
26. april 1973
Stjórnandi: Uri Segal
Einleikari: André Tsjaikovský
Það er aðdáunarvert,
hve glæsilegt úrval ein-
leikara og hljómsveitar-
stjóra hefur starfað með
Sinfóniuhljómsveitinni á
þessu starfsári. Hins
vegar hefur framlag
hljómsveitarinndr til
nútima tónlistar ekki
verið eins glæsilegt að
sinu leyti.
Fyrsta verkið á efnis-
skrá á þessum tón-
leikum var forleikurinn
Roy Blas eftir Felix
Mendelssohn. Roy Blas
var saminn fyrir fjáröfl-
unarsýningu á sam-
nefndu leikriti eftir
Victor Hugo, fyrir lif-
eyrissjóð leikhúsmanna
i Leipzig. Hér er um að
ræða verk sem sizt er til
þess fallið að halda
minningu Mendelssohns
á lofti. Hins vegar er
verkið ekki erfiðara en
svo að meðal-hljómsveit
hefði átt að geta „brill-
erað” á þvi. Það tókst þó
ekki fyllilega, þó að
stórvel tækist á köflum.
Lesið af blöðum
Þar næst var pianókonsert nr.
21, i C-dúr, eftir W.A. Mozart.
Flutningur þessa verks var
hátindur tónleikanna, og þá sér-
staklega leikur einleikarans
André Tsjaikovský, sem er marg-
faldur verðlaunahafi, siðan hann
sigraöi i Chopin-pianókeppninni i
Varsjá 1955, þá aðeins tvitugur að
aldri. Þaö var sérstaklega at-
hyglisvert, hvernig hinir smæstu
núansar voru túlkaðir og hvernig
tónhendingum var lokað, með
ýtrasta skilningi á fingerðum
hlutföllum á milli seinustu og
næst seinustu nótu I lok tónhend-
inga. Aslátturinn var svo silki-
mjúkur að undraverö blæbrigöi
náðust úr hljóöfærinu.
Frammistaöa hljóm-
sveitarinnar var með þvi betra,
sem hún lætur til sin heyra, sér-
staklega i öðrum þætti verksins
(andante), meö hinu undurfagra
og sivinsæla stefi.
Siöast á efnisskránni var Sin-
fónia fantastique, eftir franska
tónskáldið Hector Berlioz
(1803-69). Verkið er samið 1830
en á þvi skeiði nálgaöist róman-
tisk tónlist hið yfirnáttúrlega og
hiö ómeðvitaða i lifi og draumum
mannsins. En nafnið „Örahljóm-
kviðan”, sem verkinu er gefiö i
efnisskránni er miðaö við
hugaróra þá, sem tónskáldið
lýsir i verkinu. Fyrsti þátturinn,
sem ber yfirskriftina „Draumar
og ástriður”, gefur reyndar næga
lýsingu á öllu verkinu.
Flutningur verksins tókst mis-
jafnlega, það vantaði töluvert á,
að leikur hljómsveitarinnar væri
nógu sannfærandi, I heild, I fyrstu
þáttum verksins. Það var ekki
fyrr en liöa tók á seinni hluta
verksins, eöa I lok þriðja þáttar
meö hinni athyglisveröu hljóm-
sveitarútsendingu á fjórum ketil-
bumbum og ensku horni, að flutn-
ingurinn geröist betri:
Hljómsveitarstjórinn Uri Segal
lagði sig allan fram um að ná til-
ætluðum árangri, en virtist þvi
miöur hindraður af leik hljóm-
sveitarinnar, er minnti stundum
á blaölestur, en ekki kunnáttu.
Sinfónian og
samtiðin
Það má teljast undravert, hve
litið Sinfóniuhljómsveit Islands
STJÓRNANDI EINLEIKARINN
leggur af mörkum til þess að
koma nýrri tónlist á framfæri.
Aðeins fjögur verk samin eftir
siöari heimsstyrjöldina hafa
verið flutt á þessu starfsári
(1972-73). Slik verkefni hefðu
getað orðið um fjórtán, ef það
markmið heföi veriö sett aö flytja
að minnsta kosti eitt nútimaverk
á hverjum tónleikum i vetur. Að
visu má hafa i huga, aö þvi miður
þorir fjöldi tónlistarfólks ekki
annaö en að fara troðnar slóðir i
verkefnavali. Þar að auki er sá
hópur, sem hiröir ekki um að
leggja á sig þá vinnu, sem felst i
þvi aö læra ný og fjölbreyttari
vinnubrögð. En ef hljórqsveitin
fer ekki aö laga sig meir að
tuttugustu öldinni, mun hún
smátt og smátt verða að ryk-
föllnu safni fortiöarinnar.
Ferskari andstæður á efnisskrá
hverra tónleika mundu blása
burt ryki fortiðarinnar. En það
verður aðeins gert með þvi að
velja nútimaverk til flutnings.
Takmarkið ætti að vera að
minnsta kosti eitt nútimaverk á
hverjum tónleikum.
Vonandi verður alþjóðamót
tónskálda, sem haldið verður hér
i júnimánuði, fyrirboði breyttra
tima.
cTVIenningarmál