Vísir - 24.09.1973, Blaðsíða 7

Visir. Mánudagur 24. september 1973
7
„Það er hægt að fá nógar vörur þó þær séu ekki brezkar”. — Framkvæmdanefnd Húsmæftrafélagsins á fundi meft biaftamanni Visis.
Þó að framkvæmda-
nefnd Húsmæðrafélags
Reykjavikur hafi verið
starfandi i allt sumar,
og þó að hún hafi látið
frá sér fara fréttatil-
kynningar og greinar-
gerðir i f jölmiðla, þá er
óhætt að segja, að litið
sem ekkert hafi verið
eftir henni tekið, ein-
hverra hluta vegna.
Þegar reglugerðin um
vörumerkingar var
send ýmsum viðkom-
andi aðilum til um-
sagnar nú fyrir stuttu,
var gengið fram hjá
þessari nefnd og Hús-
mæðrafélaginu. En
hver er þá neytandi, ef
húsmóðirin er það
ekki?
Samt sem áður hefur þetta
verið eitt af- baráttumálum
nefndarinnar, og félagið var eitt
af þeim fyrstu, sem vakti at-
hygli á nauðsyn þessa. Enda eru
verkefni framkvæmdánefndar-
innar að gera kannanir og
ályktanir varðandi neytendur
og verðlagsmál.
„Við höfum verið starfandi i
allt sumar, og þetta eru þau
mál, sem við höfum verið með á
heilanum, ef svo má segja”,
sögðu þær í nefndinni, þegar við
ræddum við þær, en nefndina
skipa 7 konur, þ®r Ásthildur
Mixa, sem er formaður, Björg
Stefánsdóttir, Dröfn Fahrest-
veit, Ebba Jónsdóttir, Hrönn
Pétursdóttir, Margrét R.
Einarsdóttir og Steinunn Jóns-
dóttir.
„Við stofnuðum þessa nefnd i
beinu framhaldi af mótmælaað-
gerðum þeim, sem húsmæður
efndu til i lok april, þegar læti
urðu, sem við áttum sizt von á.
En hvað viðkemur neytandan-
um, þá er i raun og veru alls
ekki sýndur nægilegur áhugi á
þessum málum, þ.e. verðlags-
málum og öðrum slikum.”
„Það er ekki nóg að taka þátt i
mótmælaaðgerðum, það verður
að fylgja málinu eftir dags dag-
lega. Neytandinn er sterkasta
aflið, og hann getur mótmælt á
þann hátt, að hann hreinlega
getur hætt að kaupa viðkomandi
vöru. Og það væri sannarlega
fjölmennur hópur, sem það
gerði, ef um væri að ræða allar
þær konur, sem komu að al-
þingishúsinu i vor.
Einhvern tima birtist les-
andabréf i einu dagblaðanna,
þar sem spurt var, hvers vegna
ekkert hefði heyrzt frá Hús-
mæðrafélaginu, hvað viðkom
kaupum á brezkri vöru. Við vor-
um þá manna fyrstar að koma
með yfirlýsingu þess efnis, að
islenzkir neytendur ættu að
sneiða hjá brezkri vöru, og það
löngu áður en lesandabréfið
birtist.”
— Hafið þið staðið við þá yfir-
lýsingu sjálfar?
„Við höfum staðið við það, já,
og það þarf ekki að vera erfitt.
Það er hægt að fá nóg af vörum,
þó að þær séu ekki brezkar. En
það virðast ekki nema örfáir
neytendur veigra sér við að
kaupa brezkar vörur. Einstaka
heyrir maður segja, „nú, er
þetta enskt”, og láta það hafa
eitthváð að segja.”
— Ef þið hafið verzlað er-
lendis, t.d. á Norðurlöndum,
finnið þið þá mikinn mun, hvað
viðkemur vörumerkingum?
„Já, það finnst mikill munur.
Flokkunin á vörunum er lika
miklu meiri þar, t.d. í Sviþjóð.
En islenzkir neytendur láta sig
allt of litlu skipta hvort varaner
merkt eða ekki. Og þótt undar-
legt sé, þá er fólk litið hornauga,
bæði af kaupmanni og viðskipta
vini, ef það spyr, hvað sé i við-
komandi vöru, hvert innihaldið
sé. Allt kjöt virðist sett i fyrsta
flokk, hvort sem það hæfir þar
eða ekki. En ef maður vill vita
eitthvað nánar um þá vöru, sem
veriðerað kaupa, þá er eins lik-
legt að það sé álitið röfl
Það er liðin tið hér, að það sé
viðskiptavinurinn sem hefui>
rétt fyrir sér, og allt fyrir vjð-
skiptavininn. Það þekkist ekki
lengur.
Þaö má lika setja ýmislegt út
á matvælin á meðan þatl eru
ekki merkt. Margar matvæla-
tegundir virðast svo yfir-
sprengdar af fitu, og kölkunar-
súkdómar eru vist viðurkenndir
sem einna skæðastir nú.
Við getum ekki ^selt ómerkt
vöru á Bandarikjamarkað, þar
kaupir hana enginn. En það ger-
um við sjálf.”/
— Hvað um Húsmæðrafélagið
sjálft?
„Þangað þyrfti að fá ungar
konur. Það er mjög litið um
ungar konur i þvi félagi. Það er
ábyggilegt að konur kvarta und-
an ýmsu, en af hverju eru þær
að kvarta hver yfir sinum potti,
af hverju koma þær heldur ekki
I hópinn? Það er okkar von að
neytandinn taki almennari og
meiri þátt i þessu, og þá eigum
við ekki aðeins við húsmæður,
heldur lika eiginmenn og neyt-
endur almennt. Við höfðum ekki
eingöngu til húsmæðra i fram-
kvæmdanefndinni.
Við erum spenntar fyrir þvi
að fá gæði vara bætt, og höfum
fylgzt af áhuga með störfum
Rannsóknarstofu Háskólans.
Það er svo margt sem betur má
gera.
Við viljum einnig leggja
áherzlu á að neytandinn fái að
velja úr. Tökum sem dæmi
smjör, gæðasmjör. Það er
furðulegt að öllu skuli dembt i
eina hrúgu, og merkt „gæða-
smjör”. Maður tekur eftir þvi
að sumar konur opna smjörið til
þess að sjá litinn á þvi .
En hvað viðkemur Hús-
mæðrafélaginu, þá er það opið
öllum, en það er varla til ung
kona i félaginu. Þær voru ungar
þegar það var stofnað, en það
þarf að virkja ungar konur.
Staðreyndin er sú, að húsmæður
hafa ekki hreyft sig siðan árið
1932. Þær hafa legið skjálfandi
undir sæng siðan! Þá hófu þær
mótmælaaðgerðir, sem urðu til
þess að sumum var stungið i
steininn.
Það kemur fyrir, að það
sjönarmið heyrist, þegar maður
spyr unga konu, hvort hún geti
ekki gengið i félagið, að hún
segir: „Ja, er þetta ekki hús-
mæðrafélag. Ég er nú ekki hús-
móðir, ég vinn úti.” En það
hleypur engin undan þvi að vera
húsmóðir. Kona sem á heimili
og börn, er húsmóðir, þó svo að
hún sé ritari og vinni úti.
Heimilið er ekki staður þar sem
hún lítur stöku sinnum inn.”
Framkvæmdanefnd Hús-
mæðrafélagsins hyggst halda
almennan fund fyrir neytendur
þann 27. þessa mánaðar, i Átt-
hagasal Hótel Sögu kl. 20,30, þar
sem meðal annars koma fram
Geir R. Andersen og Björgvin
Guðmundsson og ræða um neyt-
enda- og verðlagsmál. Þá mun
einnig vera boðið á fundinn,
fulltrúa frá Neytendasamtökun-
um og verðlagsstjóra til þess að
svara fyrirspurnurh.
— Búizt þið við góðri aðsókn?
„Satt að segja gerum við það.
Þetta er fyrsti fundurinn sem
viðhöldum fyrir alla neytendur,
og hann á að vera i umræðu-
formi. Þar getur neytandinn
komið og fengið svör við þeim
spurningum sem honum liggja
á hjarta. Nú ef aðsókn verður
ekki góð, þá leggjum við samt
ekki niður rófuna, en berjumst
áfram. Það er auðvitað erfitt i
fyrstu að stofna slika nefnd og
fá almenning til þess að taka
þátt i þessu. En það verður hann
að gera, þvi að hverju munar,
þó að 7 konur taki sig til og
kaupi ekki einhverja vöruteg-
und eða annað slikt. Það verða
að vera fléiri. Það þýðir ekki að
sitja og biða eftir að 7 konur i
framkvæmdanefnd gjörbreyti
málunum. Það verða allir að
taka þátt I þessu. En spurningin
er bara sú: Hefur neytandinn
áhuga?” —EA
IIMIM
SÍOAIVf
Umsjón
Edda Andrésdóttir
„HUSMÆÐUR HAFA
LCGIÐ SKJÁLFANDI
UNDIR SÆNG
SÍÐAN 1932
Rœtt við konurnar
sem skipa framkvœmdanefnd
Húsmœðrafélagsins
Neytandinn sýnir ekki nægilegan áhuga á verðlags- og neytendamálum.
Það er ekki nóg að taka þátt i mótmælum. Það verður að fylgja málinu eftir
dags daglega, segir framkvæmdanefnd, sem boðar til almenns neytenda-
fundar þann 27. þ.m.