Vísir - 01.07.1974, Qupperneq 6

6
Vlsir. Mánudagur 1. júli 1974.
visir
(Jtgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
Ritstjórnarfulltrúi:
Fréttastj. erl. frétta:
Auglýsingastjóri:
Auglýsingar:
Afgreiösia:
Ritst jórn:
Reykjaprent hf.
Sveinn R. Eyjólfsson
Jónas Kristjánsson
Jón Birgir Pétursson
Haukur Helgason
Björn Bjarnason
Skúli G. Jóhanncsson
Hverfisgötu 32. Slmar 11660 86611
Iiverfisgötu 32. Simi 86611
Siðumúla 14. Simi 86611. 7 linur
Askriftargjald 600 kr. á mánuði innanlands.
t lausasölu 35 kr. eintakið. Blaöaprent hf.
Vinstri stjórnin féll og
Sjálfstœðisflokkurinn vann
Vinstri stjórnin féll i kosningunum i gær.
Jafnframt virðist nú eðlilegt, að sigurvegari
kosninganna, Sjálfstæðisflokkurinn, taki forustu
um myndun nýrrar rikisstjórnar, sem þarf að
taka til óspilltra málanna hið fyrsta.
Sigur Sjálfstæðisflokksins var samt ekki nógu
mikill til að hindra hugsanlega útvikkun vinstri
stjórnarinnar með þátttöku Alþýðuflokksins. Sá
flokkur heldur enn þeirri oddaaðstöðu, sem hann
hefur löngum haft i stjórnmálunum.
Fylgi Framsóknarflokksins og Alþýðubanda-
lagsins stóð nokkurn veginn i stað i kosningunum
og Alþýðuflokkurinn tapaði um hálfu öðru
prósentustigi. Fylgi Samtaka frjálslyndra og
vinstri manna hrundi hins vegar um nærri helm-
ing eða um fjögur prósentustig.
Sjálfstæðisflokkurinn einn sótti verulega á og
jók fylgi sitt úr 36,2% i tæp 43% eða um nærri sjö
prósentustig. Er slik fylgisaukning næsta fátið i
islenzkum stjórnmálum. Með þessum sigri er
meirihlutafylgi komið i augsýn flokksins i fram-
tiðinni.
Mestur varð sigur flokksins i Reykjaneskjör-
dæmi, þar sem hann fékk 47,1% gildra atkvæða
og hækkaði hlutfall sitt um hvorki meira né
minna en 10.7 prósentustig. Þetta jafngildir um
30% fylgisaukningu umfram fólksfjölgun i kjör-
dæminu og um 50% fylgisaukningu i beinum at-
kvæðatölum.
Sigurinn var einnig mikill i Reykjavik, þar sem
Sjálfstæðisflokkurinn fékk meirihluta gildra at-
kvæða og bætti við sig einum þingmanni eins og i
Reykjaneskjördæmi.
Úti á landi bætti flokkurinn einnig stöðu sina
verulega i flestum kjördæmum. Hlutfall hans
jókst um 5-6% á Suðurlandi og 4-5% á Vesturlandi
og á Norðurlandi eystra.
1 sjónvarpinu i nótt kallaði Þórarinn Þórarins-
son, ritstjóri Timans, þetta ,,umtalsverðan sig-
ur”, og Magnús Kjartansson ráðherra kallaði
hann „óneitanlega geigvænlegan sigur sjálf-
stæðismanna”. Magnús Torfi ráðherra sagði við
sama tækifæri, að i stjórnmálunum lægi
„straumurinn greinilega til hægri”.
Einnig var i kosningunum athyglisvert, hve
sáralitið fylgi var hjá ýmsum sértrúarflokkum.
Sú staðreynd og fylgishrun Samtakanna bendir
til þess, að kjósendur kæri sig ekki um flokka-
glundroða og sprengiframboð.
Of snemmt er að spá með neinu öryggi um
myndun nýrrar stjórnar. Ljóst er þó, að rikis-
stjórn ólafs Jóhannessonar mun segja strax af
sér, annað hvort á morgun eða hinn daginn. Einn-
ig er ljóst, að alþingi verður kallað saman um leið
og uppbótarþingmenn hafa verið úrskurðaðir.
Þar með er vinstri stjórnin fallin og þar með
horfin sú mara, sem hvilt hefur á þjóðinni i þrjú
löng ár. Þetta fall og hin mikli sigur Sjálfstæðis-
flokksins eru meginniðurstöður þessara tvisýnu
kosninga. Kjósendur hafa hafnað framhaldi
vinstri stjórnar og óska nú eftir stjórnarforustu
Sjálfstæðisflokksins.
— JK

I |
ALÞJÓÐLEG
HVALAPÓLITÍK
Flestir höfðu búið sig
undir að ársfundur
alþjóðlegu hvalveiði-
nefndarinnar yrði
stormasamur að þessu
sinni.
Náttúruverndarmenn
hafa aldrei fyrr sótt jafn
fast á takmörkun hval-
veiðanna og friðun ein-
stakra hvalategunda, en
þeir áttu lika visa mót-
herja, sem mundu verða
fastir fyrir.
Japanir og Sovétmenn
hafa til þessa ekki ljáð
máls á frekari takmörk-
un hvalveiða en verið
hafuri gildi siðustu árin.
Flestir áttu þess þvi von,
að Japanir, sem öðrum
fremur þykja vera
„vondu mennirnir” i
þessu striði um viðkomu
hvalanna, mundu bregð-
ast þversum við öllu tali
um algert bann við hval-
veiði.
Það var von á slikri
tillögu frá að minnsta
kosti Bandaríkjamönn-
um, þar sem náttúr-
verndarmenn hafa skor-
ið upp herör til að berj-
ast fyrir hvalina. Þeir
hafa hvatt fólk til þess
að kaupa ekki japansk-
an eða rússneskan varn-
ing i tilraun til þess að
knýja þær þjóðir til að
láta af „útrýmingu”
hvalanna, eins og þvi
var lýst.
Eins og lýst hefur verið hér áð-
ur á siðunni, hafa Japanir marg-
sagt það, að hvalaiðnaður þeirra
væri það umtalsverður hluti kjöt-
iðnaðar i Japan, að þeir mættu
ekki viö þvi aö missa hann. — En
Japanir og Rússar veiða um 85%
þess hvals, sem drepinn er ár-
lega. Við íslendingar náum þvi
varla að komast á blað, svo
smátækir sem við erum.
Komumst við enda ekki með
tærnar, þar sem frændur okkar
Norðmenn hafa hælana, og eru
þeir þó liðléttingar miðað viö
Rússa og Japani.
Þegar fynrsjáanlegt var að
mætast mundu stálin stinn, á
fundi hvalveiðinefndarinnar tókst
mmmm
Umsjón: GP
Astrallumönnum að gera tillögu,
sem samstaða fannst um. Sú til-
laga fól I sér, að allar þjóðirnar
fimmtán, (sem fundinn sækja)
gengjust inn á að samþykkja
þegar i stað algert bann við veiði
á hvaltegund, sem sérfræðingum
þætti hætt við útrýmingu.
Þar með var stórt skref stigið I
átt til verndunar hvalastofnun-
um; stærra en þær veiðitak-
markanir, sem settar hafa
verið i gildi áður. 1 sögu hval-
veiðanna kann þessari samþykkt
að verða slðar meir jafnaö við
það, þegar allar þjóðir urðu sam-
mála um að draga úr drápi á
kvendýrum hvala.
Það fer ekki á milli mála, aö
það er sterk hreyfing náttúru-
verndarsjónarmiða, sem þarna
hefur orkað á hvalveiðinefndina.
— Og öllum að óvörum, sýndu
Japanir litinn mótþróa.
A þeim hafa enda spjótin stað-
ið. Nýlega birtust t.d. þrjár ljós-
hæröar stúlkur — ein frá Kanada,
önnur frá Bandarikjunum og sú
þriðja frá Sviþjóð — á þröskuldin-
um hjá Tanaka forsætisráðherra,
sem var þó fjarstaddur. Þær báru
honum 75.000 bréf skólabarna
o.fl., sem skoruðu á hann, ,,að
bjarga hvalnum”... „gerast bezti
vinur hvalsins”... o.s.frv.
„Hvernig mundi þér lika, ef
einhver kæmi og færi að kasta aö
þér skutlum?” spurði einn
bréfiritarinn, amerlsk skólatelpa.
— Og eins og til þess að undir-
strika þetta, settu nokkrir mót-
mælendur upp hvalabyssu á stétt-
ina fyrir framan fundarstað hval-
veiöinefndarinnar i Lundúnum,
og beindu henni að fundarfulltrú-
um Sovéts og Japans, þegar þeir
mættu til setningarinnar.
Annar hópur mótmælenda stóð
fyrir þvi að fleyta 10 metra
uppblásnum belg I hvalliki niður
Thames framhjá fundarstaönum.
Að vlsu eru kosningar fram-
undan hjá Japönum, og Tanaka
vildi áreiðanlega hvers manns
bón gera, en honum var vandi á
höndum, þvi að jafnáreiðanlega
vildi hann helzt ekkert það gera,
sem reitt gæti til reiði þær 50 þús-
undir manna, sem Japanir hafa
sagt, að ættu i Japan allt sitt und-
ir hvalnum. Flokkur Tanaka hef-
ur ekki fengið svo litinn stuðning
frá útgerðarmönnum, og mundu
þeir telja sig eiga annað skilið af
honum en kippt væri undan
grundvellinum að tilveru
fyrirtækja þeirra.
Hvalaiðnaðurinn er nokkuð um
fangsmikill, þótt satt sé að
visu, að hann sé ekki nema brot af
öllum iðnaði þessarar milljón-
aþjóðar. Þær 123 þúsund smálest-
iraf hvalkjöti,sem Japanir leggja
sér árlega tii munns, eru unnar
alveg upp til agna. Þeir sjóða
kjötið af baki skepnunnar og
borða það með grænmeti. Sporð-
inn borða þeir hráan, en kviðinn
steiktan og niðursoðinn, eða unn-
an i sósu og súpur. Eistun þykja
lostæti og ekki á hvers manns færi
aö veita sér sllkan munað.
Að segja sliku fólki að hætta að
borða hvalkjöt er svipað, eins og
aö segja okkur að hætta að borða
fisk.
Engu að siður hafa Japanir séð
sig greinilega tilknúða til þess að
láta undan þrýstingnum, sýna lit
og vera með þvi að takmarka
veiðarnar.
Eins og formaður hvalveiði-
nefndarinnar, Norðmaðurinn
Inge Rindal, sagði: „Augu þeirra
eru að opnast.”