Tíminn - 31.03.1966, Síða 8

8
TÍMINN________
PÁLL HEIÐAR SKRIFAR FRÁ LUNDÚNUM:
FIMMTUDAGUR 31. marz 1966
Skylmingar á Smiths-torgi
Gata nefnist Smiths-torg hér í
borg, og er sá siður, að nefna göt-
ur torg ellegar sund í samræmi
við marga óvenjulega hluti,. er fs
lendingar reka augu í hér í heims
borginni.
Smiths-torg er skammt frá
Thaimes, ofanstreymis við West-
minster höll er hýsir bæði
lávarða- og neðri deild brezka
þingsins. Sambyggt við 'eikna
stóra skrifstofubyggingu ICI
(Intemational Chemicial Industri
es, stærsta fyrirtæki á Bretlands
eyjum) er að finna „Transport
House“, aðalstöðvar Verkamanna
flokksins. Húsið dregur nafn af
eigendunuim, Transport & Gener
al Workers Union (Stærsta verka
lýðsfélagið) oig undirstrikar jafn
framt hin nánu tengsli milii
Verkalýðshreyfingarinnar og
Blaðamanna
fundir
brezku
stjórnmála-
flokkanna
Verkamannafloikksins. Næsta hús
við Transport House eru aðaistöðv
ar íhaldsflokksins. Og steinsnar
þaðan eru bækistöðvar Frjáls-
lyndra, sem þeir keyptu nýlega.
Tímar.iönnuim stöddum í Lund-
únum hefur orðið tíðreikað nið
ur á margnefnt Smithstorg að
hlýða á talsmenn flokkanna, taka
myndir og fylgjast með skeggj-
uðum, ófyrirleitnum ljósmyndur
um ,sem valsa um allt með svört
sólgleraugu; maður er stundum
í vafa um hverjir ráði hér hús
um. Slíkur er fyrirgangur þessara
afsprengja nútíma fréttamennsku.
Ótaldir eru þó sjónvarpsmenn
með tól sín og tæki: Ljóskastara,
„make-up girls“, alvarlega gáfu
menn með hrukkur í ennum, horn
spangargleraugu, knýttar þver-
slaufur. Þessi fyrirbrigði eru
sjúnvarpsfréttamenn og/eða
„commentators“ og heita ýmist
Robin Day, George Ffitch eða AIi
ster Burnett. Stjúrnmálamönnum
stendur meiri ógn af mönnum
þessum en Gyðingum stóð nokkru
sinni af SS!
Hjá Gallaghan.
Jim Gallaghan hefur gegnt emb
ætti fjármálaráðherra undanfarna
17 mánuði. Jim er kominn af
fátæklingum vestan úr Cardiff í
Wales. (Fyrrum mesta kolaútflutn
ingshöfn í heimi; berst nú viíi
landlægt atvinnuleysi, og byggir
framtíðarvonir á olíuinnflutn-
ingi!!)
Hann naut gagnfræðamenntunar
í æsku og hóf undir tvítugu störf
á skattstofu þar í borginni. Eng-
an mun hafa grunað á þeim tíma,
að hinn ungi skattsveinn ætti eft
ir að verða yfinmaður allra skatt
stofa á Bretlandseyjum og æðsti
fégæzlumaður hennar Hátignar.
Ef til vill hefur Jim verið hugs í
að til æskuáranna á skattstofunni
í Cardiff þeghr hann lýsti yfir í
dag við blaðamenn að betra væri
að fæðast til gæfu en auðæfa;
sín reynsla sannaði það.
í fundarsalnum í Transport
House, þar sem Gallaghan situr
fyrir gafli í flóði sjónvarpsljósa
og með formann Verkamanna-
flokksins á hægri hönd, eru á
hverjum morgni klukkan 10.30
samankomnir á annað hundrað
blaða- sjónvarps- og útvarpsmenn
víðsvegar að úr veröldinni. Til
að byrja með fór mörgum þeirra
eins og Gallaghan sjálfum að líta
upp með veggjum salarins hvar
gefur að líta þrjú málverk hvoru
megin af óklæddum „þokkagyðj
um“ við hin annarlegustu störf:
Haldandi í hunda, lofandi Guð,
ellegar þvoandi þvott í rómantísk
um tjömum með rollur sem áhorf
endur.
Fundir Gallaghans hefjast með
því að hann les upp fyrirfram
undirbúna ýfirlýsingu um einhver
þau mál sem efst eru á baugi þann
daginn. Að lestri loknum er kom
ið að spurningum fréttamanna.
Nokkra fundi hafa setið auk
Gallaghans ýmsir samráðherrar
hans svo sem Richard Crossmann
húsnæðismálaráðherra (var í
stríðinu yfirmaður deildar 6em
sá um sálfræðilegar áróðursaðferð
ir gegn Þjóðverjum og íhalds-
menn kalla nú í gamni og alvöru
Göbbels Verkamannaflokksins.),
Pearth landbúnaðarráðherra og
Roy Gunter verkalýðsmálaráð-
herra sem mætti sérstaklega á
fundinum til að svara spurning
um varðandi hina átta starfsmenn
BMC í Cowley, er sektaðir voru
af vinnufélögum sínum fyrir að
neita að taka þátt í óopinberu verk
falli. (Sjá grein Tómasar Karls
! sonar um brezku kosningamar).
Margir fréttamenn vonast eftir
að höfuðpaurinn sjálfur, Wilson,
setjist á pallinn með Gallaghan í
næstu viku, en orðvárir starfs
menn í fréttadeild flokksins gátu
hvorki staðfest það né neitað í
dag. Aðspurðir hvort vegir Har-
olds væru eips óútreiknanlegir og
fhaldsmenn segja stefnu hans í
ýmsum málum, svöruðu þeir með
tómu brosi og furðusvip, sem Eng
lendingar setja upp við útlendinga,
þegar þeir spyrja „heimskulogra“
spurninga.
Hjá Heath.
Þeir íhaldsmienn hafa aðsetur í
,stóru skrifstofuhúsi, 23 skref (upp
mæling KJ.) frá Transport House.
Þrátt fyrir að nýprentaðir bækl
ingar og áróðurplögg i hrönnum á
göngum séu sameiginlegt ein-
kenni á skrifstofum allra flokk-
anna, er þó ólíkt andrúmsloft því
í Transport House. í anddyrinu
hjá íhaldinu sitja þrjár vel upp
aldar, vel ættaðar, vel upp færðar
stúlkur, sem nýlega hafa lokið
sinni fyrstu samkvæmis „season"
og innkaupum hjá Harrods (dýr-
asta vöruhús Lundúnaborgar).
Hvaða álit sem maður hefur á
hinum svokölluðu æðri stéttum,
eru dömurnar þó ólíkt meira
augnayndi, en boraðir ungir sósíal
istar með Oxford hreim í Trans-
port House.
Móttökur og öll fyrirgreiðsla
stúlknanna er með þeim hætti, að
afgreiðslufólk, a. m. k. í brauð-
og mjólkursölubúðum í Reykja-
vík, gætu mikið af þeim lært.
Þeir fréttamenn sem hófu morg
uninn með því að hlusta á Jim
Gallaghan eru nú allir samankomn
ir í salarkynnum fhaldsmanna og
klukkan á slaginu ellefu fcirtist
leiðtogi þeirra Edward Heath hár
og spengilegur og óaðfinmanlega
klæddur ásamt formanni flokks-
ins, Edward DuCann, sem iika er
hár, ekki spengilegur og óaðfinn
anloga klæddur.
Edward Heath er tómstunda-
píanisti og fyrsti piparsveinninn
sem íhaldsflokkurinn hefur gert
að leiðtoga sínum, síðan William
Pitt hinn yngra, en síðan eru nú
um tvö hundruð ár. Faðir Heaths,
sem er trésmíðameistari niðri í
Kent, hefur látið svo um mælt, að
síðan pilturinn sleit trúlofun sinni
við tónlistargyðjuna (Heath yngri
hlaut upphaflega skólastyrk til
náms í orgelleik í Oxford) hafi
hann ekki verið við neitt kven-
kyns kenndur fyrir utan „pólitík-
ina“ hverri hann hafi verið
„kvæntur" síðan um tvítugt.
Hvað sem þessu líður er degin
um ljósara að Heath er hinn
mesti afkastamaður og hamhleypa
að hverju, sem hann gengur, og
kostir hans sem stjórnmálamanns
eru ótvíræðir. Bezta sönnun þess
er forysta hans í íhaldsflokknum,
sem fram að þessu hefur verið
þekktur .fyrir annað en að velja
sér leiðtoga úr lægri stéttum þjóð
félagsins, eða án fjölskyldutengsla
við ráðamennina á hverjum tíma.
Blaðamannafundir Heaths íara
fram á svipaðan hátt og hjá and-
stæðingum hans 1 Transport
House: Fyrirfram undirbúin yfir
lýsing og síðan spurningar.
Á fyrsta fundinum var leiðtog
inn fremur þreytulegur og tetdnn
en þó glaður í bragði, í ljósgráum
einhnepptum fötum, bláu nrjóna
vesti og með blátt bindi og vasa-
klút í sama lit. Ekki er að undra,
þótt leiðtoginn eé þreytulegur, þvl
hann hefur langa daga og erfiða
í bak og fyrir, eins og sést af eftir
farandi stundatöflu. Klukkan 11
fyrir hádegi er blaðamannafundur
sem lýkur hálftíma síðar.
OPIÐ BREF
til Steindórs Steindórs-
sonar, menntaskólakennara
Hr. menntaskólakennari, Stein
dór Steindórsson.
Ég geri ekki ráð fyrir, að þér
kannizt við nafn mitt, er þér les
ið það undir þessu bréfi. Hinu er
ekki að leyna, að vel var mér
kunnugt nafn yðar, áður en ég sá
það undir ritstjóragrein í 3ja tbl.
16. árgangs af tímariti yðar,
Heima er bezt. Ég viðurkenni
meira að segja fúslega Rð oft
hafði ég lesið mér tik áuægju
greinar yðar í því riti, *vo og
nokkur skrif yðar um gróður ís-
lands. En nú ber svo kynlega við,
að þér ritið í áðurnefnt tölublað
grein og segið þar hluti, sem
margir hverjir eru slíkir, að mig
rak í rogastanz. Enn meir undrað
ist ég þetta, þar sem ég vissi, að
þér unnið þjóðlegri menningu ís
lenzkri. Ég sé því ekki annað ráð
vænna en að rita yður línu og
freista að leiðrétta sumt, sem þér
haldið þar fram, svo og mótmæla
rakalausum aðdróttunum.
Grein yðar ber*yfirskriftina Er
þetta múgsefjun? Víkið þér þar
fvrst að þeim alkunnu sannindum
að oft sé hatramlegast deilt um
þau mál, sem minnstu skipti, eða
eins og þér oxðið það „um lítils-
verða hluti.“ Þetta þykir mér vel
mælt og réttilega. Hitt undrar mig
þegar þér teljið deilur þær, sem
risið hafa um sjónvarp varnarliðs
ins á Keflavíkurflugvelli, sanna
mál yðar. Þar á ofan bætið þér
því við, að fátt hafi „gert furðu
legra í því efni, en undirskrifta-
söfnun yfir 600 háskólastúdenta,
um að krefjast banns við því, að
minnsta kosti jafnskjótt og ís-
lenzkt sjónvarp tekur til starfa."
(Hér má skjóta því inn í, þótt
litlu máli skipti, að nöfn þeirra,
er áskorunina undirrituðu, hafa
birzt í nýlega útkomnu Stúdenta
blaði, og þar getið þér sannfærzt
um, að þau eru nákvæmlega 600,
en ekki „yfir 600“). Síðan segið
þér, að yður virðist helzt sem hér
sé um einhverja múgsefjunaröldu
að ræða. Þetta sýnist mér ástæða
til að ræða ofurlítið.
Eins og þér tekið réttilega fram
í næstu málsgrein, er múgsefjun
fyrirbæri, sem minna hefur gætt
hérlendis en víða annars staðar.
Þetta munu flestir, sem nokkuð til
þekkja, geta staðfest. En mér er
spurn: Hvar í ósköpunum væru
minni líkur til að múgsefjun skyti
upp kollinum í íslenzku þjóðfélagi
en meðal háskólastúdenta? Ég
hygg, að þér þekkið svo vel skóla
brag í Menntaskólanum á Akur-
ejri, að þér vitið, að því fólki,
sem þar stundar nám, er ekki hætt
ara við múgsefjun en öðrum nema
síður sé. Háskólastúdentar hafa ný
lokið prófum í yfirgripsmiklu
námsefni menntaskólanna. Ætti
það ekki einmitt að stuðla að því,
að þeir hefðu öðrum fremur opin
augu fyrir því, sem er að gerast
í kringum þá, og gætu tekið heil-
brigða afstöðu til mála? Ég spyr
yður sem einn reyndasta mennta
skólakennara landsins, og ég held
sannast að segja, að það væri
nokkuð alvarlegur dómur yfir
lærifeðrum okkar, ef þér teljið
þeim hafa mistekizt svo uppfræðsl
an, að háskólastúdentar séu öllum
öðrum næmari fyrir múgsefjunar-
öldum.
Þeirri aðdróttun yðar, að það
séu kommúnistar.og aftur komm
únistar, sem standi fyrir öllu slíku
vil ég leyfa mér að vísa algerlega
á bug sem fjarstæða og tel ég yður
mann til að afla yður upplýsinga
um pólitíska hlið málsins frá nem
endum yðar, sem undir áskorun-
ina rituðu, ef þér teljið það skipta
máli. Hins vegar má benda yður
á, að áður hafði verið lögð fyrir
Alþingi algerlega hliðstæð áskor-
un undirrituð af 60 mönnum. Þér
ætlið e.t.v., að þeir séu allir komm
únistar eða máski haldnir múg
sefjun?
Þessu næst segið þér, að rök-
visara væri fyrir þá, sem andvígir
eru hersetu hér á landi, að beina
skeytum sfn gegn hernum en ekki
„jafn óraunverulegum hlut * eins
og sjónvarpinu.“ Ég játa fúslega,
að sjónvarpsmálið leysist á mjög
einfaldan hátt, ef herstöðvar væru
lagðar niður hérlendis. Og sannar
lega mundi ég fagna. En nú vit
um við báðir vel, að sú lausn mála
virðist alls ekki á næsta leiti, og
þvi höfum við 600 háskólastúd-
entar snúið okkur gegn sjónvarp
inu, og fjöldi okkar telur meira
að segja, að íslenzkri menningu
stafi meiri hætta, já rniblu meiri
af þeim ahrifum, sem berast gegn
um hið erlenda sjónvarp hér, en
af setu tiltölulega fámenns og
sæmilega einangraðs herliðs. Skal
þetta rökstutt lítillega.
Eins og þér vitið er sjónvarp
í því fólgið, að mynd birtist á
skermi, í þar til gerðu tæki. Mynd
þessari fylgir tali hún er hreyfi
mynd. Á sjónvarp horfa menn
heima í stofum sínum. Bandaríkja
menn hafa nýlega hafið sjónvarps
sendingar í Viet-nam, vegna þess,
að þeir telja sjónvarp munu hafa
mikil áhrif í baráttu þeirra þar í
landi. Er þetta ekki nægilegt til
að sýna, að sjónvarp muni vera
álitið áhrifamikið fjölmiðlunar-
tæki? Haldið þér ekki, að það hafi
áhrif á börn og unglinga, sem þau
fylgjast með á slíkum skermi í
stofunni heima hjá sér? Mér sýn
ist það ætti að vera hverjum sæmi
lega skynsömum maniá ljóst. Hald
ið þér nú í öðru lagi, að efni það,
sem ætlað er til dægrastyttingar
hermönnum í einhverju landi,
muni líka vera hollasta efni börn
um þess lands? Ég get bent yður á
að kunnugir menn segja, að sjón
varpsstöðvar Bandaríkjahers i
Bandaríkjunum séu allflestar lok
aðar, þ. e. efni það, sem þar er
flutt, berst ekki út fyrir herstöðv
arnar. Segir þetta yður • ekki,
hverja skoðun menn muni hafa á
þessum málum í því landi?
Þér haldið fram, að sambæri
legt muni verða, er hingað berast
sjónvarpssendingar frá gervihnött
um. í því sambandi má minna á,
að á síðasta sumri birtust fréttir
af því I ísienzkum dagblöðum, að
haldið hefði verið þing, þar sem
saman komu fulltrúar frá, að mig
minnir, tuttugu ríkjum til að ræða
möguleika á samvinnu allra þess-
ara ríkja um dagskrá í komandi
alheimssjónvarpi. Ekki get ég séð