Vísir - 26.11.1975, Page 5

VISIR Miðvikudagur 26. nóvember 1975.
b
þetta er ekki eintómt grin, það
fengum við að vita.
„Þessi vasi þarf langan tima til
að þorna, allt upp í þrjár vikur,”
sagði Kolbrún Björgólfsdóttir,
leiðbeinandinn. ,,Ef leirinn fær
ekki nógan tima til að þorna er
hætt við að hann springi. En þó að
þurrkunin takist vel, er alltaf sú
hætta fyrir hendi að hluturinn
springi i brennslunni, og þá verð-
ur auðvitað voðaleg sorg.
Það eru 12 skráðar i leirinn, og
komust færri að en vildu,” sagði
Kolbrún. ,,Ég held nú að vinsæl-
asta viðfangsefnið sé vasinn.”
Hafa ekki tíma til
að fara í kaffi
i myndvefnaðinum er áhuginn
svo gifurlegur að konurnar gefa
sér ekki tima til að fara i kaffi,
hvað þá annað, og verður þvi að
færa þeim það inn.
Guðbjörg Árnadóttir mátti ekki
vera að þvi að lita upp en útskýrði
þó góðfúslega hvað hún væri að
gera:
,,Við gerum prufur fyrst til að
læra aðferðina. Siðan gerum við
skissu að munstri sem kennarinn
stækkar siðan fyrir okkur i þá
stærð sem við viljum.
Þá festum við munsturblaðið
hérna undir uppistöðurammann
Sigriður ætlar að halda áfram ef
framhald verður á gæsiunni.
og reynum svo að vefa eftir þvi.
Litina ieggjum við niður sjálfar,
eftir eigin smekk en fáum aðstoð
við það ef vil viljum. Við getum
unnið að þessu heima á milli tim-
anna, ef við höfum næði og tima
til, við vefum þetta allt með fingr-
unum, já, já.”
— EB
..llann bangsi minn þarf að hvíla sig, en krakkarnir syngja svo hátt.>.”
Um þrjátíu bðrn
á ýmsum aldri..
í barnagæslusaln-
um voru litlir angar
á fleygiferð, sumir i
bilaleik, sumir að
lita og sumir að gera
eitthvað merkilegt,
sem fullorðið fólk
hefur tæpast nokkurt
inngrip i.
„Yfirleitt er fjöl-
mennast hérna eftir
hádegið, þá erum við
með allt að þrjátiu
börn i einu,” sagði
Jenna Kristin Boga-
dóttir, sem er ein af
þeim þremur mæðr-
um sem tóku að sér
gæsluna.
„Við erum hérna
frá hálf tiu til tólf og
svo aftur frá hálf tvö
til fimm. Börnin eru
á ýmsum aldri, frá
fimm mánaða, þau
yngstu, og upp i sex
ára. Mæðurnar
greiða 50 krónur
fyrir hvert skipti.
Við förum i leiki
með börnunum,
syngjum og spilum
plötur, og sum hafa
með sér að heiman
eitthvað til að leika
sér að.
Þetta gengur
ljómandi vel, börnin
virðast ánægð og
þeim finnst alveg
sjálfsagt að mömm-
urnar séu i skóla.”
— EB
íslenskar bœkur
prentaðar fyrir
33,2 milljónir
króna erlendis
V ií> eyðum litlu ineira
al ojaldeyri i kaup á er-
leuduin bókum eu aö
tfreiða fyrir preutverk
isleuskra bóka sem unn-
ar eru erlendis.
Það hefur færst i vöxt á undan-
förnum árum að islenskar bækur
séu prentaðar erlendis. Útgefend-
ur sjá sér hag i þvi að láta vinna
bækur sinar þar. Sérstaklega á
þetta við um hinar dýrari bækur,
sem prenta þarf i mörgum litum.
Er nú svo komið að ýmsir eru
mjög farnir að óttast þessa þróun
og tala jafnvel um að prent-
iðnaðurinn muni flytjast úr landi
ef þessu heldur áfram.
S.l. ár voru prentaðar bækur og
önnur þess háttar rit á islensku
niáli fluttar inn fyrir 33,2 milljón-
ir króna.
En bækur og þess háttar rit á
erlendu máli voru fluttar inn fyrir
42,7 milljónir.
. ískyggileg þróuii
á stuttum tima”
„Það er rétt að bækur eru i vax-
andi mæli prentaðar erlendis. Við
erum mjög uggandi vegna
þessarar iskyggilegu þróunar
sem átt hefur sér stað á mjög
stuttum tima.”
Þannig komst Baldur Eyþórs-
son, formaður Félags islenska
prentiðnaðarins, að orði er við
inntum eftir áliti hans á hinni
vaxandi tilhneigingu að islenskar
bækur séu prentaðar erlendis.
„Mikið af þeim bókum sem
prentaðar eru erlendis eru
prentaðar i samfloti við aðrar
þjóðir, t.a.m. alfræðibækur. Með
þessu móti fæst hagkvæmara’
verð en ella.”
Eruð þið samkeppnisfærir við
útlendinga?
„Við erum að flestu leyti sam-
keppnisfærir. Dýrar bækur i
mörgum litum verða að visu dýr-
ari hjá okkur. En við reynum að
kanna möguleika á þvi að verða
samkeppnisfærir að öllu leyti við
útlendinga. Við stefnum að þvi að
prenta allar islenskar bækur hér
á landi.
Við fylgjumst vel með tækni-
nýjungum og gæði vinnunnar er
fullkomlega samkeppnishæf við
erlenda aðila.
Baldur sagði að Félag isl.
prentiðnaðarins hefði mótmælt
innllutningi á islenskum bókum
og rætt þann vanda sem af honum
stafaði, bæði við ráðuneyti og
ráðherra.
„Ég tel fráleitt að banna með
lögum að islenskar bækur séu
prentaðar erlendis. Við v-erðum
aö reyna að mæta samkeppn-
inni."
I>r(‘iitim (M'lendis er
eölileg starísemi
Næst snerum við okkur til
örlygs Hálfdanarsonar, for-
manns Félags islenskra bókaút-
gefenda.
„Þvi miður eru ekki til ná-
kvæmar tölur um heildarfram-
leiðsluverðmæti islenskra bóka,
en samkvæmt lauslegri áætlun
má gera ráð fyrir að þær 33
milljónir króna sem greiddar
voru árið 1974 fyrir þann hluta
þeirra sem prentaður var og
bundinn erlendis, sé innan við
10%.
Hér er um mjög eðlilega starf-
semi aö ræða sem islendingar
geta ekki verið án, nema þeir vilji
einangra sig menningarlega, og
sem á engan hátt tekur vinnu frá
islenskum bókagerðarmönnum,
heldur verður að meta sem al-
gera viðbót þann hluta verksins
sem unninn er hér heima, og hann
er ekki svo smár.
Ég skal i stuttu máli reyna að
finna þessum orðum minum frek-
ari stað og draga fram aðalatriði
málsins, en þau eru þessiv
1. Erlendis eru aðeins prentaðar
bækur, sem enginn kostur væri að
vinna hér heima, kostnaðarins
vegna. Hér er nær undantekn-
ingarlaust um erlend fræðirit eða
barnabækur að ræða, sem
prentaðar eru i mörgum litum og
i risaupplögum fyrir margar
þjóðir samtimis. Með alþjóða-
samvinnu sameinast fjölmargar
þjóðir til þess að gera útgáfu-
kostnaðinn viðráðanlegan. Með
þessu móti gefst islendingum
kostur á að eignast vandaöar út-
gáfur á islensku, sem ella myndu
aðeins fást hér á erlendum mál-
um.
2. Það er á engan hátt dregið úr
útgafu annarra islenskra bóka og
þvi er sú vinna sem framkvæmd
er hér heima vegna þess hluta
sem prentaður er og bundinn er-
lendis, alger viðbót. Ókunnugir
gætu haldið að umræddar bækur
væru að fullu og öllu unnar er-
léndis, en það er nú öðru nær.
Bækurnar þarf að þýða hér
heima, setja. prófarkalesa.
þrykkja af, aðhæfa hinum er-
lenda umbrotsramma, filma allt
lesmálið og búa þannig undir
prentun, að erlendis fer ekkert
lram nema prentunin og bandið.
3. Prentun og band islenskra
bóka erlendis, umfram það sem
áður e'r nefnt, er ekki á dagskrá
islenskra útgefepda. 1 fyrsta lagi
er ómögulegt að flytja setningar-
vinnuna úr landinu. hún verður að
vinnast af islenskum augum og
höndum, og i öðru lagi geta er-
lendar prentsmiðjur ekki boöið
hagkvæmari kjör en þær is-
lensku, þegar um er að ræða
venjuleg upplög. Um gæði
prentunar og bands hér heima er
hægt að segja með fullum sanni.
að það stendur jafnfætis þvi besta
erlendis. Jafnvel þótt hægt væri
að fá að einhverju leyti hag-
kvæmari kjör á prentun venju-
legra islenskra bóka erlendis. þá
vegur það óhagræði. sem fylgir
þvi að verða að e.t.v. að fara
margar og dýrar ferðir milli
landa, algerlega upp á móti þeim
hugsanlega verðmun.
Það er metnaðarmál islenskra
bókaútgefenda að bækur þeirra
séu fyrst og fremst unnar hér
heima. Þannig má t.d. benda á að
tvö af dýrari útgáfuverkum sið-
ustu ára. Ferðabók Eggerts
Ólafssonar og Bjarna Pálssonar
og Dýrariki lslands eftir Benedikt
Gröndal. eru algerlega unnin hér