Vísir - 30.12.1975, Blaðsíða 9

VISIR Þriðjudagur 30. desember 1975.
9
Ofbeldisaðgerðir
Æ fleiri hópar gripu til of-
beldisaðgerða til að vekja at-
hygli á málstað sinum á árinu
1975.
Rikisstjórnirnar voru ger-
samlega ófærar um að bregðast
gegn vandanum, og jafnvel á
sérstakri ráðstefnu sem haldin
var í Genf á vegum SÞ, gátu
menn ekki einu sinni komið sér
saman um hvernig skilgreina
ætti orðið hermdarverkamaður.
Eftir að flugvélarrán höfðu
borið góðan árangur árið 1974
sneru hermdarverkamennirnir
sér næst að sprengjuárásum og
gfslatökum.
Sprengjur sprungu i Pakistan,
Tyrklandi og Bandarikjunum,
vegfarendur biðu bana i Bret-
landi og Israel. Sprengjum var
varpað að krónprinsi j apana og
stjórnmálamenn i Ástraliu
slösuðust af völdum þeirra.
Jafnvel i Cannes urðu sprengjur
til að skera úr um listfræðilegt
deiluefni og i deilu vegna ein-
hverra bókmenntaverðlauna
höfðu þær sitt að segja.
Diplómatar voru skotnir niður
I Evrópu, Suður-Ameriku,
Afriku og Austurlöndum nær og
fjær.
En skæruliðarnir náðu þó að
vekja mestumtal með gislatök-
um sinum og umsátri, sem urðu
mörgum saklausum að bana.
I það minnsta sex sendiráð
urðu fyrir innrásum, og skæru-
liðarnir komust brátt að raun
um, að þeir gátu fengið ýmsu
framgengt af þvi að rikisstjóm-
ir viðkomandi rikja voru ábyrg-
ar fyrir lifi og limum gislanna.
Núna seinast réðust skærulið-
ar inn á fund Sambands oliu-
framleiðslurikja i Vinarborg,
drápu þar þrjá menn og tóku
helstu oliumálaráðherra heim§ i
gislingu.
Siðan flugu árásarmennirnir
á braut með gisla sina.
1 desember einum stóðu þrjú
umsátur yfir i Evrópu einni. 1
London höfðu IRA-skæruliðar
búiðum sig með gisla sina i húsi
einu, en i Hollandi höfðu frelsis-
liðarættaðir frá Múlúkkaeyjum
tekið gisla i sendiráði Indónesiu
og I lest nokkurri.
Allsherjarþingi Sameinuðu
þjóðanna lauk með beiskju og
vonbrigðum, eftir að ýmsar
ákvarðanir höfðu verið teknar
gegn þriðja heiminum.
Aðeins á einni ráðstefnu SÞ
náðist nokkur árangur, og var
hún haldin i Mexikóborg i tilefni
alþjóðlega kvennaársins.
Kvennaórið
Á þessu ári voru ýmis lög
samþykkt er tryggt gaötu jafn-
rétti kynjanna, franskar
vændiskonur og islenskar hús-
mæður fóru i verkfall. Frú
Margaret Thatcher varð for-
maður elsta stjórnmálaflokks
Bretlands — og Brigitte Bardot
varð fertug.
Enda létu konur að sér kveða
meðal hermdarverkamanna.
Kvenkyns skæruliðar voru
áberandi á Irlandi, i Vest-
ur-Þýskalandi og latnesku
Ameriku, og i Bandarikjunum
reyndu tvær konur að myrða
Ford forseta.
Róðstefnur og „þíðan"
Erlendis héldu bandarikja-
menn áfram stefnu sinni um
slökun spennu gagnvart Sovét-
rikjunum.
A Helsinkiráðstefnunni voru
markaðar útlinur nýrrar stefnu
i samskiptum austurs og
vesturs. I lokayfirlýsingunni
var heitið ferðafrelsi og gagn-
kvæmum skiptum á upplýsing-
um.
En það leið ekki á löngu þar til
stórveldin voru farin að saka
hvort annað um vanefndir.
Sovétmenn voru ásakaðir fyr-
ir að hafa ekki leyft kjarneðlis-
fræðingnum Andrei Sakharov
að veita viðtöku friðarverðlaun-
um Nóbels og skýrsla frá Am-
nesty International telur 10.000
pólitiska fanga vera innilokaða i
Sovétrikjunum.
A móti sökuðu Sovétmenn
Vesturlönd um andsovéska
áróðursstarfsemi og lýstu yfir
vanþóknun sinni á vináttusamn-
ingum Kina og Bandarikjanna.
Afvopnunarviðræðurnar i Vin
lágu enn niðri um leið og yfir-
menn varnarmála á Vestur-
löndum bentu á stöðuga upp-
byggingu herja Varsjárbanda-
lagsins.
Þrátt fyrir ráðstefnur og
fundi, sem miðuðu að bættum
skilningi rikja á meðal, var
hætta á að gömul sár ýfðust upp
að nýju, þegar stórveldin hófu
ihlutun i striðinu i Angóla.
En það var til merkis um
skynsemi bandarikjamanna, að
öldungadeild bandariska þings-
ins neitaði að senda aðstoð.
En eitt varð til að vekja nýjar
vonir, og gerðist það tæpum 300
kilómetrum yfir Amsterdam i
júlimánuði.
Sjónvarpsáhorfendur um all-
an heim fylgdust með þvi, er
Thomas Stafford og Alexei Leo-
nov óskuðu hvor öðrum til
hamingju eftir að geimför
þeirra höfðu verið tengd saman
i fyrstu sameiginlegu geimtil-
raun stórveldanna.
Náttúruhamfarir og
uppskerubrestur
Á árinu varð einn versti upp-
skerubrestur i sögu Sovétrikj-
anna, og var þvi gerður mikils-
háttar kaupsamningur við
Bandarikin.
Náttúruhamfarir tóku sinn
skerf á árinu. Hundruðir fórust i
flóðum á Indlandi. Hvirfilbylur
eyðilagði 20.000 hús i Japan og i
austanverðu Tyrklandi fórust
að minnsta kosti 2.500 manns i
miklum jarðskjálftum sem þar
urðu.
Hrottalegur
íþróttaviðburður
Mesti iþróttaviðburður ársins
var heldur hrottafenginn. Mu-
hammed Ali var 14 lotur að
berja heimsmeistaratignina út
úr erkióvini sinum Joe Frazier.
Leikurinn var nefndur „spenn-
an mikla i Manila” og um f jórar
oghálf milljón dollara græddust
á honum. Og það sannaðist, sem
Ali hafði alltaf sagt: ,,Ég er
mestur.”
Lestur
í laga-
deild
Nýjabió
The Paper Chase.
Bandarisk, 1973.
1 auglýsingum og prógrammi
er þessari mynd likt við Amer-
ican Graffiti, The Last Picture
Show og aðrar álika, en þó að
myndin sé góð, held ég að það sé
oflof að jafna henni við fyrr-
nefndar myndir.
Myndin fjallar í aðalatriðum
um stúdent sem hefur nám við
H a r v a r d - h á s k ó 1 a n n i
Bandarikjunum, baráttu hans
og lærdóm. Hann kynnist brátt
öðrum nemendum og tekur þátt
i námshópi einum. Það er reynt
að lýsa lifi nemendanna sem eru
i námshópnum, sumir eru
heppnir, aðrir óheppnir, einn
hefur „myndavélaminni”, ann-
ar segir að allir séu melludólg-
ar. En aðalsöguhetjan, Hart
(leikinn af Timothy Bottoms)
vinnur eins og þræll við námið
og verður brátt uppáhald Kings-
fields prófessors (John House-
man) sem er hið mesta hörkutól
og gefur nemendum sinum
engan grið við námið. Hann
heldur ekki fyrirlestra, heldur
tekur þá upp og ef þeir gata læt-
ur hann dynja á þeim glósurnar.
Hart verður ástfanginn af
stúlku sem reynist vera dóttir
Kingsfields prófessors, og hann
kemst að þvi að laganám og
stúlkur eiga ekki vel saman.
Undir vorið hefur heldur
fækkað i námshópnum, aðeins
þrir eru eftir af sex, einn hefur
reynt að fremja sjálfsmorð,
annar vill ekki leyfa félögum
sinum að njóta ávaxta af erfiði
vetrarins og sá þriðji fer i fýlu
og hættir.
Hart og félagi hans, Ford
(leikinn af Graham Beckel)
taka sér hótelherbergi á leigu
rétt fyrir prófin i þeim tilgangi
að fá frið til lestrar. Þar gengur
á ýmsu.
En þegar prófunum er loks
lokið tekur Hart umslagið sem
geymir einkunn hans og hendir
þvi á haf út án þess að athuga
námsárangur sinn.
Þessi mynd hefur þann stóra
galla að hún sýnir ekki háskóla-
lifið eins og það er. Það vantar
t.d. alla pólitik i stúdentana og
bágt á ég að trúa að prófess-
orar komist upp með slika hegð-
un sem Kingsfield.
Að öðru leyti er myndin hin
ágætasta skemmtun, einna
skemmtilegust þegar
prófessorinn fær að njóta sin.
Það er ekki oft sem Nýja bió
sýnir reglulega skemmtilegar
myndir og þess vegna leiðinlegt
að eintak þessarar myndar
skuli vera svo lélegt sem raun
ber vitni um.
Það er mikið á sig lagt tl að ná prófum um vorið og hér eru þeir félagar Hart og Ford bókstaflega á kafi
við lcstur bóka á hótelherbergi.
Trinity-
trúboðarnir
Austurbæjarbió.
Trúboðarnir (Two Missionaires).
ttölsk, 1974.
Aðalhetjur þessarar myndar
eru þekktari sem Trinity-feðg-
arnir fremur en trúboðar.
I þessum gervum tekst þeim
ekki siður upp en sem trinitýum.
Þeir sjá um rekstur trúboðsstöðv-
ar i S-Ameriku og i stað þess að
troða inn á svertingjana kristinni
menningu ieyfa þeir þeim að
halda siðum sinum en sjá hins
vegar um að kenna þeim lestur og
skrift og hjúkra þeim.
Auk þess ferðast þeir með af-
urðir svertingjanna og kaupa
vörur sem þá vanhagar um.
Við það nota þeir ekki þær að-
ferðir sem aðrir kristnir menn
ætlast til og lenda þess vegna i
útistöðum við þá, sérstaklega
landstjórann, Gozaga. Hánn er
hinn mesti fantur sem skýlir sér á
bak við kristindóminn.
Trúboðarnir ienda i útistöðum
við hann og eru teknir til fanga og
haldið hjá hopum dagstund en
þegar þeir stinga af, leysa þeir úr
haldi þrjá menn sem höfðu verið
dæmdir til dauða.
Eins og geta má nærri gengur
mikið á þar sem Bud Spencer og
Terence Hill eru nærri og svo er
um þessa mynd. Samt er svo vel á
málum haldið að maður finnur
ekki til þess leiða sern sækir
stundum á þegar ofbeldi keyrir úr
hófi fram. Auk þess er blandað
inn i þessa mynd nokkrum
kritiskum atriðum varðandi
kristnifræðslu fyrr á öldum i S-
Ameriku, þegar hviti maðurinn
kom og drottnaði i nafni drottins
en hneppti fávisan svertingja-
almúgann i þrældóm.
stjörnu-
kíkirinn
y ____________J
V_______________________J
Háskólabió:
„Lady Sings The Blues” + + +
Hafnarbió:
„Guilæðið H—|—|—[-
Austurb æjarbió:
„Trúboðarnir" +
Nýja bió:
„The Paper Chase” + +
Laugarásbió:
„Ókindin” + + + +
St jörn ubió:
„Stone Killer” + +