Lesbók Morgunblaðsins - 20.06.1926, Blaðsíða 6
« LBSBÖK MORGUNBLAftöJHS 20. júní ’26.
Dásamleg björgun úr
sjávarháska.
Hvernig Ólafsvíkurkirkja fjekk altaristöfluna.
Skýringarorð.
Sjólirakniugssögu þá, sem. hjer
fer á eftir, hefur Alexander Val-
entkxusson fært í letur, eftirminni
beiðni. J>ótti mjer þessi ferðasaga
svo einstök, og ekki síst björguu-
in, að jeg vildi að hún kæmist á
prent. En að því leyti, sem hún
snertir altaristöfluna í Ólafsvík-
urkirkju, þá vil jeg láta fylgja
lienni örfá skýringarorð.
Þegar kirkjan var flutt frá
Fróðá til Ólafsvíkui', varð úr því
nokkur óánægja, jafnvel svo milv-
il, að tveir helstu bændur sveitar
innar tóku sig upp og fluttu til
Vesturheims. En í Ólafsvíkurkaup
túni voru þá um 200 íbúar. Áttu
þeir afarerfitt með að sækja
kirltju að Fróðá, þar sem yfir 2
ár van að fara, og kauptúnið að
heita mátti hestlaust.
Fróðárkirkja var þá að vísu
eklci alls fyrir löngu reist, en var
flóðlek og rammsnöruð, svo
að ekki vaf áhættulaust að safna
fólki þar saman til guðsþjónustu.
Er minnisstætt hvernig hrykti og
brakaði í hverju trje, síðasta
páskadag, sem kirkjan stóð þar.
Óttaðist söfnuðurinn, að kirkjan
mundi fjúka eða falla ofan á sig.
Ut úr þessum kirkjuvandræð-
um ferðaðist jeg á niinn kostnað
inn að Skarði á Skarðsströnd, til
þess að semja við eiganda kirkj-
unnar, frú í. Magnússon, um hæfi
legt álag á Ikirkjunni, ef söfnuð-
urinn fengist til að taka haua að
sjer til eignar og umráða. En ófá-
anlegt var meira en 800 kr. álag.
Kirkjan var svo seld fyrir 300
kr. Þessar 1100 kr. lirukku eðji-
lega of skamt til nýrrar kirkju-
byggingar. Fór jeg því í umboði'
safnaðarins til Keykjavíkur, og
tókst að útvega lijá Landsbankan-
um, sem þá var stofnaður fyrir
fáum árum, 3000 ltr. lán til kirkju
byggingar í Ólafsvílí.
Mikið var fengið; en ekki alt.
Þó ýmsir góðir meuu, m. a. Einar
Markússon mág'ur miun, sem þá
var verslunarstjóri í ólafsvík,
styddi þetta kirkjumál manna
mest, og margir Ólafsvíkingar,
sem flestir voru þá sárfátadkir,
gæfu kirkjunni af sínum litlu efn
um, voru engin ráð til að skreyta
liana að nokkrum mun. En tilfinu
anlcgast var vöntun á altaristöflu.
Sú, sem Fróðárkirkja átti, var
orðin úr sjer gengin og óbrúkleg.
En þá komu sjóhrakningar
þeir, sem hjer verður frá sagt á
eftir. Vegna þeirra þrauta og
þrenginga, sem þar voru liðnar,
fjekk kirkjan altarisöflu. Var
það heimi mikill fengur, þegar
Alexander smiður, Valentínusson,
færði henni töfluna, málaða af
Þórarni sál. Þorlákssyni, eftir alt-
aristöflunni í dómkirkjunni í
Keykjavík, í prýðilegum ramma,
sem Alexander hafði sjálfur smíð-
að, enda er hann þjóðhagasmiður.
En hjer fer nú á eftir sjóhrakn-
ingasagan.
Helgi Árnason,
prestur.
Lagt á stað.
Það var veturinn 1906, að jeg,
ásanit þreinur smiðum öðrum, var
í Stykkishólmi, að gjöra við fiski-
skip, sem Einar Markússon versl-
unarstjóri í Ólafsvík átti. En þau
lágu í vetrarlagi í Stykkishólmi.
Laugardagsmorguninn hálfum
inánuði fyrir páska, var fyrsta
skipið ferðbúið að sigla til
Ólafsvíkur. Átti það að taka þar
skipsfliöfn og ýmsan útbúnað og
leggja svo á handfæraveiðar. Við
smiðirnir höfðum ákveðið að fara
snöggva ferð lieim með þessu
skipi, og síðan til Stykkishólms á
„Skálholti“ aftur, sem þá var
væntanlegt eftir fáa daga frá
Keykjavík. Tilhlökilcunin var mikil
að ta að koma heim eftir 9 laugar
og kaldar vetrarvikur.
Árla morguns var siglt á stað
í útsunnan jeljaveðri. Skipstjór-
inn lijet Haunes Andrjesson frá
Stykkishólmi; húsetaj- voru Jón
Jónsson, einnig frá Stykkishólmi,
og Ouðm. Björnsson og Fríðgoív
Friðgeirsson, báðir frá Ólafsmk.
Enufrem.ur voruni við smiðirnir 4,
Magnús Guðbrandsson, Magnús
Henediktsson, Guðgeir Ógmunds-
son og jeg, og loks stúlka ein, ný
fcrmd, alls 9 manns.
Stórviðri skellur á.
Skipstjórinn fullyrti, að við
kæmuin til Ólafsvíkur um kvöld-
ið, ef vindstaða ekki breyttist.
En þegar við \orum komin hálfa
leið, breyttist vindstaða, hvesti á
vestan með miklum sjógangi. Var
þá \úndur beint á móti. Sækist
ferðin því seint. En um kvöldið
er komið stórviðri. Eruni við þá
miðbugtar suður af Skor. Veðriö
fer heldur versnandi, og um nótt
ina brotnar stórsiglan, og fórhún,
ásamt öllum seglunt, fyrir borð
og slitnaði loks frá skipinu, og
fór sinn veg hvort.
Nú varð olckur ljóst, að úti
var sú von, að ná heim fyrst um
sinn, því skipið ralc fyrir sjó og
vindi, og Jjet ekki að stjórn með
afturseglinu einu. Tókum við það
ráð, að setja upp ár fyrir fram
siglu og festa þar við folcku. —
á'arð þetta til þess, að við gátum
bjargast frá því, að reka á land
undir Skorinni. Stefnum við nú
inn Breiðafjörð. Þetta var á sunnu
dag,
Hrakningar.
Xú erum við þann dag, mánu-
dag, þriðjudag og miðvikudag,
að fiælkjast fram og aftur um
fjörðinn. Loks komumst við inn
fyrir Stagley, slcamt fyrir austan
EJliðaev. Þar gátum við lagst, að
norðanverðu við eyjuna, og erum
þar í skjóJi. Var lagst við 2 alck-
eri, og var um 60 faðma keðja við
hvort, og sýndist nú vel um búið
á nær kollóttu skipi.
Engin bygð er á þessari eyju,
og enginn sá til ferða okkar. Var
því álcveðið að Jiggja þarna, uns
fiert sýndist að komast til manua.
íæið svo fimtudaguriun og föstu-
dagurinn.
En aðfaranótt laugardags vakna
.jeg við vondan drauni. Berstskip
ið illa af og hryktir í liverju trje.
Jeg bregð mjer upp, og sje, að
komið . er vestan heiftarveður
með ógUTÍegum sjógangi, og
sténdur með éyjunni, sVo nú er