Lesbók Morgunblaðsins - 19.06.1927, Qupperneq 5

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
189
Morgunblaðið liefir nýle"a*sa<rt frá l>ví, að fjorar franskar konur
r
komii fyrir skemstu í heimsóku til Englands og voru gestir stjórn-
arinnar. Þessar konur liöfðu allar hjálpafS enskum hermönnum í stríð-
inu. Tvær þeirra höfðu haldið breskan hermann á laun í nær 4 ár í
litlu þorpi, sem Þjóðverjar sátu í. Höfðu þær liann geymdan í skáp
allan tímann og var nú skápurinn fluttur til Englands og hafður þar
til sýnis. Konunum var haldin stórveisla í höll borgarstjórans í Londou
og liverri þeirra var ánöfnuð lífrenta, samtals 3000 sterlingspund.
Robertson hershöfðingi flutti þeinx þaklcarkveðju sjálfur, en utan vio
Mansion House var ógrynni fólks sem hylti þau’.
Akranes = Skipaskagi.
„Kaupstaður á Skipaskaga
skötnum verður lielst til baga,
eftir sjer þann dilk mun draga:
drykkjurúta og letimaga.“
Svo kvað Pjetur biskuji í lxljóði,
heima hjá sjer, nýkominn af þing-
fundi; þar liafði verið til umræðu
lagaákvæði um að leyfa kaiijx-
staðarstofnun á Skipaskaga. A
þeim dögum lagðist sá uggui- á
gætna menn, að sjóþorpum stæði
tjón af nýjum verslunarstöðum
og slíkt hið sama nágrennum búð-
anna. Þó náði fram að ganga lög-
gilding þessa verslunarstaðar.
Og Skipaskagi blómgaðist.
— Jeg brá mjer vfir á Skagann
sólbjartan dag í óskaleiði; frá
Reykjavík er klukkustundar sjó-
ferð með ,Suðurlandi‘, seinskreiðu
skipi og dýru þeim sem kaupa far.
Skipaskagi er allgott nafn og
það er rjettnefni að því leyti, að
í því felst sú saga, að skip liafa
lagt að nesinu fyrrum og haft
þar bækistöð. En þó er Akranes
geðfeldara nafn og fegurra. Það
nafn gefur-^il kvnna, að akur-
yrkja hafi lánast á nesinu fyrrum.
Og þá er einu bygðarlagi ldúð,
þegar verslun, sjávargagn og land-
ga-ði falla því í skaut.
Jeg gekk um alt nesið í glaða
sólskini og skimaði út í fjarskann.
Paxaflói blasir við auganu, Snæ-
fellsnes og jökullinn, en ofan við
skagaxm fjiill og firnindi. Fr 'insti
oddi skagans er umgirtflr með
steinsteypugarði, miklum og vel
gerðum. Hann er til hlífðar við
sjávargangi utan af Faxaflóa, og
þeim hafsjóum, sem komnir eru
vestan úr Grænlandshafi. þerri-
stöðvar þorsksins eru í skjóli þessa
steypuvirkis og flatmagaði fiskur-
inn sig í sólskininu, meðah jeg
stóð við á nesinu, þarna í grjót-
inu. Garð þenna bygði — hafi
jeg tekið rjett eftir — Böðvar
Þorvaldsson útgerðarmaður, af eig-
in ramleik og er það handarvik
stórum rausnarlegt.lbúðarhús Böð-
yars þar á nesinu, er geysihag-
legj og fagurt að því skapi, utan
og innan, svo að langt ber af flest-
xim húsunx hjer í laudi.
Þegar Pjetur biskup gerði vísu
sína, var lítil bygð á Skaganxim.
Síðan hefir, fjiilgað smám saman,
svo að nx'i er komið fram úr þús-
undi. Höfðatalan væri ekki tilfrá-
sagna, ef alt fólkið sttt'ði með
taxrnar í grienunx sjó. En svo er
eigi háttað högum fólksins. Eftir
J>ví sem kxuinugur maður sagði
mjer, er efnahagurinn viðunandi,
ekki auðlegð axxnarsvegar uje iir-
birgð hinsvegar. Þrjár orsakir enx
til þess að Akurnesingar komast
sómasamlega af, og þó enn fleiri.
Fyrst má telja landgæði og veð-
ursæld. Þarna þrífast jai-ðepli í
besta lagi, í sandi og möl; tún-
yrkja er nokkur. I öðrxx lagi er
útvegur sjávarins. Aflinn nú í vor
ágætur t. d. Og í þriðja lagi
hefir fólkið tamið sjer sparsemi.
Það, liefir sniðið sjer stakk eftir
vexti, lifað á sínu, senx kallað er,
að mestu leyti. Skemtanafíkn,
skrautklæði, drykkjuskapur — sú
þrenning liefir eigi náð landfestu
á Skipaskagn. Drykkjurútarnir og
letimagarnir hafa eigi orðið dilkar
á Akranesi. Fyrirmennirnir, for-
kólfarnir, leiðtogarnir á nesinu,
hafa verið og eru reglumenn, iðju-
menn. Ef til vill hefir vísa bisk-
upsins oi’ðið þeim hvöt til þess
að varast vítin. Ef til vill hafa
mannrienuöfl sjálfra þeirra kveikt
í þeim vita og leiðarljós. Gott og
vel, hvort heldur sem verið hefir.
þegar sumrar og fram á líður,
verður nesið alt kringum húsin
Akranes. Þvílíkt heiti, jxegjxr það
ber nafn með rentu! Þa dettur
engum í hug orðið Skipaskagi.
Kuldi stendur af nafninu skagi
og brimsúg andar frá.
Úti á. oddanum stendur viti, og
er víðsýnt iír honum. Hann bætir
úr þeirri flatneskju, sem nesið er
háð. Engum er alt gefið, hvorki
mönnum nje skepnum. — Þenna
dag sem jeg var á Akranesi, ríkti
heiðbirta yfir láði og legi. Reykja-
vík sást í blárri móðu og var
reykur borgarinnar klæddur x
þann ljósmóðu hjúp. Þá var tæpxxr
liálfur mánuður til sumars. Trú-
lofaðir æðarblikar flugu liópum
saman með unnustum sínum, utan
af flóa og ipn til eyjanna. Góð-