Lesbók Morgunblaðsins - 10.05.1936, Síða 3
hlaðin úr grjóti. Nafn sitt fekk
hún af því hvað hún varð dýr.
VETRAESULTUE SVO AÐ
SÁ Á FÓLKI Á VORIN.
Kotunum var farið að fækka,
en þó voru mörg í Vesturbænum,
Skuggahverfi og Þingholtunum.
Var þar oft þröngt í búi, einkum á
veturna, svo að sá á fólki. Og
oft blöskraði mjer er jeg kom inn
í þessi hreysi að sjá stálpuð
böm með þunna rúgbrauðssneið
í annari hendi og bolla með svörtu
og sykurlausu kaffi í hinni hend-
inni. Þetta var aðalfæða þeirra.
Eftir að þilskipm komu batnaði
þetta nokkuð, en þó sá á sumum
um það leýti er skipin fóru út. Og
það var merkilegt að veita því
eftirtekt, að sjómennirnir fitnuðu
bráðlega um borð, þótt þeir he'fðu
þar dæmalaust erfiði. Þetta sýndi
að þeir fengu þar betra viðurværi
heldur en heima hjá hjá sjer og
þótti „skútukosturinn“ þó ekki
merkilegur.
Vetrarsultur var þá líka í sveit-
unum. Það gengu einnig sögur
um það, að fangarnir í Hegning-
arhúsinu væri sveltir. Jeg- kynti
mjer þetta og sá undir eins að
það var vitleysa. Þeir fengu þar
nóg að eta. Sást það best á því,
að jeg ljet vega hvern fanga, sem
þangað kom, og síðan á hverjum
mánuði og þyngdust nær allir.
Jeg minnist sjerstaklega karls
nokkurs norðan af Ströndum sem
var sendur í Hegningarhúsið. Þetta
var besta skinn og meinleysismað-
ur. Eftir að hann hafði verið um
tíma í Hegningarhúsinu, fór
hann að kvarta um það að hann
væri veikur í maganum. Jeg skoð-
aði hann og spurði svo að því
hvort þetta gæti ekki stafað af
því að hann fengi of mikið að
eta. „Jú, jeg held það geti verið“,
sagði hann, „það er svo sem mun-
ur á æfinni minni hjerna eða
heima“.
HEILSUFAE BATNAR OG
BARNADAUÐI MINKAR
SKYNDILEGA.
Á fyrstu læknisárum mínum sá
jeg það oft á sjúklingum, sem
komu úr sveitum, að þeir höfðu
liðið skort, en á seinni árum
varð jeg þess ekki var. Heilsufar
breyttist og rnjög til batnaðar og
eru skýrslur um barnadauða ljós-
asti vottur um bætt kjör alþýðu
í sveitum og bæjum. Á öldinni sem
leið var barnadauði hjer miklu
meiri heldur en í nálægum lönd-
um, þar sem hann fór stöðugt
minkandi. En á þessari öld hefir
hefir orðið svo skjót breyting á
þessu, að nú deyja hjer hlutfalls-
lega færri börn en í flestum öðr-
um löndum og þykir það stór-
inerkilegt. Merkur erlendur læknir
sem var að rannsaka þessi mól,
skrifaði mjer og sagði að minkun
barnadauða erlendis hefði verið
,,evolution“, en hjer hefði orðið
svo snögg umskifti að kglla mætti
það „revolution“.
FÁBREYTTAR SKEMT-
ANIR. — LÍFIÐ í HÓTEL
ÍSLAND.
KEMTANIR voru harla fá-
breyttar hjer í bæ fyrstu árin
mín. Stundum voru efiansleikar
eða leiksýningar-. Þá var Reykja-
^íkurklúbburinn aðal skemtifje-
lagið í borginni. En aðal samkömu
staður bæjarbúa var Hótel Island,
hjá Halberg. Þar söfnuðust heldri
borgarar saman á kvöldin og
drukku, en þó ekki mjög mikið.
Ymislegt broslegt kom þar þó
fyrir og er mjer minnisstæð ein
saga af því.
Halldór Guðmundsson kennari,
sem venjulega var nefndur Stubb-
Reykjavík um 1880 — halfdanskur bær.