Lesbók Morgunblaðsins - 06.04.1944, Blaðsíða 11

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS K
kom öskumold upp á oss, so við
láguin þar þrjá daga og nætur.
Einn dag fór maðurinn (Grænlend-
ingurirm, sem bjó þar) að fiska
marhnúta á víkir.ni( því þar var
logr. undir þeim háu fjöllum, er
þar voru.
Snart eftir maðurinn var út
genginn, kom hans kona til kaup-
mannsins og segir: „Nú máttu
láta þénara þína ganga í burtu inn
í húsið, sem það ógifta fólk er í,
því í dag leggst eg á gólf og
kannske nú strax“. Kaupmaður
fortelur sögu hennar, og við
fórum strax inn í þetta hús, en þar
var ei á milli utan selskinnatjald,
so við heyrðum rnikið vel, hvað
]>ar inni fram fór. Var kallað á
eina grænlenzka gamla konu( er
skyldi yfir henni sitja og aðgæta í
hennar barnsnauð. Og so snart hún
hafði lagt sig niður, heyrðum við,
að hún einu sinni gaf sig lítið eð-
ur stundi. Heyrðum vér barnsgrát,
en móðirin þagði. Sú gamla kona
tekur barnið og ber það þrisvar
nm kring húsið eftir þeirra skikk
og máta, kemur inn aftur og fær
henni sitt barn. Konan spur, hvert
hún hafi gefið gætur að manni sín-
um eður ei. „Eg sá hann, mér sýnd-
ist hann væri á heimferð", sagði sú
garnla kona. ,?Eg vil fara á fætur
og taka á móti hans fiskiafla.
Fáðu mér mitt skinnfat“. Hún
gjörði so sem hún bað. Þær klæddu
barnið í fuglaskinns skyrtu með
áfastri húfu á. Barnið tekur hún
og lætur á bak sér og bindur fyr-
ir neðan með ólarbandi, gengur
síðan til mannsins og tekur úlka-
kippuna af hönum og ber heim til
bæjarins. Þetta sá eg og heyrði.
Eg fornam og ei heldur, að hún
hefði nokkur harmkvæli eftir barn-
burðinn.
Nú var kafaldið eins mikið sem
fjur, og urðum þar um nóttina,
höfðum enn nú fjórar mílur til þess
síðasta plátz, er við til ötluðum.
Um morguninn var gott veður.
Voru ir.argir skinnbátar komnir að
sunnan, sem höfðu spik að selja
hönum, eg meina vorum kaup-
manni. Það pláss heitir Tikssala-
mik. Þangað komum við um kvöld-
ið. Voru þar aðkomandi yfir 40
Grænlendingar, sem allir höfðu
vöru hönum að> selja, selskinn,
refaskinn, hvalbarða, hreinskinn.
Kaupmaður opnaði og sína höndl-
unarkistu, hvar í var öll sú græn-
ienzka vara, sem þeir höfðu lyst
til með klæði og kramvöru. Síðan
fóru heimabvíendur að traktera þá
framandi uppá þann grænlenzka
máta, sem umtalað hefi, og í mál-
tíðinni kemur mart tal á góma,
segja menn. Bland annars var þetta,
að heimamenn aðkomandi sögðu
so í uppbyrjun ræðunnar: },Nú
erum vér so margir saman komnir
hér, og þessir framandi eru so fáir
mót oss. Nú viljum vér drepa þá
í nótt og skulum so skipta vörunni
millum okkar“. Þar segir einn:
„Eg vil drepa kokkinn alleina
(einn míns liðs), því hann er eí
so sterkur. Þetta skulum gjöra í
kvöld“. Þar kom so mikið annað
l)aðstofu-hjal fyrir þeim. Þetfa
skildi ei kaupmaður allt, en vor
tömmermann skildi í grænlenzku.
Kaupmaður segir oss að fara í þann
stóra bát# — „og komið með korða,
hnífa og byssir so margar sem við
erum og nóg krúð. Skuluð vaka
í nótt og skjóta mínútuskot hér
fyrir utan gluggana og komið inn
með mína pístólu og hlaðið liana.
Færið mér og korða og kníf, en
hver ykkar skal hafa korða við
síðuna og byssu á öxlinni". Við
gjörðum sem kaupmaðurinn sagði.
Þegar inn komum, voru þeir allir
að tala við kaupmanninn um höndl-
unina. Þeim sletti í þögn, þegar
þeir sáu pístóluna og korðann,
spurðu að, hvað þetta þýða skyldi.
Hann sagði: „Mínir þénarar fengu
mér þetta. Ei veit eg hvað þeir
þenkja þar með. Annars er það
einn tími á hverju ári, sem þeir
verða frá sínu forstandi, því
þeir hafa verið í stríði utan lands“.
1 þessu fórum við að skjóta fyrir
utan gluggana, og það skalf undir,
bæði bærinn og fjöllin tóku undir.
Þeir sögðu til kaupmanns: „Farðu
út og seg til þeirrat að vorar kon-
ur og börn eru hrædd fyrir þess-
um ósköpum. Segðu, þeir skuli vera
góðir“.
Kaupmaður segir: „Ei þori eg
að fara út til þeirra fyrr en á
morgun. Þá vil eg spyrja þá, hvar
fyrir þeir hafi gjört sig gala, því, e£
eg fer nú iit til þeirra, er eg hrædd-
ur um mitt líf. Nú skulum við eí
tala hátt um okkar kaupmannsskap
fyrr en á morgun, þegar dagur
lýsir“.
„Það er mikið( að þú fer með
soddan þénurum“.
„Eg verð það að hafa“, segir
kaupmaður. „Það er nú bezt, að,
við allir göngum til sængur og töl-
um ei so hátt, að þeir heyra megi.
Annars er eg hræddur um, að þeir
taki lífið af okkur öllum, því þaðí
kunna þeir gjöra með einu skoti“,
„Meinar ,þú, að þeir komi hér
ei inn á oss( ef vér þegjum“.
„Meining mín er sú, að þeir ef
til okkar komi“.
„Vér þorum ei sofa í nótt, ef
þeir skyldu drepa okkur með kon-
um og börnum“.
„Það er nógu vel að þið vakið(
sem kallið á mig, ef þeir skyldu
inn koma, því eg er líka so hræddur
sem þið. Á morgun, þegar upp
stend, skal eg tala við þá, þegar við
heyrum allir til, hvar fyrir þeir
hafi verið so illir og reiðir í nótt.
Þá fáum vér að heyra þeirra svör“.
Gengu so allir í sæng síha með
litlum svefni um nóttina.
Um morguninn sagði kaupmað-