Lesbók Morgunblaðsins - 01.10.1944, Blaðsíða 10

42f>
LE8BÖK MORdiUNBLAÐSJNS
l
á fólkið. — Eins og í Casáblanca,
cru þafna i'jölniargai' dýrategimd-
ir á götunum, sumar dráttardýr
eða burðar, áðrar að því er virðist
til sölú, éða bara að snapa sjer matí
Asnar, niiiíashar, hestar, naut, úlf-
aldar í fyrri flokknúm, sauðkindur,
geitur og hundár í hinum síðari.
Einr.ig hænsni og' gæsir.
Egyptarnir bjóða manni inn i
liúðarholurnar, bera frarn te eða
kaffi og reyna að pranga inn :i
iminn varningi sínnm. Nauðsynlegt
að kunna að prútta, ef maður ætlar
að verala 1il inun'a á þessúm 'stað.
TI.
Moskva, 1. maí 1044.
Erá Kairo fór ieg á miðvikudags-
morcrun b. 19. apríl.
Um hádegið næsta lentum við
á flugvellinum fvrir utan Teheran,
eftir.að hafa flogið yfir eyðimerkui;
o^- hrikalegan fjallgarð, sem var
á leið okkar yfir sunnanverða Persíu
(eða Tran, sem það nú er kallað).
1 Teheran.
Jeg var nokkuð hissa þegar jeg’
kom inn í bæinn, hve vestrænn
hann er að mörgu leyti, a. m. k.
á yfirborðinu. Breiðar, beinar, reglu
bundnar götur, Ifúsin yfirleitt ekki
hærri en í Reykjavík og ekki mjög
frábrugðin því sem verið gæti víða
í Evrópu. Sægur nýrra opinberra
bygginga, margar þeirra mjög í-
burðamiklar, en með heldur. vest-
rænu sniði, þótt stundum sje revnt
að koma einhverju sem minnir á
Austurlönd í skreytinguna. Jeg
þurfti lengi að ganga og víða að
fara, áður en jeg fyndi eina ein-
ustu mosku. Karlar yfirleitt í
Evrópubúningi, oft þó aðeins í
leyfunum af þeim búningi, því áð
töturklæddara fólk hefi jeg varla
sjeð (nema í Mediva), heídur en
þorra íbúanna. Kvenfólk i búningi,
sem hvorki er austrænn eða. vest-
rænn. Kemur varlá fyrir að það
Sölubúð í Kairo
sje sveipað hinum svörtu siæðum
Egyptauná, en flestar hafa keypt
nokkrar álnir af bómullardúk —.
og' þ'eim mun skræpóttari. sem hann
er, þeiin mun eftirsóttari sýnist
iiann — og nota þetta sem eins-
konar sjöl, er taka frá hvirfli lil
il.ja eða því nær. Þctta er l.jótt,
sviplaust, fer illa.
Aðaliistæðan til þessa einkenni-
lega útlits bæjarins og fólksins, var
harðstjórn síðasta shahs-ins. —;
Ifann var fullnr framfara-áhuga;
fjekk Dani til að leggja vegi, Þ.jóð-
verja til aUskönar framkvæmda
annara — taisvert þýskur .blær er
á ýmsum hinna ný.ju bygginga —•
kúgaði J'.je út úr hinum auðugri
af þegnum sínum, og reyndi að
koma fólkinu til að vakua. af trú-
ardofanum, til þjóðþrifa fram-
kvæmda. í því skyni var naiiðsyn-
leat að brjóta lderkavaldið á bak
aftur, en til þess að gera , það,
varð að br.ióta niður gamlar venjur
m. a. í klæðaburÖinum. TTonum hef-
ir sýnilega margt tekist af því. sem
hann tók s.ier fyrir hendur, og naín
hans geymist vafaláust í samhaudi
við stórhýsin öll, sem hann hafir
komið upp. En stælingin hefir
stundum gengið nokkuð langt, 4’.
d. et- þarive hálfkarað stórhýsi,
sem átti að vera þ.jóðleikhús og
ópera, — en leiklist og sönglist í
Evrópumerkingu var m.jer sagt að
þekktist ékki í landinu. Og vafa-
samt ágæti er það, að snvia við
öllum þjóðlegum verðmætúm. Töt-
urlýðurinn myndi sóma sjer engu
síðúr í austrænum tötrum en vest-
rænum. Annað atriði: Segja má,
að fornbyggin'garlist í þessum hluta
heiúis sje ,,innhverf“ en nútínj-a
bygg'ingarli.st Vesturlanda er a'ð
mestu „úthverf“.
Þessar ,,innhverfu“ byg'gingar
eru oft.ekki sjerlega fallegar ntan-
frá, því að aðalhlið þeirra snýr
inn að húsgarðinum. Einmitt h.jer,
þar sem hitar eru miklir á sumvin,
er skuggsæll garður með háunf
trjám, tjörn, gosbrunnir, aðalatrið-
ið. Þótt sumar hinna nýju bygg-
inga s.jeu tilkomumiklar á okkar
mælikvarða, er jeg ekki sannfæi'ður
um, að rjett hafi verið farið að,
að umhverfa þannig þjóðarsiðum.
Jeg' dvaldist í eina viku í Teheran
og þótti gott að vera þar. ITeitt
að vjsu á daginn, en næturnar sval-
ar, 1 iitti ’margt góðra manna. —
Sendifulltrúi Dana, sem jeg þekkti
lítilsháttar. áður, tók mjer afþurða
vel, jeg var og alltaf velkominn i
htis hans. ITann er hinn eindregn-
asti Landvarnarmaður á danslca
vísu, (en þannig má víst nefna
frjálsa Dani). Sendilierra Drcta,
hitti jég einnig. Bæði hann* og
Rússinn búa innan hárra múra og
hafa hvor um sig nokkrar dag-
sláttnr lands innan múranna. Eru
þar hávaxnir viðir, tjarnir, sund
laugar, grasvellir og blómagat’ðar.
Bretarnir liafa jafnvel sína eigiú
vatnsveita ofan úr fjaili fyvii'
norðan bæinn, og seþja drykkjar-
vatn í bæinn, a.ð ]>ví er mjer vai’
Framhald á blS. 428