Lesbók Morgunblaðsins - 12.05.1946, Blaðsíða 5

LESBOK MORGUNBLAÐSINS
225
TIL VALDHAFA ÞESSA HEIMS
I
Avarp Dorothy Thompson
9
[Ferðamenn, er koma frá Ameríku, skýra svo frá, að kjarn-
orkusprengjan sje þar á hvers manns vörum. Dragi þeir, sen.
á hlusta, þetta nokkuð í efa, þarf ekki annað en að vísa ti\
þeirrar logandi áskorunar og ávarps „Til valdhafa þessa
heims“, er Dorothy Thompson hirti nýlega í tímaritinu
, Ladie’s Home Journal“.
Dorothy Thompson, „málsvari almenningsálitsins í Ame-
riíku, nr. 1“, eins og hún er nefnd þar um slóðir, kafnar ekki
undir því nafni. Aldrei skirrist hún við að tjá skoðun sína
hreint og skýrt, á opinberum vettvangi. Hún skrifar þrisvar
í viku í fjöllesnustu hlöð Ameríku og einu sinni á mánuði í
iímarit það, er nefnt var, eitthvert hið fjöllesnasta tímarit
þar í landi, með yfir þrem miljónum kaupenda. En fyrir
þetta er hún í sönnustu og hestu merkingu þessa orðs orðin
cinliver viðkunnasti höfundur vestur þar.
Því þykist jeg vita, að þetta ávarp hennar til valdhafa
bessa heims sje rödd þjóðarinnar, rödd mæðranna, rödd
fjölskyldanna. Það á skilið að vera þýtt á allar tungur ver-
cldar, en hjer birtist það, nokkuð stytt, í íslenskri þýðingu.f
trgt (Á. H. B.)
„Jeg kem frá Mary Doe*)“. —
þannig hefst þessi málsvörn mann-
úðarinnar. ,Einhver verður að segja
það, sagði hún. Svo kom jeg. Því
að sjálf er jeg Mary Doe — við er-
um ein mikil fjölskylda, — Döe-
fjölskyldan. Nafn okkar mun verða
þýtt á öll mál veraldar; því að við
eða olfkar líkar eru til í öllum af-
kimum þessa heims.
Hver er staðan? — Húsfreyja,
eiginkona, móðir. Hversu oft hafið
þjer karlmenn nefnt okkur megin-
stoðir menningarinnar. En þér haf
ið heimt syni okkar, börn vor af
okkur, til þess að bjarga heiminum.
Þjer hafið heimtað, að við ljetum
okkkur lynda píslargöngu sona
okkar til þess að bæta fyrir syndir
*) Konu, sem sennilega hefur
tnisst flesta ástvini sína í stríðinu.
þjóðanna, svo að allir mættu lifa
lífi sínu í frelsi, án ótta og skorts.
Og við gáfum yður syni okkar.
Margir eru dánir, margir blindir
og margir enn í. fangabúðum. Og
margir skreiðast nú án fóta og
vinna án handa. En sjerhver þeirra
er oss jafn hjartfólginn og lífið í
brjósti voru og heimur sá, sem þeir
áttu að bjarga.
En til er sárauki, sem er þessu
meiri. Hann er sá, að einnig þeir
hafa verið sviknir; að þjer hafið
leikið hræðilegan leik með okkur
og líf barna okkár.
Þá er við föðmuðum þá að skiln-
aði, báðum við fyrir þeim og yður.
Við báðum þess, að þeir mættu lifa,
og að ef þeir ættu fyrir sjep að
deyja, þá mætti það ske fljótt og
vel. Við báðum fyrir yður, að yður
með blóðfórn sona okkar mætti
lánast að brjóta hina svívirðilegu
harðstjórn á bak aftur fyrir fullt
og allt. Við báðum þess, að hinum
ljómandi hrægömmum loftsins yrði
breytt í dúfur friðarins, svo að ógn
ir Opinberunarbókarinnar mættu
hverfa og að engu verða.
Beðið var í kyrþey, en í öllum
löndum allt til veraldarinnar enda.
Bænirnar stigu upp frá afgrunnum
Lundúna og Coventry; þær titruðu
á vörum mæðra í skuggahverfum
Kölnar og Berlínarborgar, og tii
þeirra heyrðist í Kiew og bergmál
þeirra heyrðist í Le Havre og
Chung-King.
Þá vantreystum við yður ekki,
herrar mínir, ekki þá dagana. Við
trúðum yður. Við sögðum með
sjálfum okkur: Bráðlega munum
við sigrast á máttarvöldum hins
illa í heiminum og þá munu leið-
andi menn mannkynsins byggja
það upp aftur, er tortímt hefur
verið. Og börnum allra komandi
mæðra mun komið brosandi í rúm-
ið, án uggs og ótta; og synir allra
komandi mæðra, munu stýra plógn
um með glöðu geði, stjórna skip-
um um höf og loft, rita bækur, mála
myndir og hvað annað, sem köllun
þeirra og löngun býður þeim. Og
í lágum hljóðum munu mæðurnar
þá mæla við myndir fórnarlamba
sinna: „Þú fórnaðir þjer, elsku son-
ur, til þess ao þessi betri heimur
íhætti verða til“.
En nú getum við mæður ekki
lengur litið í augu sona okkar. Á-
kæra skín út úr augum þeirra,
hræðilegri en sprengjur yðar. Þau
segja: „Það er lýgi, að vjer dæjum
til þess, að leysa mannkynið af
kvíða sínum. Enn er farið að tala
um stríð; enn er farið að metast
um það, hver hafi geigvænlegust
vopnin og hvernig þeim best verði