Lesbók Morgunblaðsins - 08.02.1948, Blaðsíða 8
68
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
spakir menn — bara lítið barn, en
það ber lífið í höndum sjer, framtíð-
ina, vonina, alt það, sem við megnuð-
um ekki. — Krossfestur — fyrir vor-
ar syndir. —
í krystalstærri morgunskímunni,
meðan eldskinið frá brennandi kyrj-
álabæjum við sjóndeildarhringinn
lýsir upp sjúkrastofuna, sloknar lífs-
logi hans. Svartur, gapandi munnur-
inn — holan í sundurtættu barnsand-
litinu hættir að kveina. — Gcgnskot-
inn hryggurinn teygir úr sjer ennþá
einu sinni, eins og í síðustu þrá, sein-
asta krafttaki eftir lífinu — skjálfti,
og öllu er lokið. Baugurinn er brost-
inn.
En ófríði samanhnipraði Kirgisinn
situr á gólfinu við rúmið, þar sem
deyjandi drengurinn liggur, og kvein-
ar ámátlega. Hann ýlfrar eins og hund
ur og rær sjer hægt aftur á bak og
áfram — af sorg. Öll skelfing og villi-
menska stríðsins hefur orðið honum
skyndilega ljós — ljós fyrir þjáning-
arfullan dauða lítils barns.
Undir nótt, í rökkrinu daginn cftir
kemur náföl og útslitin kona til sjúkra
hússins. Ef til vill hafði verið farið
með drenginn hennar hingað? Maður-
inn hennar hafði fallið í upphafi ófrið-
arins, segir hún. Hún hafði heyrt að
báðir handleggirnir hefðu verið skotn-
ir af honum — það fór því best sem
fór, að hann fekk að deyja. Tengda-
móðir hennar og litli drengurinn höfðu
verið hjá henni. Gamla konan var
blind. Hún vissi ekki hvert hún heíði
íarið, þegar sprengjunum íór að rigna
niður. Sjálí hljóp hún út tii þess ao
leita að drengnum, sem var að leika
sjer. Menn höfðu fundið hana ruglaöa,
ráfandi úti í skóginum skamt frá, eít-
ir að alt var afstaðið. En drengurinn
íanst þar ekki. Nú var hún búin aö
leita allan daginn og alla nóttina. Hún
haíði ekki þorað hingað. Það hefur
þó ekki verið komið með hann hing-
að? — Hann er það eina, sem jeg á,
segir föla konan dapurlega.
Kvíðafull gengur hún milli rúm-
anna ásamt mjer — meðal allra fórn-
arlamba sprengjuárásarinnar. Hik-
andi nemur hún staðar við rúm hjer
og hvar, eins og hún vonaði að finna
þar eitt elskað lítið drengsandlit með-
al óþekkjanlegra, afskræmdra and-
lita. Hún spennir greipar þjett og
þrýstir höhdunum að mögru brjóstinu.
Augun eru hlaðin þögulli örvæntingu.
Nei, nei, hún vildi ekki finna drenginn
sinn svona á sig kominn. — Þá væri
betra að hanii væri dáinn. — Góða
systir, skiljið þjer mig — hann er það
efna, sem jeg á, segir hún aftur hægt,
eins og hún vildi afsaka sig við mig*.
En svo er eins og hún vaxi alt í einu,
hún rjettir úr sjer, og óttinn og kvíð-
inn úr augunum er horíinn, um leið
og hln bætir við. En ef landið heimt-
ar hans unga líf — ef frelsið....
Þá leiði jeg hana hægt og varlega
niður í stoíuna, þar sem hinir dánu
hvíia....
Sýn
Það er (iáiítil hræring i sjúkrasaln-
um í dag. Kuisma heíur sjeð sýn.
Kuisma blindi, mikið særður og blind-
'ur æfilangt.Augun • hafa verið tekið1
úr lionum. Það er svo undarlegt, að
svo lengi sem augun hafa ekki verið
tekin úr piltunum, hafa þeir oft von
um að fá sjönina aftur — enginn fær
þá hugsun úr höfðinu á þeim. Það er
síðasta stráið að halda sjer í. En að af-
loknum uppsliurðinum þá kemur ör-
væntingin mikla. Nú vita þeir, — að
sjónin. kemur aldrei aftur, nú hefur
dimman ein tekið við.
Eiginlcga veit hann ekki sjálfur,
hvort það er sýn eða þá draumur. En
svo ljós draumur, að hann hefur sjeð
alt skýrt og greinilega. Þegar jeg kem
með þvcttavatnið til hans um morgun-
inn, segir hann mjer frá þvi, sem fyrir
hann bar. Jeg tek eftir því að hann er
í mikilli geðshræringu, — og fullur
gleði.
— Systir, trúir þú því, að í nótt var
jeg sjáandi! Jeg svaf ekki — nei, þú
skalt ekki halda það — en jeg vaknaði
við það, að einhver kom inn í stofuna
og til mín, jeg fann það alveg greini-
lega — hár bjartur maður, svo bjart-
ur, að jeg fekk ofbirtu í blindu aug-
un mín. Að rúminu mínu gekk þessi
bjarta vera, laut niður yfir mig og
opnaði augu mín með fingrum sínum.
— Sjáðu, sagði hann. — Mjer fanst
skrítið, að hann bauð mjer að sjá.
Ilefði þetta vcrið læknirinn, þá vissi
hann, að jeg var blindur. — Jeg hef
cngin augu, hrópaði. jeg, þjer hafið
sjálfur tekið þau burt! Jeg varð nærri
óþolinmóður. Þá laut hann ennþá
dýpra yfir mig — ó — sá ljómi, og
sagði, meðan hann snart augu mín
lítið eitt. — Sjáðu, Kuisma, en þú
færð meira en ljós augna þinna. Þú
færð að sjá eilíía ljósið.
Siðan heyrði jeg ljett fótatak. Jeg
settist í skyndi upp í rúminu og hróp-
aði: Hver er þar? Það var eins og
hræðslan hefði náð tökum á mjer.
En enginn svaraði, og jeg sá ekki
meira. Það var dimt eins og áður fyrir
sjónum mínum. Augu mín voru blind
sem fyr. Myrkur eitt í kring um mig.
J(,*g gat ekki sofið eftir þetta. Jeg
SCttist þarna út við gluggann, svo að
jeg gæti fundið sólina koma upp —
á höndunum gat jeg fundið fyrstu
ljósgeislana, jeg gat fundið dögunina
á blindu augunum mínum. Þá þurfti
jeg ekki framar að vera einmana og
hræddur. — En segðu mjer eitt, systir,
heldur þú að hann hafi átt við nokkuð
sjerstakt með því sem hann sagði . . .
bjarti maðurinn? spyr Kuisma hik-
andi, dálítið vandræðalegur.
Dagurinn líður, en um kvöldið legg-
ur hann fyrir mig sömu spurninguna
feimnislega: Heldur þú, systir, að
hann hafi átt við nokkuð sjerstakt —
ókunni maðurinn? Jeg sest á rúm-
stokkinn hjá honum og tek í hönd
hans, sem titrar lítið eitt.
— Já, Kuisma, segi jeg lágt. Hann
hefur viljað segja við þig: — Vertu
hugrakkur! Þú hefur látið mikið, en
jeg geí þjer annað í staðinn — annað
langt um betra, Þú veist að menn
1