Lesbók Morgunblaðsins - 08.02.1948, Blaðsíða 13

LESBÓK MOr.GIJNBLAÐSINS
73
Egyptaland fái skurðinn til umráða.
í öðru lagi að S Þ taki við honum.
Þriðja leiðin er líka til og hún er
sú, að gera nýjan skipaskurð yfir eiðið
milli Asíu og Afríku; Sá skurður gæti
orðið miklu betri en sá gamli og það
væri trygging fyrir því, að ekki væri
hægt að okra á siglingura um gamla
skurðinn.
Þegar Ferdinand de Lesseps rjeðist
í það að grafa Suezskurðinn, var lítið
um vinnuvjelar. Verkamennirnir urðu
að "vinna með höndunum og við hin
erfiðustu skilyrði, óskaplegan hita og
drepsóttir. Það var því ekki að furða
þótt verkið sæktist seint og skurður-
inn væri ekki fullger fyr en eftir tíu
ár.' Nú er viðhorfið annað. Nú hafa
menn hinar stórvirkustu og hraðvirk-
ustu vinnuvjelar. Það er álitið að nýj-
an skurð sje hægt að fullgera á 3—1
árum og hann muni ekki kosta meira
en 20 miljónir sterlingspunda á ári,
eða lítið meira en Bretar borga nú á
f jórum árum í siglingagjöld um gamla
skurðinn.
Tvær áætlanir um nýjan skurð hafa
þegar komið fram og meira að segja
hafa verið gerðar teikningar af hon-
um. Fyrst var talað um að gera skurð
inn milli Gaza og Akaba. Mun Arabíu-
Lawrence hafa átt þar nokkurn þátt
að. Hann hafði sjálfur rannsakað leið-
ina milli þessara staða. En nú er sú
áætlun úr sögunni og önnur ný komin
í staðinn. Sá heitir dr. Werber, er
komið hefur fram með þá áætlun og
hann vill að skurðurinn nái á milli
Akaba og Haifa. Er þetta að vísu
miklu lengri leið, um 240 enskar míl-
ur, eða helmingi lengri en Suezskurð-
urinn.
Haifa er nýtísku höfn og það þykir
líklegt að Bretar muni ekki vilja
sleppa algjörlega yfirráðum þar,
hvernig svo sem fer um Palestínu-
málin.
Frá Haifa á svo skipaskurðurinn að
liggja um Jezreet-dalinn þangað til
komið er að jarðfallinu, sem Jórdan
rennur eftir út í Dauðahafið. Þar verð-
ur farið eftir jarðfallinu í sjávarhæð
um 7—8 mílna vegarlengd, eða til E1
Ga. Þar er hryggur, sem þarf að kom-
ast yfir, en ekki er það ætlunin að
hafa þar skipastiga, því að það er
orðið ' relt, heldur grafa þar göng í
gegn. Slík jarðgöng fyrir skip eru hjá
Marseille, 12 km. löng og þykir gam-
an að sigla þar, því að göngin eru öll
uppljómuð.
Þaðan liggur svo skurðurinn beint
til Akaba við Rauðahaf. Þetta er göm-
ul höfn og þar reistu Arabar vígi mik-
ið á miðöldum til verndar pílagrím-
um, sem voru á leið til Mckka. Þarna,
eða einhvers staðar við Rauðahaf, er
í ráði að gera mikla víggirta höfn
skurðinum til verndar.
Helst er í ráði, ef úr framkvæmdum
verður, að Bretar og Bandaríkjamenn
eigi einir þennan skipaskurð. Er jafn-
vel gert ráð fyrir að hann verði svo
djúpur, að stærstu herskip geti farið
um hann og mundi það hafa geisi
mikla þýðingu fyrir aðstöðu þessara
bandamanna á Miðjarðarhafi.
Suezskurðurinn er aðeins 45 feta
djúpur og 70 metrar á breidd. Um
hann geta tæplega farið stærri skip en
15.000 lesta. Ekki geta svo stór skip
siglt þarna hvert fram hjá öðru heldur
verður annað skipið að bíða, ef tvö
mætast. Og ekki má sigla þar með
meiri hraða en 5% sjómílu, og er því
13 klukkustunda sigling eftir skurð-
inum. Þegar hinn nýi skuiður kemur,
má því svo heita að Suezskurðurinn
sje orðinn úreltur.
Um Suezskurðinn fara nú árlega
skip, sem bera samtals um 40 miljónir
smálesta. Gjaldið er 16 shillinga á smá
lest. Sje nú gert ráð fyrir því, að ein-
ungis f jórði hluti þessa skipastóls noti
nýja skurðinn og gjaldið sje hið sama,
þá er fyrirtækið þó f járhagslega trygt
og það hefur mikið að segja, þegar
ákvörðun skal taka um það hvort 1
þetta fyrirtæki skuli ráðist.
íW íW ^
FEBRÚAR
Láttu strauma lanpt um haf
lands við krauma ctrendur
svo þeim flaumi yljist af ■ -
íslands draumalendur.
Hrintu jakahrönnum ffd -
hauöri klakamœddu. -
t Jökulþakiö unnar n
ólal vákir brœddu.
BENEDIKT EINARSSON
Miðengi.
V V ^ JW
eem
Irotna ehlu
9iti
NÝAR grammófónplötur eru komnar
á markaðinn fyrir nokkru. Þær eru
gerðar úr efni, sem nefnist „Viny-
lite“ og hafa marga kosti fram ýfir
þær plötur, sem áður hafa þekkst. Til
dæmis er engin hætta á því að þær
brotni þótt þær detti á gólf eða verði
fyrir ýmiskonar hnjaski. Þær vinda
sig ekki heldur, en plastik plöturnar,
sem áður hafa verið notaðar,- eiga það
til að verpast, eins og allir vita og þá
eru þær ónýtar. Það getur verið, að
ef þessar nýu plötur eru geymdar í
mjög miklum hita, að þá verpist brún
irnar ofturlítið, en þær kippa sjer
aftur, ef þær eru látnar liggja á
sljettu borði nokkra stund, þar sem
ekki er heitt.
Það hefur verið stærsti ókosturinn
á öllum grammófónplötum, að ofur-
lítið urg eða suða heyrist alltaf í nál-
inni og spillir hljómfegurðirihi. — Um
þessar nýu plötur er því ekki til að
dreifa, því að tekist hefur að útilöka
algjörlega nálarsuðuna, og njóta tón-
verk sín því miklu betur á þessum
plötum, en áður hefur þekkst.