Lesbók Morgunblaðsins - 22.02.1948, Blaðsíða 7
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
99
sjálfsagt verið farið að gruna, að
þarna voru mennirnir, er fara áttu til
sjóar um veturmn.
Ekkert er talað um hvað við þessa
menn haíi verið gert, er þeir náðust,
nje af hvaöa ástmöu þeir hafi lagst
þarna út. Ekki heldur er þess getið
á hvaða tíma þetta hafi gerst. En
hellirinn er tjl og ber þetta naín.
Hánn er eins og aðrir hellar í hraun
inu, með leirmoldargólí'i og hraun-
helluhvelfingu yfir Lengd hans er
um 30 m. en brcidd ekki nema 5—10
m. Allur manngengur og um miðjuna
allhár. Ilraunhvelfingin yfir miðjum
hellinum er fremur þunn og hafa
verið göt á henni, sem steinar hafa
verið felldir í. Um miðjan hellirinn er
talsvert stórt gat á hellisþakinu, sem
sýnilega heíur hrunið inn, löngu síð-
ar cn hellirinn var notaður.
Kampar eru hlaðnir að dyrum
heliisins og eru þeir svo mosavaxnir
að illt er að greina hleðsluna. Líka
hefur verið rutt grjóti upp úr hellis-
gólfinu við dyrnar.
Þjófhellisrjóðui', eða hraunlægöin,
sem hellirinn er í, er eins og áður er
sagt, frá vestanverðri Eldborg og
liggur frá landnorðri til útsuðurs, eft
ir brunagarðinum, er þekur miðpart
hraunsins, niður undan borginni. —
Lægðarbotninn er af svipuðu hrauni
og hraunið neðan brunans, með dá-
litlum mosa- og lynggróðri og dá-
litlu birkikjarri, sem varla sjest í
brunanum í kring, fyr en helst nú á
síðustu árum að vottar fyrir kjarr-
gróöri í grámosanum, sem víða þek-
ur brunann, þó víða sje bert grjótið.
Brunakamparnir í kring um lægðina
eru nokkuð reglulegir, einkum þegar
kemur oían á móts við hellinn. —
Dragast þeir svo saman og mynda
hlið niður úr brunanum, sem ekki er
breiðara en svo sem 10—15 m. Lágur
hraunhryggur liggur þvert yfir hliðið
og hefur einhverntíma \erið hlaðinn
garður eftir honum yfir fjárstíginn,
sem liggur ir.n í lægðina, en hann er
nú mikiö hruninn.
Sýnilega er sá garður mikið yngri
en þau mannvirki, sem greind verða á
hellinum. Hefur garðurinn að líkir.d-
um verið hlaðinn til þess að varna íje
þarna upp eítir, svo hægara væri að
smala með brunanum, því að fje hef-
ur til þessa varla íarið í brunann
annars staðar.
Mjög ólíklegt cr að Þjófhellir haíi
ncl:kv.r;'. ,rrc vcrið notaður fyrir fjár
hchi. r.I , - ■ hann allt of fjarri bæ
c o. t. Stytst er að hellinum
L.. norrasicöum, enda í lantíi þeirrr.r
j; ð.v vegarlengd þangað frá bæn-
um um 4 km.
Miklu nær bænum cru ltka þrír
hellar í röð, sem nefndir eru Fjár-
hellar, svo að ekki hefur verið þörf
til þess að nota Þjófhelli til fjár-
geymslu.
Ilafi menn hafst við í Þjófhelli (og
til einhvers virðist að það sje gert,
að hlaða að honum kampa og fella í
götin á þakinu), þá hlýtur að
vera langt síðan. Gæti t.d. hafa verið
á Sturlungaöld, að einhver sekur mað
ur hefði hafist þar við um tíma, picð
vitund einhvers nágranna.
Ekki sjást nú nein bein í hellinum,
eða önnur merki til mannabústaðar,
svo sem aska eða þess háttar.
í austur landsuður frá hellmum, svo
sem í 500 m. fjarlægö er lægð eða
skarð í brunakampinn, sem liggur
austur í brunann. Þar er dálítill gróð-
ur, mest stórvaxinn burknagróður og
nokkrar stórvaxnar birki- og reyni-
hríslur. Stafar sá gróður sennilega af
jarðhita, enda er þar hola undir kletti
og er dálítið heitt vatn í henni. Mæld-
ist það 45°C heitt 31. des. 1945; mælt
með venjulegum hitamæli og varð að
seilast ofan í holuna með mælinn.
Ekki er neitt í munnmælunum,
sem bendir til að menn þeir, sem þar
eru tilgreindir, liafi vitað um þetta
hitasvæði. Ileíur það þó sjálfsagt
lengi verið þarna, þó r.ú sjc það ný-
lega íundið. Giska má á að botninn í
holunni, sem vatnið er í sje ef til vill
30—40 m. yfir sjávarmál.
- Molar -
UM aldamóíin 1100 var uppi4 Persíu
skáld, sem hjet Firdauzi. Auðugur
fursíi bað hann að yrkjaykvæði um
s:g. Varð það að camkcjiiulagi að
furstinn skyldi borgá einrf^ullpening
íyrir hverja Iínu í kv^öinu.
Skáldið fór sjer áð engu óðslega.
■óu.
KvæCið atti aö vera vandað. Og 30
ár liðu áður en þaö var fullgert, enda
var það þá orðið langt —- 40,000 línur.
Annað hvort var nú íurstinn orð-
imi fátækari heldur en hann var fyrir
30 árum, eða þá að nískáh kom upp í
honum. Hann vildi ekki greiða skáld-
inu nema 40,000 silfurpeninga fyrir
kvæðið.
Firdauzi tók við Iaununum, en til
að sýna fyrirlitningú sína á nísku
furstans, gaf hann hirðfíflinu og hirð-
þjóni allt fjeð — skif'ti' ‘Jívf á' rnilli
þéirra að furstanum cL^jáándn’'1' ’
■ggi-i ,imsni
Tvö sjónarmið
nsÖV/; u?
Þœr vinkonurnar 'fru lioífister og
frú Dunn höföu ekki fnszi marga ríián
uði og höföu því um'inárgt' ‘áÉ slirafa.
„Jeg lief frjett þaÖ aS^JœÓi'dottir
þín og sonur hafi gifstj‘ sagði frú
Dúnn. „Hvernig líður 'aödur þmni,?“
„Ágœtlcga,“ saqdi'r"fru TÍöÍÚsier.
. e , suifJrmvrimfi
„IIun hefur fengið aföragos mann.
ri , Biiiii) nanmum,
llcnni cr fœrour morgunverour i rum
iö á hverjum dcgi og ílimjjdrf'ékkert
aö gcra. Eftir hádegí fcr'hun í íjuöir
: iw T.UJ2V (;■ .
nage a liverju
jí&) unij;-.usn
og svö svilar liún
kvöidi viö fínar frúrr
„En hvaö scgiröur-mjer-umr-son
þinn?“
Frú Hollister andverpabi':1 j.Honum
líöur ekki vcl aumingjaiXum.yiann er
illa giftur. Konan hgns nennir engu.
Hún liggur í rúminu ffam'liÍ kluÚkan
tvu a hvcrjum morgni og gcrir aldrci
handarvik. Og svo cr1 Quu jaö 's^jilg á
hverju kvöldi. Já, þdf) cr jjöia tconan.“
UnUt
^ íW ^
Ojs muoiyaii